Suriye’ye ait savaş uçakları beş yıl sonra ilk kez Dera kırsalını hedef aldı

Şam ve Dera arasındaki bir yol levhası
Şam ve Dera arasındaki bir yol levhası
TT

Suriye’ye ait savaş uçakları beş yıl sonra ilk kez Dera kırsalını hedef aldı

Şam ve Dera arasındaki bir yol levhası
Şam ve Dera arasındaki bir yol levhası

Suriye rejimine ait bir savaş uçağı, beş yıl sonra ilk kez ülkenin güneyindeki Dera kırsalına iki hava saldırısı düzenledi.

Bu hava saldırısı, Devlet Başkanı Beşşar Esed hükümetinin, 2018’de Rusya’nın sponsorluğunda muhalif gruplarla yaptığı ‘uzlaşma anlaşması’ çerçevesinde kontrolü yeniden ele geçirdiği ülkenin güneyindeki güvenlik durumunun kayda değer şekilde kötüleştiği bir dönemde gerçekleşti.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) tarafından bugün yapılan açıklamaya göre, ‘rejim güçlerine ait olması muhtemel’ savaş uçakları bugün savaş vakti, 2018’den bu yana ilk kez Dera kırsalındaki Dael ve Yaduda kasabalarının çevresindeki noktalara iki hava saldırısı düzenlendi.

SOHR, söz konusu savaş uçaklarının Suriye çölündeki bir havaalanından havalandığını bildirdi. Ancak SOHR, hedeflenen bölgelerin tam olarak neresi olduğu veya hava saldırılarının nedeninin henüz netleşmediğini de ekledi.

Suriye’nin güneyinden yayın yapan Horan Free League haber sitesinin Facebook hesabında yer alan bir haberde şu ifadeler kullanıldı;

“Dera’nın batısındaki Yaduda ve Atman kasabaları arasında hava saldırıları düzenleyen savaş uçakları, Humus kırsalındaki T-4 askeri havaalanından havalanan Sukhoi 24 Suriye rejimine ait savaş uçaklarıydı.”

Suriye’nin güneyindeki Dera el-Balad’daki Sekizinci Tugay üyeleri
Suriye’nin güneyindeki Dera el-Balad’daki Sekizinci Tugay üyeleri

Suriye resmi haber ajansı SANA’ya göre, bu hava saldırıları, Dera’nın güneyindeki Muzayrib kasabasındaki El-Cemal kavşağı yakınında ‘teröristler’ tarafından başlatılan silahlı pusuda, Suriye İç Güvenlik Güçleri’nin dört üyesinin ölümü ve bir diğerinin yaralanmasından günler sonra gerçekleşti.

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in Dera’da bulunan Kasr el-Huriat’taki bir fotoğrafı (Dera vilayetindeki basın ofisi)
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in Dera’da bulunan Kasr el-Huriat’taki bir fotoğrafı (Dera vilayetindeki basın ofisi)

SOHR verilerine göre, Ocak ayı başından bu yana Dera’daki saldırıların sayısı 254’e ulaştı ve bu saldırılarda 197 kişi öldü.

Suriye’nin güneyinde yerel silahlı gruplar var ve bunların bir kısmı hükümetle uzlaşma anlaşmaları çerçevesinde güvenlik servisleriyle koordinasyon içinde çalışırken, diğer gruplar bağımsız hareket ediyor ve hala rejime karşı çıkıyor.

Suriye hükümeti, birkaç gün önce Dera vilayetinde yeni bir uzlaşma süreci başlattı ve Dera kentindeki Huriyat Sarayı’nda, zorunlu ve yedek askerlikten kaçanların, iltica edenlerin, silah taşıyanların ve güvenlik güçleri tarafından arananların durumlarını düzeltmek için bir merkez açtı.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.