Belarus, Wagner için kamp hazırlıyor

Ukrayna, kuzeyde yerleşik durumda. Rusya, grubun Afrika’daki faaliyetlerinin akıbetini ilgili ülkelere bıraktı.

Almanya Başbakanı Scholz ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron. (AFP)
Almanya Başbakanı Scholz ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron. (AFP)
TT

Belarus, Wagner için kamp hazırlıyor

Almanya Başbakanı Scholz ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron. (AFP)
Almanya Başbakanı Scholz ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron. (AFP)

Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko tarafından desteklenen anlaşmaya göre Wagner özel silahlı grubunun komutanı Yevgeniy Prigojin ve en az bin adamı, Belarus’a nakledildi. Bununla birlikte Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) ait uydu görüntüleri, grubun Lukaşenko’nun Prigojin’e kullanması için teklif ettiği, başkent Minsk yakınlarındaki ‘terkedilmiş bir üsse’ yayıldığını gösterdi.

Grubun Belarus’taki faaliyetleri ve gelecekteki rolü şu ana kadar bilinmezken, Belarus’a taşınması komşu ülkeleri endişelendiriyor. Diğer yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy, 30 Haziran’da üst düzey askeri liderlerine ülkenin kuzeyindeki askeri alanı güçlendirme talimatı verdi. Zelenskiy, Telegram uygulaması aracılığıyla yaptığı açıklamada “Karar, Silahlı Kuvvetler Başkomutanı ve Kuzey Komutanı’nın bu eğilimi güçlendirmek için bir dizi önlemi uygulamasına dayalıdır” dedi.

Prigojin, Lukaşenko’nun aracılık ettiği ve geçen cumartesi günü Rusya’da Wagner savaşçılarının isyanını sona erdiren bir anlaşma uyarınca geçen salı günü Rusya’dan Minsk’e uçtu. Wagner’in Minks’e yaklaşık 90 kilometre uzaklıktaki Asipoviçı kasabası yakınlarındaki boş bir askeri tesiste yeni bir üs kurabileceği bildirildi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Avrupalı liderlerden bazıları, Belarus’tateki yeni durumdan doğabilecek olası gelişmeler konusunda ciddi endişelerini dile getirdiler.

Aynı şekilde Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da dün Wagner Grubu’nun Afrika’daki akıbetinin ‘ilgili ülkelere’ bağlı olduğunu duyurdu. Lavrov çevrimiçi bir konferansta, “Afrika ülkeleri ile Wagner grubu arasındaki bu anlaşmaların akıbeti, her şeyden önce bu tür bir iş birliğini sürdürüp sürdürmeyecekleri ilgili ülkelerin hükümetlerinin meselesidir” dedi.



UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
TT

UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM), Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emrinin yankıları sürüyor. 

İsrail'in köklü gazetelerinden Haaretz'in savunma analisti Amos Harel'in kaleme aldığı yazıda, UCM kararının İsrail'e karşı silah ambargosu taleplerini artırabileceğine dikkat çekiliyor.  

Gazetenin görüştüğü Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstütüsü'nden Eran Şamir-Borer, UCM'nin kararını eleştirirken, sürecin bu noktaya varmasında Tel Aviv yönetiminin yol açtığına işaret ediyor. 

Analist, İsrail'de Gazze savaşıyla ilgili bağımsız bir inceleme yürütülse UCM'nin böyle bir karar vermek durumunda kalmayacağını savunarak şunları söylüyor: 

Devlet hiçbir şey yapmadı, kafasını kuma gömdü.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonuyla patlak veren Gazze savaşında muhalefet kanadı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki radikal sağcı koalisyonun kararlarının incelenmesi için defalarca komisyon kurulmasını talep etmişti. Ancak Netanyahu, araştırma komisyonu kurulmasına savaş bitene kadar karşı olduğunu söylemişti. 

İsrail'in ekonomi gazetelerinden Globes'taki analizde UCM kararının, İsrail'in Gazze işgalini eleştirenlerle Tel Aviv'e silah satışının yasaklanmasını isteyenlerin elini güçlendirdiği yorumu paylaşılıyor. 

Haberde, İsrail'in askeri teçhizatının yüzde 30'unun Almanya tarafından gönderildiği hatırlatılıyor. UCM kararının, Berlin hükümetinin İsrail'e silah tedariki konusundaki ısrarcılığının zayıflamasına yol açabileceği değerlendirmesi yapılıyor. 

UCM'nin merkezi Hollanda'nın Lahey şehrinde yer alıyor. Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, mahkemenin tutuklama emrini uygulayacaklarını duyurmuştu. 

Ancak sivil toplum kuruluşları (STK), Hollanda'nın İsrail'e silah gönderen ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekerek ambargo talebiyle Lahey'de hükümete karşı dün dava açtı. Mahkeme, talebe ilişkin kararını 13 Aralık'ta açıklayacak.

Diğer yandan Times of Israel, UCM kararından önce de son dönemde İsrail'e silah tedarikinin durdurulması çağrılarının arttığına işaret ediyor. Haberde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın İsrail'e ambargo talep ettiği mektubu 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne gönderdiği hatırlatılıyor. Ortak mektupta aralarında Rusya ve Çin'in de yer aldığı 52 ülkenin imzası var. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ayki açıklamasında Gazze savaşının sonlandırılması için İsrail'e silah ambargosu çağrısı yapmıştı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macron'a destek verirken, Netanyahu açıklamaya tepki göstermişti. 

İsrail'in en büyük silah tedarikçisi olan ABD, UCM'yi kuran Roma Statüsü'ne taraf değil. ABD Başkanı Joe Biden, UCM kararını "rezalet" diye nitelerken, Netanyahu mahkemeyi "Yahudi düşmanlığıyla" suçlamıştı. İsrail de üye devletler arasında yer almıyor ve UCM'nin yargı yetkisini tanımıyor.

Independent Türkçe, Haaretz, Globes, Times of Israel, AP