Rusya'daki isyanı durduran Belarus lideri Lukaşenko: Wagner eğitmenlerine kapımız açık

Rusya'da Wagner lideri Prigojin'in medya grubu da kapatıldı

Wagner askerleri, ayaklanmada tanklarla sokaklara inmişti (Reuters)
Wagner askerleri, ayaklanmada tanklarla sokaklara inmişti (Reuters)
TT

Rusya'daki isyanı durduran Belarus lideri Lukaşenko: Wagner eğitmenlerine kapımız açık

Wagner askerleri, ayaklanmada tanklarla sokaklara inmişti (Reuters)
Wagner askerleri, ayaklanmada tanklarla sokaklara inmişti (Reuters)

Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, Rus paralı asker şirketi Wagner Grubu savaşçılarını orduya eğitim vermeleri için ülkeye davet etti.

Lukaşenko, cuma günü yaptığı açıklamada "Wagner eğitmenleri gelip bilgi ve deneyimlerini bize aktarmak isterlerse onlara kapımız açık" dedi.

Belarus lideri, Wagner savaşçılarını uzun süredir tanıdığını belirterek, şunları söyledi: 

Bu kişiler, normal bir medeniyet kurmak için dünyanın her yerinde savaştı. Batı ise onlardan ölesiye nefret ediyor.

Lukaşenko, başta ABD olmak üzere Batılı ülkelerin Ukrayna'dan sonra şimdi de Polonya'yı silahlandırarak burayı bir "askeri eğitim bölgesi" gibi kullanmaya başladıklarını öne sürdü.

68 yaşındaki lider, "Dünyanın en saldırgan ve maalesef en güçlü ülkesi olan ABD için başka bir kale daha yaratılıyor" dedi. 

Washington, bu hafta NATO üyesi Polonya'ya toplamda 15 milyar dolarlık Patriot füzesi satılacağını duyurmuştu. Polonya tarihindeki en büyük silah anlaşması, Kremlin'in Belarus'ta nükleer silah konuşlandırmasının ardından gerçekleşmişti.

Wagner ayaklanması

Lukaşenko'nun açıklamaları, Rusya'yı ayağa kaldıran Wagner isyanının yankıları sürerken geldi. 

23 Haziran gecesi başlayan ayaklanmada Wagner savaşçıları, Rusya'nın Güney Federal Bölgesi'nin idari merkezi Rostov-na-Donu'daki askeri karargahı ertesi gün ele geçirmişti.

Wagner lideri Yevgeni Prigojin, buradan başkent Moskova'ya yürüyeceklerini açıklamış fakat daha sonra Lukaşenko'nun devreye girerek sunduğu gerilimi azaltma planını kabul etmişti. Prigojin, birlikleri geri göndererek ayaklanmayı bitirirken, Kremlin de Wagner lideri hakkında başlatılan ceza davasının kapatıldığı bildirmişti. 

Prigojin, isyanın ardından bir süre ortalıkta görülmemişti. Lukaşenko ise salı günkü açıklamasında Wagner liderinin Belarus'a ulaştığını söylemişti. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, "vatana ihanet" diye nitelediği kalkışmanın ardından Wagner savaşçılarına Belarus'a sürgüne gitme ya da silah bırakarak ailelerine dönme seçeneği sunmuştu.

Prigojin'in medya grubu da kapatıldı

Öte yandan Rus devletinin haber ajansı TASS, cuma günü Prigojin'in St. Petersburg'da faaliyet gösteren medya grubu Patriot'ın kapatıldığını da duyurdu. 

Rusya Federal Bilgi Teknolojileri ve Kitle İletişim Denetleme Kurumu'nun (Roskomnadzor) bu medya kuruluşuna bağlı haber sitelerine erişimi yasakladığı bildirildi. 

Independent Türkçe, CNN, RFERL



UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
TT

UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM), Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emrinin yankıları sürüyor. 

İsrail'in köklü gazetelerinden Haaretz'in savunma analisti Amos Harel'in kaleme aldığı yazıda, UCM kararının İsrail'e karşı silah ambargosu taleplerini artırabileceğine dikkat çekiliyor.  

Gazetenin görüştüğü Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstütüsü'nden Eran Şamir-Borer, UCM'nin kararını eleştirirken, sürecin bu noktaya varmasında Tel Aviv yönetiminin yol açtığına işaret ediyor. 

Analist, İsrail'de Gazze savaşıyla ilgili bağımsız bir inceleme yürütülse UCM'nin böyle bir karar vermek durumunda kalmayacağını savunarak şunları söylüyor: 

Devlet hiçbir şey yapmadı, kafasını kuma gömdü.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonuyla patlak veren Gazze savaşında muhalefet kanadı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki radikal sağcı koalisyonun kararlarının incelenmesi için defalarca komisyon kurulmasını talep etmişti. Ancak Netanyahu, araştırma komisyonu kurulmasına savaş bitene kadar karşı olduğunu söylemişti. 

İsrail'in ekonomi gazetelerinden Globes'taki analizde UCM kararının, İsrail'in Gazze işgalini eleştirenlerle Tel Aviv'e silah satışının yasaklanmasını isteyenlerin elini güçlendirdiği yorumu paylaşılıyor. 

Haberde, İsrail'in askeri teçhizatının yüzde 30'unun Almanya tarafından gönderildiği hatırlatılıyor. UCM kararının, Berlin hükümetinin İsrail'e silah tedariki konusundaki ısrarcılığının zayıflamasına yol açabileceği değerlendirmesi yapılıyor. 

UCM'nin merkezi Hollanda'nın Lahey şehrinde yer alıyor. Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, mahkemenin tutuklama emrini uygulayacaklarını duyurmuştu. 

Ancak sivil toplum kuruluşları (STK), Hollanda'nın İsrail'e silah gönderen ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekerek ambargo talebiyle Lahey'de hükümete karşı dün dava açtı. Mahkeme, talebe ilişkin kararını 13 Aralık'ta açıklayacak.

Diğer yandan Times of Israel, UCM kararından önce de son dönemde İsrail'e silah tedarikinin durdurulması çağrılarının arttığına işaret ediyor. Haberde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın İsrail'e ambargo talep ettiği mektubu 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne gönderdiği hatırlatılıyor. Ortak mektupta aralarında Rusya ve Çin'in de yer aldığı 52 ülkenin imzası var. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ayki açıklamasında Gazze savaşının sonlandırılması için İsrail'e silah ambargosu çağrısı yapmıştı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macron'a destek verirken, Netanyahu açıklamaya tepki göstermişti. 

İsrail'in en büyük silah tedarikçisi olan ABD, UCM'yi kuran Roma Statüsü'ne taraf değil. ABD Başkanı Joe Biden, UCM kararını "rezalet" diye nitelerken, Netanyahu mahkemeyi "Yahudi düşmanlığıyla" suçlamıştı. İsrail de üye devletler arasında yer almıyor ve UCM'nin yargı yetkisini tanımıyor.

Independent Türkçe, Haaretz, Globes, Times of Israel, AP