Sisi: Kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşılana kadar Sudan devlet kurumlarının korunması gerek

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Reuters)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Reuters)
TT

Sisi: Kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşılana kadar Sudan devlet kurumlarının korunması gerek

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Reuters)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Reuters)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, bugün başkent Kahire’de düzenlenen Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’nde, ülkesinin Sudan’da akan kanı durdurmak için elinden gelen her şeyi yapacağını söyledi.

Sudan’da çatışan ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri arasında arabuluculuk yapmak amacıyla düzenlenen zirvenin açılışında konuşan Sisi, Sudan’ın komşu ülkelerinin mevcut krizin çözümüne yönelik vizyonlarını birleştirmeleri gerektiğini belirtti.

Sudan’da devam eden çatışmaların hayati altyapı ve tesisleri tahrip ettiğine dikkat çeken Sisi, “Sudan’daki sağlık kurumlarının kötüleşmesi feci insani sonuçlara yol açtı” dedi.

Kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşılana kadar Sudan devlet kurumlarının korunması gerektiğini dile getiren Sisi, yüzbinlerce yerinden edilen Sudanlıyı kabul eden komşu ülkelere övgüde bulundu.

Uluslararası toplumu Sudan’ın komşu ülkelerini destekleme taahhütlerini yerine getirmeye çağıran Sisi şunları söyledi;

“Mısır, Sudan halkının sürdürülebilir barış içinde yaşama özlemlerini destekleyerek, Sudan’da savaşan tarafları gerginliği durdurmaya, ciddi müzakerelere başlamaya, Sudan’daki insani yardım koridorlarını korumaya ve yardım konvoylarını emniyete almaya çağırıyor.”

Sisi, ülkesinin Sudan halkının özlemlerini karşılamak için kapsamlı ve kapsayıcı bir diyalog başlatma çağrısını da sözlerine ekledi.

Eritre Devlet Başkanı İsaias Afewerki ise, Sudan’ın bağımsızlık ve egemenliğine saygı gösterilmesi ve Sudan’ın işlerine dışarıdan müdahalenin önlenmesi çağrısında bulundu.

Afewerki zirvede yaptığı konuşmada, “Sudan halkı krizin çözümünde son sözü söyleyecektir” diyerek, zirvenin Sudan halkının krizden çıkış yolu bulması için bir fırsat olduğunu vurguladı.

Bu zirveyi gerçekleştirmenin uzun bir yolculuğun ilk adımı olduğunu söyleyen Afewerki, şu ifadeleri kullandı;

“Sudan’da savaşın hiçbir gerekçesi yok. Ülkem, Sudan’a her ne isim altında olursa olsun herhangi bir dış müdahaleyi reddediyor. Sudan’ı her yönden desteklemeye hazırız. Sudan halkına savaşı bitirme ve geleceklerini belirleme fırsatı verilmeli.”

Zirvede konuşan bir diğer lider olan Güney Sudan Devlet Başkanı Salva Kiir Mayardit, Sudan’daki çatışmanın sona ermesinin komşu ülkeler için bir öncelik olduğunu vurgulayarak, çatışmanın her iki tarafını derhal ateşi kesmeye çağırdı.

Salva Kiir Mayardit, “Savaşın komşu ülkeler üzerinde olumsuz güvenlik ve ekonomik yansımaları var. Önceliğimiz kıtanın sorunlarına Afrika’dan çözümler bulmak” dedi.

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed Menfi de, Sudan krizini çözmek için birleştirici girişimler başlatılması çağrısında bulundu.

Çad Devlet Başkanı Mahamat İdris Debi Itno ise, “Krizi çözmek için Sudan’a komşu ülkeler ve Afrika Birliği’nin çabalarının etkileşim içinde olması gerek. Sudan’daki çatışmanın devam etmesinin korkunç sonuçlarının acısını çekiyoruz” dedi.

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali, Sudan’da acil ve sürdürülebilir bir ateşkes çağrısında bulunarak, “Sudan’da dizginleri eline alan ve krizi sona erdiren bir otorite olacağını umuyorum. Sudan’da bir iktidar geçiş süreci başlatmalıyız” diye konuştu.

Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Musa Faki Mahamat, “Olumsuz iç ve dış faktörler Sudan’daki durumu alevlendirdi” ifadelerini kullandı.

Reuters’a konuşan iki güvenlik kaynağı, bugünkü zirvenin çatışmaya yabancı müdahaleyi önlemek ve çatışmayı durdurmak için barışçıl bir anlaşmaya varma sürecini başlatma hedefi taşıdığını söyledi.

Kaynaklar, bu planın üç aylık bir süre için ateşkese varmayı, askeri ve aşiret liderleriyle bir dizi toplantı yoluyla insani yardımın yollarını açmayı amaçladığını da ekledi.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.