Dibeybe, Libya’daki nüfuzunu genişletmeye çalışıyor

Dibeybe Tobruk Belediye Başkanı ile yaptığı görüşmede (UBH)
Dibeybe Tobruk Belediye Başkanı ile yaptığı görüşmede (UBH)
TT

Dibeybe, Libya’daki nüfuzunu genişletmeye çalışıyor

Dibeybe Tobruk Belediye Başkanı ile yaptığı görüşmede (UBH)
Dibeybe Tobruk Belediye Başkanı ile yaptığı görüşmede (UBH)

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, İstikrar hükümetine rağmen idari ve siyasi nüfuzunu doğu bölgesine genişletmeye çalışırken, başkent Trablus'un batısındaki Zaviye kentindeki yerleşim birimleri ani hava saldırılarına maruz kaldı.

Yerel basında çıkan haberlere göre, insansız hava araçları (İHA) Zaviye şehrinin doğusundaki Cudaim bölgesinde çok sayıda noktayı hedef belirtmeden bombalarken, herhangi bir ölü veya bildirilmedi. Son zamanlarda yapılan birkaç benzer hava saldırısının ardından UBH tarafından herhangi bir resmi açıklama yapılmazken, Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, saldırının yakıt kaçakçılığı yapmak için kullanıldığına inanılan Burkan el-Gadab (Öfke Volkanı) Operasyonu ile bağlantılı silahlı bir gruba ait yerleri hedef aldığını söyledi. Resmi olmayan haberlere göre ise, saldırı araba ve askeri araç atölyesini hedef aldı.

Bu bağlamda Türkiye Milli Savunma Bakanlığı, Türk Deniz Görev Grubu görevi kapsamında, Libya açıklarında bulunan TCG BARBAROS fırkateyni tarafından gemiye çıkma, helikopter ile iniş kalkış ve helikopter ile dikey ikmal eğitimleri icra ettiğini duyurdu.

Dibeybe  hükümeti ise ülkedeki siyasi, ekonomik ve hizmet durumundaki son gelişmeleri görüşmek üzere yarın ilk kez günü Gadames şehrinde bir toplantı düzenlemeye hazırlanıyor. Gadames Belediye Başkanı Kasım el Mena, şehrin toplantıya hazır olduğunu duyurdu.

Buna karşılık görgü tanıklarının son çatışmaların arka planında şehrin bazı bölgelerinin kapatıldığını ve lastiklerin ateşe verildiğini doğrulamasının ardından, Giryan şehrinde (başkentin güneyinde, Trablus) güvenlik gerilimi yeniden arttı.

Öte yandan Dibeybe, obruk Belediyesi Yürütme Kurulu Başkanı Ferec Bulhattabiye ve üyeleri ile önceki akşam başkent Trablus'ta sürpriz bir toplantı düzenleyerek belediyedeki kalkınma projelerinin ilerleyişini ve belediyedeki gelişmeyi artırmanın yollarını tartıştı. Görüşme sırasında Dibeybe Yerel Yönetim Bakanlığı ve yürütme kurumlarının tüm sektörlere yetki devrini tamamlamak ve yerel yönetim düzeyinde projelerin uygulanmasını ciddi şekilde tamamlamak için çabalarını güçlendirme gereğini vurgulayarak, amacın merkeziyetçiliği ortadan kaldırmak ve kendi bölgelerindeki vatandaşlara temel hizmetler sunmak olduğunu aktardı.

UBH Başkanı, hükümetinin  Bulhattabiyye’ye yerel idareyi harekete geçirme, yetkileri belediyelere devretme, Libya'nın çeşitli şehir ve bölgelerinde yürütme ajansları ve yerel yönetim düzeyinde kalkınma projeleri başlatma çabalarına övgüde bulunduğunu aktardı.

Temsilciler Meclisi veya Usame Hammad başkanlığındaki Libya İstikrar Hükümeti, Tobruk belediyesinin (ülkenin uzak doğusu) idari etki alanına girmesine rağmen, bu toplantı hakkında açıklama yapmadı. Kimliğini açıklamayı reddeden kaynaklara göre, askeri nüfuzu Tobruk'u da kapsayan  Libya Ulusal Ordu Başkomutanı Mareşal Halife Hafter, bu adımla ilgili yorum yapmadı.

Diğer yandan Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, sürekli istişare ve komite çalışmalarının organizasyonu çerçevesinde dün Trablus'ta Mali Düzenlemeler Yüksek Komitesi Başkan Yardımcısı Ferhat bin Kadara ile bir araya geldiğini söyledi.

Menfi, önceki akşam ertelenen seçimleri düzenleyen yasaları geliştirmek için Temsilciler Meclisi (6 + 6) ile ortak komitenin sonuçlarını Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ile görüşmüştü.

Menfi, Mişri ile yaptığı görüşmede Libya'daki siyasi arenasındaki gelişmelerin yanı sıra yakın bir zamanda güvenilir parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin nasıl güvenli ve istikrarlı bir ortamla yapılması konularını görüştüğünü söyledi.

Mişri ise komitenin sonuçları ve Devlet Yüksek Konseyi'nin Libya halkının bir an önce ulaşmak istediği seçim süreci için yaptığı çalışmalar hakkında Menfi’yi bilgilendirdiğini ifade etti. Ayrıca, Yüksek Maliye Komisyonu'nun kamu harcamalarını izleme çalışmalarının sonuçları hakkında bilgi verdi ve bu konuda yapılacak her türlü yorumu memnuniyetle karşıladığını vurguladı.

Bu bağlamda Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Abdullah Batili, Afrika büyükelçilerine ve diplomatik misyon temsilcilerine, kapsayıcı seçimler yapmak amacıyla Libya'daki ana partiler arasında siyasi bir uzlaşmaya varma çabaları hakkında bilgi vererek, komşu ülkelerdeki son gelişmelerin Libya üzerindeki potansiyel etkisine değindi.

Başkanlık Konseyi üyesi Abdullah el-Lafi ise dün, Dibeybe’ye bağlı güçlerin Genelkurmay Başkanı ve askeri yetkililer ile görüştüğü toplantıda, bu çerçevede yürütülen çalışmalara desteğin sürdürülmesi ve askeri birliklerin görevlerini yerine getirebilmeleri için gerekli olan lojistik kabiliyetlerin sağlanması gerektiğini aktardı. Toplantıda, ülkenin güney sınırlarını korumak için süratle ortak bir güç oluşturulması da vurguladı.

Başkanlık Konseyi'nden yapılan açıklamaya göre, toplantıda Sudan ve Nijer'de yaşanan olaylar ışığında sınırların güvenliği için atılan adımlar ele alındı.



Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
TT

Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)

Hamas, bugün (pazar) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi üzerinde her türlü vesayet ve manda uygulamasını reddettiğini duyurdu. Hareket, yayımladığı bildiride, “Gazze’ye yönelik her türlü vesayet ve mandayı reddediyoruz. İşgal altındaki topraklarımızın herhangi bir karışı üzerinde de vesayeti kabul etmiyoruz; zorla yerinden etme girişimleri ve Gazze’nin yeniden mühendisliğine yönelik çabalarla uyumlu adımlara karşı uyarıyoruz” ifadelerini kullandı.

Açıklamada, “Ulusal birliğin sağlanması ve ulusal uzlaşı inşa edilmesi için seferber olunması, işgalin ve onu destekleyenlerin planlarıyla yüzleşmenin tek yoludur” denildi.

Hamas, arabuluculara ve ABD yönetimine de çağrıda bulunarak, İsrail’e baskı yapılmasını, anlaşmanın maddelerini uygulamaya zorlanmasını ve anlaşmaya yönelik süregelen ve sistematik ihlallerinin kınanmasını talep etti.

gth
Trump'ın planına göre Gazze'den çekilmenin aşamalarını gösteren harita (Beyaz Saray)

Öte yandan dün İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi hedefleyen planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalıştığını ve çok uluslu uluslararası bir gücün gelecek aydan itibaren Gazze’de göreve başlamasının planlandığını açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kamu Yayın Kurumu’ndan (Kan 11) aktardığı habere göre Amerikalı yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

ABD planına göre, barış komitesinin başkanlığını Birleşmiş Milletler’in eski Orta Doğu Özel Temsilcisi Nikolay Mladenov’un üstlenmesi, Gazze’de konuşlandırılması öngörülen uluslararası gücün komutasının ise bir ABD’li general tarafından yürütülmesi öngörülüyor.

Amerikalı yetkililere göre söz konusu gücün; güvenlik istikrarının korunması, geçiş sürecinin güvence altına alınması ve askeri operasyonların durmasının ardından Gazze’de yeni siyasi ve idari düzenlemelere zemin hazırlanması gibi görevler üstlenmesi planlanıyor.


İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
TT

İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)

Lübnanlı Esirler ve Serbest Bırakılan Tutukluların Temsilciler Komitesi, İsrail tarafından tutulan Lübnanlı esirler dosyasını aktif hale getirilmesi, siyasi ve diplomatik önceliklerin en başına yerleştirmesi çağrısında bulundu. Bu çağrı, aralarında on yıllardır tutuklu bulunan 3 kişi de olmak üzere 23 Lübnanlı esirin yanı sıra son savaş sırasında ve sonrasında tutuklanan yeni esirler ve akıbeti hala bilinmeyen 42 kayıp kişi dikkate alınarak yapıldı.

Bu, ilgili makam tarafından Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Joseph Avn'a gönderilen resmi bir muhtıra ile dile getirildi. Bu konuda diplomatik, hukuki ve insani yardım da dahil olmak üzere kapsamlı bir ulusal yaklaşımın benimsenmesi ve yetkili uluslararası kurumlar aracılığıyla uluslararasılaştırılması çağrısında bulunuldu.

On yıllardır tutsaklar

Muhtıraya göre, üç Lübnanlı tutsak savaş öncesinden beri İsrail tarafından tutuluyor; biri 1978'den beri, ikincisi 1981'den beri ve üçüncüsü 2005'ten beri. Buna karşılık, son aşamada belgelenen tutsak sayısı 20 yeni tutsağa yükseldi; bunların 11'i Ekim 2024'teki askeri çatışma sırasında, 9'u ise Kasım 2024'teki büyük savaşın sona ermesinden sonra yakalanan sivillerdi.

Komisyon, yeni tutsakların, askeri operasyonlar bağlamı dışında ve bazı durumlarda doğrudan yaralanmaların ardından, balıkçılar, çobanlar, işçiler ve bir belediye polis memurunun dahil olduğu ayrı olaylarda kaçırıldığını belirtti.

d
Beyrut şehir merkezindeki ESCWA binasının önünde İsrail tarafından gözaltına alınan Lübnanlı tutukluların fotoğrafları sergileniyor (EPA)

Muhtırada ayrıca, aralarında öldürülenlerin de bulunduğu 42 kişinin kayıp olduğu ve İsrail'in Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile herhangi bir iş birliği yapmaması nedeniyle cesetlerinin İsrail tarafından tutulup tutulmadığının bugüne kadar bilinmediği ifade edildi.

İhlal iddiaları ve harekete geçme talepleri

Komisyon, İsrail'i Uluslararası Kızılhaç ile iş birliği yapmayı reddetmeye devam etmekle, mahkumları ziyaret etmeyi engellemekle veya durumları hakkında bilgi vermeyi önlemekle suçladı. Son zamanlarda serbest bırakılan Filistinli mahkumların ifadelerine dayanarak, Lübnanlı mahkumların fiziksel ve psikolojik işkenceye, yiyecek ve sudan mahrum bırakılmaya, kasıtlı tıbbi ihmale ve özellikle yaralı olanlar için aşağılayıcı ve onur kırıcı muameleye maruz kaldıklarını vurguladı.

sdgt
İsrail tarafından esir tutulan Lübnanlı mahkumların akrabaları ve aileleri, Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenleyerek fotoğraflarını sergilediler (EPA)

Komisyon, Cumhurbaşkanlığı ve hükümete, yemin konuşmasında ve bakanlar açıklamasında belirtilen, tutuklular meselesinin ulusal bir öncelik olarak ele alınması yönündeki hususun, Dışişleri Bakanlığı tarafından Arap ve uluslararası düzeylerde, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile koordinasyon içinde, ilgili Birleşmiş Milletler mekanizmalarından yararlanılarak ve dosyayı takip edecek bağımsız bir ulusal komite kurularak derhal hayata geçirilmesi çağrısında bulundu.


Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
TT

Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)

Hizbullah, uluslararası ve yerel yaptırımlardan ve kapatılması yönündeki baskılardan kaçmak için, Karz-ı Hasen Vakfı adlı mali kolunu parçalara ayırmaya başladı. Bu amaçla, Karz-ı Hasen’in eskiden güvendiği altın teminatına alternatif olarak, taksitler halinde altın satışı yapan bir kurum kurdu; bu girişim "yasal konumlandırma politikası" olarak görülüyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan finans kaynakları, bu önlemin ABD Hazine Bakanlığı'nı tatmin etmesinin pek olası olmadığını, Bakanlığın Lübnan'dan kurumu kapatmasını ve para sektöründeki kontrolsüz faaliyetlere son vermesini talep ettiğini belirtti. Kaynaklar, "Temel sorun devam ettiği sürece, şekli değiştirmek Amerikalıları tatmin etmeyecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Bu sırada, Lübnan'ın güneyindeki Litani Nehri'nin güneyinde, Lübnan ve İsrail orduları arasında dolaylı bir çatışma yaşandı. İsrail, Lübnan ordusunun sabah saatlerinde arama yaptığı bir bina için tahliye uyarısı verdi. İletişim sayesinde bombardıman "geçici olarak" durduruldu, ancak ordu binayı tekrar aradı ve içinde herhangi bir silah bulamadı.