‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

Pasif işitsellik bebeklerde erken dil gelişiminin desteklenmesinde rol oynuyor

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor
TT

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

‘Pasif işitsel maruz kalma’ beyni geliştiriyor

Müziğin ve konuşmanın çocukların öğrenme yetenekleri üzerindeki olumlu etkisi bilim tarafından geniş çapta kabul edilmektedir ancak yakın zamanda, bir çocuğun çevresinden gelen belirli işitsel sinyallerin, gelişmekte olan genç beynindeki dil işleme ağlarının oluşumunda karmaşık bir rol oynadığını doğrulayan kanıtlar ortaya çıktı.

İşitsel sinyallere maruz kalma

Erken dönem beyin plastisitesi ve çocukların bilişsel ve dil gelişimi konusunda uzmanlaşan ünlü araştırmacı April Benasich, çığır açan yeni bir keşfe ışık tuttu. 6 haftalık bir deneyde, bir grup bebek kısa, sözel olmayan sesler ile bir dizi pasif işitsel içeriğe maruz bırakıldı.

Katılımcı bebekler işitsel parçaları tanımlama ve ayırt etmede yüksek oranda doğruluk gösterdi. 12 ve 18 aylıkken pasif işitsel maruziyete maruz kalmayanlara kıyasla daha yüksek dil puanlarına sahip oldukları görüldü.

Şarku’l Avsat’ın Cerebral Cortex dergisinde yayınlanan çalışmadan aktardığına göre çalışmanın sonuçları önemli bir bilimsel gelişme zira sözel olmayan seslere pasif maruz kalmanın değiştirici gücünü ortaya koydu. Birkaç milisaniye içinde meydana gelen küçük ses değişiklikleriyle karakterize edilen bu işitsel uyaranlar, bebekleri dilin varlığı konusunda uyaran sinyallere benziyor ve dilin etkili bir şekilde işlenmesi için gerekli sinir bağlantılarının güçlendirilmesinde önemli bir rol oynuyor.

Benassich’in laboratuvarındaki araştırmacılar tarafından yürütülen önceki çalışmalar, etkileşimli işitsel ipuçlarının temel beyin ağları üzerindeki değiştirici etkisini olduğunu ve bunun da zamanla bebeklerde odaklanma ve dil sonuçlarının iyileşmesine yol açtığı ortaya çıkardı.

Dilsel uyaran

Ancak asıl soru hala varlığını sürdürüyor. Benzer işitsel uyaranlara pasif olarak maruz kalmak dil ağlarında benzer etkiler yaratabilir mi? Yeni çalışma, dil işleme yetenekleri ve gelecekteki dil gelişimi üzerindeki önemli etkisini doğrulayan önemli sonuçlara ulaştı.

Sonuçlar, pasif işitsel maruz kalma yoluyla bile erken gelişim yıllarında hızlı işitsel işlem yeteneklerinin geliştirilmesinin, daha sonraki dil yeterliliği üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabileceğini gösterdi.

Rutgers-Newark Moleküler ve Davranışsal Sinirbilim Merkezi’nde seçkin Sinirbilim Profesörü April Benasich “Gelişen dil ağlarını pasif olarak etkileme yeteneği ileriye doğru atılmış çok önemli bir adımdır. Pasif yol, optimal ağları teşvik etmek için daha basit ve daha ucuz bir alternatif sunarak ebeveynlere, evde tipik gelişimi destekleme fırsatı sunmanın yanı sıra, dil gelişiminde sıkıntılarla yüzleşen bebeklere klinikte veya pediatri merkezlerinde erişilebilir bir müdahale yapılmasına olanak sağlar” dedi.

Benasich’in önceki araştırmalarında, hızlı işitsel işlemleme yeteneği ölçümlerinin, en yüksek dil gecikmesi ve bozukluğu riski altındaki bebekleri tespit etmek için kullanılabileceğini ve bu duruma karşı müdahale etme ve sonuçlarını hafifletme fırsatı sağladığı sonucuna ulaşıldı.

Uzman araştırmacı “Bebeğin beyninin analiz etmesi gereken karmaşık ses farklılıkları, dil gelişimi için çok önemlidir. Beyinleri, gelen ilgili çevresel sesleri analiz edecek şekilde programlanmıştır. Eğer bu seslerin hepsi aynı frekansta ve aynı yoğunluktaysa beyin gerekli farklılıklara karşı duyarsızlaşabilir ve böylece güçlü dil ağlarının oluşumunu engelleyebilir” ifadelerini sözlerine ekledi.



Ödüllü diziye rekor süreli sezon finali

48 yaşındaki Carrie Coon, The Leftovers'taki Nora Durst rolüyle tanınıyor (HBO)
48 yaşındaki Carrie Coon, The Leftovers'taki Nora Durst rolüyle tanınıyor (HBO)
TT

Ödüllü diziye rekor süreli sezon finali

48 yaşındaki Carrie Coon, The Leftovers'taki Nora Durst rolüyle tanınıyor (HBO)
48 yaşındaki Carrie Coon, The Leftovers'taki Nora Durst rolüyle tanınıyor (HBO)

Popüler tatil draması The White Lotus'un üçüncü sezonu, 8. ve final bölümüyle ekranlara veda etmeye hazırlanıyor. 

HBO'nun yayın programına göre, sezonun kapanış bölümü neredeyse 90 dakika sürecek. Bu, The White Lotus'un bugüne kadarki en uzun bölümü olacak. İkinci sezon finali 1 saat 18 dakikaydı yani 12 dakika daha kısaydı.

Dizinin finali, Tayland'daki birçok gizemi de çözmek zorunda. Sezon başında duyulan silah seslerini kim ateşledi? Otelin havuzunda yüzen ceset kime ait? Belinda ve Greg/Gary arasındaki teklifin sonucu ne olacak? Timothy karanlığa teslim olacak mı ve eğer olursa ailesinden birini de yanında sürükleyecek mi? Gaitok, Muay Thai maçındaki farkındalığının ardından Ruslarla yüzleşecek mi? Ve kardeşler o rahatsız edici üçlü ilişki hakkında sonunda konuşacak mı?

Ocak ayında üçüncü sezon başlamadan önce dizinin 4. sezon için HBO'dan onay aldığı açıklanmıştı.

Üçüncü sezonun yıldızlarla dolu kadrosunda Parker Posey, Walton Goggins, Jason Isaacs, Michelle Monaghan, Leslie Bibb, Natasha Rothwell, Dom Hetrakul, Tayme Thapthimthong, Christian Friedel, Julian Kostov, Carrie Coon, Scott Glenn, Patrick Schwarzenegger ve Aimee Lou Wood gibi birçok isim yer alıyor.

Mike White, David Bernad ve Mark Kamine'in yönetici yapımcılığını üstlendiği dizi, ilk iki sezonunda 15 Emmy kazanmıştı. 

The White Lotus, ilk sezonunda En İyi Mini Dizi ödülünü alırken, ikinci sezonda Jennifer Coolidge'in dönüşüyle drama kategorisine geçmişti.

Dizinin üçüncü sezonu, Türkiye'de BluTV üzerinden izleyicilerle buluşuyor.

Independent Türkçe, Variety, Deadline