Doğal afetlerden ders almayan ülke: Libya

Libya'da kasırganın yol açtığı yıkımın boyutu kentteki iki barajın yıkılmasının ardından daha da arttı (Libya Meteoroloji sayfası)
Libya'da kasırganın yol açtığı yıkımın boyutu kentteki iki barajın yıkılmasının ardından daha da arttı (Libya Meteoroloji sayfası)
TT

Doğal afetlerden ders almayan ülke: Libya

Libya'da kasırganın yol açtığı yıkımın boyutu kentteki iki barajın yıkılmasının ardından daha da arttı (Libya Meteoroloji sayfası)
Libya'da kasırganın yol açtığı yıkımın boyutu kentteki iki barajın yıkılmasının ardından daha da arttı (Libya Meteoroloji sayfası)

Geçtiğimiz kırk yıl boyunca, birçok Libya şehri fırtına ve sel gibi yıkıcı doğal afetlere maruz kaldı ancak Akdeniz'deki Daniel Kasırgası'nın Libya’nın doğu şehirlerinde, özellikle de Derne'de neden olduğu büyük yıkım en şiddetlisi olmaya devam ediyor. Akademisyenlere göre sel ve kasırganın çok şiddetli ve acı sonuçları oldu.

Libya'yı vuran ve doğu bölgesindeki şehirlerde yoğunlaşan Daniel Kasırgası'nın türünün ilk örneği olmadığı belirtiliyor. Ülke, yaklaşık 40 yıl öncede bu subtropikal fırtınaların benzerine tanık oldu. Libya Meteoroloji web sitesinde yer alan açıklamaya göre Daniel Kasırgası'nın Derne kentinde yol açtığı kayıplar "tarihi bir felaket" olarak tanımlanıyor. Daniel Kasırgası, Derne tarihinin en şiddetli, yıkıcı ve acı kayıpların yaşanmasına sebep oldu. Şehir, Derne Nehri’nin kıyısında yer alıyor, Uzunluğu 60 kilometreyi aşan Derne’nin havza alanı ise 575 kilometre. Sel ayrıca şehri su baskınlarından korumak amacıyla 1970'li yıllarda vadi yatağına inşa edilen iki moloz barajı da yok etti. Bu da büyük can ve mal kayıplarına neden oldu.

FOTO: Daniel Kasırgası'nın neden olduğu büyük yıkım Bingazi sokaklarına da sıçradı ( AFP)
Daniel Kasırgası'nın neden olduğu büyük yıkım Bingazi sokaklarına da sıçradı ( AFP)

Libya Meteoroloji web sitesinde yer alan bilgilere göre vadinin havzasında 24 saatten kısa sürede düşen yağmur miktarının 200 milimetreyi aştığını söyledi. Bu, havzanın 115 milyon metreküpten fazla su aldığı anlamına geliyor yani bu miktar barajların toplam taşıma kapasitesinden daha fazla.  Suyun dere boyunca serbestçe aktığı önceki taşkınlardan farklı olarak, mevcut taşkınların büyük miktarlardan barajlarda biriken maddelerden kaynaklandığına dikkat çekilirken, bu kasırgayı tarihi ve eşi görülmemiş kılan nehrin getirdiği büyük miktarlardaki su.

Mısır'da iklim değişikliği ve sürdürülebilir kalkınma uzmanı Dr. Seyyid Sabri, bu sel ve taşkınların etkisinin çok büyük olduğunu ve bunun birçok nedeni olduğuna dikkati çekerek, bunlardan en belirgin olanının su baskınlarının iki barajın patlamasından kaynaklandığını söyledi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Sabri, afet ve su baskınlarının yaşandığı alanlara iki barajın inşasından sonra kent sakinleri binalar inşa etmeye başladı. Barajların patlamasından sonra can kayıplarının çok yüksek olmasının ana nedeni olarak görülüyor. Vadi kıyılarındaki binaların, yolların, tesisler ile yapılaşmaya uygun olmayan alanların selle birlikte sürüklenmesi büyük ve beklenmedik neden oldu.

Libya'da kasırganın yol açtığı yıkım kentteki iki barajın çökmesiyle daha da arttı (Libya Hava Durumu)
Libya'da kasırganın yol açtığı yıkım kentteki iki barajın çökmesiyle daha da arttı (Libya Hava Durumu)

Şubat 1963'te ülkenin doğusunda yer alan Merc şehrinde  Richter ölçeğine göre yaklaşık 5,3 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi . Deprem 243 kişinin ölümüne neden oldu. Merc Belediye Başkanı Velid Salhoub'a göre, deprem Libya'nın çağdaş tarihinde tanık olduğu en büyük doğal felaketlerden biri olarak kabul ediliyordu ancak Daniel Kasırgası en tehlikelisi oldu.

Meteorolog ve Mısır Meteoroloji Kurumu'nun hava tahmin birimi eski müdürü Dr. Vahid Saudi, Daniel Kasırgası’nın Libya'daki bazı şehirleri işgal etmesinden kaynaklanan insan kayıplarına ve altyapı tahribatına  uzun süredir tanık olunmadığını söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan Saudi, bu doğal afetin yol açabileceği yıkımın boyutuna ilişkin Libya meteoroloji tahminleri pek doğru çıkmadığını, büyük miktardaki suyun Derne'deki barajların çökmesine yol açabileceğinin beklenmediğini aktardı.

FOTO: Şiddetli yağışlar nedeniyle bir şehir tamamen sular altında kaldı (Reuters)
Şiddetli yağışlar nedeniyle bir şehir tamamen sular altında kaldı (Reuters)

Saudi, kasırganın şiddetli gök gürültülü fırtınalara neden olduğunu, sel ve sağanak yağış noktasına ulaştığını, büyük can ve altyapı kayıplarına yol açtığını, belki de son on yılda ülkede görülen en büyük kayıp olduğunu söyledi.

Libya’nın 1982’de ülkenin batı kıyısını vuran Maximo Fırtınası da dahil olmak üzere, son on yılda birçok fırtına ve kasırgaya tanık olduğunu ifade eden Saudi, bunu Ocak 1995'te Sirte yakınlarında Selino fırtınasının izlediğini bildirdi.

AA

Arap İklim Merkezi’ne göre, Aralık 2005'te Libya kıyılarında  Zeo Fırtınasını ve  Kasım 2014'te Rolf Fırtınası meydana geldi.



Netanyahu: Diplomatik nedenlerden ötürü Gazze Şeridi'nde kıtlığı önlemeliyiz

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bir yardım kuruluşunun aşevinden yiyecek almak için bekleyen Filistinliler (AP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bir yardım kuruluşunun aşevinden yiyecek almak için bekleyen Filistinliler (AP)
TT

Netanyahu: Diplomatik nedenlerden ötürü Gazze Şeridi'nde kıtlığı önlemeliyiz

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bir yardım kuruluşunun aşevinden yiyecek almak için bekleyen Filistinliler (AP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bir yardım kuruluşunun aşevinden yiyecek almak için bekleyen Filistinliler (AP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bugün yaptığı açıklamada, İsrail'in ‘diplomatik nedenlerden’ ötürü Gazze Şeridi'nde kıtlığı önlemesi gerektiğini söyledi. Bu açıklama, mart ayından bu yana her türlü yardımın girişini engelledikten sonra, Gazze Şeridi'ne ‘temel miktarda’ gıda girişine izin verileceğini açıklamasının bir gün sonrasında geldi.

Telegram kanalında yayınladığı bir videoda “Gazze Şeridi'ndeki nüfusun kıtlığa doğru kaymasına hem pratik hem de diplomatik nedenlerle izin vermemeliyiz” diyen Netanyahu, İsrail'in destekçilerinin bile ‘kitlesel açlık sahnelerine’ tahammül edemeyeceğini belirtti.

Netanyahu ayrıca, güçlerinin Gazze Şeridi'nde tam kontrolü sağlayacağını ve ‘Hamas'ın yardımları yağmalamasını engelleyeceğini’ vurguladı. Netanyahu, hükümetinin aşırı sağcı üyelerinden gelen eleştirilere cevaben, “Gazze Şeridi içinde yoğun bir mücadele veriyoruz ve ilerleme kaydediyoruz. Gazze Şeridi'nin tamamının kontrolünü ele geçireceğiz” dedi.

Netanyahu, “Hamas'ı yenmenin bir parçası, muazzam askeri baskının yanı sıra, temelde tüm Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirmektir. Savaş ve zafer planı budur” ifadelerini kullandı.

İsrail Başbakanı Gazze Şeridi'ne yardım girişine izin verilmesinin ‘kırmızı çizgiye yaklaşılması’ ve uluslararası eleştirilerden kaçınılmasının ardından gerçekleştiğini belirtti.

Netanyahu, “Hızla kırmızı çizgiye yaklaşıyorduk. Kontrolü kaybedebileceğimiz ve her şeyin çökebileceği bir durumdu” şeklinde konuştu.

Netanyahu'nun ofisinden dün yapılan açıklamada, ‘İsrail'in Gazze Şeridi'nde açlık krizinin daha da kötüleşmemesi için gerekli miktarda gıdanın bölgeye girişine izin vereceği’ belirtildi. Netanyahu, bir miktar yardımın girişine izin verilmesinin İsrail'in yeni askeri operasyonunu genişletmesine olanak sağlayacağını söyledi.

İsrail, 2 Mart'tan itibaren insani yardım girişine tamamen yasak getirerek, tüm gıda, ilaç ve diğer malzemelerin Gazze Şeridi'ne girmesini engelledi ve Hamas'a yeni ateşkes şartlarını kabul etmesi için baskı yaptı. İsrail 18 Mart’ta saldırılarını yeniden başlatarak iki aylık ateşkesi bozdu.