Azerbaycan: 'Karabağ'da anlaşmaya varıldı'

Rus barış gücünün Dağlık Karabağ'dan tahliyesi sırasında Ermeni siviller askeri kamyondan iniyor (Reuters)
Rus barış gücünün Dağlık Karabağ'dan tahliyesi sırasında Ermeni siviller askeri kamyondan iniyor (Reuters)
TT

Azerbaycan: 'Karabağ'da anlaşmaya varıldı'

Rus barış gücünün Dağlık Karabağ'dan tahliyesi sırasında Ermeni siviller askeri kamyondan iniyor (Reuters)
Rus barış gücünün Dağlık Karabağ'dan tahliyesi sırasında Ermeni siviller askeri kamyondan iniyor (Reuters)

Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Karabağ'daki Ermeni grupların silah bıraktığını, Azerbaycan ordusunun antiterör operasyonunun durdurulduğunu duyurdu.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, Karabağ'ın Ermeni nüfusunun temsilcilerinin Rus Barış Gücü aracılığıyla yaptığı başvurusu dikkate alınarak lokal nitelikli antiterör operasyonunun durdurulması konusunda anlaşmaya varıldığı bildirildi.

Açıklamada anlaşmaya ilişkin şu maddeler yer aldı:

- Azerbaycan'ın Karabağ bölgesinde bulunan Ermenistan silahlı birlikleri ve yasa dışı Ermeni silahlı grupları silah bırakıyor, savaş mevzilerini ve istihkamlarını terk ederek tamamen silahsızlandırılıyor. Ermenistan silahlı birlikleri Azerbaycan topraklarından çekiliyor, yasa dışı Ermeni silahlı grupları feshediliyor.

- Paralel olarak tüm silah, mühimmat ve ağır araçlar teslim ediliyor.

- Yukarıda belirtilen süreçlerin Rus Barış Gücü ile koordineli bir şekilde yürütülmesi sağlanıyor.

Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı İdaresinden yapılan açıklamada ise yarın Yevlah şehrinde Karabağ'daki Ermeni nüfusunun temsilcileri ile yeninden entegrasyon konularının müzakere edileceği toplantı yapılacağı bildirildi.

Karabağ'da 90'dan fazla askeri mevzi Azerbaycan ordusunun kontrolüne geçti

Azerbaycan Savunma Bakanlığı Sözcüsü Albay Anar Eyvazov, Karabağ'daki Ermenistan silahlı güçlerinin 90'dan fazla mevzisinin Azerbaycan ordusunun kontrolüne geçtiğini, 7 askeri araç, 4 havan topu, 1 tank, 2 zırhlı piyade aracının Azerbaycan askerlerince ele geçirildiğini açıkladı.

Eyvazov, düzenlediği basın toplantısında, Azerbaycan ordusunun, Ermeni güçlerin teslim olmasıyla biten Karabağ'daki antiterör operasyonuyla ilgili bilgiler paylaştı.

Operasyon süresince mühimmatı tükenen Ermeni güçlerin mevzilerini bırakarak kaçtığını, kaçanlara Azerbaycan ordusunca ateş açılmadığını bildiren Eyvazov, "90'dan fazla mevzi Azerbaycan ordusunun kontrolüne geçti, 7 askeri araç, 4 havan topu, 1 tank, 2 zırhlı piyade aracı Azerbaycan askerlerince ele geçirildi." ifadesini kullandı.

Azerbaycan'ın Karabağ'da anayasal yapıyı tesis için başlattığı antiterör operasyonu

44 gün süren İkinci Karabağ Savaşı sonrası Azerbaycan'ın Karabağ bölgesindeki sözde rejimin attığı adımlar, tansiyonun yükselmesine neden oldu.

Sözde rejim, son günlerde bulundukları bölgede, Azerbaycan ordusunun mevzilerine yakınlaşmak, kendi mevzilerini pekiştirmek için siper kazma ve farklı istihkam faaliyetleri ve sabotaj girişimleri gibi bir dizi provokasyonlarda bulundu.

Ermeni silahlı gruplar, son birkaç ayda Azerbaycan ordusunun mevzilerine sistematik şekilde ateş açmaya ve arazilere mayın döşemeye devam etti.

Azerbaycan'dan gelen, sözde rejimin feshedilmesi taleplerine rağmen Ermeni güçlerinin kontrolündeki topraklarda, 9 Eylül'de sözde "cumhurbaşkanlığı seçimi" yapılması tansiyonu daha da yükseltti.

Son olarak 19 Eylül'de Hocavent ili Ahmetbeyli-Fuzuli-Şuşa kara yolunda mayının üzerinden geçen Azerbaycan devlet kurumuna ait kamyondaki 2 kişi hayatını kaybetti.

Olay yerine giden polis aracının da başka bir mayının üzerinden geçmesi sonucu 4 polis şehit oldu. Bunun üzerine Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Karabağ'da anayasal yapıyı yeniden tesis etmek amacıyla lokal antiterör operasyonu başlattı.

Yaklaşık 24 saat süren operasyon sonucu Ermeni gruplar silah bıraktı ve operasyonunun durdurulması konusunda anlaşmaya varıldı.



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.