İran milislerinin karargâhlarının bulunduğu Şam’ın batısındaki patlamalarla ilgili çelişkili haberler

Patlamalr,iki kişinin ölümüne ve rejim tarafından yayın yasağı getirilmesine yol açtı.

Güvenlik görevlileri, İsrail’in geçen şubat ayında Şam’daki İran ofislerine yönelik saldırısının etkilerini inceliyor (AP)
Güvenlik görevlileri, İsrail’in geçen şubat ayında Şam’daki İran ofislerine yönelik saldırısının etkilerini inceliyor (AP)
TT

İran milislerinin karargâhlarının bulunduğu Şam’ın batısındaki patlamalarla ilgili çelişkili haberler

Güvenlik görevlileri, İsrail’in geçen şubat ayında Şam’daki İran ofislerine yönelik saldırısının etkilerini inceliyor (AP)
Güvenlik görevlileri, İsrail’in geçen şubat ayında Şam’daki İran ofislerine yönelik saldırısının etkilerini inceliyor (AP)

Şam’ın batı kırsalındaki Esed köyleri bölgesinde dün gece yarısı duyulan patlamaların mahiyetine ilişkin hala çelişkili haberler geliyor. Haberler arasında Dördüncü Tümen ve İran Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) ait bir binanın hedef alındığı ve Suriye vatandaşı olmayan iki kişinin ölümüne yol açtığı iddiası yer alırken, bir başka haberde ise İsrail savaş uçaklarının Lübnan Hizbullahı’na ait bir binayı hedef aldığı öne sürüldü.

Suriye merkezli internet siteleri ve aktivistler, sosyal medya aracılığıyla, dün gece yarısı Esed köyleri bölgesinde patlama sesleri duyulduğu haberini yaydı. Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in kardeşi Mahir Esed liderliğindeki Dördüncü Tümen’in kontrolü altındaki bölgede tümenin, İranlı milislerin ve Lübnan Hizbullahı’nın karargâhları ve silah depoları bulunuyor.

Fotoğraf altı: Şam’ın batısındaki Esed köyleri (SANA-Arşiv)
Şam’ın batısındaki Esed köyleri (SANA-Arşiv)

Haberin yazıldığı şu ana kadar her zamanki gibi patlamalar hakkında Şam’dan resmi askeri bir açıklama gelmezken, Şarku’l Avsat’a konuşan bölge sakinleri, cumartesiyi pazara bağlayan gece en az üç patlama duyduklarını söylediler. Ancak bu patlama seslerinin İsrail’in füze saldırılarından kaynaklanmadığını düşündüklerini belirttiler.

Kaynaklar “Genellikle İsrail füzelerinin saldırı sesleri, duyulan seslerden çok daha güçlü olur. Ayrıca İsrail füzelerine yanıt veren hiçbir hava savunma sesi duyulmadı” ifadelerini kullandılar. Kaynaklar, İranlı milislerin ve Lübnan Hizbullahı’nın bölgede yoğun bir varlık gösterdiğinden belirttiler.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) ise cumartesiyi pazara bağlayan gece, saat 01:20 civarında üç şiddetli patlamanın duyulduğunu doğruladı. SOHR’a göre olay, Esed köylerindeki El-Hamza Camii yanındaki Dördüncü Tümen ve DMO’ya ait bir binada gerçekleşti. Buna karşın herhangi bir hava savunma füzesinin fırlatıldığı görülmedi. İlk bilgilere göre patlamalar binada uyruğu belirsiz iki kişinin ölümüne ve ciddi maddi hasara yol açtı.

Fotoğraf altı: SOHR’un Suriye’de Hizbullah unsurlarına ait dağıttığı arşiv fotoğraflarından biri
SOHR’un Suriye’de Hizbullah unsurlarına ait dağıttığı arşiv fotoğraflarından biri

SOHR Genel Müdürü Rami Abdurrahman, daha sonra televizyonda yaptığı açıklamalarda, hedef alınan binanın bir depo veya Suriye-Lübnan sınırına doğru hassas silahların taşınması için bir geçiş noktası olabileceğini söyledi. Binanın Suriye-Lübnan sınırına 9 kilometre uzaklıkta ve Hizbullah ve DMO Kudüs Gücü’ne ait Esed köyleri ile Dimas arasındaki bölgede yer aldığını kaydetti.

Abdurrahman, binada meydana gelen üç patlamanın şu ana kadar Suriye uyruklu olmayan iki kişinin ölümüne yol açtığını belirterek, olayla ilgili “rejim tarafından yayın yasağı getirildiğine” işaret etti.

Abdurrahman “Saldırı veya patlamalar, İsrail istihbarat operasyonunun bir sonucu olabilir. Rejim tarafından herhangi bir hava savunma füzesi fırlatılmadı” dedi.

Fotoğraf altı: Lübnan sınırına yakın Dimas bölgesinin genel bir görünümü (Facebook)
Lübnan sınırına yakın Dimas bölgesinin genel bir görünümü (Facebook)

Savtu’l Asime (Başkentin Sesi) haber sitesi de İsrail savaş uçaklarının cumartesiyi pazara bağlayan gece Esed köylerinin yakınındaki Lübnan Hizbullahı milislerine ait bir binaya saldırdığını öne sürdü.

İnternet sitesinin görgü tanıklarının aktardığına göre “bölge yakınlarında dört patlama duyuldu, ardından Hamza Camii yakınındaki bölgede dumanlar yükseldi.”

Sitenin ‘özel’ olarak tanımladığı kaynaklar, hedef alınan binanın niteliğini açıklayarak bu binanın Suriye ile Lübnan arasındaki silah transferinde lojistik ve güvenlik koordinasyonunun sağlandığı karargâhlardan biri olduğunu belirttiler.

Kaynaklar, bombalamanın binanın tamamen yıkılmasına yol açtığını ve içinde Lübnan’a nakledilmek üzere hazırlanan İran silahlarının bir sevkiyatını olduğunu söylediler.

Site, saldırıda ölen ya da yaralananların olup olmadığını doğrulamanın mümkün olmadığını ifade ettikten sonra, resmi bir açıklama yapılmadığını ve bölgede hava savunma sisteminin devreye girmediğini kaydetti.

Gece yarısı yapılan bu bombalamalardan önce 13 Ağustos sabahı başkent Şam’ın batısında yine patlamalar duyulmuş ve o dönemde de olaya dair çelişkili haberler yapılmıştı. Kudsiye banliyösü ve Meşru Dummar banliyösü civarındaki askeri depoların hedef alındığı yönünde haberler çıkmış ve görgü tanıkları patlamalar sonucu yangın çıktığını ve yangının iki saatten fazla sürdüğünü bildirmişti.

Resmi medya kuruluşları o zamanlar patlama sesleri duyulduğundan söz etmişti. Suriye Arap Haber Ajansı (SANA), patlamanın “kaynağının bilinmediğini ve araştırıldığını” belirtirken, her zamanki gibi patlamalar hakkında askerden resmi bir açıklama gelmemişti.



İsrail'in gizli çalışmalar yürüten Birim 504’ü işte bunu yapıyor

Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
TT

İsrail'in gizli çalışmalar yürüten Birim 504’ü işte bunu yapıyor

Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Emel Şehade

İsrail, Aksa Tufanı Operasyonu’nun ilk gününden itibaren askeri ve istihbarat araçlarını kullanarak faaliyetlerini, özellikle istihbarat alanında, yoğunlaştırdı. Bilindiği üzere 7 Ekim 2023 tarihindeki olaylar, Gazze Şeridi’nin güneyine doğru en güvenli sınırların ihlal edilmesini engelleyemeyen büyük bir istihbarat başarısızlığıyla sonuçlanmış ve ardından henüz sona ermeyen bir savaş patlak vermişti.

Bu yılın başlarından bu yana, bir yandan Lübnan ile ateşkes anlaşmasına varılması ve diğer yandan Suriye’de Beşşar Esed rejiminin çöküşüyle İsrail'in kuzeyinde bulunan bu iki bölge, İsrail istihbarat teşkilatlarının hedefine girdi. Bu istihbarat teşkilatları, İsrail'in düşman olarak gördüğü ve halkının güvenliği ile sınırları için tehlike arz eden örgütlerin liderlerini ortadan kaldırmak ve bu örgütlerin kapasitelerini zayıflatmak ve yok etmek gibi hedeflerini gerçekleştirmek için çalışıyorlar.

Savaşın patlak vermesinden bu yana 21 aydan fazla bir süredir, bazıları açık, bazıları gizli olan birimler, belirli operasyonların, özellikle de İsrail'in gerçekleştirdiği suikastların yürütülmesini sağlamak için bilgi toplama, rapor hazırlama ve örgütlerin hareketlerini izleme çalışmaları yürütüyor. Bu birimlerin başında faaliyet gösterdiği yıllar boyunca ‘Birim 154’, ‘İstihbarat 10’, ‘Sessizlik Birimi’ ve ‘İnsan İstihbarat Grubu’ gibi çeşitli isimlerle anılan ‘İnsan ve İstihbarat Soruşturma Birimi - Birim 504’ (HUMINT 504) geliyor. Askeri istihbarat bölümünün seçkin birimi olarak kabul edilen bu birimin görevleri arasında İsrail dışında İsrail adına çalışacak gizli ajanlar bulunması ve çalıştırılması da bulunuyor.

Birim 504, son iki ayda, İsrail'in son derece başarılı bulduğu birçok operasyona imza attı. Bunların sonuncusu pazartesi gecesi Suriye'de gerçekleşti. İsrail ordusu, İran'a bağlı olduğunu ve İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) Kudüs Tugayı tarafından yönlendirildiğini iddia ettiği bir hücreyi çökertti.

Ayrıntılı araştırmada, Birim 504'ün bir süredir Suriye'nin güneyindeki çeşitli bölgelerde faaliyet gösterdiği ortaya çıktı. İsrail ordusu, bir yandan İsrail sınırlarını tehdit eden düşman örgütlerin bu bölgede faaliyet göstermesine izin vermeyeceğini, diğer yandan azınlıkları, özellikle de Dürzileri korumak için bu kararı aldığını açıkladı.

ghyjuıko
Birim 504, 300 Filistinlinin tutuklanmasında görev alırken sorguları sırasında tüneller, depolar ve askeri çalışma yöntemleri hakkında bilgi edindi (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Birim 504, görevleri kapsamında, hem güney Suriye'de saha araştırmacılarını görevlendirerek hem de ajanlarını çalıştırarak bu hücre hakkında bilgi ve ayrıntılar topladı. Uygulanan prosedüre göre birim çeşitli kaynaklardan bilgi toplar ve bu bilgileri Suriye, Lübnan veya diğer ülkelerde operasyonlar yürütecek askeri ekipler veya tugaylara yardımcı olmak için orduya aktarır.

Pazartesi Gecesi Operasyonu’nda, 210. Tümen komutasındaki Aleksandroni Tugayı, Birim 504 tarafından iki ayı aşkın bir süre boyunca toplanan bilgilere dayanarak harekete geçti.

Bu operasyon, diğer birimler gibi bilinmeyen istihbarat biriminin arkasında duran onlarca operasyondan biriydi. İsrail ordusu, bu birimin en doğru bilgileri sağladığını ve ajanların operasyonun başarısında büyük rol oynadığını belirtti.

Haganah’ın kökleri

Suriye'nin güneyindeki hücrenin çökertilmesi, bir haftadan kısa bir süre içinde gerçekleştirilen ve Birim 504’ün istihbarat raporlarına dayanan ikinci operasyondu. Birim 504, İsrail'e tehdit oluşturdukları gerekçesiyle aranan kişiler hakkında kesin bilgiler sağladı. İsrail ordusu, Birim 504’ün de katkıda bulunduğu ve farklı örgütlerin en fazla sayıda üyesine ulaşılmasının amaçlandığı bu operasyonlar sonucunda tutuklanan Suriyelilerin sayısını açıklamadı.

Birim 504, Lübnan ve Suriye'deki operasyonların yoğunlaşmasının ardından son aylarda İsrail manşetlerine taşındı. Bu süreçte İsrail, önemli askeri görevlerle görevlendirilmiş kişilerin yanı sıra İsrail ordusuna karşı savaşan hücrelerin de öldürüldüğünü duyurdu.

Birim 504, 30 Haziran 1948'de ordu istihbaratı bünyesinde kuruldu. Bir yıldan kısa bir süre sonra doğrudan askeri istihbarat bölümüne bağlı hale geldi ve ‘İstihbarat 10’ adını aldı. Çok önemli istihbarat bilgileri toplamayı başardı.

Şarku’l Avsat’ın Indpedent Arabia’dan akatardığı habere göre Birim 504, İsrail’in kurulmasından önce faaliyet gösteren paramiliter grup Haganah’ın (İbranice'de ‘savunma’ anlamına gelir) kökleri olarak kabul ediliyor. Haganah, İsrail'in kurulmasını engellemeye çalışan Filistinliler ve isyancılarla savaşmak için Yahudi gençleri silah altına alan bir örgüttü.

frgfr
İsrail ordusu, baskılar sonucu bu yılın başlarında bu birimde görev yapmak üzere kadın askerleri de kabul etmeye başladı (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Birim 504, diğer İsrail istihbarat kurumlarıyla koordineli olarak çalışır ve İsraillilerin “birimin saha araştırmacıları” olarak adlandırdıkları kişilerin faaliyetlerinin yanı sıra, çevre ülkelerde ve Batı Şeria'da ajanlar edinip, onları yönetiyor.

İsrail ordusuna göre birim gizli ajanları işe alıyor ve kendi elemanları ile buluşarak onlara bilgi edinme konusunda eğitim veriyor.  Ordunun verdiği bilgiye göre bu birimdeki subay ile ajan arasındaki ilişki, yıllarca süren güvene dayanıyor. İsrailli birçok subay, bu ilişkinin ordunun saha operasyonlarını destekleyen benzeri görülmemiş istihbarat başarılarına katkıda bulunduğunu vurguladı.

Bu birime katılmak için başvuran onlarca asker, birimlerinin seçiminin son derece özenli ve dikkatli bir şekilde yapıldığını vurgulayan ordu tarafından reddediliyor. Bu birime girenler, önce Golani Elit Tugayı'nda bir ön eğitimden geçiyor. Ardından bu eğitimler arasında ordunun terörle mücadele ve İsrail içinde ve dışında gizli operasyonlar olarak adlandırdığı faaliyetler de bulunuyor.

İstihbarat çalışmaları ve saha araştırmalarının yanı sıra, birim üyeleri sahadaki her istihbarat operasyonunun ilk aşamasını oluşturur. Öncelikle, operasyon için gerekli bilgileri toplamada en başarılı ajanlar aranır, ardından subaylar onlara eşlik ederek, ordunun operasyonu başlatmasından sonuna kadar konumun belirlenmesini ve iletişim araçlarının koordinasyonunu sağlarlar.

Bu yılın başlarında, askerlerin aylarca süren savaşın yarattığı baskıya maruz kalması nedeniyle, İsrail tarihinde daha önce görülmemiş bir durum yaşandı. İsrail ordusu, ilk kez bu birimde görev yapmak isteyen kadın askerleri kabul etti. Kadın askerler, subaylarla birlikte askeri istihbarat bölümündeki savaş birimleri ve araştırma bölümlerine, iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet’e ve hava ve deniz kuvvetlerinin istihbarat ekiplerine istihbarat sağlamada görev alıyor.

İzinsiz girişler ve belge toplama

Öte yandan Birim 504’ün saha çalışmalarının yanı sıra bir grup müfettiş, savaş sırasında esir alınan Filistinli, Lübnanlı ve Suriyelilerle ilgili soruşturmalarını yoğunlaştırarak, hedeflerine ulaşmak için hayati bir kaynak oluşturdu.

Bu birimin, İsrail dışındaki son derece hassas yerlerde gizli baskınlar ve belge toplama operasyonlarına da katkıda bulunduğu ve bunun ayrıntılarının askeri istihbaratın çok gizli dosyalarında saklandığı açıklandı.

İsrail ordusunun iddiasına göre 7 Ekim 2023'te Aksa Tufanı Operasyonu’yla savaşın patlak vermesinden bu yana Birim 504’ün en önemli operasyonlarını şöyle sıralayabiliriz:

- Hamas, Hizbullah ve Suriye'deki savaşçıların tutuklanması ve sorgulanması.

- Operasyon alanında yapılan doğrudan soruşturmalar, 300 Filistinlinin tutuklanmasındaki katkısı. Tutuklanan Filistinliler soruşturma sırasında tüneller, depolar ve çalışma yöntemleri hakkında bilgi verdiler.

- On yılı aşkın bir süre sonra Gazze'deki ajan ağının etkinleştirilmesine katkıda bulunmanın yanı sıra ajan edinme ve istihbarat çabalarının genişletilmesi.

Son olarak Birim 504’ün yöneticileri son dönemde tuğgeneral yardımcılığına terfi edilerek ödüllendirildi.