Lübnan'da yargı krizi derinleşiyor

Beyrut'taki Adalet Sarayı (AFP)
Beyrut'taki Adalet Sarayı (AFP)
TT

Lübnan'da yargı krizi derinleşiyor

Beyrut'taki Adalet Sarayı (AFP)
Beyrut'taki Adalet Sarayı (AFP)

Lübnan Adalet Bakanı Henry Huri’nin Hakimler Kulübü’nün tüm üyelerini kulüp tarafından yapılan ve sosyal medyada yayınlanan açıklamalar dolayısıyla adli denetime sevk etme kararıyla ülkede yeni bir hukuk krizi yaşanıyor. Huri, denetim kurumundan tüm kulüp üyelerini soruşturmaya tabi tutmasını, onlara karşı cezai tedbirler almasını talep etti.

Adalet Bakanı'na yakınlığı ile bilinen kaynaklar, bu prosedür hakkında yorum yapmayı reddetti. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, konunun tam bir gizlilik ilkesine tabi olduğunu, olumlu ya da olumsuz yorum yapılamayacağını belirtti.

Hakimler Kulübü geçtiğimiz Cuma günü yaptığı son açıklamada, Beyrut Temyiz Mahkemesi ilk başkanı hakim Habib Rızkullah’ın yayınladığı muhtırayı eleştirdi. Muhtırada, emekliliğe sevk edilen meslektaşlarının yerine hakimlerin atanması öngörüldü. Hakimler Kulübü, valiliklerdeki cumhuriyet savcısı veya ilk soruşturma hakimi kadrolarının boşalması durumunda en yüksek rütbeli veya en yaşlı hakimin değiştirilmesi gerektiği çağrısında bulundu. Aynı zamanda, “Son zamanlarda yaşananlar tahammül edilemeyecek bir ihlaldir. Yeni karara, yargıyı bu noktaya getiren ve son nefesine kadar katletmeye devam eden seçicilik, karamsarlık ve kötü niyetlilik hakim oldu” vurgusunda bulundu.

Beyrut'taki Adalet Sarayı çevreleri, bilhassa yeni adli yılın başlangıcına denk gelen bu gelişmelerin daha da kötüye gideceğinden korkuyor. Bu durum, Hakimler Genel Kurulu toplantısında kaydedilen atmosfer ile farklılık gösterdi. Bu toplantıda Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Hakim Süheyl Abbud, hakimlerin çalışmalarına devam etmelerini, gerilimi artırmaktan kaçınmalarını, mali, sosyal ve ahlaki açıdan hakimlerin endişelerini ortadan kaldıracak çaba gösterme sözü verilmesini diledi.

Şarku’l Avsat’a konuşan yargı kaynakları, “Hakimler Kulübü idari organı üyeleri Adli Teftiş Kurulu huzuruna çıkarılarak uzun ve ciddi bir soruşturmaya tabi tutuldu. Adalet Bakanı'nın Hakimler Kulübü'nü incelemeye göndermesi ilk değil. Hakimler Kulübü Başkanı Hakim Faysal Mekki’yi daha önce üç kez teftişe göndermişti. Ancak bu kez kulübü tüm üyeleriyle birlikte cezalandırmaya karar verdi. Sorgulanmalarını ve haklarında cezai tedbirlerin alınmasını talep etti. Bu tedbirin amacı, Hakimler Kulübü'nü susturmak, herhangi bir açıklama yapmasını engellemek, ülkede diğer görüşlerin susturulması yönünde genel bir atmosfer yaratmaktır. Yargıçların, Lübnan'da yargının karşı karşıya olduğu krizlere ve adaletin başarısızlığına ışık tutmasının engellenmesi isteniyor” ifadelerini kullandı.

Hakimler Kulübü’nün 112 üyesi sessizliğini koruyarak bu kararı aralarında gizlice istişare etti. Aynı kaynaklar, “Bu hoşnutsuzluk, kulüp dışındaki hakimleri de etkiledi. Bilhassa adalet saraylarının ve mahkemelerin kötüleşen koşullarını, hakimlerin en temel haklarından mahrum edilmesini protesto etmek amacıyla geçtiğimiz Eylül ayı başında iş bırakıldığını duyuranları. Bakan Huri, Hakimler Kulübü'nü sona erdirmeyi amaçlıyor olabilir. Zirâ onları adli denetime sevk ederek rekor kırdı. Bakanın önceliklerinin yargısal izolasyonun nedenlerini ele almak ya da yargıçların kararlılığını sağlayacak unsurları sağlamak değil, yargı makamlarıyla ilişkilerde eleştiren ve hataları düzelten herkesi susturmayı amaçladığı anlaşılıyor. Siyasi otoriteden bağımsız bir otorite olduğunu düşünmeyi reddediyor” vurgusunda bulundu.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.