Britanya'nın "en yalnız koyunu" iki yılın ardından kurtarıldı

İki yılı aşkın süredir Cromarty Firth uçurumunun eteklerinde mahsur kalan, Britanya'nın en yalnız koyunu Fiona'yı kurtarmak için başlatılan imza kampanyası 52 binden fazla imzaya ulaşmıştı

(İskoçya Hayvanlara Karşu Zulmü Önleme Derneği)
(İskoçya Hayvanlara Karşu Zulmü Önleme Derneği)
TT

Britanya'nın "en yalnız koyunu" iki yılın ardından kurtarıldı

(İskoçya Hayvanlara Karşu Zulmü Önleme Derneği)
(İskoçya Hayvanlara Karşu Zulmü Önleme Derneği)

"Britanya'nın en yalnız koyunu" diye adlandırılan mahsur kalmış bir koyun, yaklaşık iki yıl boyunca İskoçya'nın ücra bir kıyısında kaldıktan sonra kurtarıldı.

Hayvan refahı için çalışan yardım kuruluşları, artık Fiona adı verilen hayvanı kurtarmak için yapılacak herhangi bir operasyonun "son derece karmaşık" olacağı uyarısında bulunmuştu.

Öte yandan bir grup çiftçi eski yöntemleri kullanarak Fiona'yı kurtarmak için inisiyatif aldı. Ayrshire'da koyun kırkıcı olan Cammy Wilson, dişi koyunun sıkıntılı durumuyla ilgili medyada çıkan haberleri gördükten sonra bir kurtarma operasyonu düzenledi.

BBC'nin Landward adlı programında sunuculuk yapan Wilson, kendi zamanından ayırarak görevi 4 kişiyle birlikte organize etti. Ekip, iş makineleri kullanarak Fiona'yı dik bir yamaçtan yukarı taşıdı.

Kurtarma operasyonunda Wilson'a Graeme Parker, Als Couzens, Ally Williamson ve James Parker adlı diğer çiftçiler eşlik etti.

İkisi vinci kontrol etmek için tepede kalırken, Fiona'ya ulaşmak için uçurumdan 250 metre aşağı indirilen diğer üç kişi koyunu bir mağarada buldu.

Facebook'ta paylaşılan bir videoda Wilson şöyle dedi:

Son derece iyi durumda. Kondisyon skoru 4,5 civarında, aşırı kilolu; onu o yamaçtan yukarı taşımak zahmetli bir işti.

Wilson, BBC News'a verdiği röportajda görevin ne kadar riskli olabileceğine değindi:

Kahraman olmamızla aptal olmamız arasındaki tek fark ayağımızın kayıp kaymaması.

Kurtarma görevi çağrısında bulunan imza kampanyası 52 binden fazla imzaya ulaşırken Wilson, kararlılığının kısmen internette gördüğü yanlış bilgilerden kaynaklandığını bildirdi.

Wilson, Fiona'nın ayrı düştüğü sürünün çiftçisine yönelik haksız yorumların kendisini bu görevi organize etmeye ittiğini söyledi. Wilson "Birileri onun arazisine gelmeye başlamıştı ve bu adil değildi" dedi.

Tüyleri yerlere kadar uzanan Fiona kırkılacak ama bunun dışında "fiziksel durumunun iyi" olduğu söyleniyor​​​​​​​ (AP)
Tüyleri yerlere kadar uzanan Fiona kırkılacak ama bunun dışında "fiziksel durumunun iyi" olduğu söyleniyor (AP)

Sürü hayvanları olan koyunlar tek başına hayatta kalabilse de bilim insanlarına göre kendi türlerinden diğer hayvanların arasında daha iyi gelişiyorlar.

İskoçya'nın Hayvanlara Karşu Zulmü Önleme Derneği (SPCA), dişi koyunun bir süredir uçurumun dibinde mahsur kaldığını bilse de onu kurtarmak için güvenli bir yol bulamadığını belirtti.

Yardım kuruluşunun bir sözcüsü BBC'ye "Tırmanma uzmanlığına sahip bir grup kişinin mahsur kalan koyunu kurtarmak için aşağıya inmeye çalıştığından haberdar olduktan sonra İskoçya SPCA'sı bu sabah yamaçta hazır bulundu" dedi.

Denetçimiz, ekibin başarıyla yukarı çıkardığı dişi koyunu muayene etti. Neyse ki koyunun fiziksel durumu iyi, sadece kırkılması gerekiyor. Artık dinlenip iyileşmesi için İskoçya'da uzman ekiplerin bulunduğu bir eve götürülecek.

Independent Türkçe



Evrimin faturası: İnsan beyni büyüdükçe daha hızlı yaşlanıyor

Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
TT

Evrimin faturası: İnsan beyni büyüdükçe daha hızlı yaşlanıyor

Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)

İnsan beyninin daha fazla büyüyen bölgelerinin daha hızlı yaşlandığı saptandı. 

6 ila 7 milyon yıl önce ortaya çıkan insanları, yakın akrabaları olan diğer primatlardan ayıran en önemli özelliklerden biri büyük bir beyne sahip olması. 

Milyonlarca yıllık evrim sürecinde büyümekle kalmayıp karmaşık bir yapıya da bürünen insan beyni, dille iletişim kurmaktan geleceği planlamaya kadar pek çok avantaj sağlıyor.

Öte yandan hakemli dergi Science Advances'ta yayımlanan yeni bir çalışmaya göre, bütün bunların bir bedeli de var. 

İnsan ve diğer primatların beyninin nasıl yaşlandığını gözlemlemek isteyen araştırmacılar, 480 insan ve 189 şempanzenin beyin taramalarını inceledi. 

Şempanzeler, insanların atası değil fakat iki tür de ortak bir atadan evrimleşti. İnsan beyni ise, şempanzelerinkinin üç katı büyüklükte.

Bilim insanları iki beyinde de 17 ayrı bölge olduğunu kaydetti. Bunların bazıları eşit boyuttayken, bir kısmı insanlarda daha geniş bir alana yayılmıştı. 

Bunlardan biri de gözlerin hemen arkasında yer alan ve karar vermede kritik rol oynayan orbitofrontal korteksti. 

Ardından yaşlanma sürecini inceleyen ekip, iki türün beyninin de zaman içinde küçüldüğünü gözlemledi. 

Ancak bazı kısımlar daha hızlı küçülürken, insan beynindeki en hızlı yaşlanmanın, orbitofrontal korteks ve evrimsel süreçte daha fazla büyümenin görüldüğü diğer bölgelerde gerçekleştiği bulundu.

Araştırmacılar ayrıca babun ve Hint şebeğinin beynini de şempanzelerle karşılaştırdı. Öte yandan bu kıyaslarda, beyin genişlemesi ve yaşa bağlı gerileme arasında bir ilişki saptanmadı. 

Heinrich Heine Düsseldorf Üniversitesi'nden ve çalışmanın yazarlarından Dr. Sam Vickery, beynin en hızlı genişleyen bölümlerinin, en karmaşık işlerden sorumlu olduğunu söylüyor. Bu durum, sözkonusu bölgelerin daha çabuk yıpranıp küçülmesini açıklayabilir.

Ancak insan beynindeki daha büyük kısımların neden daha hızlı küçüldüğünü açıklamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. 

Çalışmada yer almayan bazı uzmanlar da bulguların daha fazla katılımcıyla desteklenmesi gerektiğini düşünüyor. University College London'dan antropolog Dr. Aida Gomez-Robles "İnsanlardaki yaşlanmaya ilişkin benzer çalışmalar genellikle binlerce kişiyi içeriyor" diyerek ekliyor:

Bulgular, bu bölgelerin bazıları için geçerli ancak hepsi için geçerli olup olmadığını bilmiyoruz.

Bulguların kesin bir şekilde doğrulanması halinde ilginç bir durum da ortaya çıkıyor: İnsanların hayatta kalma şansını artırarak şempanzelerden daha uzun ömürlü olmasını sağlayan bölgeler, aynı zamanda ilk yaşlanan kısımlar.

Yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkan bazı sorunlar, evrimin bir avantajla beraber bir dezavantaj da getirmesinin sonucu olabilir. Dr. Vickery şu ifadeleri kullanıyor:

Böyle muhteşem bir beynimiz var ama bunun bir bedeli de var.

Independent Türkçe, Science Alert, New York Times, Science Advances