Telegraph, Türkiye'nin Ege kıyılarındaki 4 sakin şehri tanıttı

Kalabalık ve pahalı yerlere gitmek istemeyenlere alternatif sunuldu

Akyaka, 2011 yılında yavaş şehir ünvanını almıştı (Go Türkiye)
Akyaka, 2011 yılında yavaş şehir ünvanını almıştı (Go Türkiye)
TT

Telegraph, Türkiye'nin Ege kıyılarındaki 4 sakin şehri tanıttı

Akyaka, 2011 yılında yavaş şehir ünvanını almıştı (Go Türkiye)
Akyaka, 2011 yılında yavaş şehir ünvanını almıştı (Go Türkiye)

Britanya'nın Telegraph gazetesi, Bodrum, Marmaris, Çeşme gibi popüler tatil yerlerine alternatif olabilecek Ege'nin daha sakin bölgelerini yazdı.

Türkiye'nin Akdeniz ve Ege kıyıları, her yıl milyonlarca yerli ve yabancı turisti ağırlıyor.

Kültürel varlıkları, doğal güzellikleri, ulaşım imkanlarıyla öne çıkan, Çanakkale'den Fethiye'ye kadar uzanan ve "Ege Rivierası" olarak adlandırılan kıyılarda çok sayıda popüler tatil beldesi bulunuyor.

Özellikle İzmir'de Çeşme, Muğla'da Marmaris, Bodrum, Fethiye gibi popüler beldeler hareketli hayatı, kalabalığı ve diğer bölgelere göre nazaran biraz daha pahalı oluşuyla biliniyor.

Türkiye'yle ilgili çok sayıda çalışması bulunan gazeteci Annabelle Thorpe, Ege'de popüler tatil beldelerine alternatif olabilecek, "sakin şehir" (Cittaslow) unvanına sahip 4 yeri yazdı. 

Akyaka

Muğla'nın Ula ilçesine bağlı Akyaka, Azmak Nehri'nin kıyasındaki sıralı restoranları, kendine özgü mimarisi, temiz plajı ve büyük ormanıyla sakin bir tatil arayan turistlerin tercih ettiği bölgeler arasında yer alıyor.

Aynı zamanda Türkiye'nin 22 sakin şehrinden biri olan Muğla Akyaka'da Marmaris, Dalyan, Bodrum gibi bölgelerle özdeşleşen kitle turizmi politikalarından bilinçli olarak uzak duruluyor.

Yaklaşık 30 yıldır Türkiye'yi sık sık ziyaret eden Thorpe, Akyaka'nın sakinliğine dikkat çekiyor.

Akyaka'da dolaştığı bir pazar günüyle ilgili Thorpe, "Bugün pazar sabahı ama haftanın herhangi bir günü de olabilir.  Akyaka aceleye gelecek bir yer değil" yorumunu yapıyor.

Beldede yabancılardan çok yerli turistleri gördüğüne dikkat çeken Thorpe, bölgenin doğal güzelliklerinin doğa yürüyüşü, su sporları yapmak isteyenlere farklı alternatifler sunduğunu da belirtti.

Akyaka'da mütevazı bir hayat sürüldüğünü ifade eden Thorpe, yavaş şehir statüsünün, Türkiye'deki en canlı tatil yerlerinin çoğunu karakterize eden çok gelişmişlik halinden kurtardığını söyledi.

Thorpe, kasabanın ilkbahar ve sonbaharda da ayrı bir güzelliğe sahip olduğunu aktardı.

Deneyimli seyahat gazetecisi Thorpe, "Türkiye'deki birçok kasabanın değişimini gördükten sonra yaklaşık 30 yıl önce aşık olduğum ülkeye benzeyen bir yer keşfetmek harika" dedi.

Thorpe, gelecek yıl Akyaka'yı bir kez daha ziyaret edeceğini belirtti.

Foça

Thorpe, diğer üç önerisi için Akyaka'daki kadar ince ayrıntılara yer vermedi ancak ziyaret etmek isteyenlere yönelik faydalı bilgiler paylaştı.

Thorpe'a göre İzmir'in kuzeybatısında yer alan Foça, Türkiye'de huzurlu tatil için tercih edilebilecek diğer üç sakin yerden biri. 

Foça, sakin şehir unvanını 2021'de almıştı (AA)
Foça, sakin şehir unvanını 2021'de almıştı (AA)

Sakin şehir unvanına sahip olan Foça, tarihi yapısı, doğal güzellikleri ve butik otelleriyle dikkat çekiyor.

Seferihisar

Türkiye'nin ilk sakin şehir statüsüne sahip olan İzmir'in ilçesi Seferihisar'da sokak lambaları güneş enerjisiyle çalışıyor.

Foça, sakin şehir unvanını 2021'de almıştı (AA)
Seferihisar, sakin şehir unvanını 2009'da almıştı (AA)

İlçe aynı zamanda haftanın 6 günü açık ekolojik pazara da sahip.

Köyceğiz

Adına türküler de yakılmış Muğla'nın Köyceğiz ilçesi, Dalyan ve Göcek'in arasında yer alıyor.

Seferihisar, sakin şehir unvanını 2009'da almıştı (AA)
Köyceğiz, 2019'da sakin şehir unvanını almıştı (AA)

Köyceğiz için turistlerin neredeyse görmezden geldiği bir ilçe diyen Thorpe, bölgede ormanda yürüyüş yapmayı, tekne gezintisine çıkmayı, pazartesi günü kurulan organik pazarı ziyaret etmeyi tavsiye ediyor.

Sakin şehir nedir?

1999 yılında İtalya’nın Greve in Chianti kentinde kurulan Cittaslow Birliği, nüfusu 50 bin altında olan kentlerin üye olabildiği uluslararası bir belediyeler birliğidir. 

Sakin şehir fikriyle kentlerin dokusunun korunması, yerel özelliklerinin ortadan kaldırılmasını engellemek amaçlanıyor. Bir bölgenin bu şekilde adlandırılabilmesi için 70 ayrı kriteri sağlaması gerekiyor.

Türkiye'de 2023 itibarıyla 22 sakin şehir bulunuyor.

Independent Türkçe



Evrimin faturası: İnsan beyni büyüdükçe daha hızlı yaşlanıyor

Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
TT

Evrimin faturası: İnsan beyni büyüdükçe daha hızlı yaşlanıyor

Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)

İnsan beyninin daha fazla büyüyen bölgelerinin daha hızlı yaşlandığı saptandı. 

6 ila 7 milyon yıl önce ortaya çıkan insanları, yakın akrabaları olan diğer primatlardan ayıran en önemli özelliklerden biri büyük bir beyne sahip olması. 

Milyonlarca yıllık evrim sürecinde büyümekle kalmayıp karmaşık bir yapıya da bürünen insan beyni, dille iletişim kurmaktan geleceği planlamaya kadar pek çok avantaj sağlıyor.

Öte yandan hakemli dergi Science Advances'ta yayımlanan yeni bir çalışmaya göre, bütün bunların bir bedeli de var. 

İnsan ve diğer primatların beyninin nasıl yaşlandığını gözlemlemek isteyen araştırmacılar, 480 insan ve 189 şempanzenin beyin taramalarını inceledi. 

Şempanzeler, insanların atası değil fakat iki tür de ortak bir atadan evrimleşti. İnsan beyni ise, şempanzelerinkinin üç katı büyüklükte.

Bilim insanları iki beyinde de 17 ayrı bölge olduğunu kaydetti. Bunların bazıları eşit boyuttayken, bir kısmı insanlarda daha geniş bir alana yayılmıştı. 

Bunlardan biri de gözlerin hemen arkasında yer alan ve karar vermede kritik rol oynayan orbitofrontal korteksti. 

Ardından yaşlanma sürecini inceleyen ekip, iki türün beyninin de zaman içinde küçüldüğünü gözlemledi. 

Ancak bazı kısımlar daha hızlı küçülürken, insan beynindeki en hızlı yaşlanmanın, orbitofrontal korteks ve evrimsel süreçte daha fazla büyümenin görüldüğü diğer bölgelerde gerçekleştiği bulundu.

Araştırmacılar ayrıca babun ve Hint şebeğinin beynini de şempanzelerle karşılaştırdı. Öte yandan bu kıyaslarda, beyin genişlemesi ve yaşa bağlı gerileme arasında bir ilişki saptanmadı. 

Heinrich Heine Düsseldorf Üniversitesi'nden ve çalışmanın yazarlarından Dr. Sam Vickery, beynin en hızlı genişleyen bölümlerinin, en karmaşık işlerden sorumlu olduğunu söylüyor. Bu durum, sözkonusu bölgelerin daha çabuk yıpranıp küçülmesini açıklayabilir.

Ancak insan beynindeki daha büyük kısımların neden daha hızlı küçüldüğünü açıklamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. 

Çalışmada yer almayan bazı uzmanlar da bulguların daha fazla katılımcıyla desteklenmesi gerektiğini düşünüyor. University College London'dan antropolog Dr. Aida Gomez-Robles "İnsanlardaki yaşlanmaya ilişkin benzer çalışmalar genellikle binlerce kişiyi içeriyor" diyerek ekliyor:

Bulgular, bu bölgelerin bazıları için geçerli ancak hepsi için geçerli olup olmadığını bilmiyoruz.

Bulguların kesin bir şekilde doğrulanması halinde ilginç bir durum da ortaya çıkıyor: İnsanların hayatta kalma şansını artırarak şempanzelerden daha uzun ömürlü olmasını sağlayan bölgeler, aynı zamanda ilk yaşlanan kısımlar.

Yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkan bazı sorunlar, evrimin bir avantajla beraber bir dezavantaj da getirmesinin sonucu olabilir. Dr. Vickery şu ifadeleri kullanıyor:

Böyle muhteşem bir beynimiz var ama bunun bir bedeli de var.

Independent Türkçe, Science Alert, New York Times, Science Advances