Arjantin'in başına geçen "testereli Wolverine" kim ve nasıl devlet başkanı seçildi?

53 yaşındaki Javier Milei, Arjantin ekonomisinde köklü bir değişim vadediyor

Arjantin'in yeni lideri seçim kampanyası boyunca üzerinde "Milei 2023" yazan testeresiyle halkın karşısına çıkmıştı (Reuters)
Arjantin'in yeni lideri seçim kampanyası boyunca üzerinde "Milei 2023" yazan testeresiyle halkın karşısına çıkmıştı (Reuters)
TT

Arjantin'in başına geçen "testereli Wolverine" kim ve nasıl devlet başkanı seçildi?

Arjantin'in yeni lideri seçim kampanyası boyunca üzerinde "Milei 2023" yazan testeresiyle halkın karşısına çıkmıştı (Reuters)
Arjantin'in yeni lideri seçim kampanyası boyunca üzerinde "Milei 2023" yazan testeresiyle halkın karşısına çıkmıştı (Reuters)

Barış Kaygusuz 

Arjantin'in yeni devlet başkanı Javier Milei'yi çenesine kadar uzanan uzun favorileri ve elinde salladığı elektrikli testereyle ekranlarınızda görüp, onu Marvel'in ünlü çizgi roman kahramanı Wolverine'e benzettiyseniz yalnız değilsiniz.

Milei'yle birlikte girdiği seçimlerden kongre üyesi olarak çıkan 43 yaşındaki profesyonel kostüm oyuncusu Lilia Lemoine de Guardian'a verdiği röportajda aynı benzetmeyi yapıyor: 

Wolverine'e benziyor. Wolverine gibi hareket ediyor. O bir antikahraman. Wolverine gerçekten çok çılgın ve düşmanlarına karşı çok saldırgan olabilir. Ancak sadece saldırıya uğradığında. O asla nedensiz yere öldürmez veya saldırmaz.

Lemoine'in Javier Milei için ortaya attığı antikahraman yakıştırması boşa değil.

Zira 2023'ün son çeyreğinde dünyanın konuştuğu isimlerden biri olmayı başaran Arjantinli siyasetçi 2020'de siyasete atıldığında hedefini "sistemi havaya uçurmak" olarak belirlemişti.

O dönem uzun, dağınık saçları ve deri ceketiyle bir rock yıldızı edasıyla hareket eden bu tuhaf siyasetçiyi ciddiye alanların sayısı bir hayli azdı. 

Ancak aradan geçen üç yılın ardından Javier Milei, dün bir önceki iktidarın ekonomi bakanı Sergio Massa'yı devlet başkanlığı seçiminin ikinci turunda aldığı yüzde 56'lık oyla geride bıraktı ve Güney Amerika'nın en büyük ikinci ekonomisinin başına geçmeyi başardı.

Trump ve Bolsonaro benzetmeleri

Hayran kitleleri Javier Milei için "çılgın" ve "peruk" lakaplarını kullansa da, o kendisinden bahsederken "aslan" demeyi tercih ediyor.

İklim değişikliğinin bir düzmece, cinsellik eğitiminin aileyi yok etmek için ortaya konan Marksist bir komplo olduğunu savunuyor. Ayrıca insanların hayati organlarını satmasına izin verilmesi gerektiğini düşünüyor.

Arjantinli Papa Francis'i sosyal adaleti savunan fikirleri nedeniyle bir "embesil" olarak, Amerikan gangster Al Capone'u ise serbest piyasa kurallarını uygulama konusundaki ısrarı nedeniyle bir "kahraman" olarak görüyor.

Bu kadar radikal fikirler, miting meydanlarındaki sıradışı dans figürleriyle birleşince akıllara doğal olarak eski ABD Başkanı Donald Trump geliyor. 

Arjantin'deki yerleşik siyasi düzenin dışından gelen bir politikacı olarak Trump ve "Brezilyalı Trump" olarak anılan eski Brezilya lideri Jair Bolsonaro'ya benzetilse de Milei, 21. yüzyıl Arjantini'nin kendi koşullarında ortaya çıkardığı benzersiz bir siyasetçi.

Zira bir nesli ekonomik krizlerle büyüten Latin Amerika ülkesinde yüzde 150'ye doğru ilerleyen enflasyon, hızla değer kaybeden para birimi ve nüfusun yüzde 40'ını etkileyen yoksulluk hakim politikacılara yönelik öfkeyi keskinleştirirken, Milei gibi renkli ve sıradışı bir figürü de özellikle genç seçmenin gözdesi haline getirdi.

Baş döndüren vaatler

Kendini liberteryen ve anarko-kapitalist olarak tanımlayan Javier Milei birkaç yıl önce ekranlarda sıkça görülen "konuşan kafalardan" biriyken, Arjantinli televizyoncuların favorisiydi.

Ekonomik krizle boğuşan ülkede Milei'nin hükümet harcamalarına ve hakim siyasetçi sınıfına karşı attığı sert nutuklar reytingleri artırmış, onu en çok izlenen isimlerden biri yapmıştı.

Birkaç ay öncesine kadar hiçbir siyasi uzmanın seçilme şansı tanımadığı Arjantinli siyasetçi seçim kampanyası sürecinde de çizgisini bozmadı.

Bu çizginin ana sembollerinden biri de mitinglerinde elinde taşıdığı elektrikli testere oldu. Milei, elindeki testereyle sistemi ve hükümeti budama vaadini seçmenlere aktarırken, aralarında eğitim ve sağlık bakanlıklarının da olduğu birçok hükümet kurumunu kapatarak harcamaları kısma sözü verdi.

Bununla da sınırlı kalmayarak krizlerin baş sorumlusu olarak gördüğü merkez bankasını kapatacağını ve Arjantin pezosunu tedavülden kaldırarak yerine Amerikan dolarını koyacağını söyledi. 

Uzmanlara göre, dolarizasyonun ülkeye maliyeti 40 milyar doları bulabilir ve Arjantin'in böyle bir parası yok. Dahası zaten 45 milyar dolarlık bir IMF programında olan ülkenin bu parayı borç alarak alabileceği bir kaynak da mevcut değil.

Bazılarına göreyse 18 bakanlığın 10'unu kapatmak isteyen, sağlık sektörünü tamamen özelleştirip yoksullar için eğitimi karneye bağlamayı planlayan Milei fazla ileri gidiyor ama ekonomiyi düzeltmeye kamu harcamalarıyla başlaması doğru yolda olduğunu gösteriyor.

Arjantin'de elinde elektrikli testeresiyle yıllanmış siyasetçilerin üzerine yürüyen Milei'nin zamanın ruhunu yakaladığı ve beklediği karşılığı sandıkta bulduğu açık.

Ancak partisinin 257 sandalyeli Arjantin Parlamentosu'na sadece 38 vekil sokabilmiş olması, yeni Arjantin liderini beklenenden ılımlı politikalara yönlendirme ihtimali de bir hayli yüksek.

Kişisel yaşamı: Kale çizgisinden grup seks partilerine

53 yaşındaki Javier Milei'nin kişisel yaşamı da en az siyasi çizgisi kadar dikkat çekici.

Yolcu taşımacılığı alanında çalışan iş insanı bir baba ve ev hanımı bir annenin oğlu olan Milei, gençlik yıllarına babasıyla yaşadığı sorunların damga vurduğunu ve o yıllar hakkında konuşmayı sevmediğini söylüyor.

Gençlik yıllarından bugüne kalan en önemli detaylarsa Rolling Stones şarkıları çalan bir rock grubunda gitar çalması ve Chacarita futbol kulübünün genç takımlarında kalecilik yapması.

Geçirdiği çapraz bağ sakatlığının ardından 19 yaşında futbola veda eden Milei, 1980'lerin hiperenflasyonist ortamında ekonomi okumaya karar vermiş.

Ailesinden yakın ilişkisini sürdürdüğü tek isimse, seçim kampanyasını da yöneten kız kardeşi Karine Milei. Kardeşinden "patron" diye bahseden Milei, iktidar yürüyüşünün mimarının Karine olduğunu savunuyor ve hatta kız kardeşinin "first lady" olabileceğini düşünüyor.

Televizyonların vazgeçilmez konuğu olduğu dönemde sadece ekonomi ve siyaset konuşarak reytingleri yükselttiğini söylemek de Milei'ye haksızlık olur. 

Zira Arjantin'in yeni lideri özel yaşamından sıklıkla bahsettiği televizyon macerasında, bir tantrik seks (Hindistan kökenli bir sevişme sanatı) ustası olduğunu söylemiş ve defalarca grup seks partilerine katıldığını belirterek izleyenlere konuyla ilgili ipuçları vermişti.

Arjantin lideri olma görevi "ölen köpeğinden"

Ve köpekleri... Milei, "4 ayaklı evlatlarım" olarak tanımladığı İngiliz Mastifi cinsi 4 köpeğini 2017'de hayatını kaybeden Conan isimli köpeğinin DNA'sından klonlatmış ve bunun için 50 bin dolar ödemiş.

Yeni köpekler de Milei'nin siyasi çizgisinden payını alarak, tarihteki liberal ekonomistlerin ismini almış; Murray, Milton, Robert ve Lucas.

Ancak köpeklerin Milei'nin siyasi yürüyüşüyle bağlantısı bununla da sınırlı değil. 

Conan öldükten sonra bir medyuma gittiğini söyleyen Milei, hayatını kaybeden köpeğinin medyum aracılığıyla kendisine "Tanrı'dan gelen Arjantin Devlet Başkanı olma misyonunu" ilettiğini öne sürüyor ve her fırsat bulduğunda köpeklerin "dünyanın en iyi stratejistleri" olduğunu dile getiriyor.

Independent Türkçe



Yahudi tarikatına baskın: 200 çocuk ve kadın kurtarıldı

Polis, yetkililerin Lev Tahor Yahudi tarikatından en az 200 çocuk ve kadını kurtarmasının ardından Guatemala Başsavcılığı'nda nöbet tutuyor (Reuters)
Polis, yetkililerin Lev Tahor Yahudi tarikatından en az 200 çocuk ve kadını kurtarmasının ardından Guatemala Başsavcılığı'nda nöbet tutuyor (Reuters)
TT

Yahudi tarikatına baskın: 200 çocuk ve kadın kurtarıldı

Polis, yetkililerin Lev Tahor Yahudi tarikatından en az 200 çocuk ve kadını kurtarmasının ardından Guatemala Başsavcılığı'nda nöbet tutuyor (Reuters)
Polis, yetkililerin Lev Tahor Yahudi tarikatından en az 200 çocuk ve kadını kurtarmasının ardından Guatemala Başsavcılığı'nda nöbet tutuyor (Reuters)

Stuti Mishra Asya İklim Muhabiri 

Guatemalalı yetkililer, istismar ve insan kaçakçılığı iddialarının ardından bir Yahudi tarikatından en az 160 çocuğu kurtardı.

Savcılar, polisin tecavüz, insan kaçakçılığı ve zorla evlendirme de dahil olmak üzere çocuklara yönelik yoğun istismar şikayeti aldıktan sonra cuma günü başkent Guatemala'nın 78 kilometre güneydoğusundaki Oratorio kentinde yer alan tarikat binasını bastığını bildirdi.

Reşit olmayan en az 160 kişiyi ve 40 kadını koruma amaçlı gözaltına aldılar.

Santa Rosa bölgesindeki operasyonda yaklaşık 480 polis personeli, asker, savcı ve psikolog katıldı; elektronik cihazlara el konularak çocuk pornografisine dair deliller de arandı.

Bölge savcısı Dimas Jiménez y Jiménez, insan kaçakçılığı, 18 yaşından küçüklere kötü muamele ve tecavüz suçlamalarını değerlendirdiklerini söyledi.

Jiménez "Bu suçların, topluluğun bir üyesi tarafından işlendiğinden şüpheleniyoruz" dedi.

İnsan Kaçakçılığıyla Mücadele Dairesi savcılarından Nancy Lorena Paiz García, polisin binada reşit olmayan kişilere ait olduğundan şüphelenilen gömülü cesetler bulduğunu söyledi.

Polis, Guatemala'nın Oratorio belediyesindeki bir çiftlikte çocukları kurtarma operasyonunda yer alıyor (Guatemala Başsavcılığı)
Polis, Guatemala'nın Oratorio belediyesindeki bir çiftlikte çocukları kurtarma operasyonunda yer alıyor (Guatemala Başsavcılığı)

García "Tarikatın yerel mezarlıkları kullandığına dair bir bilgimiz yok" dedi ve "ama reşit olmayanların olası ölümlerini araştırmalıyız" diye ekledi.

Operasyon, Guatemalalı olmayan 4 çocuğun kasımda Yahudi tarikatından kaçarak yetkilileri suiistimaller konusunda uyarmasıyla başlatıldı.

García "Şikayetçilerin ifadeleri, elde edilen kanıtlar ve tıbbi muayenelerden yola çıkarak reşit olmayan bu kişilerin zorla evlendirilme, istismar ve bağlantılı suçlarla çeşitli insan ticareti biçimlerine maruz kaldığını tespit etmek mümkündü" dedi.

İbranicede "Saf Yürek" anlamına gelen Lev Tahor, 1988'de İsrail'de kurulmuştu ve Yahudi hukukunun katı bir yorumunu uyguluyor. Yıllar içerisinde cinsel istismar, insan kaçırma, çocuk evliliği ve fiziksel şiddet iddiaları nedeniyle uluslararası çapta dikkat çekmişti.

Bir Lev Tahor üyesi, yetkililer çocuk istismarı iddialarının ardından Yahudi cemaatinden 100'den fazla çocuk ve genci kurtardıktan sonra Guatemala Başsavcılığının önünde bekliyor (Reuters)​​​​

Bir Lev Tahor üyesi, yetkililer çocuk istismarı iddialarının ardından Yahudi cemaatinden 100'den fazla çocuk ve genci kurtardıktan sonra Guatemala Başsavcılığının önünde bekliyor (Reuters)​​​​

Tarikat, başka yerlerde giderek daha fazla yasal baskıyla karşılaştıktan sonra 2014'le 2017 arasında üssünü Meksika ve Guatemala'ya kaydırmıştı.

2022'de Meksikalı yetkililer, Guatemala sınırı yakınlarındaki bir Lev Tahor kampındaki çocuklar kurtarmış ve reşit olmayanları istismar ettiğinden şüphelenilen kamp üyelerini gözaltına almıştı.

Oratorio'daki operasyonla, tarikatın sorunlu geçmişine bir yenisi daha eklendi. Savcılar, tarikatta genellikle dini öğreti kisvesi altında reşit olmayan kişilerin zorla evlendirildiğini ve sistematik istismara maruz kaldığını iddia ediyor. Soruşturmalar sürerken çocuklar devlet koruması altında.

Guatemala Yahudi Cemaati, Lev Tahor'la arasına mesafe koyarak bu tarikatın, örgütlerine yabancı olduğunu söyledi. Yetkililere desteğini bildiren cemaat, hükümetleri ve diplomatları Lev Tahor'la bağlantısı olan savunmasız bireylerin korunması için işbirliği yapmaya çağırdı.

Örgüt, açıklamasında "Lev Tahor'u oluşturan üyelerin ülkelerinden hükümet ve diplomatik birimler, hakları ihlal edilen kişileri korumak için güçlerini birleştirmeli" diye belirtti.

Guatemalalı yetkililer, tarikatın faaliyetleri ve olası insan hakları ihlallerine ilişkin soruşturmalarını sürdüreceklerini söyledi.

Independent Türkçe- İndependent.co.uk