‘İnsani aranın’ sona ermesiyle birlikte savaş hayaleti Gazze'ye geri döndü

İsrail hava saldırılarında onlarca kişi hayatını kaybetti... Gazze Şeridi’ndeki bölgelerin ‘tahliye edilmesi için talimatlar verilirken, Güney Lübnan’da iki sivil öldürüldü.

İsrail’in dün Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’ta bir evi bombalaması sonucu yaralanan iki çocuk Gazzelilerin kucağında taşınırken (Reuters)
İsrail’in dün Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’ta bir evi bombalaması sonucu yaralanan iki çocuk Gazzelilerin kucağında taşınırken (Reuters)
TT

‘İnsani aranın’ sona ermesiyle birlikte savaş hayaleti Gazze'ye geri döndü

İsrail’in dün Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’ta bir evi bombalaması sonucu yaralanan iki çocuk Gazzelilerin kucağında taşınırken (Reuters)
İsrail’in dün Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah’ta bir evi bombalaması sonucu yaralanan iki çocuk Gazzelilerin kucağında taşınırken (Reuters)

Dün İsrail, Gazze Şeridi’nde yürüttüğü kanlı savaşında yeni bir aşama başlattı ve Hamas’ın, İsrail hapishanelerindeki Filistinli mahkumların serbest bırakılması karşılığında onlarca İsrailli kadın ve çocuk rehineyi bıraktığı yedi günlük ‘insani arayı’ sona erdirdi.

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant dün akşam “Hamas’ın sadece güçten anladığını” söyleyerek İsrail’in belirlediği hedeflere ulaşana kadar saldırmaya devam edeceğini vurguladı. İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nde ‘tahliye bölgeleri’ olarak adlandırdığı yerlerin haritasını yayınladı.

Hamas’a bağlı Sağlık Bakanlığı’na göre, dün sabahtan bu yana, İsrail uçakları Gazze Şeridi’nin kuzey, güney ve orta kesimlerine art arda şiddetli hava saldırısı düzenleyerek aralarında üç gazetecinin de bulunduğu 178 Filistinliyi öldürdü ve 500’den fazla kişiyi yaraladı.

Buna karşılık Gazze Şeridi’ndeki Filistinli gruplar da İsrail kentlerini roket yağmuruna tuttu.

Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi, Gazze Şeridi’ndeki askeri operasyonların yeniden başlamasının bir ‘felaket’ olduğunu söyledi.

Mısırlı ve Katarlı kaynaklar, ‘insani aranın’ sona ermesine rağmen askeri eylemlerin şu anda durdurulmasından bahsedildiğine işaret ettiler.

Gazze’deki ‘insani aranın’ sona ermesinin akabinde İsrail ile Hizbullah’ın karşılıklı bombardımanlarına devam etmesiyle Güney Lübnan’da tansiyon tekrar yükseldi. Hizbullah, İsrail sınır bölgelerine saldırılar düzenlediğini duyururken, Lübnan resmi haber ajansı NNA, ‘Hula beldesinde evleri düşman bombası tarafından hedef alınan iki sivilin öldürüldüğünü’ bildirdi.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times