Maruni Piskoposlar, Lübnan’ın çatışma sahası olarak kullanılmasından endişeli

Caca: Hamas, Lübnan’da Hizbullah’ın otoritesine tabi.

Patrik Rai dün İngiltere’nin Lübnan Büyükelçisi’ni kabul etti. (NNA)
Patrik Rai dün İngiltere’nin Lübnan Büyükelçisi’ni kabul etti. (NNA)
TT

Maruni Piskoposlar, Lübnan’ın çatışma sahası olarak kullanılmasından endişeli

Patrik Rai dün İngiltere’nin Lübnan Büyükelçisi’ni kabul etti. (NNA)
Patrik Rai dün İngiltere’nin Lübnan Büyükelçisi’ni kabul etti. (NNA)

Lübnan Maruni Patriği Beşara Butrus er-Rai bugün ‘dayanışma’ olarak nitelendirilen bir ziyaret kapsamında Güney Lübnan’a geçecek. Kendisine, ‘güneyliler ve yerinden edilmiş kişilerle dayanışmasını ifade etmek için’ Katolik Patrikler ve Piskoposlar Konseyi’nden bir heyet eşlik edecek. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ziyaret, bölgedeki Müslüman ve Hıristiyan toplumlarının temsilcileriyle bir toplantıyı da kapsıyor.

Maruni Piskoposlar Konseyi dün Rai başkanlığında bir toplantı düzenledi. Toplantı sonucunda Hamas Hareketi’nin Aksa Tufanı İzcileri’nin kurulduğunu duyurmasına yanıt olarak, Güney Lübnan’da Filistinli grupların yeni cepheler açmasını kınayan bir bildiri yayınlandı. Savaş ve barış kararının ‘sonuçlarıyla tüm Lübnan halkını etkileyeceği için yalnızca Lübnan devletinin elinde olması gerektiği’ hatırlatıldı.

Konsey ‘devletin başının olmamasının (cumhurbaşkanlığı makamının boş olması) Lübnan adına savaşa girme kararının daha fazla tekelleştirilmesine, ordunun felce uğramasına, Birleşmiş Milletler’in (BM) 1701 sayılı kararının bozulmasına ve Lübnan’ın bölgesel askeri çatışmalar için bir saha olarak kullanılıp sınırlarının ve topraklarının tekrar Lübnan dışındaki silahlara açılmasına’ yol açacağından endişe edildiğini ifade etti. Konsey, Meclis Başkanı ve milletvekillerine, ilk turda boşluğu dolduracak bir cumhurbaşkanı seçmeleri çağrısında bulundu. Ayrıca Başbakan’a ‘söz konusu ihlalleri kınaması ve bunlara tüm siyasi ve güvenlik derecelerinde Arap ve uluslararası diplomatik düzeylerde derhal ve kararlı bir şekilde tepki göstermesi’ çağrısında bulundu.

Lübnan Kuvvetleri Partisi Başkanı Semir Caca yaptığı açıklamada, “2008’deki Filistin Bildirgesi’nin Lübnan devleti ve Filistin arasındaki ilişkinin doğasını şekillendireceği umuluyordu” ifadelerini kullanarak ‘herhangi bir tereddüt olmaksızın Lübnan’ın egemenliğine ve bağımsızlığına tamamen bağlı kalma taahhüdüne’ dikkat çekti. Caca ‘Lübnan’daki silahlı Filistin gruplarının Lübnan devletinin egemenliğine ve yasalarına tabi olması gerektiğini’ vurguladı.

Hamas’ın açıklamasının ‘ne biçim ne de içerik açısından kabul edilebilir olduğunu, bunun Lübnan’ın egemenliğine zarar verdiğini ve Lübnan ile Filistinliler arasındaki ilişkiyi bir kez daha bozmaya çalıştığını’ söyleyen Caca sözlerini şöyle sürdürdü:

“Hamas ve onun gibi Lübnan’daki diğer örgütlerin Hizbullah’a ve onun kararlarına tabi olduğu ve Hizbullah’ın bilgisi ve onayı olmadan herhangi bir askeri harekette bulunmalarının imkansız olduğu malum. Hatta askeri hesapları için bu grupların füzeler yollamasını isteyen Hizbullah’tır. Hamas’ın Hizbullah’ın üzerinde fiili imzası olmasa bu yönde bir açıklama yapmasının imkanı yok. İşin acı verici ve üzücü olan tarafı, hükümet tarafından temsil edilen Lübnan otoritesinin, özellikle de Başbakan ile Savunma ve İçişleri bakanlarının sanki duyduklarımız ve şahit olduklarımız başka bir ülkede ve devlette yaşanıyormuş edasıyla hiçbir şekilde kararlı bir tutum veya fiili bir tedbir almıyor olmaları. Halbuki hükümetin bu saçmalığı durdurmak için Hizbullah’a çok açık bir şekilde baskı yapması gerekiyor.”



Hamas'ın Gazze Şeridi'nden çıkarılması konusundaki belirsizlik ve anlaşmazlıklar müzakereleri zorlaştırıyor

Hamas üyeleri Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta esirleri Kızılhaç temsilcilerine teslim etmeye hazırlanıyor. (Arşiv - Reuters)
Hamas üyeleri Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta esirleri Kızılhaç temsilcilerine teslim etmeye hazırlanıyor. (Arşiv - Reuters)
TT

Hamas'ın Gazze Şeridi'nden çıkarılması konusundaki belirsizlik ve anlaşmazlıklar müzakereleri zorlaştırıyor

Hamas üyeleri Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta esirleri Kızılhaç temsilcilerine teslim etmeye hazırlanıyor. (Arşiv - Reuters)
Hamas üyeleri Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta esirleri Kızılhaç temsilcilerine teslim etmeye hazırlanıyor. (Arşiv - Reuters)

Hamas'ın Gazze Şeridi'nin gelecekteki yönetiminden çıkarılıp çıkarılmayacağına ilişkin belirsizlik ve kafa karışıklığı, özellikle de hareketin Washington'un kendisiyle doğrudan müzakerelerde siyaset sahnesinden çıkarılmasını istemediği yönündeki iddialarının ardından artıyor. Ancak konu hakkında bilgi sahibi bir Mısırlı kaynak Şarku’l Avsat'a, “Mısır ve Katar'daki arabulucuların sürecin karmaşıklığına rağmen durumla başa çıkabilecek kabiliyete sahip olduklarını” söyledi.

Hamas liderlerinden Tahir en-Nunu pazar günü Reuters'a yaptığı açıklamada, Hamas liderleri ile ABD'nin rehine işlerinden sorumlu özel temsilcisi Adam Boehler arasında birkaç toplantı yapıldığını doğruladı.

En-Nunu, “Doha'da çifte vatandaşlığa sahip bir esirin serbest bırakılmasına odaklanan birkaç toplantı yapıldı. Filistin halkının çıkarları doğrultusunda olumlu ve büyük bir esneklikle hareket ettik” ifadelerini kullandı.

En-Nunu, Hamas temsilcileriyle gerçekleştirilen diyalog oturumlarında ABD tarafının Hamas'ın Filistin siyasi sahnesinden çıkarılmasını önermediğini belirtti.

Bu gelişme, Hamas'ın daha önce Mısır ve Katar'daki arabuluculara savaştan sonra Gazze Şeridi'ni yönetmekten çekilmeyi kabul ettiğini bildirmesine rağmen yaşandı.

Söz konusu gelişme aynı zamanda dün Katar'ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes anlaşmasına ilişkin yeni tur müzakerelerin başlamasıyla aynı zamana denk geldi. Anlaşmanın ilk aşaması 1 Mart'ta sona ererken İsrail savaşın sona ermesi anlamına gelen ikinci aşamaya geçmeyi reddetti.

İsrail, Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki varlığını tamamen sona erdirmekte ısrar ederken, Hamas sadece iktidarı devretmeyi kabul ediyor, ancak Gazze Şeridi de dahil olmak üzere Filistin topraklarında işgale karşı direnmeye devam etme hakkını koruyor.

xsdfrgt
Savaş sırasında güneye doğru yerlerinden edilen Filistinliler geçtiğimiz ocak ayında Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki evlerine geri dönüyor. (Reuters)

Konuyla ilgili bilgi sahibi Mısırlı bir kaynak, “Washington'un Hamas ile doğrudan müzakerelere başlaması ateşkes görüşmelerine kesinlikle gölge düşürdü. Buradan çıkan sinyaller, ABD'nin on yıllardır terör örgütü olarak sınıflandırdığı harekete karşı tutumunu değiştirdiğini gösterdi” dedi.

Ancak kaynak, ‘buna rağmen Mısır ve Katar'daki arabulucuların en başından beri varılan mutabakata göre ateşkesin uygulanmasına devam ettiklerini, bunun da nihayetinde Hamas'ın Gazze Şeridi'nin yönetimine katılmayacağını öngördüğünü ve hareketin arabuluculara ilettiği ve değişmeyen pozisyonunun bu olduğunu’ belirtti.

Kaynak, ‘değişkenlerin ve çelişkili sinyallerin müzakerelerin karmaşıklığını arttırdığını ve bunlarla başa çıkmak için daha fazla çaba gerektirdiğini, ancak Mısır ve Katar'ın durumu çözme ve bununla başa çıkma yeteneğine sahip olduğunu’ vurguladı.

Mısır Düşünce ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Direktörü Halid Ukkaşe ise Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: “Washington'un Hamas'la doğrudan müzakerelere başlamasının ardından İsrail ile ABD arasında bir çatışma durumu ortaya çıktı. Zira bundan önce iki tarafın Hamas'a karşı tutumları tamamen uyumluydu. Ancak şimdi Washington'un, Hamas'ın elindeki Amerikalı esirlerin serbest bırakılması için tutumunda bir değişiklik yaptığı görülüyor.”

Ukkaşe sözlerini şöyle sürdürdü: “Hem İsrail hem de ABD şimdi birbirleriyle çelişen tutumları nedeniyle birbirlerini suçluyor; bu da kesinlikle ateşkes görüşmelerine yansıyan bir kargaşa durumu yarattı. Ancak iyi olan husus, Kahire'nin Hamas'ın Gazze Şeridi'ni yönetmekten uzaklaştırılması önerisi üzerinde Arapların mutabık olması ve Mısır ve Katar'daki arabulucuların müzakereler sırasında buna güveniyor olması.”

Mısır Cumhurbaşkanlığı'na bağlı Devlet Enformasyon Servisi geçtiğimiz kasım ayında, El Fetih ve Hamas temsilcilerinin Kahire'de yapılan bir toplantıda Gazze Şeridi'nin savaş sonrası yönetimine ilişkin Mısır'ın önerisini kabul ettiklerini duyurdu.

Mısır'ın önerisi, Gazze Şeridi için ‘Gazze Şeridi Halkını Destekleme Topluluğu Komitesi’ adında bir idari organ kurulmasını ve bu organın sivil işlerin idaresinden, Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilere insani yardım sağlamaktan, Refah Sınır Kapısı’nın yeniden açılmasından ve İsrail askeri operasyonlarında yıkılan yerlerin yeniden inşasına başlanmasından sorumlu olmasını öngörüyor.

Suudi siyasi analist Muhammed el-Harbi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'de kısa süre önce düzenlenen Olağanüstü Arap Birliği Zirvesi’nde Mısır tarafından sunulan ve Gazze Şeridi'ni bir sonraki aşamada Arap desteği ve Filistin şemsiyesi altında yönetecek bağımsız bir komitenin kurulmasını içeren planın onaylandığı açıklandı” dedi.

El-Harbi şöyle devam etti: “Hamas ile ABD arasındaki müzakereler sırasında söylenenler ya da yapılanlar normal. Müzakereler sırasında doğal manevralar gerçekleşir ve her iki taraf da mümkün olan azami menfaati elde etmek için meseleleri çözmeyi sonuna kadar erteler.”

Geçtiğimiz şubat ayında Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt Hamas'a Gazze Şeridi'ni yönetmekten çekilmesi çağrısında bulunmuş ve bu çağrı Arap ülkeleri tarafından Filistin halkının menfaatine olduğu gerekçesiyle desteklenmişti.

Washington'daki Ortadoğu Çalışmaları Enstitüsü'nden Prof. Dr. Hasan Muneymine ise “Hamas ile ABD'nin rehine işlerinden sorumlu özel temsilcisi Adam Boehler arasında gerçekleşen görüşmeleri ‘Washington ile Hamas arasında müzakereler’ olarak adlandırmanın yanlış olduğunu” söyledi.

Muneymine Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, “Boehler'in tek bir dosya ile görevlendirildiğini, bunun da rehine dosyası olduğunu, dolayısıyla bu dosyanın tamamlanması ve esirlerin serbest bırakılması için Hamas ile iletişim kurma yetkisine sahip olduğunu, Hamas'ın geleceği ya da ateşkesin geleceği hakkında konuşma yetkisine sahip olmadığını” belirtti.

Hamas'ın durumu istismar etmek ve taleplerini elde etmek için çalıştığını vurgulayan Muneymine, “Ancak Boehler'in elinde hiçbir şey yok. Dolayısıyla Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki siyasi sahneden çekilmesini önermediğine ya da bunu Washington'dan gelen bir pozisyona dönüştürmediğine güvenilemez” ifadelerini kullandı.