Kutup ayılarından ilham alınarak kazak üretildi

Bilim insanları, elyafın yıkanabilir ve boyanabilir olduğunu da söylüyor

Grönlandlı avcı Peter Arqe-Hammeken, 18 Ağustos 2023'te Ittoqqortoormiit'te bir kutup ayısının derisini açıyor (AFP)
Grönlandlı avcı Peter Arqe-Hammeken, 18 Ağustos 2023'te Ittoqqortoormiit'te bir kutup ayısının derisini açıyor (AFP)
TT

Kutup ayılarından ilham alınarak kazak üretildi

Grönlandlı avcı Peter Arqe-Hammeken, 18 Ağustos 2023'te Ittoqqortoormiit'te bir kutup ayısının derisini açıyor (AFP)
Grönlandlı avcı Peter Arqe-Hammeken, 18 Ağustos 2023'te Ittoqqortoormiit'te bir kutup ayısının derisini açıyor (AFP)

Bilim insanları kutup ayılarının kürkünün yapısından ilham alarak yeni bir elyaf geliştirdi ve bu elyafın, kullanıcıları aşırı soğuktan koruyacak bir kazak şeklinde örülebileceğini söyledi.

Çin Bilimler Akademisi'nden araştırmacılar, yıkanabilir ve dayanıklı elyafın sıradan kazaklara kıyasla çok daha ince bir şekilde örülerek onu giyenleri soğuktan koruyabileceğini söylüyor.

Testler, ultra hafif bir malzeme türü olan aerojelden yapılan örülebilir elyafın olağanüstü ısı yalıtımı sağlayabildiğini ortaya koydu. Sonuçlar perşembe günü Science adlı bilimsel dergide yayımlandı.

Kuzey Kutbu ve Antarktika gibi aşırı soğuk ortamlarda yaşayan hayvanlar, kendilerini sıcak ve kuru tutan özel kürklerle evrimleşmiştir.

Örneğin kutup ayısının tüyleri, yoğun kabuk yapısının içindeki gözenekli bir çekirdekten oluşuyor.

Çalışmalar, ayının kürkünün güç ve esnekliğini korurken olağanüstü ısı yalıtımı da sağladığını gösteriyor.

Yeni çalışmada, bilim insanları kutup ayısı kürkünün bu çekirdek-kabuk yapısını taklit ettiler.

Araştırmacılar, ince ve gerilebilir kauçuk katmanla kaplanan gözeneklere sahip EAF adlı güçlü bir polimerik aerojel elyaf üretti.

Elde edilen elyaf mükemmel ısı yalıtımı performansına sahipti ve aynı zamanda mekanik olarak sağlam olması onu örme veya dokuma için uygun hale getiriyordu.

Çalışmada elyafın yıkanabilir ve boyanabilir olduğu da tespit edildi.

Eksi 20 santigrat derecelik soğuk ortamda EAF kumaşı, şişme mont, yün ve pamuk kazak giyen bir gönüllü (Science)
Eksi 20 santigrat derecelik soğuk ortamda EAF kumaşı, şişme mont, yün ve pamuk kazak giyen bir gönüllü (Science)

Araştırmacılar, elyafın yüzde bin gerilmeye kadar esneyebildiğini ve bunun sadece yüzde iki gerilmeye ulaşan sıradan elyaflara kıyasla önemli bir gelişme olduğunu belirtti.

Çalışma, ısı yalıtım özelliklerinin yüzde 100 gerilimli ve 10 bin tekrarlı esnetme döngüsünden sonra bile minimum düzeyde etkilendiğini ortaya koydu.

Daha sonraki testlerde, bilim insanları elyaftan ince bir kazak dokudu ve şişme montun yaklaşık beşte biri kalınlığında olmasına rağmen benzer yalıtım performansı sağladığını buldular.

Bulgular, basit işlemler kullanılarak ölçekli üretilebilecek çok işlevli elyafların daha da geliştirilmesi olasılığını gösterdi.

Independent Türkçe



Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news