Hamideti: Savaşı durdurmak için IGAD kararlarına bağlıyız

Şarku’l Avsat’a konuşan Hızlı Destek Kuvvetleri Sözcüsü: Hamideti ile Burhan arasında bir görüşme için düzenlemeler yapılıyor

Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ve Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni dün Entebbe’de buluştu (Hamideti’nin X hesabı)
Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ve Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni dün Entebbe’de buluştu (Hamideti’nin X hesabı)
TT

Hamideti: Savaşı durdurmak için IGAD kararlarına bağlıyız

Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ve Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni dün Entebbe’de buluştu (Hamideti’nin X hesabı)
Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ve Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni dün Entebbe’de buluştu (Hamideti’nin X hesabı)

Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti), Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah el-Burhan ile Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD) tarafından belirlenen herhangi bir yer veya zamanda görüşmeye hazır olduğunu duyurdu.

Toplantının yeri ve saatini belirtmeyen Burhan, IGAD başkanlığından bir toplantı yapılmasına yönelik düzenlemelerin başlatılması için bir davet aldığını açıkladı.

Yaklaşan toplantı hakkında günlerdir çelişkili haberler var.

Bazıları toplantının Perşembe günü Cibuti veya Uganda’nın Entebbe şehrinde yapılacağından bahsederken, diğerleri bunun erteleneceğini, hatta iptal edileceğini öne sürdü.

Hızlı Destek Kuvvetleri Sözcüsü Fatih Kureyşi dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, toplantının Afrika Boynuzu’ndaki barışla ilgilenen IGAD tarafından yapılması yönünde düzenlemeler olduğunu söyledi.

Kureyşi, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin IGAD’ın taraflar arasında görüşme düzenlemelerinin başlatılmasına ilişkin resmi davetine yanıt vermeyi kabul ettiğini bildirdi.

Ancak toplantının zamanı ve yerini belirtmedi.

Geçtiğimiz iki gün boyunca medyada ve sosyal medyada dolaşan haberler de Korgeneral Hamideti’nin Sudan’dan ayrıldığı bilgisi verildi.

Hamideti Uganda’da

Korgeneral Hamideti Uganda’ya gitti ve Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni ile çekilmiş fotoğraflarını sosyal medya platformu X hesabından paylaştı.

Hamideti toplantıda, Sudan’daki gelişmeleri ve bunun sonucunda Sudan halkının çektiği acıları ele aldıklarını bildirdi.

Hamideti açıklamasında, “Eski rejim unsurlarının silahlı kuvvetlerdeki liderleri ve çözümü engelleyenlerin yardımıyla ateşlediği savaşın çıkış nedenleri hakkında Sayın Cumhurbaşkanı Museveni’ye detaylı bir açıklama yaptım” diye yazdı.

Müzakere etme, savaşı durdurma ve Sudan devletini yeni, adil temeller üzerine inşa etme vizyonunu sunduğunu belirten Museveni şu ifadeleri ekledi;

“Başkan Museveni halkımıza tam desteğini teyit etti. Sudan’da barış ve istikrarın sağlanmasına yönelik çabaların ilerletilmesi için çalışacağını, tüm yetenek ve ilişkilerini Sudanlıların tarihlerindeki bu zor aşamayı aşmalarına yardımcı olmak için kullanacağını ifade etti. Cibuti’de gerçekleştirilen IGAD Başkanlar Zirvesi’nin sonuçlarına hala bağlıyız ve savaşın sona ermesi, halkımızın acılarının dindirilmesi, güvenlik ve istikrarın yeniden tesisi için taahhüt ettiklerimizi uygulamaya devam edeceğiz.”

Hızlı Destek Kuvvetleri’nin Burhan ile görüşme şartları

Şarku’l Avsat’a konuşan Kureyşi, Burhan’ın toplantıya başka bir sıfatla değil, Sudan Ordusu Komutanı sıfatıyla gelmesi şartı dışında, Hamideti’nin Burhan ile IGAD tarafından belirlenen herhangi bir yer ve zamanda görüşmeye hazır olduğunu söyledi.

Kureyşi, “Bu ayın 10’unda Cibuti’de düzenlenen Sudan’a ilişkin IGAD zirvesinin sonuç bildirisinde belirtilen her şeye bağlıyız” dedi.

ed4rt4
Ordu Komutanı Abdulfettah El Burhan (Egemenlik Konseyi Medyası)

Kureyşi, “Burhan ise, Hamideti ile ön koşulsuz görüşmeyi kabul etti” diye ekledi.

Sudan Dışişleri Bakanlığı ertelemeyi doğruladı

Sudan Dışişleri Bakanlığı ise, Burhan ile Hamideti arasında Perşembe günü (bugün) yapılması planlanan görüşmenin, Hamideti’nin ‘teknik nedenlerden dolayı’ Cibuti'ye ulaşamaması nedeniyle ertelendiğini ve toplantının önümüzdeki Ocak ayında yapılacağını duyurdu.

sce
Sudan Dışişleri Bakanı Ali Sadık (AFP)

Bakanlığın açıklamasında, “Egemenlik Konseyi Başkanı Burhan, Sudanlıların milis isyanının yol açtığı acılara son vermek amacıyla, ‘Egemenlik Konseyi Başkanı ve Silahlı Kuvvetler Komutanı’ sıfatıyla, kendi isteğiyle toplantının yapılmasına onay verdi” ifadeleri kullanıldı.

Bakanlık ayrıca, bugün yapılması planlanan toplantının ertelenmesini, ‘isyancı milis liderliğinin mantığın sesini dinlememesine ile Sudan ve halkının yok edilmesini durdurma konusundaki isteksizliğine’ bağladı.



Gazze'de ateşkes: ‘Son şans’ olarak nitelendirilen ateşkes teklifinin akıbeti anlaşmazlığa neden oldu

Rehinelerin kurtarılması talebiyle düzenlenen protesto gösterileri sırasında hükümet karşıtı protestocular tarafından yakılan ateşin yanında yerde duran, ‘Savaşı durdurun’ yazılı bir pankart (AFP)
Rehinelerin kurtarılması talebiyle düzenlenen protesto gösterileri sırasında hükümet karşıtı protestocular tarafından yakılan ateşin yanında yerde duran, ‘Savaşı durdurun’ yazılı bir pankart (AFP)
TT

Gazze'de ateşkes: ‘Son şans’ olarak nitelendirilen ateşkes teklifinin akıbeti anlaşmazlığa neden oldu

Rehinelerin kurtarılması talebiyle düzenlenen protesto gösterileri sırasında hükümet karşıtı protestocular tarafından yakılan ateşin yanında yerde duran, ‘Savaşı durdurun’ yazılı bir pankart (AFP)
Rehinelerin kurtarılması talebiyle düzenlenen protesto gösterileri sırasında hükümet karşıtı protestocular tarafından yakılan ateşin yanında yerde duran, ‘Savaşı durdurun’ yazılı bir pankart (AFP)

Gazze'de ateşkes için yapılan müzakereler, ABD’nin on ikinci ayına giren Gazze Şeridi'ndeki savaşı çözmeye yönelik son önerisinin akıbetine ilişkin yeni anlaşmazlıklarla karşı karşıya. ABD basınında önerinin süresiz olarak ertelenmesinden ve savaşın tarafları olan İsrail ve Hamas Hareketi’nin yeni taleplerde bulunduğundan söz ediliyor. İsrail ise teklif üzerinde anlaşmaya varılması konusundaki karamsarlığa karşın ‘teklifin yakında duyurulacağına’ dair resmi bir açıklamada bulundu.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’de kasım ayında yapılması planlanan başkanlık seçimlerinden önce son bir şans olarak görülen teklifle ilgili tutarsızlığın, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun uzlaşmazlığı sonucunda Washington'ın yaşadığı kafa karışıklığından kaynaklandığını düşünüyorlar. Uzmanlar, ABD'nin gerçek bir baskısı olmadan yakında hiçbir anlaşmanın yapılamayacağını ve bölgede yeni bir gerilimin yaşanması olasılığının bulunduğunu vurguladılar.

Washington Post gazetesine göre ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin İsrail ile Hamas arasında bir ateşkes anlaşmasına varılması için aylardır sürdürdüğü çabalar son günlerde yine tıkandı ve anlaşma durma noktasına geldi. ABD'li yetkililer her iki tarafa da bir öneri sunma planlarını süresiz olarak ertelediklerini açıkladılar.

Gazete cumartesi günü yayınladığı haberde, son engelin Hamas'ın İsrail tarafından serbest bırakılacak mahkum sayısının arttırılmasıyla ilgili yeni bir talebi aniden gündeme getirmesiyle ilgili olduğunu belirtti. İsrail'in Philadelphia (Salahaddin) Koridoru’nda kalma konusundaki ısrarı, Hamas'ın yanı sıra Mısır tarafından da reddedilen büyük bir engel olmaya devam ediyor.

Öte yandan New York Times (NYT) gazetesi, kimliklerini açıklamadığı ABD'li yetkililere dayandırdığı haberinde Hamas'ın son günlerde rehinelerin serbest bırakılmasıyla ilgili taleplerine yenilerini eklediğini belirtti. Gazeteye göre yetkililer Katar'ın Hamas'ı bu taleplerden vazgeçmeye ve taleplerini azaltmaya ikna edebileceğini umuyorlar.

cdvferbgtyh
Gazze'nin Şeyh Rıdvan Mahallesi’nde İsrail’in düzenlediği bombardımanda isabet alan bir binanın enkazı üzerinde yürüyen Filistinli bir genç (AFP)

İsrail Yayın Kurumu (IBC) cumartesi akşamı taraflar arasında bir anlaşmaya varılması olasılığı konusuna dair iyimser bir havanın olmadığını, ancak teklifin yine de sunulacağını ve hazırlanmakta olan anlaşmanın pazar günü ya da önümüzdeki birkaç gün içinde sunulabileceğini ve başta Philadelphia Koridoru olmak üzere tüm tartışmalı noktaları içerdiğini bildirdi.

Öte yandan ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns, cumartesi günü yaptığı açıklamada ülkesinin Gazze'de ateşkese varılması için bir teklif üzerinde çalıştığını açıkladı. Teklifin önümüzdeki günlerde sunmayı umduklarını ifade eden Burns, arabulucu taraflarla mümkün olduğunca sıkı çalışmaya devam edeceklerinin de altını çizdi.

Müzakere dosyasında bir ilerleme sağlamak amacıyla yapılan girişimlere dair ABD basını geçtiğimiz ayın sonlarında Washington'ın tüm konularda iki taraf arasındaki uçurumu kapatacak önerilerin yer aldığı bir nihai formül sunma niyetinde olduğunu bildirmişti. ABD basınına göre teklif, çatışan tarafları tutumlarını ciddileştirmelerini sağlamak amacıyla ‘al ya da bırak’ yaklaşımında olacak.

Mısır’ın eski dışişleri bakan yardımcılarından Ali el-Hefni'ye göre bu tutarsızlık Netanyahu'nun müzakerelerin ilerleyişini bozan engellemelerinden kaynaklanıyor. Hefni, “Washington'dan müzakerelerde anlaşmaya yaklaşıldığını duyduk. Sonra yüzde 90 oranında tamamlandığını, ardından cuma günü yeni bir teklifin açıklanacağını, sonrasında ise üçüncü bir teklifi değerlendireceğini işittik. Bunların hepsi Netanyahu’nun çözümlerden hiçbirini kabul etmemesinin bir sonucu” diye konuştu.

Washington ve İsrail arasındaki rol paylaşımının yansımalarına dair uyaran Hefni, en büyük krizin Batı Şeria'ya da yayılan Gazze'deki ‘soykırım savaşını’ durdurmak olduğunu ve bunun gerçekleşmesi halinde sahada çatışma olmadan gerçek çözümlere tanık olunacağını vurguladı.

Arap Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi (ACPSS) Başkan Yardımcısı Muhtar Gubbaşi, yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:

“ABD-İsrail, İsrail'i yatıştırmak için Hamas üzerinde basın aracılığıyla baskı kurmaya çalışsa da Netanyahu'nun uzlaşmazlığı nedeniyle müzakereler başarısızlıkla sonuçlanacak.”

Müzakerelerin önündeki ikinci bir engelden daha bahseden Gubbaşi, “Washington müzakerelerdeki çıkmazı, çaba sarf ettiğini ve çabalarını engelleyen taraflar olduğunu söyleyerek açıklıyor ki bu doğru değil. Eğer Netanyahu üzerinde gerçek bir baskı olsaydı, çoktan bir anlaşmaya varmış olurduk” ifadelerini kullandı.

Müzakerelerle ilgili ‘potansiyel bir çıkmazdan’ bahsedilirken, İsrail'de ateşkesin bir an önce sağlanması ve rehinelerin kurtarılması talebiyle düzenlenen protesto gösterileri, cumartesi akşamı İsrail'in kitlesel gösterilere sahne olmasıyla yoğunlaştı. Organizatörler, protesto gösterilerine yarım milyondan fazla kişinin katıldığını açıkladılar. Times of Israel gazetesinin aktardığına göre İsrail'in Batı Şeria'daki askeri operasyonlarının devam ettiği bir dönemde düzenlenen protesto gösterileri, ülke tarihinin en büyük kitlesel gösterileri oldu.

Öte yandan IBC’nin aktardığına göre dün İsrail'in Güvenlik İşleri İçin Küçültülmüş Bakanlar Kurulu’nun (KABİNET) rehineler için yapılacak bir takas anlaşmasının görüşüleceği toplantısı beklenirken İsrail ordusu, Ürdün sınırında Allenby Köprüsü (Kral Hüseyin Köprüsü) Geçişi’nde bir saldırı gerçekleştiğini ve saldırıda üç İsraillinin yanı sıra saldırının failinin öldüğünü açıkladı. Gazze Şeridi’nde 11 ay önce savaşın başlamasından bu yana Ürdün sınırında ilk kez böyle bir olay yaşandı.

Hamas Hareketi tarafından olayla ilgili olarak dün yapılan açıklamada, ‘eylemin İsrail'in Gazze Şeridi’nde ve işgal altındaki Batı Şeria'da Filistinlilere karşı gerçekleştirdiği soykırıma, Mescid-i Aksa'yı Yahudileştirme ve Filistinlileri yerinden etme planlarına verilen doğal bir karşılık olarak nitelendirildi. İsrail Başbakanı Netanyahu da bir açıklama yaparak ‘zor bir gün’ yorumunda bulundu.

Mısırlı eski yetkili Hefni, yakında bir ateşkese varılamaması ve Washington'ın başkanlık seçimleriyle meşgul olup müzakereleri seçimler bitene kadar ertelemesi halinde ‘savaşın yayılabileceği’ uyarısında bulundu. Gubbaşi ise özellikle İsrail, Batı Şeria'daki operasyonlarını genişlettikçe topyekûn savaş tehdidinin artmasını önlemek için bir anlaşmaya varılmasının önemli olduğunu vurguladı.