Gazze'ye yağan bombaların sesi, işitme engelliler için "psikolojik bir gürültü"

Yerinden edilme, işitme engellilerin savaş haberlerini takip etmesine engel olmadı, yakınları bültenleri işaret diline çevirerek onları bilgilendirdiler

(Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
(Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
TT

Gazze'ye yağan bombaların sesi, işitme engelliler için "psikolojik bir gürültü"

(Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
(Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)

Yerinden edilmişlerin kaldığı çadır kampta Rim, annesinin anlayabileceği şekilde ellerini hareket ettirerek "Gazze Şeridi'ndeki savaş sürecek mi, yoksa ateşkesten söz ediliyor mu" diye soruyor.

Annesi Samira da hareketlerle karşılık veriyor: 

Bu konuda bir bilgi yok.

Rim işitme engelli bir kız ama buna rağmen Gazze Şeridi haberlerinden kopmuyor, savaşı sürekli takip ediyor, duymadığı ama her yerin sarsılışında hissettiği bombalama korkusuyla yaşıyor. 

Onlar çevrelerinde olup biten her şeyden haberdarlar (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
Onlar çevrelerinde olup biten her şeyden haberdarlar (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)

Radyo haberleri

Rim'e savaş sırasında nasıl yaşadığını sorduğumuzda anne Samira bize işaret dilini tercüme etmemize yardımcı oldu.

"Sağır olmama rağmen Gazze'de olup biten her şeyi anlıyorum" diyen Rim, sözlerini şöyle sürdürdü:

Bu savaşın etkilerinden herkes gibi ben de acı çekiyorum, hatta belki de onlardan daha fazlasını yaşıyorum.

İşitme engelliler Gazze Şeridi'nin gerçekliğinden izole yaşamıyorlar (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
İşitme engelliler Gazze Şeridi'nin gerçekliğinden izole yaşamıyorlar (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)

Rim haberlerle ilgileniyor ve her gün radyoyu annesine getirerek yayıncının söylediklerini dinleyip bültende çıkan haberleri ona işaret diliyle çevirmesini istiyor, çünkü o Gazze Şeridi'ndeki yaşamın gerçekliğinden soyutlanmayı sevmiyor.

Mahalle bombalaması

Rim'in savaşla ilgili hikayeleri var. Gazze şehrinin ortasındaki evindeyken, evinin yanındaki ev bombalandı.

Annesi kızının dediklerini hemen tercüme etti:

Uyuyordum, İsrail uçakları evi bombaladı, deprem gibi bir titreşim hissettim, o sırada baskında evimiz hasar gördüğü için yüzüme kum düştü.

Rim dehşete kapılıp ve evinden koşarak çıktı. Yaşadıklarını şöyle anlattı:

Hava yoğun siyah dumanla doluydu. Hiçbir şey görmedim, dolayısıyla bunun bir savaş olduğunu ve Gazze'de daha kötü bir şeyin olduğunu biliyordum. O sırada sormaya başladım. Ailem neler olduğunu anlattı ama çatışmanın başladığını benden sakladılar.

Bombalama tehlikesine rağmen yaşam umudu var (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
Bombalama tehlikesine rağmen yaşam umudu var (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)

Yerinden edilme kâbusu

Gazze'den güneye doğru göç eden Rim, işitme engelli olduğu için bunun kendisi için zor bir deneyim olduğunu, etrafındaki sesleri göreceli olarak ayırt edebilmek için işitme cihazı kullandığını ancak kendisine yardımcı olan pillerin bittiğini anlattı. Onları çok aradı ve bir alternatif bulamadı.

Yerinden edilmek Rim için bir kabus, çünkü konuşmak yerine ellerini hareket ettiren kız, tuvalete gidip su almakta zorlandığını ve işaret dilinden anlayan sadece birkaç kişi olduğu için etrafındakilerin onun ne istediğini anlamasının zor olduğunu söylüyor. 

Rim, işitme engelli arkadaşlarını internet üzerinden sürekli kontrol etmeye çalışıyor, ancak internetin sürekli kesintiye uğramasının, onların durumlarını takip edememesine neden olduğunu ve bu nedenle onlar için aşırı bir korku hissettiğini doğruluyor.

İşaret dili

Dünya Sağlık Örgütü'nün uluslararası standartlarına göre Gazze'de işitme engelli bireylerin sayısının yaklaşık 20 bin olduğu tahmin ediliyor.

Hepsi de yerinden edilmeyi ve savaşın yarattığı tahribatı deneyimledi ve psikolojik olarak etkilendiler.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, onların, etraflarında süregelen şiddetli savaştan izole olmadıklarını doğruluyor.

Olayları heyecanla bekliyorlar (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
Olayları heyecanla bekliyorlar (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)

Başka bir durumda işitme engelli olan Duha etrafındaki her şeyi hissediyor.

Ablası ise konuşmasında işaret dili tercümesinde bize yardımcı oldu ve şöyle konuştu:

En zor anlarımız, yakınlarda meydana gelen ve evin sarsılmasına neden olan güçlü patlamaları hissettiğimiz anlardır. Terör ve kaygı içinde çok zor şartlarda yaşadık. Savaş günleri çok sert ve kimse bizi umursamıyor ya da herhangi bir yetkiliye koşullarımızı sormuyor.

Kararsız bir hayat

Ablası üniversitede okuyan ve savaş öncesinde normal, sakin bir hayat süren Duha'nın hayatının alt üst olduğunu belirterek, şunları tercüme etti:

Temel yaşam gereksinimlerinin ciddi şekilde eksikliğinin yanı sıra, duygu eksikliği ve güvensizlik hissediyorum.

İşitme engelliler bu sefer savaşın farklı olduğunu fark ediyor (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
İşitme engelliler bu sefer savaşın farklı olduğunu fark ediyor (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)

Duha, hissedebildiği devasa titreşimler üreten yoğun patlamalar nedeniyle kendi odasında uyuyamamasının yanı sıra, çevresinde olup biteni duyamadığı için aşırı korku ve çaresizlik hissediyor.

Farklı bir savaş

Talin isimli başka bir işitme engelli kız da konuyla ilgili olarak şunları söyledi:

Bazıları etrafımızdaki olayları hissetmediğimizi düşünüyor ama bu doğru değil. Gazze'de meydana gelen büyük yıkımı gördüm, kurbanların resimlerini gördüm ve yiyecek kıtlığını yaşadım, hala da yaşıyorum.

Tüm Gazze sakinleri gibi işitme engelliler de evlerinden sürüldü (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)
Tüm Gazze sakinleri gibi işitme engelliler de evlerinden sürüldü (Meryem Ebu Dakka-Independent Arabia)

İşaret diliyle konuşan Talin şunları ifade etti:

Bu savaş çok zor. Bunu gördüğüm fotoğraflardan biliyordum. Hiç bu kadar büyük bir yıkım görmemiştim. Çevremdeki her şey, en zorlu mücadeleyi yaşadığımızı söylüyor. Olan biteni detaylı olarak anlayamıyorum ama önemli olan şeyleri takip edip onlarla yaşamaya çalışıyorum.

Independent Arabia - Independent Türkçe



Arap ve uluslararası toplum, İsrail'in Katar'ın egemenliğini ihlal etmesini kınadı

Genç bir adam, Doha'daki İsrail saldırısının ardından yükselen dumanlara bakıyor (AFP)
Genç bir adam, Doha'daki İsrail saldırısının ardından yükselen dumanlara bakıyor (AFP)
TT

Arap ve uluslararası toplum, İsrail'in Katar'ın egemenliğini ihlal etmesini kınadı

Genç bir adam, Doha'daki İsrail saldırısının ardından yükselen dumanlara bakıyor (AFP)
Genç bir adam, Doha'daki İsrail saldırısının ardından yükselen dumanlara bakıyor (AFP)

Körfez, Arap ve uluslararası ülkeler ve kuruluşlar, dün öğleden sonra başkent Doha'da Hamas siyasi büro üyelerinin ikamet ettiği konut binalarını hedef alan İsrail saldırısını kınadı.

Katar Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, bu suç niteliğindeki saldırının tüm uluslararası hukuk ve normların açık bir ihlali olduğunu ve Katar vatandaşlarının ve ülkesinde yaşayanların güvenliği ve emniyeti için ciddi bir tehdit oluşturduğunu belirtti.

Bakanlık, Katar'ın bu saldırıyı şiddetle kınadığını ve İsrail'in bu pervasız davranışına, bölgesel güvenliğe yönelik müdahalelerine ve kendi güvenliği ile egemenliğini hedef alan herhangi bir eyleme müsamaha göstermeyeceğini ifade etti.

Suudi Arabistan

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı,Doha'ya tam dayanışma ve destek verdiğini teyit ederek, Katar'ın alacağı her türlü önlemi desteklemek için tüm imkanlarını kullanacağına söz verdi.

Suudi Arabistan, İsrail'in uluslararası hukuk ve normları açıkça ihlal eden suç eylemlerine devam etmesinin vahim sonuçları olacağı konusunda uyarıda bulundu.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, uluslararası toplumu bu günahkar saldırganlığı kınamaya ve bölgenin güvenliğini ve istikrarını baltalayan İsrail'in ihlallerine son vermeye çağırdı. 

Kuveyt

Kuveyt Dışişleri Bakanlığı ise İsrail'in bu acımasız saldırısının tüm uluslararası hukuk ve normları açıkça ihlal ettiğini, bölgenin güvenliği ve istikrarına ciddi bir tehdit oluşturduğunu ve uluslararası güvenlik ve barışı doğrudan baltaladığını vurguladı.

Kuveyt, Güvenlik Konseyi'ni uluslararası güvenlik ve barışı korumakla yükümlü olduğu sorumluluklarını yerine getirmeye ve İsrail'in bölge ülkelerine yönelik sistematik saldırılarını durdurmak için ciddi ve etkili adımlar atmaya çağırarak tutumunu yineledi.

Kuveyt, Katar'ın güvenliğini, istikrarını ve egemenliğini korumak ve vatandaşlarının ve sakinlerinin güvenliğini sağlamak için aldığı önlemlere tam destek verdiğini ifade etti.

BAE

BAE Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Zayid, bu pervasız saldırının Katar Devleti'nin egemenliğine açık bir ihlal, uluslararası hukuka ve Birleşmiş Milletler Şartı'na ciddi bir ihlal ve bölgesel ve uluslararası güvenlik ve istikrarı tehdit eden sorumsuz bir tırmanış olduğunu teyit etti.

BAE'nin Katar ile tam dayanışma içinde olduğunu ve Katar'ın güvenliğini ve vatandaşlarının ve sakinlerinin emniyetini koruyacak her şeye sarsılmaz desteğini ifade eden Şeyh Abdullah bin Zayid, askeri gerilimin derhal durdurulması gerektiğini vurguladı.

Şeyh Abdullah bin Zayid, bu tür gerilimi artırıcı eylemlerin devam etmesinin bölgesel güvenliği baltalayacağını ve bölgeyi, uluslararası barış ve güvenlik açısından feci sonuçlar doğuracak tehlikeli yollara sürükleyeceği uyarısında bulundu.

Uluslararası topluma, özellikle de Güvenlik Konseyi'ne, İsrail'i caydırmak ve bu barbarca İsrail saldırılarını durdurmak için yasal ve ahlaki sorumluluklarını üstlenmeleri çağrısında bulunan Şeyh Abdullah bin Zayid, bu saldırgan yaklaşımın devam etmesinin, bölgeyi daha fazla gerginlik ve tırmanışa itecek, güvenlik ve istikrarın sağlanması şansını zedeleyecek pervasız bir davranış olduğunu vurguladı.

Şeyh Abdullah bin Zayid, caydırıcı ve kararlı bir uluslararası duruşun yokluğunda bu tür pervasız saldırıların sürdürülmesinin bölgesel ve uluslararası güvenlik ve barış açısından son derece tehlikeli sonuçlar doğuracağı ve hoş görülemeyecek veya kabul edilemeyecek bir gerçeği pekiştireceği konusunda uyardı.

Umman

Umman Sultanlığı, "İsrail'in Katar topraklarına yönelik vahşi saldırısını ve siyasi suikast ve ihanet suçlarını uluslararası hukukun açık bir ihlali ve devlet egemenliğinin apaçık ihlali” olarak değerlendirdi. Bu aynı zamanda bölgenin güvenliğini ve istikrarını tehdit eden ve onu barış yolundan uzaklaştıran tehlikeli bir tırmanıştır.

Sultanlık yaptığı açıklamada, "Katar Devleti'nin bu kışkırtıcı saldırganlığa karşı aldığı tüm önlemleri" desteklediğini ifade ederek, uluslararası toplumu İsrail'i caydırmak ve bölgedeki güvenlik ve barış kurallarını ihlal etmesini engellemek için ahlaki ve siyasi sorumluluklarını üstlenmeye ve yasal yetkilerini kullanmaya” çağırdı.

Bahreyn

 Bahreyn ise Katar'ın güvenliğini, egemenliğini ve vatandaşlarının ve sakinlerinin emniyetini korumak için attığı tüm adımlarda Katar'la tam dayanışma içinde olduğunu ifade etti. Bölgesel barış ve güvenliğin korunması için sükunet ve gerginliğin azaltılması çağrısında bulundu.

Dünya İslam Birliği

Dünya İslam Birliği aynı bağlamda, Dünya İslam Birliği Genel Sekreteri ve Müslüman Alimler Derneği Başkanı Dr. Muhammed el-İsa, İsrail işgal hükümetinin devletlerin egemenliğini ve tüm uluslararası hukuk ve normları ihlal eden barbarca davranışlarını kınadı. Uluslararası toplumu, bu suç teşkil eden uygulamalara karşı derhal ve kararlı bir şekilde harekete geçmeye çağırdı.

Körfez İşbirliği Konseyi (KİK)

Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Casim el-Budeyvi, Körfez ülkelerinin Körfez ülkelerinin Katar ile tam bir dayanışma içinde olduğunu ve bu alçakça ve korkakça eyleme karşı alacağı her türlü önlemi destekleyeceğini vurgulayarak, bu hain saldırının Birleşmiş Milletler başta olmak üzere dünya ülkeleri tarafından onaylanan tüm BM ve uluslararası yasa ve anlaşmaları ihlal ettiğini ve parçaladığını belirtti.

Uluslararası toplumun derhal harekete geçerek, İsrail işgal güçlerini vahşi ve ağır suçlarından sorumlu tutması ve bölgenin güvenliğini ve istikrarını bozan ve istikrarsızlaştıran tüm uygulamalarından caydırması gerektiğini ifade etti.

El-Budeyvi, bölgesel ve uluslararası anlaşmazlık ve çatışmaların çözümü ve kan dökülmesinin durdurulması için çatışan tarafların birçoğunun tanık olduğu değerli ve önemli arabuluculuk çabalarına ve bölgede ve dünyada güvenlik ve istikrarı artırmak için sürekli çaba sarf edildiğine işaret etti.

Doha'nın Hamas siyasi bürosunun müzakere heyetini ağırlamasının, ateşkesin sağlanması, Gazze'deki krizin sona erdirilmesi ve tutukluların serbest bırakılması için yapılan çabaların bir parçası olduğunu ve bu sayede Filistin halkının acılarının hafifletilmesine katkıda bulunulduğunu açıkladı.

Filistin

Mahmud Abbas döneminde Filistin Devlet Başkan Yardımcısı olan Hüseyin eş-Şeyh, saldırının uluslararası hukukun ve Katar Devleti'nin egemenliğinin ciddi bir ihlali olduğunu ve bölgedeki güvenlik ve istikrara tehdit oluşturduğunu söyledi. Bu gerilimin derhal sona erdirilmesinin önemini vurgulayan eş-Şeyh, devam etmesinin yalnızca bölge üzerinde değil, tüm dünya üzerinde olumsuz sonuçlar doğuracağı uyarısında bulundu. Filistin sorununun çözümünün adil ve kapsamlı bir barışta yattığını vurguladı.

Arap Birliği

Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Geyt, saldırının, Gazze'ye yönelik savaşın başlangıcından bu yana Mısır ve ABD ile birlikte ateşkes arabuluculuğu yapmaya çalışan ve İsrail'in Gazze'de sürdürdüğü imha savaşını sona erdirmek için önemli ve samimi çabalar sarf eden Katar Devleti'nin egemenliğine yönelik açık ve tamamen kabul edilemez bir ihlal teşkil ettiğini belirtti.

Arap Birliği'nin, Katar'ın egemenliğinin bu bariz ihlaline karşı ve egemenliğini korumak ve güvenliğini muhafaza etmek için aldığı her türlü önlemi desteklediğini ifade etti.

Ebu Geyt, İsrail'in davranışlarının yerleşik tüm uluslararası normları ve yerleşik uluslararası hukuk ilkelerini ihlal ettiğini vurgulayarak, yasayı hiçe sayan ve utanç verici eylemlerinin sonuçlarına kayıtsız kalan İsrail'e karşı uluslararası toplumun ciddi bir sorumluluk taşıdığını söyledi.

Mısır

Mısır, "Filistinli liderlerin Katar'ın başkenti Doha'da ateşkes anlaşmasına varma yollarını görüşmek üzere bir araya geldiği toplantıyı hedef alan ve uluslararası hukuku ve devletlerin egemenliğine ve topraklarının kutsallığına saygı ilkelerini açıkça ihlal eden" saldırgan eylemi güçlü bir şekilde kınadığını belirtti.

Mısır, bu saldırının tehlikeli bir emsal teşkil ettiğini ve kabul edilemez bir gelişme olduğunu ve Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması için arabuluculuk çabalarında önemli rol oynayan kardeş Katar Devleti'nin egemenliğine doğrudan bir saldırı teşkil ettiğini ifade etti.

Mısır Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Mısır, bu gerilimin uluslararası alanda sükûneti sağlama çabalarını baltaladığına ve tüm bölgede güvenlik ve istikrarı tehdit ettiğine inanıyor.

Açıklamada, uluslararası topluma "bu bariz İsrail ihlaliyle ilgili hukuki ve ahlaki sorumluluklarını üstlenmesi, İsrail saldırganlığını durdurmak için derhal harekete geçmesi ve sorumluları hesap vermeye çağırması, böylece İsrail'in her zamanki dokunulmazlığına bir yenisinin daha eklenmemesi" çağrısı yapıldı.

Lübnan

Lübnan hükümeti, Başbakan Nevvaf Selam'ın X’te yaptığı açıklamasında, “bu saldırının Katar Devleti'nin egemenliğine açık bir ihlal ve uluslararası hukuk ve normlara apaçık aykırılık teşkil ettiğini” belirtti.

Lübnan hükümeti, “bu bariz saldırı karşısında kardeş Katar Devleti, liderleri, hükümeti ve halkıyla tam dayanışma içinde olduğunu” teyit etti. Uluslararası topluma, “tüm bölgenin güvenliğini ve istikrarını tehdit eden İsrail'in tekrarlanan saldırılarına son vermek” için sorumluluklarını yerine getirme çağrısını yineledi.

Ürdün

Ürdün Kralı II. Abdullah bin Al Hüseyin ise Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad Al Sani ile yaptığı telefon görüşmesinde, dün Doha'da Hamas liderlerini hedef alan “korkakça İsrail saldırısını” kınadı.

Kraliyet Sarayı tarafından yapılan açıklamada, Kral Abdullah'ın görüşme sırasında “uluslararası hukuku ihlal eden, başkent Doha'ya yönelik korkakça İsrail saldırısını kınadığını” belirterek “Ürdün'ün Katar'daki kardeşlerine olan desteğini ve dayanışmasını” teyit ettiği belirtildi.

Kral, “bu ihlallere karşı uluslararası desteğin harekete geçirilmesi ve bunları durdurmak için acil eylemde bulunulması gerektiğini” vurgulayarak, “Katar'ın güvenliği Ürdün'ün güvenliğidir” dedi ve “Ürdün'ün Katar'ın güvenliğini, istikrarını ve egemenliğini zedeleyen her türlü eylemi reddettiğini” vurguladı.

Irak

Irak Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, saldırıyı “kardeş ülke Katar'ın egemenliğine ve topraklarına yönelik açık bir ihlal teşkil eden ve ülkenin güvenliği ve istikrarını tehdit eden alçakça bir eylem” olarak nitelendirdi.

Bakanlık, bu saldırının “işgalci varlığın Filistin halkını sistematik olarak öldürme ve yerinden etme politikasının devamı” bağlamında gerçekleştiğini ve “bölgesel ve uluslararası güvenlik ve barışı daha fazla gerginlik ve tırmanışa maruz bıraktığını” vurguladı.

Dışişleri Bakanlığı, Irak'ın Katar Devleti hükümeti ve halkının yanında durma konusundaki kararlı tutumunu ve egemenliğini etkileyen veya ulusal güvenliğini tehdit eden her türlü saldırıya karşı tam destek vereceğini yineledi.

Bakanlık ayrıca, uluslararası toplumun bu saldırgan uygulamalara son vermek için sorumluluklarını üstlenmesi gerektiğini vurguladı.

Fas

Fas Dışişleri Bakanlığı, Fas'ın Katar Devleti ile "güvenliğini, toprak bütünlüğünü ve vatandaşlarının ve sakinlerinin huzurunu tehdit edebilecek her türlü duruma karşı" tam dayanışma içinde olduğunu teyit etti.

Cezayir

Cezayir Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, " İsrail işgalinin çok yönlü saldırılarını genişletmesi ve Gazze'ye yönelik saldırıları sona erdirmek için müzakere ekibini hedef alması, işgalcinin barışa eğilimli olmadığını, pervasızlığının ve kibrinin sınır tanımadığını ve dünya ülkelerinin bağlı olduğu en temel değerleri, kuralları ve normları umursamadığını tüm dünyaya kanıtlamaktadır" ifadelerini kullandı.

Açıklamada ayrıca: “Bu son derece tehlikeli durumda, uluslararası toplum, İsrail işgalcisini caydırmak, Filistinlilere karşı işlediği suçlara son vermek ve tüm bölgeyi sonsuz bir güvensizlik ve istikrarsızlık sarmalına sürükleyen gerilimin yükselişini durdurmak için tüm sorumluluklarını üstlenmenin acil gerekliliğini anlamalıdır” denildi ve uluslararası topluma “İsrail işgalcisini caydırmak ve Filistinlilere karşı işlediği suçlara son vermek için sorumluluklarını tam olarak üstlenme” çağrısı yaptı.

Suriye

Suriye Dışişleri Bakanlığı, bu saldırıyı uluslararası hukuka ve Katar Devleti'nin egemenliğine açık bir ihlal ve bölgedeki güvenlik ve istikrarı zedeleyecek tehlikeli bir tırmanış olarak değerlendirdi. Bunun, İsrail işgalinin uluslararası hukuk ve normları defalarca hiçe saydığının bir yansıması olduğunu belirtti.

Suriye, Katar Devleti, liderleri, hükümeti ve halkıyla tam dayanışma içinde olduğunu teyit ederek, uluslararası toplumun bölgesel ve uluslararası barışı tehdit eden bu tür saldırgan uygulamalara karşı açık ve kararlı bir tutum sergilemesi gerektiğini vurguladı.

Birleşmiş Milletler

Uluslararası düzeyde, BM Genel Sekreteri António Guterres, İsrail'in Doha'daki Filistinli Hamas liderlerini hedef alan hava saldırılarını, Katar'ın egemenliğine yönelik “bariz bir ihlal” olarak nitelendirerek kınadı.

Guterres gazetecilere şunları söyledi: “Ateşkesin sağlanmasında ve tüm rehinelerin serbest bırakılmasında çok olumlu bir rol oynayan Katar'da İsrail'in saldırı düzenlediğine dair haberler aldık. Katar'ın egemenliği ve toprak bütünlüğüne yönelik bu açık ihlali kınıyorum.”

Vatikan

Papa Leo, İsrail'in Katar'a yönelik saldırısının sonuçları konusundaki endişelerini dile getirdi. Şarku’l Avsat’ın İtalyan haber ajansı ANSA’dan aktardığına göre, Papa Leo, "Şu anda çok ciddi bir haber var: İsrail, Katar'daki bazı Hamas liderlerine saldırıyor. Durum çok ciddi" ifadelerini kullandı. Leo, "İşlerin nasıl gelişeceğini bilmiyoruz. Gerçekten ciddi" diye vurguladı.

Türkiye

Türkiye Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, saldırının İsrail'in “bölgede yayılmacı politikalar ve terörizmi bir devlet politikası olarak benimsediğini gösterdiğini belirterek, “ateşkes görüşmeleri sürerken Hamas müzakere heyetini hedef alması, İsrail'in barışa ulaşmayı değil, savaşı sürdürmeyi amaçladığını gösteriyor” ifadesini kullandı.

Türk Dışişleri Bakanlığı şöyle devam etti: “Bu durum, İsrail'in bölgede yayılmacı politikalar ve terörizmi resmi politika olarak benimsediğinin açık bir kanıtıdır.”

İran

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi ise devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, "Bu son derece ciddi suç eylemi, tüm uluslararası kural ve düzenlemelerin açık bir ihlali ve Katar'ın ulusal

Fransa

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İsrail'in Doha'ya saldırısının “sebebi ne olursa olsun kabul edilemez” olduğunu belirterek, Katar ve Emir Şeyh Tamim bin Hamad Al Sani ile dayanışma içinde olduğunu ifade etti. Macron, X hesabında savaşın bölgeye yayılmasına izin verilmemesi gerektiğini belirtti.

İngiltere

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İsrail'in Doha'ya saldırısının Katar'ın egemenliğini ihlal ettiğini ve bölgede daha fazla gerilimi artırma riski taşıdığını söyledi. Starmer X'te yaptığı paylaşımda, “Öncelik, derhal ateşkesin sağlanması, rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze'ye yardımın büyük ölçüde artırılması olmalıdır. Uzun vadeli barış için tek çözüm budur” ifadelerini kullandı.

İrlanda

İrlanda Başbakan Yardımcısı Simon Harris, saldırıyla ilgili olarak, "Doha'dan şehre yönelik İsrail hava saldırıları olduğuna dair gelen haberlerden derin endişe duyuyorum" dedi. Harris, Katar'ın ateşkes sağlanması ve tüm rehinelerin serbest bırakılmasında çok olumlu bir rol oynadığını belirtti.

"Bölgeyi daha fazla istikrarsızlaştırma tehdidinde bulunacak şiddetin daha da tırmanmasına ihtiyacımız yok" diyen Harris, "En önemli önceliklerimiz Gazze'de kalıcı ateşkes, tüm rehinelerin serbest bırakılması, yaygın insani yardım erişimi ve iki devletli çözüme giden bir yol haritasıdır" diye vurguladı. İrlanda Başbakan Yardımcısı, tüm tarafları itidal göstermeye, gerilimi azaltma, diyalog ve diplomasiye katılmaya çağırdı.


İsrail, Doha'da Hamas'ı bombalarken saldırı müzakerelere zarar verdi

Katar'ın başkenti Doha'da İsrail’in hava saldırısı düzenlediği bina (Reuters)
Katar'ın başkenti Doha'da İsrail’in hava saldırısı düzenlediği bina (Reuters)
TT

İsrail, Doha'da Hamas'ı bombalarken saldırı müzakerelere zarar verdi

Katar'ın başkenti Doha'da İsrail’in hava saldırısı düzenlediği bina (Reuters)
Katar'ın başkenti Doha'da İsrail’in hava saldırısı düzenlediği bina (Reuters)

İsrail, dün Hamas liderlerini ilk kez Katar'da hava saldırısıyla hedef alarak Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirmeyi amaçlayan müzakerelere büyük bir darbe indirdi.

Savaşı sona erdirmek için ABD tarafından sunulan öneriyi değerlendiren Hamas liderlerinin ofislerinin ve konutlarının bulunduğu Doha'daki bir konut kompleksini hedef alan İsrail’in hava saldırısının ardından Hamas liderleri hayatta kaldı. Ancak, birden fazla yeri hedef alan hava saldırılarında, aralarında Hamas Siyasi Büro Üyesi Halil Hayye’nin oğlu ve Katarlı bir güvenlik görevlisinin de olduğu altı kişi öldü.

Katar Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, ‘İsrail'in bu pervasız davranışının ve bölgesel güvenliği sürekli olarak bozmasının, Katar’ın güvenliğini ve egemenliğini hedef alan bu eyleminin tolere edilmeyeceği’ belirtildi. Bakanlık, ‘bu suç niteliğindeki saldırının uluslararası hukuk ve normların açık bir ihlali olduğunu ve Katarlıların ve Katar'da yaşayanların güvenliği ve emniyeti için ciddi bir tehdit oluşturduğunu’ vurguladı.

Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ABD Başkanı Donald Trump'ın saldırının yeri konusunda çekincelerini dile getirdiği ve İsrail'in Katar'a yönelik saldırısının ‘İsrail’in ve ABD’nin çıkarlarına hizmet etmediğini’ düşündüğü ifade edildi. Açıklamaya göre Trump, Özel Temsilcisi Steve Witkoff'a Doha'yı saldırı konusunda uyarması talimatı verdi. Beyaz Saray sözcüsü, Trump'ın saldırıdan sonra İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Âl-i Sani ile görüştüğünü ve Katar Emiri’ne ‘böyle bir şeyin kendi topraklarında bir daha olmayacağına’ dair güvence verdiğini söyledi.

Ancak Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, Katar'ın saldırıdan haberdar edildiğine dair haberleri yalanladı. Ensari, ABD'li bir yetkilinin, Doha'da İsrail tarafından düzenlenen hava saldırılarının patlama sesleri duyulurken telefon ettiğini belirtti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Katar'ın başkenti Doha’da bazı Hamas liderlerinin konutlarını hedef alan saldırılarının ‘tamamen bağımsız’ olarak yürütüldüğünü söyledi. Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, saldırının ‘İsrail tarafından başlatıldığı ve yürütüldüğü, bunun tüm sorumluluğunun İsrail'e ait olduğu’ belirtildi. Netanyahu, ABD’nin Kudüs'teki büyükelçiliğinde düzenlenen bir etkinlikte ‘terörist liderlerin hiçbir yerde güvende olmayacağını' söyledi. Operasyonu ‘katillerle hesaplaşmak ve gelecekte İsrail vatandaşlarının güvenliğini sağlamak için’ emrettiğini açıklayan İsrail Başbakanı, “Terörist liderlerin hiçbir yerde dokunulmazlık hakkına sahip olduğu günler geride kaldı” diye ekledi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Hamas’tan bir kaynak, İsrail’in saldırısını özellikle Hamas liderlerinden Halil el-Hayye’nin evine yoğunlaştırdığını, liderlik toplantısının ise Hamas’ın merhum lideri İsmail Heniyye'nin kullandığı yakındaki bir evde yapıldığını söyledi. Kaynak, bu evin de ‘saldırıya uğradığını ancak yoğunluğunun daha az olduğunu’ belirtti. Kaynak, Hamas liderlerinin bulunduğu yerin ara sıra özel toplantılara ev sahipliği yaptığını ve toplantının yapıldığı yerin liderlerin hayatta kalmasının nedeni olabileceğini söyledi.

İsrail ordusu ve İç İstihbarat Servisi Şin-Bet (Şabak) Hamas'ın ‘üst düzey liderlerini’ hedef aldığını söyledikleri operasyondan sorumlu olduklarını açıkladı. İsrail ordusunun resmi internet sitesinde yayınlanan bir açıklamada, hedef alınan kişilerin ‘yıllardır terör örgütünün faaliyetlerini yönettikleri’ ve ‘7 Ekim 2023'teki katliamı gerçekleştirip İsrail Devleti'ne savaş açmaktan doğrudan sorumlu oldukları’ belirtildi.

Saldırı, sarsılan küresel piyasalarda yankı buldu ve yatırımcıları petrol ve altına yöneltti. Bu durum petrol fiyatlarının 1 dolardan fazla artmasına neden olurken, Brent ham petrolü yüzde 1,8 artışla varil başına 67 doların üzerine çıktı. West Texas Intermediate (WTI) ham petrolü ise yaklaşık yüzde 1,8 artışla 63,40 dolara yükseldi. Altın da 3 bin 674 dolar ile yeni bir rekor seviyeye ulaştı. Buna karşılık, kripto para birimlerinin fiyatları sert bir düşüş yaşadı ve tasfiyeler sadece bir saat içinde 52 milyon dolara ulaştı.


Rakiplerin ortadan kaldırılması, Irak seçimleri ve İran modelinden çıkan tehlikeli dersler

Bağdat'ın Karh bölgesindeki Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu genel merkezlerinden birinde kapalı bir oy sandığı, 23 Aralık 2023 (AFP)
Bağdat'ın Karh bölgesindeki Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu genel merkezlerinden birinde kapalı bir oy sandığı, 23 Aralık 2023 (AFP)
TT

Rakiplerin ortadan kaldırılması, Irak seçimleri ve İran modelinden çıkan tehlikeli dersler

Bağdat'ın Karh bölgesindeki Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu genel merkezlerinden birinde kapalı bir oy sandığı, 23 Aralık 2023 (AFP)
Bağdat'ın Karh bölgesindeki Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu genel merkezlerinden birinde kapalı bir oy sandığı, 23 Aralık 2023 (AFP)

Akil Abbas

Irak kamuoyu, ülkedeki tüm seçim işlerini yürütmekle sorumlu anayasal kurum olan Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nun, önümüzdeki kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerinde aday olmaya hak kazanamayan adaylara ilişkin açıklamalarıyla çalkalanıyor. Bu hafta itibarıyla, yaklaşık 8 bin adaydan 620'den fazlası diskalifiye edildi. Irak'ta bugüne kadar kaydedilen en yüksek oran.

Bu kararlar, Aday Uygunluk İnceleme Komitesi tarafından Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nun Komisyon Üyeleri Kurulu'na sunulan önerilerle değerlendirilmeye başlıyor. Kurul, Komite'nin önerilerini onayladığında (ki genellikle onaylar), bu öneriler uygulanabilir kararlar haline gelir. Hakkında diskalifiye kararı alınan aday, daha sonra yargı sisteminin bir parçası olan ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu ile bağlantısı olmayan Seçim Yargı Otoritesi’ne itiraz edebilir. Otorite, Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu’nun kararını onaylayıp diskalifiye edilen adayın itirazını reddederse, karar kesinleştirilir.

Diskalifiye kararlarının nedenlerinin çok azı, gerekli belgelerin eksikliği gibi idari nitelikteyken bazıları, Irak devletinde kronikleşmiş ve kökleşmiş kaos ve kötü yönetimi ortaya koyuyor. Örneğin, eski İletişim Bakanı Muhammed Tevfik Allavi, lise diploması olmadığından değil, devletin kurumsal eksiklikleri nedeniyle lise mezunu olduğunu kanıtlayamadığından seçim yarışından diskalifiye edildi. Allavi, 1980 yılında Beyrut’taki Amerikan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden mezun. Allavi, Irak devleti tarafından arşivleri kaybolan Bağdat'taki Frank Ayni Okulu'ndan ortaokul diplomasına sahip.

Akademik kalitesiyle tanınan Frank Ayni Okulu, 1940'ların başlarında özel bir Yahudi okulu olarak kuruldu. Burada Iraklı Müslüman ve Hıristiyan öğrenciler de eğitim gördü. Dönemin monarşi yönetimi okulun verdiği diplomaları tanıdı. Daha sonra 1958 yılında kurulan cumhuriyet döneminde de tanınmaya devam etti. 1970'lerde Baas Partisi hükümeti okulu kapatmaya karar verdi ve okulun arşivleri hükümet tarafından saklanacaktı, ancak bazı nedenlerden dolayı (belki de o dönemde Irak'ta Yahudilere karşı ulusal ve dini düşmanlığın dalgası bağlamında kasıtlı olarak imha edildiğinden) bu arşivler kayboldu. Sonuç olarak, bu akademik açıdan seçkin okulun hiçbir mezunu, bu okuldan mezun olduğunu kanıtlayamıyor.  

2003 yılından sonra çıkarılan tüm Irak seçim kanunları, adayların Baas Partisi üyesi olmadıklarını, Hesap Verebilirlik ve Adalet Komisyonu'ndan bu yönde resmi bir onay alarak kanıtlamaları gerektiğini öngördü.

Irak Temsilciler Meclisi tarafından 2023 yılında kabul edilen seçim yasası değişikliği, seçime katılan her seçim ittifakının listesindeki adayların yüzde 80'inin lisans derecesine, yüzde 20'sinin ise hazırlık sertifikasına sahip olması gerektiğini öngörüyor.

Ancak en endişe verici olan, Irak yasalarına aykırı bir şekilde alınan bu diskalifiye kararlarının çoğunun açıkça ideolojik nitelikte olmasıdır. Seçim yasasına göre bir adayın seçimlere katılmasını veya üst düzey bir hükümet görevini üstlenmesini engelleyen iki neden var. Bunların ilki, adayın hukuki terimlerle ‘iyi hal ve davranıştan’ yoksun olmasıdır. Bu durum, rüşvet, zimmete para geçirme, uyuşturucu kaçakçılığı, gasp ve fuhuş gibi Irak yasalarına göre onursuz kabul edilen suçlarla ilgili nihai mahkeme kararıyla doğrulanır. İkinci neden ise, adayın 2008 tarihli Baas Partisi'nden Arındırma Yasası hükümlerine tabi olmasıdır. Bu yasa, eski Baas Partisi üyelerinin başta Cumhurbaşkanlığı, Temsilciler Meclisi ve Bakanlar Kurulu olmak üzere Yargı Konseyi, bakanlıklar, güvenlik kurumları ile Dışişleri ve Maliye Bakanlıklarında bölüm üyesi veya üstü, yani sıradan üyelikten daha yüksek rütbeli olan devlet görevlerinde bulunmasını veya bu görevleri icra etmesini yasaklıyor. Karmaşık ve zor bir karar dışında kimse bu durumdan olmasa da bu mümkün ve bunun örnekleri daha önce de oldu. Yasanın 12. maddesine göre Bakanlar Kurulu, yetkili bakanın talebi ve ilgili kurumla koordineli olarak, kamu yararı gereklilikleri çerçevesinde bu yasanın kapsadığı kişilerin işe iadesi için istisnai durumları değerlendirme ve bu konuda uygun kararı alma hakkına sahiptir. Karar, ancak Temsilciler Meclisi'nin onayı ile yürürlüğe girer.

hyjuı
Bağdat'ın Karkh bölgesindeki merkezlerinden birinde elektronik sayımı doğrulamak için oyları elle sayan Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nun bir çalışanı, 23 Aralık 2023 (AFP)

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre Baas Partisi'nden Arındırma Yasası süreci seçimlere de uzanıyor. Zira 2003 yılından bu yana yürürlükte olan tüm Irak seçim kanunları, adayların Baas Partisi üyesi olmadıklarını, Hesap Verebilirlik ve Adalet Komisyonu'ndan bu yönde resmi bir onay alarak kanıtlamaları veya partinin destekçisi olmadıklarını kanıtlamaları gerektiğini şart koşuyor. Anayasa ile yasaklanmış olan bu destekçilik, hükümet veya sivil kurumlar ya da bireyler tarafından Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nun Siyasi Partiler Departmanı’na, Baas Partisi'ni desteklemekle suçlanan adaylar hakkında yapılan şikayetler yoluyla gerçekleştirilir. Bölüm bu şikayetleri uygun bulursa, bunları Aday Uygunluk İnceleme Komitesine havale eder. Komite suçlamaların geçerliliğinden emin olursa, Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu’na adayın seçimlere katılma hakkını elinden alması tavsiyesinde bulunuyor.

Denetim Komitesi, yasal dayanağı olmayan belirsiz şikayetlere dayanarak adaylara karşı haksız diskalifiye önerileri yayınladı.   

Sorun, yasada öngörülen prosedürlerde değil. Çünkü bu prosedürler totaliter veya diktatörlük rejiminden demokratik rejime geçişte birçok geçiş dönemi adaleti deneyiminde yaygın olarak görülüyor. Irak'taki prosedürler bu bakımdan (her ne kadar Irak'taki geçiş dönemi, diğer ülkelerdeki benzer dönemlere kıyasla haksız nedenlerle çok daha uzun sürmüş olsa da) uluslararası standartlarla uyumlu. Asıl sorun, bu prosedürlerin siyasallaştırılması ve yorum ve uygulamalarının keyfi olarak genişletilmesi. Örneğin, bazı adaylar, aleyhlerine açılan davalar mahkeme kararıyla sonuçlanmamış, aksine mahkemeler tarafından reddedilmiş olmasına rağmen, ‘iyi hal, itibar ve davranış’ gerekçesiyle diskalifiye edildi. Bu durum, bir kişiye karşı dava açılması, onun iyi karakterini, itibarını ve davranışlarını lekelen bir suistimalin yeterli kanıtı olarak kabul edilerek yapılır. Burada, genellikle zayıf argümanlara ve yanlış iddialara dayanan kötü niyetli davalar, 2003 sonrası Irak'ta siyasi şantaj araçlarından biridir. Siyasi partiler genellikle destekçilerinden, kendilerine karşı çıkan siyasi veya kamuoyunda tanınmış kişilere karşı dava açmalarını isterler. Örneğin, silahlı grupları sürekli eleştirdiği için tanınmış bir siyasiye karşı yaklaşık 2 bin kötü niyetli dava açılmış ve bu davalar, resmi görevlerinin sona ermesiyle birlikte kendilerine sağlanan yasal korumanın da sona ermesi nedeniyle mahkemelerde takip etmek zorunda kaldığından görevinden ayrıldıktan sonra hayatını cehenneme çevirmiştir.

dfgthy
Irak'ın Bağdat kentinde hükümet karşıtı protestoların dördüncü yıldönümünü anmak için düzenlenen mitinge katılan Iraklı bir protestocu, 1 Ekim 2023 (Reuters)

Örneğin Denetim Komitesi, el-Bedil Seçim İttifakı Başkan Yardımcısı ve milletvekili Seccad Salim hakkında, yasal dayanağı olmayan belirsiz şikayetlere dayanarak adaylara haksız diskalifiye tavsiyelerinde bulundu ve bunlar diskalifiye için yeterli gerekçe olarak kabul edildi. Salim'e göre Denetim Komitesi, Halk Seferberlik (Haşdi Şabi) Güçleri Güvenlik Müdürlüğü tarafından sunulan ve isimleri belirtilmeyen ‘bir grup vatandaş’ tarafından imzalanmış, diktatörlüğün geri dönüşünü talep ettiği için adaylığının reddedilmesini talep eden bir sayfalık şikâyet nedeniyle onu seçimlerden men etti! Aynı keyfilik, Baas Partisi'ni desteklediği gerekçesiyle adaylıktan çıkarılan milletvekili adayı Zafer el-Ani'nin durumunda da görüldü. Oysa Irak Temsilciler Meclisi 2010 yılında, Ani ve eski milletvekili Salih el-Mutlak'ı Baas Partisi'nden Arındırma Yasası hükümlerinden muaf tutarak seçimlere katılmalarına ve o dönemde birer milletvekili koltuğu kazanmalarına izin vermişti. Ancak bu kez Denetim Komitesi, Ani'nin attığı tweetleri gerekçe göstererek Baas Partisi'ni destekleyen açıklamalar yaptığını öne sürdü. Ancak, bu tweetlerin Baas Partisi’ne davet eden, geri dönüşünü talep eden, hatta olumlu bir şekilde bahseden herhangi bir içerik barındırmaması, aksine yalnızca İran’ın Irak'taki nüfuzunu ve bu nüfuzun en önemli dayanaklarından biri olarak görülen Iraklı silahlı grupları eleştiren tweetler olması dikkati çekti. Ani davası, tıpkı Salim davası gibi, karar için Seçimler için Yargı Ayrımcılık Otoritesi'ne havale edildi.

Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu’nun eylemlerini savunanlar, onun silahlı grupların siyasi kanatları da dahil olmak üzere Koordinasyon Çerçevesi güçlerinden çok sayıda adayı, Baas Partisi ile bağlantıları veya iyi hal ve davranış şartını yerine getirmemeleri gerekçesiyle de dışladığını söylüyor. Gerçekte, bu adayların diskalifiye edilmesi, kararın haklı olup olmadığına bakılmaksızın, gerçek bir fark yaratmıyor. Bu diskalifiyenin çoğu tanınmayan, sadık ancak etkisiz adayları hedef aldığı ve Koordinasyon Çerçevesi için büyük bir tehdit oluşturabilecek etkili muhalefet adaylarının diskalifiyesini meşrulaştırmak amacıyla yapıldığı ortada.

İran’daki seçimlerde, Anayasayı Koruyucular Konseyi adayları inceler ve İslam Devrimi'nin değerlerine yeterince sadık olmadığını düşündüğü adayları diskalifiye ederek, gerçek muhaliflerin Şura Meclisi’ne girmesini engeller.

Cevap, seçim komisyonunu siyasi ve idari olarak domine eden Koordinasyon Çerçevesi’nin, yaklaşan seçimlerin sonuçları ve bu temelde kurulabilecek Temsilciler Meclisi hakkındaki endişelerinde yatıyor. Koordinasyon Çerçevesi bu diskalifiyelerle ciddi bölünmeler, zayıf etkinlik ve az sayıda muhalif ve cesur milletvekili tarafından gündeme getirilebilecek kamuoyu baskısı olmadan gerekli yasaları ve anlaşmaları geçirmek için uzlaşı veya parlamento çoğunluğu oluşturmada zorlukları olan mevcut parlamentodan farklı bir parlamento oluşturmayı amaçlıyor. Koordinasyon Çerçevesi önümüzdeki dönemin hem dışarıda hem de içeride kendileri için birçok zorluk getireceğinin farkında. 7 Ekim'den sonra bölgede yaşanan gelişmeler, ‘direniş ekseninin’ dağılması, Suriye'deki müttefiklerinin (Beşşar Esed rejimi) kaybı ve İran'ın bölgedeki nüfuzunun azalmasıyla görüldüğü gibi, dış müttefiklerini büyük ölçüde zayıflatmış olması dış zorluklardır. İçeride ise Mukteda es-Sadr destekçilerinin seçimlere katılmayı reddederek parlamentonun dışındaki muhalefete geçmesi ve parlamentodaki diğer siyasi güçlerle ittifak kurma olasılığı endişe yaratıyor. Koordinasyon Çerçevesi, bu güçleri, Sadr Hareketi ile birlikte kendisine karşı güçlü bir parlamento-halk ittifakı kurmadan önce dışlayarak bunun olmasını önlemeye çalışıyor.

dfgthy
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) yapılan parlamento seçimleri sırasında seçim listesinde isimlerini kontrol eden Kürt seçmenler, 20 Ekim 2024 (AFP)

Bu yüzden Koordinasyon Çerçevesi, ideolojik açıdan kendisine sadık ve kurumsal olarak disiplinli bir parlamento oluşturma arzusunda. Bu parlamento, tıpkı mevcut parlamentoda olduğu gibi skandallara yol açamayacak veya yeter sayıyı bozamayacak marjinal, resmi bir muhalefetle birlikte az sayıda nüfuz sahibi lider tarafından kontrol edilmeli. Koordinasyon Çerçevesi, yaklaşan zorluklara yanıt olarak anlaşmaları hızlı bir şekilde geçirmek için ‘uyumlu’ bir parlamentoya ihtiyaç duyuyor. Bunun için de anlaşmalarına karşı kamuoyunu harekete geçirebilecek güçlü muhalif milletvekillerinin dışlanması gerekiyor.

Bu çabada yaşanan en büyük kayıplardan biri, zaten kırılgan ve birçok Iraklı arasında güvenilirliğini yitirmiş olan Irak demokrasisinin, İran seçimlerinde olduğu gibi ideolojik kontrol yoluyla daha da zayıflatılması. İran’daki seçimlerde, Anayasayı Koruyucular Konseyi adayları inceler ve İslam Devrimi'nin değerlerine yeterince sadık olmadığını düşündüğü adayları diskalifiye ederek, gerçek muhaliflerin Şura Meclisi’ne girmesini engeller. Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin bu tutumu, kabul veya reddedilme kriterini ideolojik sadakat haline getirirken, adil seçimler, halkın temsilcilerini seçtiği fikirlerin serbest rekabetine dayanır. Irak'ın Aday Uygunluk İnceleme Komitesi’nin tutumu ise yasal gibi görünen ancak esasen ideolojik yöntemler kullanılarak gerçekleştirildiğinden İran modelinden çok da farklı değil.

Irak ile İran arasında sorun olan Koordinasyon Çerçevesi ittifakı yıllarca Irak’ın meşru çıkarları pahasına hayatta kalmaya devam etti, ancak İran seçim modelini Irak'ta uygulanabilecek bir öğrenme kaynağı olarak görmek, ona tehlikeli bir yeni boyut ekliyor. Bu yeni boyutun temelinde Koordinasyon Çerçevesi’nin Iraklı muhaliflerini kurumların dışındaki yeni muhalefet biçimlerine itmesi ve bunun kurumların içinden gelen muhalefetten daha zararlı olması yatıyor.