ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ile Cezayirli mevkidaşı Ahmed Attaf arasındaki telefon görüşmesinin ertesi günü Cezayir, İsrail ile Hamas arasında rehinelerin serbest bırakılmasına ve Filistinli sivillere acil insani yardım sağlanmasına imkân sağlayacak uzun süreli bir ateşkes için devam eden görüşmelerin sonucunu bekleyerek Gazze'de "acil insani ateşkes" çağrısında bulunan karar taslağının oylanması talebini önümüzdeki haftaya kadar erteledi.
New York'taki Cezayirli müzakereciler, önerilen taslak metninde, Cezayir'e ek olarak Ekvador, Guyana, Japonya, Malta, Mozambik, Güney Kore, Sierra Leone, Slovenya ve İsviçre’den oluşan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) daimî üyesi olmayan "10’lar Grubu" olarak adlandırılan ülkeler tarafından benimsenmesini umarak haftalar önce birkaç değişiklik yaptılar.
Metin, "insani sebeplerle acil ateşkes" çağrısı ile birlikte buna tüm taraflarca "saygı gösterilmesi" çağrısında bulunuyor ve "tüm tarafların, uluslararası insancıl hukuk ve uluslararası insan hakları hukuku da dahil olmak üzere, uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine sıkı bir şekilde uymalarının gerekliliğini" vurguluyor. Özellikle sivillere ve sivil tesislere yönelik tüm saldırıları, sivillere yönelik her türlü şiddet, düşmanlık ve terör eylemini” kınayarak sivillerin ve sivil tesislerin korunmasını istiyor.
Aynı şekilde, "kadınlar ve çocuklar da dahil olmak üzere Filistinli sivil nüfusun, uluslararası insan hakları hukuku da dahil olmak üzere uluslararası hukuku ihlal ederek zorla göç ettirilmesini reddediyor ve tüm bu tür ihlallerin derhal sona erdirilmesini talep ediyor."
Rehinelerin serbest bırakılması
Taslak metin, "tüm rehinelerin derhal ve şartsız serbest bırakılması talebiyle birlikte rehinelerin tıbbi ihtiyaçlarının karşılanması için insani ulaşımın garanti altına alınması" talebini yineliyor. Yine taraflara, gözaltına alınan tüm kişilerle ilgili olarak uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uyma çağrısında bulunuyor. İnsani yardımın Gazze Şeridi'nin tamamına ve her yerine tam, hızlı, güvenli ve engelsiz bir şekilde ulaştırılması için Gazze Şeridi'nin tamamına ve her kesimine giden mevcut tüm yolların uluslararası insancıl hukuk ve ilgili kararlarına uygun olarak sınır geçişleri gibi alanların kullanımını kolaylaştırarak Filistinli sivil nüfusa acil, sürekli ve yeterli insani yardımın geniş ölçekte sağlanması çağrısında bulunuyor. Aynı zamanda BM’nin 2712 ve 2720 sayılı kararlarının tam olarak uygulanmasını talep ediyor.
Önerilen teklif metnine göre Güvenlik Konseyi, “konuyla ilgili BM kararları uluslararası hukuka uygun olarak, iki demokratik devletin (İsrail ve Filistin) güvenli ve tanınmış sınırlar içinde yan yana barış içinde yaşadığı iki devletli bir çözüm vizyonuna olan bağlılığını” tekrarlıyor. Gazze Şeridinin Filistin Yönetimi altında Batı Şeria ile birleştirilmesinin önemini vurgulayarak "Bölgede gerilimin daha da artmasının önlenmesi" tüm tarafların "en üst düzeyde itidal göstermesi" ve "taraflar üzerinde etkisi olan herkesi bu hedefe ulaşmak için çalışmaya" çağırıyor.
Baskı kartı
Arap Grubu’nun, BMGK'de bu karar taslağına ilişkin oylamanın zamanlamasına ilişkin önerileri takip etmek üzere Birleşmiş Milletler’deki Arap Grubu toplantısının sonunda, BM’de gözlemci devlet statüsündeki Filistin Devleti'nin Birleşmiş Milletler Daimî Temsilcisi Riyad Mansur: “Taslak, İsrail ile Hamas arasındaki rehineler ve tutuklular için değişim anlaşmasını hızlandırmak amacıyla İsrail tarafına bir baskı kartıdır. Cezayir'in Gazze'de ateşkes çağrısı yapan karar taslağının Güvenlik Konseyi'ne sunulmasını, Kahire'de halen devam eden müzakerelerin lehine olumlu bir etken olabilir” dedi.
Mansur, karar taslağına ve oylama tarihi belirlenmesine ilişkin ABD'nin çizdiği kırmızı çizgilerle ilgili olarak: "Birkaç gün önce taslağı oylamaya hazırdık ve yalnız değiliz, tüm Araplar da bizimle birlikte. Böylece Güvenlik Konseyi, Şart uyarınca kendisine verilen yetkiler konusunda tutum belirleme sorumluluğunu üstlenecektir" dedi.
Çin eleştirisi
BMGK, Gazze Şeridi'nde artan sivil şehit sayısını ve güvenli bir yer bulma umuduyla yaklaşık 1,5 milyon Filistinlinin yerinden edildiği Refah kentine İsrail’in saldırılarını kaydırma planını görüşmek üzere kapalı bir acil oturum düzenledi.
Toplantının ardından Çin'in Birleşmiş Milletler temsilcisi Zhang Jun: "Konsey üyeleri arasındaki güçlü ve baskın tutum şu: Güvenlik Konseyi acil harekete geçmesi gerekiyor, Amerika Birleşik Devletleri’ni işaret ederek ancak üyelerden biri Güvenlik Konseyi'nin müdahalesinden endişe ediyor" dedi.
Son olarak ABD Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield ülkesinin Filistin-İsrail çatışmasına bir çözüm bulmak için Kahire'de ve başkentler arasında yürütülen "hassas müzakereleri tehlikeye atabileceğini" gerekçesiyle Cezayir girişimini "çekince" koyduğunu duyurmuştu.
Söz konusu yardım, Suudi Arabistan'ın Suriye halkının yaşadığı çeşitli krizler karşısında uzun süredir üstlendiği insani yardım rolünün bir uzantısı. (SPA)