Tahran: Irak'ta ‘terörist faaliyetler’ olduğuna dair deliller sunduk

Muhsini, Bağdat yargısının ‘takip konusunda kesin bir karar aldığını’ söyledi.

(sağdan sola) İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei, Meclis Başkanı Muhammad Bakır Galibaf. (El-Mürşid web sitesi)
(sağdan sola) İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei, Meclis Başkanı Muhammad Bakır Galibaf. (El-Mürşid web sitesi)
TT

Tahran: Irak'ta ‘terörist faaliyetler’ olduğuna dair deliller sunduk

(sağdan sola) İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei, Meclis Başkanı Muhammad Bakır Galibaf. (El-Mürşid web sitesi)
(sağdan sola) İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei, Meclis Başkanı Muhammad Bakır Galibaf. (El-Mürşid web sitesi)

İran yargı yetkilileri, Irak gezilerinin bitmesinin ardından Bağdat'taki yetkililere ‘ülkedeki terör faaliyetlerine ilişkin deliller’ sunduklarını ve Irak yargısının da bu konuda kesin karar aldığını belirtti.

İran Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei, Mehrabad Havalimanı'nda düzenlediği basın toplantısında Irak ziyaretinden bahsetti. Mehr haber ajansının bildirdiğine göre Muhsini, “İran İslam Cumhuriyeti'nin politikası, geniş ortak noktalara sahip dost ve komşu ülkelerle çeşitli boyutlarda ilişkiler geliştirmektir” ifadesini kullandı.

Muhsini, Irak ziyaretinde ‘teröristlerin takip edilmesi’ konusuna değindiğini belirterek, “Irak tarafına terör hareketlerine ilişkin çok sayıda belge sunduk” dedi.

Ocak ayı ortasında İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO), İsrail Dış İstihbarat Servisi Mossad'ın karargâhı olduğunu iddia ederek bir Kürt iş adamının evinin bombalanmasının sorumluluğunu üstlendi.

Bombalama Irak'ta tepkilere yol açtı. Aralarında Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci'nin de bulunduğu yetkililer yaptıkları açıklamada “Ev casusluk merkezi değil ve Tahran buna dair herhangi bir kanıt sunmadı” ifadelerini kullandı.

Hüseyin, Ocak ayının sonunda Şarku'l Avsat’la yaptığı röportajda, İran'ın Erbil'e yönelik son saldırısını ‘stratejik bir hata’ olarak tanımladı ve “Bunu kim gerçekleştirdiyse hatasını bir süre sonra anlayacaktır” dedi.

Olaydan yaklaşık bir ay sonra İran yargısı, ayrıntılarını açıklamadan Irak'ta terör faaliyetlerini kanıtlayan belgelerin bulunduğunu iddia etti.

Muhsini basın toplantısında, “Bugün Irak Yüksek Yargı Konseyi Başkanı’nın bu davaların takip edilmesi yönünde kesin bir karar çıkardığını öğrendim” dedi.

Şu ana kadar Irak yargısından herhangi bir yorum gelmedi. Ancak Irak Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan, 14 Şubat'ta Muhsini'yi Bağdat'ta kabul ettikten sonra bir açıklama yaptı. İranlı yetkiliyi iki ülke arasındaki adli koordinasyonun daha da geliştirilmesini görüşmek üzere davet ettiğini ancak ‘terör faaliyetleri’ konusuna değinmediğini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Mehr haber ajansından aktardığı habere göre Muhsini, İran ile Irak arasındaki ilişkilerin şu anda hukuki ve adli olmak üzere her açıdan gelişmekte olduğunu söyledi.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, geçen hafta Bağdat'ta İran Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei ve beraberindeki heyeti kabul etti. (Irak Başbakanlık medya ofisi)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, geçen hafta Bağdat'ta İran Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei ve beraberindeki heyeti kabul etti. (Irak Başbakanlık medya ofisi)

Muhsini, Irak ziyaretinde Uluslararası Ceza Mahkemesi'yle (UCM) ilgili konuların ele alındığını söyledi. Bu çerçevede mutabakat zaptı tamamlanarak ortak anlaşma hükümlerinin uygulanmasına hız verilirken, hukuki ve yargısal boyutlar tartışılarak vurgulandı.

Muhsini, başbakan, bakanlar, bazı meclis üyeleri, Adalet Bakanı ve Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı ile yaptığı görüşmelerde ‘faydalı bilgiler’ edindiğini söyledi. Söz konusu isimlerle Gazze'deki durumu ve bu konuda alınması gereken önlemleri ele aldıklarını belirtti.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Şubat ayı başlarında İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan'ı bilgilendirdi. Hükümetten yapılan açıklamaya göre “Irak, egemenliğe karşılıklı saygıya dayanan uluslararası ilkelere aykırı olarak herhangi bir ülke tarafından gerçekleştirilen tek taraflı eylemleri reddetti” ifadeleri kullanıldı.



Safadi, ‘direniş ekseni’ görüşmelerini tamamlamak üzere Şam'da

Safadi, ‘direniş ekseni’ görüşmelerini tamamlamak üzere Şam'da
TT

Safadi, ‘direniş ekseni’ görüşmelerini tamamlamak üzere Şam'da

Safadi, ‘direniş ekseni’ görüşmelerini tamamlamak üzere Şam'da

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safadi'nin dün (Pazar) Şam'a yaptığı ziyaret, bölgenin ve komşu ülkelerin tanık olduğu gerilim ışığında Amman'ın Suriye ile kuzey sınırındaki istikrarsızlığın yansımalarını hafifletmeyi amaçlayan bir dizi diplomatik faaliyetin bir parçası olarak gerçekleşti.

Son on yıldır Ürdün'ün kuzey komşusu, uyuşturucu kaçakçıları ve silah çetelerinden oluşan konvoyların sınırı geçme girişimleriyle sürekli uğraşan Ürdün ordusu için bir güvenlik sorunu teşkil ediyor. Bu durum geçen yılın sonunda silahlı çatışmalara yol açarak ölümlere ve Ürdün içindeki hücrelerle bağlantıları olan kaçakçıların tutuklanmasına neden oldu.

asxdcfg
Ürdün Kralı 2. Abdullah Amman'da Veliaht Prens Hüseyin'le birlikte Lübnan Başbakanı Necib Mikati’yi ağırladı. (AFP)

Amman geçen hafta Lübnan Başbakanı Necib Mikati ve İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'yi kabul etti. Safadi ise dün sabah Ürdün Kralı 2. Abdullah'ın Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'e gönderdiği ve içeriği açıklanmayan sözlü bir mesajla ülkeden ayrıldı.

Bu görüşmeler, Ürdün'ün bölgedeki tehlikeli askeri gerilim ve krallığın ateş hattındaki konumu ışığında çıkarlarını korumak amacıyla ‘direniş eksenine’ diplomatik açıklık göstermesi olasılığını destekliyor.

 c
Ürdün-Suriye sınırındaki Cabir Sınır Kapısı Captagon kaçakçılığı girişimlerine sahne oldu. (AFP)

Ürdün'deki bilgi sahibi siyasi elitler arasında, Suriye içinden gelen uyuşturucu kaçakçılığı tehdidinin, özellikle Suriye'nin güneyindeki bölgelerin uyuşturucu üretim fabrikalarına dönüşmesi ve kaçakçılık yoluyla Ürdün üzerinden Arap ve yabancı pazarlara aktarılması ışığında, iki ülke arasındaki kuzey sınırında (370 kilometre) olağanüstü halin sürdürülmesini gerektiren önemli bir güvenlik sorunu olmaya devam ettiğine inanılıyor.

Bu durum, 2012'den bu yana devam eden ekonomik kanamaya, mültecilerin kabulü ve kalışlarının maliyetine ve mültecilere ev sahipliği yapan ülkelere yönelik uluslararası müdahale planlarının azalan etkisine ek olarak gerçekleşiyor. Ürdün, çoğu kendilerine tahsis edilen kampların dışında ikamet eden yaklaşık 1,3 milyon Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapıyor.

xcsv
İşgal altındaki Golan Tepeleri'nde yaşayan Suriyeliler, Hizbullah bombardımanı sonucu çıkan yangını söndürme çalışmalarına katıldı. (AFP)

Söz konusu ziyaret Ürdün'ün en önemli dosyası olan güvenlik dosyasından ayrı tutulamaz. Suriye'nin güneyi İran ve Hizbullah milisleri için bir tiyatro sahnesi olduğu sürece Ürdün, Filistin'de ‘direniş’ niyetindeki silahlı unsurların Amman üzerinden sızabileceği korkusuyla kuzey için endişelenmeye devam edecektir.

Suriyeli mültecilerin dönüşü

Ürdün Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı kısa açıklamada, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanı Eymen Safadi'yi kabul ettiğini ve Safadi'nin Ürdün Kralı 2. Abdullah'ın Suriye krizinin çözümü ve tüm sonuçlarının ele alınmasına yönelik çabalar, bir dizi ikili konu ve bölgedeki durumla ilgili sözlü mesajını ilettiğini belirtti.

zcvfd
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed, Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safadi ile Şam'da bir araya geldi. (SANA)

Mesajda ayrıca, bölgedeki tehlikeli gerilime ve bunu sona erdirme çabalarına da değinilerek, bunun ilk adımının Gazze ve Lübnan'a yönelik saldırganlığın ve İsrail'in Batı Şeria'daki yasadışı tedbirlerinin durdurulması olduğu belirtildi.

csdv
Ürdün'ün başkenti Amman'ın eteklerindeki bir mülteci kampında Suriyeli çocuklar (Reuters)

Bakanlıktan yapılan bir başka açıklamada da Safadi'nin Suriye Dışişleri Bakanı Bassam es-Sabbağ ile Suriye krizinin çözümüne yönelik çabalar, mülteci sorunu, uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele, bölgedeki tehlikeli gerilim ve bunun sona erdirilmesine yönelik çabaların ele alındığı kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdiği belirtildi.

Dışişleri Bakanlığı tarafından dün akşam yapılan açıklamada, Esed ve Safadi'nin Suriyeli mültecilerin ülkelerine geri dönüşü konusunu ele aldıkları belirtildi. Esed, Suriyeli mültecilerin gönüllü ve güvenli bir şekilde geri dönüşlerinin sağlanmasının Suriye hükümetinin önceliği olduğunu vurguladı ve geri dönüşe yardımcı olacak tedbirler konusunda özellikle yasal ve hukuki alanlarda önemli ilerlemeler kaydedildiğini söyledi.

Safadi, Suriye krizinin, Suriye'nin birliğini, bütünlüğünü ve egemenliğini garanti altına alacak, halkının isteklerini yerine getirecek, güvenliğini ve istikrarını yeniden tesis edecek ve mültecilerin gönüllü geri dönüşü için koşullar yaratacak şekilde çözülmesinin, Ürdün'ün başarmak için sürekli çalıştığı bölgesel bir gereklilik olduğunu vurguladı.

Genişletilmiş görüşmeler

Suriyeli mevkidaşı Sabbağ ile kapsamlı bir görüşme gerçekleştiren Safadi, mülteci meselesi ve Ürdün'ün tüm imkânlarıyla mücadele etmeye devam ettiği bir tehdit olduğunu vurguladığı uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele çabalarına odaklandı.

csdvfgt
Ağustos 2023'te Kahire'de toplanan Arap Birliği zirvesinden (Arap Birliği)

İki bakan, geçen yıl temmuz ayında çalışmalarına başlayan Ürdün-Suriye Sınır Ötesi Uyuşturucu Kaçakçılığıyla Mücadele İşbirliği Ortak Komitesi aracılığıyla bu tehditle mücadelede iş birliğinin yoğunlaştırıldığını yineledi.

İki bakan Suriyeli mültecilerin gönüllü geri dönüşlerinin kolaylaştırılmasına yönelik çabalar konusunda sürekli bir diyalog başlatma konusunda mutabık kaldı. Safadi, mülteci sorununun çözümünün mültecilerin anavatanlarına dönmeleri olduğunu, ancak bu gerçekleşene kadar uluslararası toplumun mültecilere karşı sorumluluklarını yerine getirmeye

Safadi ve Sabbağ tüm ikili dosyaların en kısa zamanda her iki tarafça belirlenecek bir tarihte ilgili bakanlar düzeyinde yapılacak bir toplantıda ele alınması konusunda mutabık kaldılar.

İki bakan, geçen yıl 1 Mayıs'ta Amman Bildirisi ile onaylanan ilkeler, çerçeveler ve metodoloji doğrultusunda Suriye krizinin çözümüne yönelik somut pratik adımların atılması amacıyla, Arap Birliği Temas Komitesi aracılığıyla Suriye krizinin çözümüne yönelik çabalarda iş birliğinin devam edeceğini belirtti.