Yeme bozukluğu olanlar için Ramazan’da oruç tutmaya yardımcı olacak 5 ipucu

Tunus’ta Ramazan ayı boyunca yoksul Tunuslu ailelere iftar yemeği dağıtılıyor (AFP)
Tunus’ta Ramazan ayı boyunca yoksul Tunuslu ailelere iftar yemeği dağıtılıyor (AFP)
TT

Yeme bozukluğu olanlar için Ramazan’da oruç tutmaya yardımcı olacak 5 ipucu

Tunus’ta Ramazan ayı boyunca yoksul Tunuslu ailelere iftar yemeği dağıtılıyor (AFP)
Tunus’ta Ramazan ayı boyunca yoksul Tunuslu ailelere iftar yemeği dağıtılıyor (AFP)

Dünyanın dört bir yanındaki Müslümanlar inanç ve umutla mübarek Ramazan ayında oruç tutarak, bir ay boyunca ruhsal gelişime ve ibadete odaklanır.

Pek çok kişi kolay ve rahat bir şekilde oruç tutabilir. Ancak yeme bozukluğu çeken kişiler için bazı zorluklar ortaya çıkabilir.

Şarku’l Avsat’ın ‘Healthline’ sitesinden aktardığı habere göre yeme bozuklukları fiziksel ve zihinsel sağlığı etkileyen ciddi sağlık durumlarıdır.

Bu koşullar, insanların yemek yeme ve kilo alma hakkındaki düşünceleriyle ve yeme davranışlarıyla ilgili sorunları içerir.

Bu semptomlar sağlığı, duyguları ve yaşamın önemli yönlerindeki pratik yetenekleri etkileyebilir.

Bu davranışların vücudun ihtiyaç duyduğu yemek yeme yeteneğini önemli ölçüde etkilemesi muhtemeldir.

Yeme bozuklukları kalbe, sindirim sistemine, kemiklere, dişlere ve ağza zarar verebilir.

Aynı zamanda depresyon, anksiyete, kendine zarar verme ve intihar düşünceleriyle de ilişkilidir.

edrgvfe
İftar davetleri yeme bozukluğu çekenler için zorluk oluşturabilir (Reuters)

Uzmanlara göre yeme bozukluğu olanların kolay bir şekilde oruç tutması için 5 ipucu şunlar;

1-Sınırları belirlemek

Müslümanlar, Ramazan’da sık sık yakınlarını iftara davet eder ve iftar sosyal bir etkinliğe dönüşür.

Birçok Müslüman sevdiklerini iftarda ağırlar, aile ve arkadaşları için yemekler hazırlar.

Bu anlamda sınır koymak, iftar davetlerine katılmamayı gerektirebilir.

Ancak bunu yapmak, mübarek ayın sosyal etkinliklerinden uzak durmak gerektiği anlamına gelmez.

Sevdiklerinizle teravih namazı için camiye gidebilir veya yerel bir yardım etkinliğinde birlikte gönüllü olabilirsiniz.

2-Sahura odaklanın

Oruç tutanların, gün boyunca enerjilerini korumaları için sahurda yeterli yemek yemesi önemlidir.

Protein içeriği yüksek, sağlıklı yağlar ve kompleks karbonhidratlar içeren yemekler yenilebilir.

Bu gıdalar gün içinde kendinizi yorgun veya halsiz hissetme olasılığını azaltabilir.

Her gün ne yiyeceğinize karar verirken, bunalmış hissetme olasılığınızı azaltmak için yemeklerinizi önceden planlamanız da yararlı olabilir.

3-Ramazan’ın etkileri için bir günlük tutun

Ramazan’da oruç tutmak bazıları için çok fazla güç ve kararlılık gerektirebilir ve yeme bozukluğunuz varsa bu durum daha da yoğun olabilir.

Günlük tutmak, Ramazan boyunca nasıl hissettiğinizi takip etmenin harika bir yolu olabilir.

Günlük tutarken şu soruların yanıtlarına odaklanılabilir;

Bugün yemekle ilgili ne hissettim?

Kaygılı düşünce veya duyguları harekete geçiren herhangi bir durum oldu mu?

Bu durumlarla nasıl başa çıktım veya bir dahaki sefere bunları nasıl yönetebilirim?

Mutluluk hissettiğim anlar oldu mu?

Yarın nasıl daha iyi olabilir?

4-Namazı zihinsel uyanıklık için bir fırsat olarak görün

Namaz kılmak manevi anlamının ötesinde, günlük görevlerinize ara vermek ve zihinsel odaklanmaya zaman bulmak için harika bir fırsat sağlayabilir.

2017 yılında yapılan bir araştırmada, farkındalığı dahil ederek düzenli olarak namaz kılan kişilerin, farkındalığı dahil etmeyenlere göre daha güçlü bir zihinsel sağlığa sahip oldukları görüldü.

wef
Namaz kılan bir Müslüman (AP)

5- Önleyici bir plan hazır olmalı

Ramazan ayının yeme bozukluğu belirtilerinizi kötüleştirebileceğini veya istenmeyen davranışları tekrarlamanıza neden olabileceğini düşünüyorsanız, mübarek ayın başlamasından önce veya ayın herhangi bir zamanında bunların tekrarını önleyecek bir plan geliştirmeniz yararlı olabilir.

Plan aşağıdakileri içerebilir;

-Bilinen tetikleyicilerinizden kaçınma yolları.

-İşinize yarayan ve tekrar kullanabileceğiniz başa çıkma stratejileri.

-Tekrarlama olasılığını azaltmak için uygulayabileceğiniz yeni araçlar.

-Zor durumlarda sevdikleriniz veya terapist gibi güvenebileceğiniz kişilerle görüşmek.

Uzmanlar, yeme bozukluğu çeken bir kişinin oruç tutmamaya karar vermesi halinde, mübarek ayın maneviyatından başka şekillerde de yararlanabileceğe dikkat çekti.

Los Angeles’ta lisanslı bir evlilik ve aile terapisti olan, yeme bozuklukları konusunda uzman Rachel Goldberg, Ramazan’ın manevi yönlerine odaklanmanın, odak noktasını yemekten uzaklaştırmaya yardımcı olabileceğini vurguladı.

fgb
Ramazan’da Malezya’nın Kuala Lumpur kentindeki bir camide Kur’an okuyan bir kişi (AP)

Healthline sitesinde uzman görüşlerine dayanan haberde, Ramazan ayında oruç tutmayanlara hayır amaçlı gönüllü çalışmalara katılmak, ibadetleri artırmak ve İslam hakkında daha fazla bilgi edinmeleri tavsiye edildi.



Rekor kıran enerji patlamasının sırrı çözüldü mü?

Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)
Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)
TT

Rekor kıran enerji patlamasının sırrı çözüldü mü?

Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)
Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)

Bilim insanları gizemli bir enerji patlamasının, kırmızı cüce bir yıldızdan ve ölü bir yıldızın kalıntısından geliyor olabileceğini buldu.

Gökbilimciler radyo dalgası yayan bir patlama türünü uzun zamandır anlamaya çalışıyor. Normalde bir bölgeden gelen art arda patlamalar arasında birkaç saniye hatta daha kısa süre olur.

Ancak 2006'dan beri, patlamalar arasındaki sürenin birkaç dakikadan birkaç saate kadar değişebildiği olaylar saptanmaya başladı.

Uzun periyotlu radyo geçişi denen bu olaylar neredeyse 20 yıldır bilim insanlarının kafasını karıştırıyor ve bu aralıklı patlamalarda nasıl radyo dalgası üretildiğini anlamaya çalışıyorlar.

Bunlar genellikle galaksinin kalabalık bölgelerinde görüldüğü için hangi cisimden geldiklerini anlamak da zorlu bir iş.

Bulguları hakemli dergi Astrophysical Journal Letters'ta 26 Kasım'da yayımlanan yeni çalışmadaysa Samanyolu'nun daha az gökcismi içeren eteklerinden gelen bir uzun periyotlu radyo geçişi incelendi.

GLEAM-X J0704-37 adı verilen bu olayda her üç saatte bir 30 ila 60 saniye süren patlamalar gerçekleşiyor. Uzun periyotlu radyo geçişi olayları arasında, art arda patlamaları arasında en çok süre olan GLEAM-X J0704-37 bu anlamda rekoru elinde tutuyor.

Güney Afrika'daki MeerKAT ve Şili'deki Güney Astrofizik Araştırma teleskoplarını kullanan bilim insanları, GLEAM-X J0704-37'nin M-tipi yıldız diye de bilinen bir kırmızı cüceden geldiğini gözlemledi.

Curtin Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Natasha Hurley-Walker "M-tipi yıldızlar, Güneş'in kütlesinin ve parlaklığının çok azına sahip olan düşük kütleli yıldızlardır. Samanyolu'ndaki yıldızların yüzde 70'ini oluştursalar da hiçbiri çıplak gözle görülemez" diyerek ekliyor: 

M-tipi yıldız tek başına bizim gördüğümüz miktarda enerji üretemez.

Verileri tekrar inceleyen ekip kırmızı cücenin muhtemelen ikili bir sistem içinde yer aldığını buldu. Araştırmacılar diğer cismin, beyaz cüce yıldız olduğunu tahmin ediyor. 

Güneş gibi yıldızlar, süpernova patlaması geçirecek kütleye sahip olmadığı için yaşam döngülerinin sonuna geldiğinde dış katmanlarını atmaya başlıyor. Geriye kalan çekirdekse muazzam bir yoğunluğa sahip beyaz cüceye dönüşüyor. 

Bilim insanları sistemdeki güçlü manyetik alanların, hızla dönen nötron yıldızları (pulsar) gibi düzenli enerji patlamalarına yol açtığını öne sürüyor. 

Ekip halihazırda çalışmalarına devam ederek bu sistemi doğrulamaya ve radyo dalgalarını tam olarak nasıl ürettiğini anlamaya çalışıyor. 

Ayrıca teleskopların eski gözlemlerinde, GLEAM-X J0704-37'ye benzer patlamalar da bulmayı umuyorlar.

Independent Türkçe, Space.com, Science Daily, Astrophysical Journal Letters