عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

31 Mart yerel seçimlerinin galibi CHP: İşte 81 ilde belediye başkanlığını kazanan adaylar

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT
TT

31 Mart yerel seçimlerinin galibi CHP: İşte 81 ilde belediye başkanlığını kazanan adaylar

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

31 Mart yerel seçimlerinde henüz resmi sonuçlar açıklanmazsa da birçok ilde kazananlar belli oldu. Son sonuçlara göre ilk sırada bulunan CHP 35, AK Parti 24, DEM Parti 10, MHP 8, Yeniden Refah Partisi 2, İYİ Parti ve BBP ise 1 ilde önde bitirdi.  AK Parti yarışı ikinci sırada tamamladı ve 22 yıllık iktidarında ilk kez seçim yenilgisi aldı. CHP bu sonuçla, 1989’da Sosyal Demokrat Halkçı Parti’nin yerel seçimlerde kazandığı başarıyı da oy oranıyla aşmış oldu. Yerel seçimlerinde sürpriz yapan bir başka parti ise Yeniden Refah oldu ve ilk kez girdiği yerel seçimlerde, oy oranıyla üçüncü siyasi parti konumuna yükseldi.

Oy sayım işlemleri büyük ölçüde tamamlandı. Cumhuriyet Halk Partisi büyük başarı sağlayarak hem kazandığı belediye başkanlığı sayısını hem de oy oranını arttırdı. Tarihi bir başarı elde eden CHP, Türkiye'nin birinci partisi oldu. Anadolu Ajansı'nın verilerine göre Türkiye'de sandıkların yüzde 99. 82’si açıldı. CHP yüzde 37,74 oy oranı ile AK Parti'nin 22 yıllık üstünlüğüne son verdi. AK Parti'nin oyu yüzde 35,49'da kaldı. AA'nın sonuçlarına göre Türkiye genelinde oyların yüzde 6,19'unu alan Yeniden Refah Partisi üçüncü parti konumuna yükseldi.

DEM Parti'nin oy oranı yüzde 5,68 oldu. MHP oyların yüzde 4,98'ini, İYİ Parti yüzde 3,77'sini, Zafer Partisi yüzde 1,73'ünü, Saadet 1,09'unu, HÜDA PAR yüzde 0,55'ini aldı.

Bu sonuçlara göre, CHP İstanbul, Ankara ve İzmir'in de aralarında olduğu 14 kentte büyükşehir belediye başkanlığı ile 21 il, 337 ilçe ve 48 beldenin belediye başkanlığını kazandı.  Hatay'da ise büyükşehir belediyesi CHP'den AKP'ye geçti.

İstanbul'da sandıkların yüzde 99,98'inde alınan sonuçlara göre, oyların yüzde 51,09'unu alan Ekrem İmamoğlu yeniden Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi. AKP'nin adayı Murat Kurum ise oyların yüzde 39,60'ını aldı. CHP İstanbul'da 26 ilçeyi, AKP ise 13 ilçeyi kazandı.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, seçim sonuçlarının belli olmasının ardından Saraçhane'de yaptığı konuşmada 31 Mart seçimlerinde İstanbul'da CHP'nin elindeki 14 belediyeyi korumanın yanı sıra, Beyoğlu Bayrampaşa, Beykoz, Çatalca, Silivri, Çekmeköy, Eyüpsultan, Sancaktepe, Tuzla, Şile ve Üsküdar'ı da kazandığını açıkladı.

Ankara'da sandıkların yüzde 99,93'ü açıldı. Oyların yüzde 60,35'ini alan CHP'nin adayı Mansur Yavaş açık ara farkla yeniden Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi. AKP'nin adayı Turgut Altınok'un oy oranı ise yüzde 31,69 olarak belirlendi. CHP, Ankara'da ilçelerin 18'sını, AKP ise 8'ini aldı.

Sandıkların yüzde 99,73'ünün açıldığı İzmir'de de CHP birinci parti oldu. Oyların yüzde 48,90'ını alan CHP'nin adayı Cemil Tugay, kentin yeni Büyükşehir Belediye Başkanı oldu. AKP'nin adayı Hamza Dağ ise oyların yüzde 37,07'sini aldı. CHP, kentte 28 ilçe, AKP ve MHP ise birer ilçe kazandı.

Kırklareli ve Hatay başa baş mücadele

Sandıkların yüzde 90'dan fazlasının açıldığı Kırklareli'nde MHP'nin adayı Derya Bulut'un oy oranı yüzde 41,23 iken CHP'nin adayı Siyam Kesimoğlu'nun oy oranı yüzde 40,51 düzeyinde.

Hatay'da da başa baş bir mücadele söz konusu. Sandıkların yüzde 95'ten fazlasının açıldığı Hatay'da CHP'nin tartışmalı adayı Lütfü Savaş yüzde 43,98 oy oranında, AKP adayı Mehmet Öntürk'ün oranı ise yüzde 44.

unceli, Iğdır, Ağrı, Muş, Van, Diyarbakır, Batman, Siirt, Hakkari, Mardin belediyelerini DEM Parti'nin adayları kazandı. Şanlıurfa ve Yozgat'ı Yeniden Refah Partisi kazanırken açılan sandıklara göre Kırklareli, Çankırı, Karaman, Osmaniye, Tokat, Gümüşhane, Erzincan ve Kars'ı MHP, Sivas belediye başkanlığını Büyük Birlik Partisi, Nevşehir'i ise İYİ Parti kazandı.

Açılan sandıklara göre Isparta, Konya, Aksaray, Niğde, Kayseri, Kahramanmaraş, Gaziantep, Malatya, Elazığ, Bingöl, Şırnak, Bitlis, Erzurum, Bayburt, Rize, Trabzon, Ordu, Samsun, Çorum, Karabük, Düzce, Sakarya, Kocaeli'de ise AKP seçim yarışından zaferle ayrıldı.

wergt

İşte Türkiye'nin 81 ilindeki resmi olmayan oy oranları:

Adana:

CHP ZEYDAN KARALAR %46.51 535.970 OY

AKP FATİH MEHMET KOCAİSPİR %37.46 431.680 OY

DEM MAHFUZ GÜLERYÜZ %5.12 59.058 OY

Adıyaman:

CHP ABDURRAHMAN TUTDERE %49.74 51.299 OY

AKP ZİYA POLAT %27.43 28.285 OY

YRP NAZİF ATALAY %13.74 14.173 OY

Afyonkarahisar:

CHP BURCU KÖKSAL %50.73 68.072 OY

AKP HÜSEYİN CEYLAN ULUÇAY %31.82 42.703 OY

MHP SEZER KÜÇÜKKURT %10.87 14.590 OY

Ağrı:

DEM HAZAL ARAS %51.07 25.374 OY

AKP MEHMET SALİH AYDIN %33.70 16.747 OY

YRP MEHMETŞAFİ ERİM %4.71 2.341 OY

Aksaray:

AKP EVREN DİNÇER %36.85 42.769 OY

MHP İRFAN ÇITAK %28.72 33.331 OY

İYİP MUSTAFA TUĞRUL KARACAER %20.29 23.541 OY

Amasya:

CHP TURGAY SEVİNDİ %42.84 27.228 OY

AKP MEHMET UYANIK %28.96 18.407 OY

MHP BAYRAM ÇELİK %22.89 14.549 OY

Ankara:

CHP MANSUR YAVAŞ %60.35 1.986.620 OY

AKP TURGUT ALTINOK %31.74 1.044.947 OY

YRP SUAT KILIÇ %3.03 99.833 OY

Antalya:

CHP MUHİTTİN BÖCEK %48.63 704.027 OY

AKP HAKAN TÜTÜNCÜ %40.04 579.606 OY

DEM KEMAL BÜLBÜL %3.10 44.927 OY

Ardahan:

CHP FARUK DEMİR %45.06 5.049 OY

AKP YUNUS BAYDAR %43.51 4.875 OY

DEVA HALİL KAÇAR %6.71 752 OY

Artvin:

CHP BİLGEHAN ERDEM %45.04 6.473 OY

AKP MEHMET KOCATEPE %43.21 6.210 OY

İYİP DEMİRHAN ELÇİN %6.00 863 OY

Aydın:

CHP ÖZLEM ÇERÇİOĞLU %50.61 338.882 OY

AKP MUSTAFA SAVAŞ %36.62 245.192 OY

İYİP ÖZER KAYALI %4.30 28.803 OY

Balıkesir:

CHP AHMET AKIN %51.08 406.319 OY

AKP YÜCEL YILMAZ %40.56 322.611 OY

İYİP TURHAN ÇÖMEZ %3.05 24.275 OY

Bartın:

CHP MUHAMMET RIZA YALÇINKAYA %51.29 22.383 OY

MHP HÜSEYİN FAHRİ FIRINCIOĞLU %36.61 15.978 OY

YRP FARUK TUTKUN %4.62 2.017 OY

Batman:

DEM GÜLÜSTAN SÖNÜK %64.52 122.143 OY

HÜDAPAR SERKAN RAMANLI %15.69 29.698 OY

AKP ADİL SEBATİ CEYLAN %12.42 23.511 OY

Bayburt:

AKP METE MEMİŞ %39.08 7.344 OY

MHP HÜKMÜ PEKMEZCİ %37.88 7.118 OY

YRP MUSTAFA GÜNCAN %8.00 1.504 OY

Bilecik:

CHP MELEK MIZRAK SUBAŞI %48.88 17.447 OY

AKP MUSTAFA YAMAN %34.54 12.328 OY

YRP CAFER ARSLANBOĞA %7.21 2.575 OY

Bingöl:

AKP ERDAL ARIKAN %33.69 15.593 OY

DEM AYDIN BÜRÇÜN %25.85 11.965 OY

YRP MEHMET ZİYA BUYANKARA %21.22 9.823 OY

Bitlis:

AKP NESRULLAH TANĞLAY %38.23 8.900 OY

DEM MEHMET NEZİR KARABAŞ %37.38 8.702 OY

YRP CELALETTİN MERMER %7.67 1.786 OY

Bolu:

CHP TANJU ÖZCAN %52.80 53.653 OY

AKP MUHAMMED EMİN DEMİRKOL %28.84 29.305 OY

MHP İLHAN DURAK %12.13 12.323 OY

Burdur:

CHP ALİ ORKUN ERCENGİZ %46.28 23.007 OY

AKP MEHMET ŞİMŞEK %42.90 21.324 OY

İYİP NAMIK KEMAL ÖZKAN %3.36 1.671 OY

Bursa:

CHP MUSTAFA BOZBEY %47.59 859.562 OY

AKP ALİNUR AKTAŞ %38.36 692.898 OY

YRP SEDAT YALÇIN %4.93 89.063 OY

Çanakkale:

CHP MUHARREM ERKEK %39.70 31.058 OY

İYİP ALAADDİN BURAK KUNT %36.89 28.861 OY

AKP JÜLİDE İSKENDEROĞLU %18.27 14.291 OY

Çankırı:

MHP İSMAİL HAKKI ESEN %59.80 25.748 OY

AKP HÜSEYİN FİLİZ %31.22 13.445 OY

CHP İLHAN TEKİN %2.69 1.160 OY

Çorum:

AKP HALİL İBRAHİM AŞGIN %40.58 54.806 OY

CHP HASAN LEVENT ÇÖPHÜSEYİNOĞLU %36.96 49.916 OY

YRP YAŞAR ANAÇ %14.47 19.540 OY

Denizli:

CHP BÜLENT NURİ ÇAVUŞOĞLU %47.96 304.264 OY

AKP OSMAN ZOLAN %38.85 246.460 OY

İYİP YASİN ÖZTÜRK %4.63 29.400 OY

Diyarbakır:

DEM AYŞE SERRA BUCAK KÜÇÜK %64.08 457.477 OY

AKP MEHMET HALİS BİLDEN %16.85 120.303 OY

HÜDAPAR FARUK DİNÇ %7.34 52.373 OY

Düzce:

AKP FARUK ÖZLÜ %40.22 41.233 OY

YRP DAVUT GÜLOĞLU %29.77 30.524 OY

CHP SEDAT ÇELİKEL %13.37 13.711 OY

Edirne:

CHP FİLİZ GENCAN AKIN %46.67 46.260 OY

AKP BELGİN İBA %42.49 42.119 OY

İYİP HAMDİ SEDEFÇİ %5.44 5.391 OY

Elazığ:

AKP ŞAHİN ŞERİFOĞULLARI %38.19 65.682 OY

YRP FARUK SEPTİOĞLU %21.14 36.364 OY

CHP COŞKUN ÇAĞLAR DURAN %16.49 28.368 OY

Erzincan:

MHP BEKİR AKSUN %40.45 30.217 OY

Bağımsız ÇAKIR YÜKSEL ÇAKIR %29.24 21.841 OY

CHP ÖZGE VATANER ÖZEGE %21.08 15.745 OY

Erzurum:

AKP MEHMET SEKMEN %50.37 173.537 OY

İYİP FATMA CANAN UÇAR %22.29 76.782 OY

DEM GÜLDEREN VARLİ %7.83 26.978 OY

Eskişehir:

CHP AYŞE ÜNLÜCE %50.86 273.760 OY

AKP İDRİS NEBİ HATİPOĞLU %37.94 204.198 OY

İYİP MELİH AYDIN %3.62 19.490 OY

Gaziantep:

AKP FATMA ŞAHİN %38.80 358.374 OY

CHP MUZAFFER ERTÜRK %28.11 259.602 OY

YRP ŞÜKRÜ YILMAZ %17.22 159.087 OY

Giresun:

CHP FUAT KÖSE %54.56 35.696 OY

AKP AYTEKİN ŞENLİKOĞLU %37.62 24.615 OY

YRP MESUT AYDIN %2.66 1.741 OY

Gümüşhane:

MHP VEDAT SONER BAŞER %41.62 6.690 OY

AKP ERCAN ÇİMEN %38.20 6.141 OY

CHP BEDRİ AĞAÇ %13.36 2.148 OY

Hakkari:

DEM MEHMET SIDDIK AKIŞ %48.92 14.528 OY

AKP İSMET ÖLMEZ %46.58 13.833 OY

CHP CÜNEYT ÖZBEK %1.43 424 OY

Hatay:

AKP MEHMET ÖNTÜRK %44.48 345.894 OY

CHP LÜTFÜ SAVAŞ %43.97 341.939 OY

YRP NURİ PARLAK %2.61 20.330 OY

Iğdır:

DEM MEHMET NURİ GÜNEŞ %46.61 23.066 OY

AKP ÜLKÜ ÖCAL %42.38 20.974 OY

İYİP GÜNDÜZ GÜNEŞ %4.50 2.227 OY

Isparta:

AKP ŞÜKRÜ BAŞDEĞİRMEN %41.96 54.433 OY

CHP ATAKAN YAZGAN %21.11 27.386 OY

İYİP AHMET TURAL %17.69 22.944 OY

İstanbul:

CHP EKREM İMAMOĞLU %51.06 4.420.784 OY

AKP MURAT KURUM %39.60 3.428.227 OY

YRP MEHMET ALTINÖZ %2.58 223.318 OY

İzmir:

CHP CEMİL TUGAY %48.89 1.277.580 OY

AKP HAMZA DAĞ %37.10 969.448 OY

DEM AKIN BİRDAL %4.12 107.747 OY

Kahramanmaraş:

AKP FIRAT GÖRGEL %42.41 247.777 OY

YRP MUHAMMED AYDOĞAR %33.40 195.158 OY

CHP MUKADDES ZEYNEP ARIKAN %15.20 88.794 OY

Karabük:

AKP ÖZKAN ÇETİNKAYA %34.08 20.587 OY

MHP RAFET VERGİLİ %26.49 16.002 OY

YRP İSMAİL ÖZER %23.08 13.942 OY

Karaman:

MHP SAVAŞ KALAYCI %49.14 45.003 OY

AKP MEVLÜT AKGÜN %24.05 22.023 OY

CHP RECEP SERTÇELİK %18.02 16.502 OY

Kars:

MHP ÖTÜKEN SENGER %36.20 16.384 OY

DEM KENAN KARAHANCI %28.98 13.120 OY

CHP DİNDAR GÜLTEKİN %17.24 7.805 OY

Kastamonu:

CHP HASAN BALTACI %49.19 31.478 OY

AKP TAHSİN BABAŞ %36.14 23.126 OY

MHP YÜKSEL AYDIN %6.90 4.416 OY

Kayseri:

AKP MEMDUH BÜYÜKKILIÇ %38.65 294.956 OY

YRP ABDULLAH ÖZKIRIŞ %19.79 151.017 OY

İYİP KAZIM YÜCEL %14.39 109.851 OY

Kırıkkale:

CHP AHMET ÖNAL %49.90 49.681 OY

AKP MEHMET SAYGILI %23.17 23.062 OY

MHP HARUN ULUSOY %19.15 19.064 OY

Kırklareli:

MHP DERYA BULUT %41.49 21.174 OY

CHP MEHMET SİYAM KESİMOĞLU %40.70 20.770 OY

Bağımsız TÜRKER SERDAR TÜRKER %5.94 3.029 OY

Kırşehir:

CHP SELAHATTİN EKİCİOĞLU %52.86 37.377 OY

AKP OSMAN ARSLAN %37.42 26.462 OY

İYİP UFUK CENGİZ %2.82 1.994 OY

Kilis:

CHP HAKAN BİLECEN %41.98 23.467 OY

AKP REŞİT POLAT %27.28 15.250 OY

MHP HASAN KARA %23.74 13.274 OY

Kocaeli:

AKP TAHİR BÜYÜKAKIN %45.79 514.359 OY

CHP ATASOY BİLGİN %28.93 324.964 OY

YRP DOĞAN AYDAL %7.59 85.221 OY

Konya:

AKP UĞUR İBRAHİM ALTAY %49.43 585.141 OY

YRP MEHMET KÖSEOĞLU %23.40 276.950 OY

CHP İSMAİL SONKAYA %12.78 151.247 OY

Kütahya:

CHP EYÜP KAHVECİ %29.69 40.712 OY

MHP ALİM IŞIK %29.16 39.986 OY

AKP KAMİL SARAÇOĞLU %27.71 37.992 OY

Malatya:

AKP SAMİ ER %48.99 190.224 OY

CHP VELİ AĞBABA %37.25 144.639 OY

YRP BİLAL YILDIRIM %9.39 36.460 OY

Manisa:

CHP FERDİ ZEYREK %57.20 502.986 OY

MHP CENGİZ ERGÜN %29.69 261.027 OY

İYİP GÜRHAN ÖZCAN %4.91 43.141 OY

Mardin:

DEM AHMET TÜRK %57.37 217.661 OY

AKP ABDULLAH ERİN %27.80 105.455 OY

YRP İBRAHİM ATMACA %4.49 17.016 OY

Mersin:

CHP VAHAP SEÇER %59.49 623.498 OY

MHP SERDAR SOYDAN %31.02 325.157 OY

İYİP MAHMUT BÜLENT ÖZKAN %3.45 36.196 OY

Muğla:

CHP AHMET ARAS %54.79 331.003 OY

AKP AYDIN AĞAN AYAYDIN %32.79 198.101 OY

İYİP METİN ERGUN %5.80 35.055 OY

Muş:

DEM SIRRI SÖYLEMEZ %41.86 18.327 OY

AKP FEYAT ASYA %25.13 11.000 OY

YRP AZİZ SÜNE %12.68 5.550 OY

Nevşehir:

İYİP RASİM ARI %52.03 33.268 OY

AKP MEHMET SAVRAN %34.50 22.061 OY

MHP ADNAN DOĞU %6.25 3.996 OY

Niğde:

AKP EMRAH ÖZDEMİR %36.23 28.793 OY

CHP HULUS ÖZEN %25.59 20.341 OY

MHP HAMDİ DOĞAN %19.03 15.121 OY

Ordu:

AKP MEHMET HİLMİ GÜLER %40.06 182.749 OY

İYİP ENVER YILMAZ %36.52 166.585 OY

CHP ZEKAİ SANA %16.58 75.656 OY

Osmaniye:

MHP İBRAHİM ÇENET %39.77 44.126 OY

İYİP ALPASLAN KOCA %23.70 26.294 OY

CHP SERKAN KARAYİĞİT %21.78 24.168 OY

Rize:

AKP RAHMİ METİN %54.70 29.841 OY

YRP CEMİL ÇOLAK %17.75 9.684 OY

CHP NECATİ TOPALOĞLU %12.14 6.623 OY

Sakarya:

AKP YUSUF ALEMDAR %47.25 285.080 OY

CHP AZİZE ÇEROĞLU %16.53 99.747 OY

YRP SELÇUK GEYVELİ %12.76 76.973 OY

Samsun:

AKP HALİT DOĞAN %42.16 330.451 OY

CHP CEVAT ÖNCÜ %27.01 211.692 OY

İYİP İMREN NİLAY TÜFEKCİ %14.12 110.671 OY

Siirt:

DEM SOFYA ALAĞAŞ %49.38 36.874 OY

AKP EKREM OLĞAÇ %37.29 27.848 OY

YRP UMUT BARDAK %2.68 2.000 OY

Sinop:

CHP METİN GÜRBÜZ %49.36 14.875 OY

AKP YAKUP ÜÇÜNCÜOĞLU %39.41 11.877 OY

İYİP SERPİL ÜNLÜTÜRK %4.89 1.474 OY

Sivas:

BBP ADEM UZUN %43.31 78.154 OY

AKP HİLMİ BİLGİN %29.18 52.669 OY

MHP REHA KARS %11.21 20.235 OY

Şanlıurfa:

YRP MEHMET KASIM GÜLPINAR %38.92 346.997 OY

AKP ZEYNEL ABİDİN BEYAZGÜL %33.64 299.959 OY

DEM CELALEDİN ERKMEN %21.09 188.007 OY

Şırnak:

AKP MEHMET YARKA %47.58 18.033 OY

DEM TURAN SALTAN %41.04 15.553 OY

CHP ÖZLEM BARAN %4.03 1.528 OY

Tekirdağ:

CHP CANDAN YÜCEER %50.14 327.768 OY

AKP CÜNEYT YÜKSEL %35.60 232.711 OY

DEM SADİ ÖZDEMİR %3.49 22.797 OY

Tokat:

MHP MEHMET KEMAL YAZICIOĞLU %54.86 46.778 OY

AKP EYÜP EROĞLU %30.18 25.732 OY

CHP MURAT YAZICI %9.36 7.980 OY

Trabzon:

AKP AHMET METİN GENÇ %51.49 234.734 OY

CHP HASAN SÜHA SARAL %28.43 129.610 OY

YRP LOKMAN ÖZTÜRK %9.14 41.656 OY

Tunceli:

DEM CEVDET KONAK %40.22 6.761 OY

CHP ALİ MUSTAFA ÇELİK %33.33 5.604 OY

AKP ERKAN EROĞLU %13.34 2.242 OY

Uşak:

CHP ÖZKAN YALIM %40.72 54.687 OY

AKP MEHMET ÇAKIN %24.42 32.793 OY

İYİP MUHAMMET GÜR %16.64 22.353 OY

Van:

CHP ÖZKAN YALIM %40.72 54.687 OY

AKP MEHMET ÇAKIN %24.42 32.793 OY

İYİP MUHAMMET GÜR %16.64 22.353 OY

Yalova:

CHP MEHMET GÜREL %46.39 27.122 OY

AKP MUSTAFA TUTUK %40.35 23.589 OY

DEM CENGİZ TOPBAŞLI %3.08 1.802 OY

Yozgat:

YRP KAZIM ARSLAN %36.33 17.141 OY

MHP ÖMER AÇIKEL %29.78 14.049 OY

AKP CELAL KÖSE %26.81 12.651 OY

Zonguldak:

CHP TAHSİN ERDEM %54.52 30.256 OY

AKP ÖMER SELİM ALAN %37.60 20.869 OY

YRP KENAN ZEREN %2.78 1.542 OY

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İran Cumhurbaşkanı Reisi'yi taşıyan helikopter konvoyunda kaza: Reisi'nin durumu bilinmiyor

İran Cumhurbaşkanı Reisi'yi taşıyan helikopter konvoyunda kaza: Reisi'nin durumu bilinmiyor
TT
TT

İran Cumhurbaşkanı Reisi'yi taşıyan helikopter konvoyunda kaza: Reisi'nin durumu bilinmiyor

İran Cumhurbaşkanı Reisi'yi taşıyan helikopter konvoyunda kaza: Reisi'nin durumu bilinmiyor

İran resmi haber ajansı IRNA’nın bildirdiğine göre, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'yi taşıyan helikopter Tebriz kenti yakınlarındaki dağlık bir bölgeye ‘sert iniş’ yaptı.

Ajans, helikopterde İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tebriz Cuma İmamı Muhammed Ali el-Haşim ve Doğu Azerbaycan Eyaleti Valisi Malik Rahmeti'nin de bulunduğunu belirtti. İran devlet medyası, ikmal ekiplerinin olay yerine ulaşmaya çalıştığını bildirdi. Şarku’l Avsat’ın Tesnim haber ajansından aktardığına göre bölge sakinleri, “Bölgedeki sis ve kötü hava koşulları nedeniyle helikopterin durumu halen bilinmiyor” şeklinde konuştu.

İran İçişleri Bakanı Ahmad Vahidi, Reisi'yi taşıyan helikopterin kötü hava koşulları nedeniyle sert iniş yapmak zorunda kaldığını ve henüz kurtarma ekiplerinin bölgeye ulaşamadığını bildirdi. IRNA, 16 kurtarma ekibinin bölgeye gittiğini, ancak kötü hava koşulları nedeniyle kurtarma çalışmalarının zaman alacağını kaydetti. İranlı Öğrenciler Haber Ajansı (ISNA), ‘bazı resmi olmayan kaynakların cumhurbaşkanının maiyetinin şehit olduğundan bahsettiğini, ancak resmi kaynakların henüz bu haberi doğrulamadığını’ aktardı. İran Meclisi Tebriz Milletvekili Ahmed Ali Rıza Beygi, İran Cumhurbaşkanı’nın maiyetiyle herhangi bir temasta bulunulduğunu reddederek, ‘kurtarma ekiplerinin kötü hava koşulları nedeniyle kaza yerine ulaşamadığını’ vurguladı.

Beygi, “Kurtarma ekipleri yağmur ve yoğun sis nedeniyle Reisi’nin helikopterinin düştüğü bölgeyi henüz tespit edemedi” dedi. İran Cumhurbaşkanı'nın helikopterinin ‘dağlık Dezmar bölgesindeki bir ormana düştüğünü’ kaydeden Beygi, “Kurtarma ekipleri kaza yerini keşfetmeye ve bölgeye doğru ilerlemeye çalışıyor” ifadesini kullandı. Diğer yandan Reuters'a konuşan İranlı bir yetkili, Reisi ve Abdullahiyan'ın hayatlarının ‘tehlikede olduğunu’ söyledi. Adının açıklanmaması koşuluyla konuşan yetkili, “Halen umutluyuz, ancak kaza yerinden gelen bilgiler endişe verici” dedi.

İRNA: Görgü tanıkları kazadan bir saat önce bölgede sesler duyulduğunu bildirdiler

Görgü tanıkları İRNA muhabirine yaptığı açıklamada, kazadan bir saat önce bölgede sesler duyulduğunu bildirdiler.

Kaza bölgesine İHA ve arama kurtarma köpekleri de dahil olmak üzere 20'den fazla yardım ekibi sevkedildi.

Arama çalışmalarına yardımcı olmak üzere silahlı kuvvetlere bağlı özel kuvvetler de bölgeye gönderildi.

Kötü hava koşulları nedeniyle kurtarma çalışmalarının zaman alabileceği aktarıldı.

İran İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi, İran cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'yi taşıyan konvoydaki helikopterlerden birinin sert bir iniş yaptığını ve kurtarma ekiplerinin zorlu hava koşulları nedeniyle zorluk yaşadığını açıkladı.

Devlet televizyonuna konuşan Vahidi cumhurbaşkanının söz konusu helikopterde olup olmadığını söylemedi.

Bölgede şiddetli yağmur ve hafif rüzgarın olduğu bildirilirken devlet televizyonu, kurtarma ekiplerinin bölgeye ulaşmaya çalıştığını ancak bölgedeki kötü hava koşulları nedeniyle zorlandığını duyurdu. 

İran devlet televizyonu Reisi ile birlikte seyahat eden üst isimlerin şunlar olduğunu duyurdu: Doğu Azerbaycan Valisi Malik Rehmeti, Hamaney'nin Tebriz temsilcisi Muhammed Ali Al-ehaşem ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullayian.

Bazı yerel basında çıkan haberlere göre Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın, Reisi ile aynı helikopterde seyahat ediyordu.

Doğu Azerbaycan Eyalet Vali Yardımcısı Cebbarali Zakiri, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin konvoyunda meydana gelen helikopter kazasına ilişkin 3 helikopterden 2'sinin iniş yaptığını, birinin düştüğünü söyledi.

Sharghdaily haber sitesine göre Zakiri "Olay yerine henüz ulaşmadım. Olası yaralılar ve sayısı hakkında bir şey söyleyemem. Olayın nasıl olduğunu bilmiyorum" dedi.

Reisi, İran'ın Doğu Azerbaycan eyaletinde seyahat ediyordu. Devlet televizyonu, olayın meydana geldiği bölgenin, İran'ın başkenti Tahran'ın yaklaşık 600 kilometre  kuzeybatısında, Azerbaycan sınırındaki bir şehir olan Jolfa yakınlarında olduğunu açıkladı.

DÜNYA

Bilim insanları 2 bin yıl önceki yangının failini buldu

Altın küpe, çömleğe saklanmış halde bulundu (Marco Ansaloni)
Altın küpe, çömleğe saklanmış halde bulundu (Marco Ansaloni)
TT
TT

Bilim insanları 2 bin yıl önceki yangının failini buldu

Altın küpe, çömleğe saklanmış halde bulundu (Marco Ansaloni)
Altın küpe, çömleğe saklanmış halde bulundu (Marco Ansaloni)

İspanya'da yaklaşık 2 bin 200 yıl önce bir çiftlik evini yerle bir eden yangına, eski çağların en büyük generalleri arasında sayılan Hannibal'ın yol açtığı düşünülüyor. 

Demir Çağı'na ait bir yerleşim yerinin kalıntılarını inceleyen bilim insanları, MÖ üçüncü yüzyılda meydana gelen bir savaşın detaylarına ışık tuttu. Bugünkü Barselona'nın kuzeyinde yer alan dağ sırası Pireneler'deki Tossal de Baltarga adlı yerleşim yerinin kalıntıları büyük ölçüde yok olmuş durumda. 

Fakat daha sonra bölgeye gelen Romalıların, büyük bir yangınla harap olan bir çiftlik evinin üzerine inşa ettiği yapılar sayesinde bu binanın kalıntıları korunmuş. Araştırmacılar yangını, Kartaca İmparatorluğu Generali Hannibal'ın, Roma Cumhuriyeti'yle savaşa giderken çıkardığını tahmin ediyor. 

İki katlı ahşap binanın üst kısmının yemek yapma ve kumaş üretimine ayrıldığını tespit eden bilim insanları, alt katta da bir ahır olduğu sonucuna vardı. Frontiers in Environmental Archaeology adlı hakemli dergide cuma günü yayımlanan makalede açıklandığı üzere koyun, keçi ve at kalıntıları bulundu. 

Hayvanların ahıra kapatıldığına yönelik bulgular edinen ekip, bunun normal bir davranış olmadığı görüşünde. Bir çatışma çıkmasını bekleyen bölge sakinleri, hayvanları korumak için onları kapatmış olabilir. 

Kalıntılar arasında altın bir küpe de çıktı. Bilim insanları takının bir kapta gizlenmesinin, savaş tehlikesine karşı alınan bir diğer önlem olabileceği görüşünde. 

scdfgt
2 bin 200 yıl kadar önce yangın çıkan çiftlik evi ahşaptan yapılmıştı (Francesc Riart) 

MÖ üçüncü yüzyılın son çeyreğinde çıktığı düşünülen yangın, Kartaca'yla Roma arasındaki II. Pön Savaşı'yla aynı döneme denk geliyor. MÖ 218'den 201'e kadar süren savaşta Kartaca birliklerine liderlik eden Hannibal, karşı tarafa büyük zararlar verse de nihayetinde mağlup olmuştu. 

Generalin bu çatışmalarda Alpler'den savaş fillerini geçirmesi, tarihin en büyük askeri başarılarından biri kabul ediliyor.

Bu savaş sırasında Hannibal'ın Pireneler'de çeşitli çatışmalara girdiğini aktaran araştırmacılar, yangını da bunlarla ilişkilendiriyor. Makalenin başyazarı Oriol Olesti Vila şöyle diyor:

Buradaki vadiler ekonomik ve stratejik açıdan önemli bir bölgedeydi. Hannibal'ın Pireneler'i yerel kabilelere karşı savaşarak geçtiğini biliyoruz.

Olesti Vila ayrıca bu dönemde yangınların sıkça meydana geldiğini fakat genellikle tek bir odanın dışına çıkmadığını söylüyor. Öte yandan Tossal de Baltarga'daki yangın çiftlik evini yerle bir ederken, yerleşim yerindeki başka binalarda da benzer bir yangın çıktığına işaret eden bulgular var. 

Yanan binanın olduğu alanda insan kalıntısına rastlamayan ekip, binadaki kişilerin yangından kaçtıklarını fakat hayvanları kurtaracak zamanları kalmadığını düşünüyor. 

Independent Türkçe, Live Science, Newsweek, Frontiers in Environmental Archaeology

DÜNYA

Netanyahu'ya verilen ültimatoma dair tüm bilinenler

Cumartesi Tel Aviv'de Netanyahu'yu İsrail bayrağıyla protesto eden göstericilere polis tazyikli su sıktı (Reuters)
Cumartesi Tel Aviv'de Netanyahu'yu İsrail bayrağıyla protesto eden göstericilere polis tazyikli su sıktı (Reuters)
TT
TT

Netanyahu'ya verilen ültimatoma dair tüm bilinenler

Cumartesi Tel Aviv'de Netanyahu'yu İsrail bayrağıyla protesto eden göstericilere polis tazyikli su sıktı (Reuters)
Cumartesi Tel Aviv'de Netanyahu'yu İsrail bayrağıyla protesto eden göstericilere polis tazyikli su sıktı (Reuters)

İsrail'in Savaş Kabinesi'nden Benny Gantz, Başbakan Binyamin Netanyahu'ya ültimatom vererek tüm dünyada gündem oldu. 

Eski Savunma Bakanı Gantz dün düzenlediği basın toplantısında Netanyahu'ya seslenerek, İsrailli esirlerin geri getirilmesi, "Gazze'deki Hamas yönetiminin devrilerek askerden arındırılması", "Gazze'de ortak bir ABD, Avrupa, Arap ve Filistin yönetiminin kurulması", tahliye edilen kuzeydeki İsraillilerin evlerine geri getirilmesi ve Suudi Arabistan'la normalleşmenin desteklenmesi taleplerinde bulundu.

Benny Gantz, Gazze'nin İsrail saldırıları sonrasındaki idaresine ilişkin bir planın 8 Haziran'a kadar onaylanmaması halinde liderliğini yaptığı Ulusal Birlik Partisi'nin hükümetten çekileceğini söyledi. Bu çekilme, savaş kabinesinin yıkılmasını tek başına sağlayacak bir hamle değil.

gbhnj
Benny Gantz, 24 Kasım'da ateşkes başlatıldığında rehinelerin aileleriyle bir araya gelmişti (Reuters)

Bunun üzerine İsrail Başbakanlığı yazılı açıklama yayımladı. Netanyahu, Gantz'ın sunduğu şartların "İsrail'in yenilgisi anlamına geldiğini" öne sürdü. "Hamas yerine bana ültimatom vermeyi tercih ediyor" diyerek Gantz'ı yerdi.

Savunma Bakanı da Netanyahu'yu hedef almıştı

Savunma Bakanı Yoav Gallant da 15 Mayıs'ta Tel Aviv'de basın toplantısı düzenleyerek uzun zamandır Gazze'de Hamas'a alternatif bir yönetim bulma yönünde çalışmanın gerekli olduğunu söylediklerini ancak herhangi bir karşılık alamadıklarını belirtmişti.

Gallant, Netanyahu'ya konuya ilişkin bir karar vermesi, İsrail'in Gazze Şeridi'nde sivil-askeri bir rejimin olmayacağını ilan etmesi ve Hamas'a alternatif bir yönetimi teşvik etmesi çağrısında bulunmuştu.

Gantz da Gallant'ın eleştirilerinin isabetli olduğunu savunmuştu. 

Netanyahu'ysa Gallant'ın eleştirilerini X hesabından paylaştığı videoyla yanıtlamıştı.

dfvbgrtnh
74 yaşındaki Netanyahu'yu uyuşturucu baronu Pablo Escobar'a benzetenler de oldu (AP)

Hamas yenilene kadar Gazze'nin yönetimini tartışmanın "anlamsız" olduğunu savunan Netanyahu, "Hamas'ın Gazze'yi askeri olarak idare etmediği netleşene kadar tüm aktörler kendi güvenliklerinden korkacak ve Gazze'nin yönetimini tek başına üstlenmeyecek" demişti.

Ordu da bekleyiş içinde

İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi'nin de savaş sonrası stratejisi için Netanyahu'ya baskı yaptığı İsrail medyasında konuşuluyor. 

ABD de dahil diğer ülkelerin Refah'a kapsamlı kara operasyonu düzenlememesi için çağrıda bulunduğu Netanyahu, Gazze'nin güneyindeki bölgeye girmenin Hamas'ı yok etmek için gerekli olduğunu savunuyordu. 

Ancak düzenlenen operasyonların ardından Gazze'nin kuzeyinden çekilen ordunun tekrar aynı bölgelere girmesi, yönetime dair soru işaretlerini artırdı. Muhalifler Netanyahu'nun savaşı bitirmeye niyeti olmadığını söylüyor. 

Netanyahu'ya güven azalıyor mu?

Soufan Group adlı güvenlik danışmanlığı kuruluşunda araştırma direktörü olan Colin P. Clarke tartışmaları şöyle yorumluyor:

Gallant'ın Netanyahu'nun savaş sonrasında Gazze'nin yönetimini planlamak konusundaki yetersizliğini eleştirmesiyle birlikte İsrail savaş kabinesinde bazı gerçek çatlaklar görülmeye başlandı. En ateşli İsrail savunucuları da dahil Bibi'ye güveni olan çok fazla kişi tanıdığımdan emin değilim.

gb ht
Cumartesi günü Tel Aviv'de düzenlenen gösteride rehine ve ateşkes anlaşması için çağrıda bulunuldu (Reuters)

İsrail'de rehinelerin kurtarılmasını isteyen göstericiler de Netanyahu'yu sıkıştırıyor. Son günlerde İsraillilerin ölümüne dair haberler artarken Gazze'de tutulan 128 rehinenin akıbeti de merak konusu. Tel Aviv, en az 35'inin öldüğünü tahmin ediyor.

Washington, Filistin Ulusal Yönetimi'ni işaret ediyor

Washington da Netanyahu'yu bu konuda sıkıştırıyor. ABD, Filistin Ulusal Yönetimi'nin "yeniden canlandırılarak" Gazze'yi tekrar kontrolüne alması gerektiğini savunuyor. İsrail Başbakanı'ysa Mahmud Abbas'ın başkanlık ettiği yönetimi perşembe günü eleştirerek "Terörü destekliyor, eğitiyor ve finanse ediyor" deyip eklemişti:

Askeri zaferden başka bir alternatif yok. Bunu baypas etmeye çalışmak gerçeklikle bağı koparmak anlamına gelir.

Gazze Şeridi, 1996-2006'da Filistin Ulusal Yönetimi'ne bağlıydı. Ancak Hamas, 2006'da yapılan seçimlerde, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın partisi Fetih'i geçerek 132 sandalyeli mecliste 74 koltuk kazanmış, Fetih ise 45 sandalyede kalmıştı. Daha sonra taraflar arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle 2007'de Gazze'de patlak veren çatışmalarda, Hamas bölgenin kontrolünü ele geçirmişti.

Independent Türkçe, New York Times, WSJ, BBC,

DÜNYA

ABD'de Ku Klux Klan bağlantılı vali adayı hakkında karar verildi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT
TT

ABD'de Ku Klux Klan bağlantılı vali adayı hakkında karar verildi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

Bir eyalet yargıcı, Ku Klux Klan'la (KKK) bağlantılı olduğu bildirilen Missouri vali adayının, kendi partisinin onu adaylıktan çekme çabalarına rağmen oy pusulasında kalmasına karar verdi.

Missouri Cumhuriyetçi Parti Başkanlığı, Darrell McClanahan'ın ağustosta yapılacak Cumhuriyetçi Parti önseçiminin oy pusulasında yer almasını engellemek için dava açmıştı. Associated Press, Missouri Cumhuriyetçi Parti Başkanlığı'nın başlangıçta McClanahan'ı partiye kabul ettiğini ancak daha sonra Nazi selamı verirken çekilmiş fotoğraflarının ortaya çıkmasının ardından McClanahan'ı ihbar ettiğini bildirdi. 

Görsel kaldırıldı.
Fotoğrafta görülen Darrell McClanahan, Nazi selamı verirken çekilmiş fotoğrafları ortaya çıkınca Cumhuriyetçi Parti'nin kendisini görevden almak için dava açmasının ardından Missouri önseçim oy pusulasında yer almaya devam edecek (Darrell McClanahan)

Cuma günü Cole County Gezici Mahkemesi Yargıcı Cotton Walker, McClanahan'ın valilik yarışına katılabileceğine karar verdi.

The Guardian'a göre McClanahan'ın avukatı Dave Roland, mahkeme kararının parti liderlerinin "önseçim oy pusulasında kime yer verileceğini seçme konusunda neredeyse sınırsız bir takdir yetkisine" sahip olmamasını sağladığını belirtti. 

İftira ve İnkarla Mücadele Birliği'ne (Anti-Defamation League/ADL) göre adayın KKK'yle de bağları var. Kuruluş, 2022'de McClanahan'ın ırkçı ve antisemitik inançları savunan, KKK'den büyük ölçüde etkilenen Hristiyan Kimliği (Christian Identity) adlı tarikata bağlı olduğunu belirtmişti. McClanahan daha sonra 2022'de yayımlanan makale nedeniyle kuruluşa dava açmış ancak davası reddedilmişti.

ADL'ye göre 2019'da McClanahan, ABD'nin güneyinin ayrılmasını savunan beyaz üstünlükçü grup League of the South'a ait üyelik kartını paylaşmıştı. 

Bu, McClanahan'ın bir görev için ilk rekabet edişi değil. McClanahan 2022'de eyaletin ABD Senatosu için yapılan önseçiminde de yarışmış ve oyların yüzde 1'inden daha azını alarak kaybetmişti.

Vali adayı kendisini "beyaz yanlısı" diye tanımlamış ancak ADL'nin ırkçı ya da antisemitik olduğu iddialarını reddetmişti. Ayrıca KKK'ye hiç katılmadığını söyleyerek sadece bir yıllık "onursal üyelik" verildiğini öne sürmüştü.

Cumhuriyetçi Vali Mike Parson görevdeki son dönemini tamamlarken bu yaz McClanahan da önseçimde birkaç rakibiyle karşı karşıya kalacak. 

Cumhuriyetçi Parti'nin Missouri'deki bir başka radikal sağcı adayı da bu hafta tartışmaların ateşini fitillemişti. Missouri Eyalet Sekreterliği için yarışan Valentina Gomez, perşembe günü LGBTQ+ topluluğunu aşağılayan bir video yayımlamıştı.

Gomez, "Amerika'da istediğiniz her şey olabilirsiniz" demişti.

Güçsüz ve eşcinsel olmayın. Güçlü durun be!

Daha sonra videoda Gomez'in elinde silah tuttuğu bir fotoğraf gösteriliyor.

Video anında tepki çekerken, kullanıcılar bu tuhaf videoyla dalga geçmiş ve LGBTQ+ karşıtı bu açıklamayı kınamıştı. Önceki aylarda Gomez, LGBTQ temalı kitapları alev silahıyla yaktığı bir video yayımlamıştı. X kısa bir süre sonra bunun "X'in Nefret İçeren Davranış kurallarını ihlal edebileceğini" belirterek videoyu kısıtlamıştı. 
Independent Türkçe

DÜNYA

Eseri yapan ressam açıkladı: Kral Charles'ın portresi neden kırmızı?

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT
TT

Eseri yapan ressam açıkladı: Kral Charles'ın portresi neden kırmızı?

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Kral III. Charles'ın son portresini çizen sanatçı, eserin neden bu kadar kırmızı olduğunu açıkladı.

Salı günü Buckingham Sarayı'nda Kral tarafından açılışı yapılan Jonathan Yeo imzalı tabloda Charles, kırmızı bir arkaplanda Galler Muhafızları üniformasıyla resmedildi.

Sıradışı portre kraliyet hayranları ve sosyal medya kullanıcıları arasında görüş ayrılığına neden oldu. Bazıları geniş kırmızı alanların kendilerini "rahatsız" ettiğini ve hükümdarın "cehennemde" gibi göründüğünü belirtti. 

Yeo karışık tepkileri erkenden "atlattığını" ve portrenin internette yarattığı mimlerle eğlendiğini söyledi.

Sunday Times'a verdiği röportajda, “Küçük kızım bu resimle ilgili TikTok'taki tüm çılgın şeyleri bana göstermeye çok hevesliydi" dedi.

17 yaşında ve... Resimle ilgili tüm komplo teorileriyle, satanist ve İlluminati'den olduğumu söyleyerek hayatının en güzel gününü geçirdi.

Yeo, "Bir resim üzerinde ne yaparsanız yapın, anlattığınız hikayenin ne kadar açık olduğunu düşünürseniz düşünün, birileri ondan başka bir anlam çıkaracaktır" diye ekledi.

Portrede neden bu kadar çok kırmızı kullanmayı seçtiğine gelince 53 yaşındaki sanatçı, bununla Kral'ın parlak renkli üniformasını tonlamak ve dikkati dağıtmak istediğini söyledi.

Gazeteye verdiği röportajda "Kırmızının gerçekten dikkat dağıtacağını düşündüm" diyen sanatçı, sadece üniformanın kırmızı kalması yerine tüm tabloyu kıpkırmızı yapmayı tercih ettiğini sözlerine ekledi.

Yeo, "Bunun psikolojik bir arka planı da olabilir çünkü bu resmi yaparken [Mart 2023'te] kalp krizi geçirdim" dedi.

Ama kesinlikle bunların hiçbirinin bilincinde değildim. Sadece bu rengi beğendim.

Yeo daha önce hiç böyle bir şey yapmadığı için Kral'ın madalyalarını ve üniformasını çizerken zorlandığını açıkladı.

Sanatçı, "Muhtemelen madalyalar üzerinde yüzden daha uzun zaman harcadım çünkü başladığımda yüzü nasıl yapmak istediğimi biliyordum" dedi.

Madalyaları resmettikçe ilk gördüğünüz şey o oluyordu çünkü çok parlaklardı. Bununla ilgili olmasını istemedim ama orada bir yerde olmaları gerekiyordu. Onları ekliyordum sonra çok fazla geliyordu ve siliyordum. Bu bir ekleme çıkarma süreciydi.

2,5 metreye 2 metre boyutlarındaki yeni resim, 2020'de o zamanki Galler Prensi'nin The Drapers' Company üyeliğinin 50. yılını kutlamak üzere sipariş edilmişti. 

Yeo, Charles daha Galler Prensi iken Haziran 2021'de Highgrove'da ve daha sonra Clarence House'da olmak üzere 4 kez Kral'la bir araya gelmişti. Son görüşme Kasım 2023'te Clarence House'da gerçekleşmişti. 

Portre, 16 Mayıs'tan 14 Haziran'a kadar Londra'daki Philip Mould Gallery'de bir ay boyunca halkın ziyaretine açık olacak. Philip Mould Gallery'ye girişler ücretsiz.
Independent Türkçe

DÜNYA

ABD ve Çin ekonomileri ‘ayrışmanın’ eşiğinde mi?

Pekin'deki Leapmotor showroomu (EPA)
Pekin'deki Leapmotor showroomu (EPA)
TT
TT

ABD ve Çin ekonomileri ‘ayrışmanın’ eşiğinde mi?

Pekin'deki Leapmotor showroomu (EPA)
Pekin'deki Leapmotor showroomu (EPA)

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen bir yıldan biraz daha uzun bir süre önce yaptığı bir konuşmada, Washington'un Çin'den kopmaya çalışmadığını, iki ekonomi arasındaki ‘tam ayrılığın’ her iki ülke için de ‘felaket’ olacağını söylemişti.

Bu açıklamadan bir hafta sonra ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in bir ifadesini ödünç alarak ABD'nin ‘riskleri azaltma’ politikası izlediğini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times'tan aktardığına göre bu söylem, ABD'nin Çin'in yükselişini kısıtlamak için teknolojiyle ilgili ihracat kontrolleri gibi önlemler aldığı yönündeki Çin eleştirilerini çürütmeyi amaçlıyordu.

Biden yönetimi yetkilileri, şüpheli bir Çin casus balonunun ABD üzerinde uçmasının ardından dibe vuran ilişkileri dengelemeye çalışırken bile Çin'in ABD'nin ulusal ve ekonomik güvenliğini korumak için önlemler almaya devam edeceğini anlamasını istedi.

Gerilen ilişkiler bu hafta Başkan Joe Biden'ın Çin'den ithal edilen elektrikli arabalara ve diğer temiz enerji ürünlerine uygulanan gümrük vergilerini sert bir şekilde arttırmasıyla yeniden gündeme geldi.

Pekin, ABD Başkanı'nı ‘Çin'le kopuş arayışında olmama’ sözünden dönmekle suçlarken, eleştirmenler de Biden'ı Kasım ayındaki başkanlık seçimlerinde önemli seçim savaş alanları olan Pensilvanya ve Michigan gibi eyaletlerde mavi yakalı işçilere dalkavukluk yapmakla suçladı.

Bazıları ise Demokrat başkanın gümrük vergilerini, bu yılki Beyaz Saray yarışında Cumhuriyetçi rakibi Donald Trump'tan daha sert görünmek için bir silah olarak kullanıp kullanmadığını sorguladı. 2018'de Çin'e karşı bir ticaret savaşı başlatan Trump, kısa süre önce Çin'den ABD'ye yapılan tüm ithalata yüzde 60 vergi getirme sözü vermişti.

Washington'daki uzmanlar, ABD sanayisini korumak için gümrük vergilerinin kullanılmasının yararlarını tartışırken, bu hafta açıklanan önlemleri bir ‘ayrışma’ ya da yeni bir ticaret savaşının işareti olarak değerlendirenlerin sayısı azdı.

Center for a New American Security düşünce kuruluşunda ticaret uzmanı olan Emily Kilcrease, Pazartesi günü elektrikli araçlar ve bataryalar da dahil olmak üzere diğer temiz teknoloji ürünleri için açıklanan yüksek vergilerin ‘riskten arındırma gündeminin yoğunlaştırılması’ olduğunu belirtti.

Riskten arındırma, Pekin'den gelen güvenlik tehditlerini azaltmaktan ABD'nin Çin tedarik zincirlerine olan bağımlılığını çeşitlendirmeye kadar her şeyi kapsayan bir terim.

Kilcrease, “Biden, ABD-Çin rekabetinin merkezinde yer alan sektörleri hedef aldı, ancak yeni bir faktör ekledi: tarifeler. İhracat kontrolleri gibi varsayılan politika araçları, Çin'in halihazırda önemli bir kapasiteye sahip olduğu teknoloji alanlarında tamamen etkisizdir ve bazı durumlarda aşırı kapasiteye sahiptir” ifadelerini kullandı.

Trump yönetiminde Beyaz Saray'ın eski ticaret yetkililerinden biri olan Clete Willems ise yeni önlemlerin belirli sektörlere odaklanmasını yansıtmak için farklı bir terim kullandı. Willems, “Tam ayrıştırma ile sadece riskten arındırma arasında çok büyük bir uçurum var. Bu stratejik ayrıştırmadır” dedi.

Pazartesi gününe kadar Biden, Çin'in yarı iletkenler gibi gelişmiş ABD teknolojisini elde etmesini önlemek için büyük ölçüde güvenlikle ilgili önlemlere odaklanmıştı. Sullivan, yapay zekâ gibi kilit sektörlere odaklanan bu dar stratejiyi ‘yüksek çitli küçük bahçe’ yaklaşımı olarak tanımladı.

Salı günü bazılarının sorduğu soru, Biden'ın Trump'la birlikte ABD'nin sanayi kuşağında kur yaptığı mavi yakalı seçmenlere hitap etme konusunda rota değiştirip değiştirmediğiydi.

Trump'ın ticaret savaşı sırasında 300 milyar dolar değerinde Çin malına uyguladığı gümrük vergilerinin yasal olarak gözden geçirilmesinden sonra, gümrük vergileri getirildiğinde eleştiren Biden, vergileri olduğu gibi korudu, ancak temiz enerji ürünlerine başka vergiler ekledi.

Willems, “Gördüğünüz şey, açıkça siyasi olarak motive edilmiş çok sayıda sembolizmdir” dedi.

Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nde ticaret uzmanı olan Emily Benson, Biden'ın yeni tarife rejiminde hedeflenen her bir ürüne bakmanın önemli olduğunu belirtti. Örneğin, elektrikli otomobil ithalatını caydırmak, Çin otomobil sektörü ile ABD ekonomisinin ‘başlangıçta büyük ölçüde iç içe geçmediği’ göz önüne alındığında, bir ayrıştırma örneği değildi.

Benzer şekilde, Çin yarı iletkenlerine uygulanan gümrük vergilerinin ikiye katlanarak yüzde 50'ye çıkarılmasının etkisi sınırlı olacaktır, çünkü ABD çok az çip ithal ediyor. Buna karşın, çip içeren bitmiş ürünlerin hedef alınması, ayrışmaya doğru yeni bir adım olacak.

Dış İlişkiler Konseyi'nde (Council on Foreign Relations) ticaret uzmanı olan Brad Setser, gümrük vergilerinin en iyi açıklamasının Washington'un Çin'in ABD'de gelişmekte olan temiz enerji sektörünün bazı bölümlerinde yer edinmesini engellemeye çalışması olduğunu ifade etti.

DÜNYA

Deniz samurlarının dişlerini nasıl koruduğu tespit edildi

Deniz samurları aletler sayesinde daha çok yiyeceğe erişiyor (Chris Law/Reuters)
Deniz samurları aletler sayesinde daha çok yiyeceğe erişiyor (Chris Law/Reuters)
TT
TT

Deniz samurlarının dişlerini nasıl koruduğu tespit edildi

Deniz samurları aletler sayesinde daha çok yiyeceğe erişiyor (Chris Law/Reuters)
Deniz samurları aletler sayesinde daha çok yiyeceğe erişiyor (Chris Law/Reuters)

Deniz samurlarının dişlerine zarar vermemek için kabuklu canlıları yerken aletler kullandığı tespit edildi. Ayrıca bu su samuru türünün dişileri aletleri daha çok kullanıyor. 

Şempanze ve yunus gibi hayvanların aletlerden yararlandığı bilinirken, Kaliforniya deniz samurlarını (Enhydra lutris nereis) inceleyen bilim insanları bu türlerin de karınlarını doyurmak için farklı araçlar kullandığını gözlemledi.

Nesli tükenme tehlikesi altındaki Kaliforniya deniz samuru popülasyonu halihazırda 3 bin civarında. Araştırmacılar, Amerikan eyaletinin kıyısında yaşayan bu hayvanların 196'sını takip ederek beslenme alışkanlıkları ve ağız sağlıkları hakkında bilgi edindi.

Hakemli bilimsel dergi Science'ta perşembe günü yayımlanan çalışmada deniz samurlarının taş ve kabuğun yanı sıra çöpte buldukları şişe gibi araçları kullandığı kaydedildi. Yengeç, midye, deniz tarağı ve deniz salyangozu gibi sert kabuklu canlıların kabuğunu bu aletlerle açtıkları gözlemlendi. Araştırmacılar bir taşı örs gibi kullanarak bir deniz canlısının kabuğunu açan bir Kaliforniya deniz samurunun görüntülerini de kaydetti:

Araştırmacılar başka besin kaynakları olmadığı zamanlarda hayatta kalmak için bu kabuklu hayvanları yemek zorunda kalan deniz samurlarının, dişlerini de koruması gerektiğini belirtiyor. Kabuğu ağızlarıyla açmaya kalkarlarsa dişleri zarar görüyor ve bu da açlıktan ölmelerine neden olabiliyor. 

Bilim insanları dişi deniz samurlarının aletleri daha fazla kullandığını ve dişlerinde daha az hasar olduğunu gözlemledi. Çalışmayı yürüten evrimsel biyolog Chris Law "Deniz samurları dişleri olmadan yemek yiyemez ve ölür" diyerek şöyle ekliyor: 

Dişiler muhtemelen daha fazla alet kullandığından dişlerinde genel olarak biraz daha az hasar görülüyor.

Araştırmacılar yavruları doğuran ve büyüten dişilerin, araçlardan yararlanarak daha fazla kalori almayı başardığını düşünüyor. Erkeklerden daha küçük boyuttaki dişiler bu sayede sert kabuklu hayvanları yemeyi başarıyor. Law şöyle belirtiyor:

Alet kullanan dişilerin, kafaları erkeklerden daha küçük olmasına ve bir şeyi onlar kadar güçlü ısıramamasına rağmen, alet kullanan ve kullanmayan erkeklere kıyasla yüzde 21 ila 35 daha sert avları tükettiğini tespit ettik.

Bonobo, şempanze ve yunusların dişilerinin de erkeklerden daha fazla alet kullandığı biliniyor.

Law, bundan sonra alet kullanan deniz samurlarının üreme başarısının daha yüksek olup olmadığını incelemeyi planlıyor.

Independent Türkçe, Popular Science, BBC, Science

DÜNYA

Diyabet kaynaklı hastalık riski erkeklerde daha fazla çıktı

Kronik bir hastalık olan diyabet, pankreasın yeterli miktarda insülin salgılayamaması sonucu meydana geliyor (Reuters)
Kronik bir hastalık olan diyabet, pankreasın yeterli miktarda insülin salgılayamaması sonucu meydana geliyor (Reuters)
TT
TT

Diyabet kaynaklı hastalık riski erkeklerde daha fazla çıktı

Kronik bir hastalık olan diyabet, pankreasın yeterli miktarda insülin salgılayamaması sonucu meydana geliyor (Reuters)
Kronik bir hastalık olan diyabet, pankreasın yeterli miktarda insülin salgılayamaması sonucu meydana geliyor (Reuters)

Erkeklerin diyabet komplikasyonları yaşama riskinin kadınlardan daha yüksek olduğu bulundu.

Avustralya'daki Sidney Üniversitesi'nden bilim insanlarının yaptığı araştırmada, tip 1 ve tip 2 diyabetten muzdarip erkeklerin, hastalık komplikasyonlarını yaşama ihtimalinin kadınlara kıyasla yüzde 51 daha fazla olduğu belirtildi. 

45 yaş ve üstü 25 bin 713 diyabet hastasından 10 yıl boyunca toplanan verilerin incelendiği araştırma, hakemli dergi Journal of Epidemiology & Community Health'de 16 Mayıs'ta yayımlandı.

Hastaların neredeyse yarısı 60 ila 74 yaşlarındaydı. Grupta 14 bin 697 erkek, 11 bin 16 kadın yer alıyordu.

Araştırmaya göre gruptaki erkeklerin yüzde 44'ü diyabet kaynaklı kardiyovasküler hastalık, yüzde 57'si de göz hastalığı yaşadı. Kadınlar içinse bu oranlar yüzde 31 ve yüzde 61 oldu.

Benzer şekilde, diyabet nedeniyle erkeklerin yüzde 25'inde bacak ve ayak rahatsızlıkları, yüzde 35'inde de böbrekle ilgili hastalıklar oluştu. Kadınlardaysa aynı komplikasyonlar için oranlar yüzde 18 ve yüzde 25 olarak belirlendi. 

Çalışmada genel olarak erkeklerin, kadınlara kıyasla diyabet kaynaklı kardiyovasküler hastalığa yakalanma ihtimalı yüzde 51, bacak ve ayak rahatsızlığına yakalanma ihtimali yüzde 47, böbrek hastalığına yakalanma ihtimali de yüzde 55 daha yüksek çıktı. 

Bilim insanları erkeklerin yaşam tarzı değişiklikleri yapma, önleyici ilaçlar alma veya sağlık kontrolüne gitme alışkanlıklarının, kadınlarınkine kıyasla daha zayıf olduğunu, farkların bundan kaynaklanmış olabileceğini söyledi. 

Araştırmacılar, hedefe yönelik tedavilerin geliştirilebilmesi için, erkeklerle kadınlar arasındaki komplikasyon farklarının oluşmasını sağlayan nedenlerin daha detaylı incelenmesi gerektiğini belirtti.

Independent Türkçe, News Medical, Everyday Health

EKONOMİ

Küba'da kriz: En önemli sektörlerden biri "neredeyse yok oldu"

Şeker sektörünü de vuran yakıt kıtlığı nedeniyle Küba'da uzun kuyruklar oluşuyor (Reuters)
Şeker sektörünü de vuran yakıt kıtlığı nedeniyle Küba'da uzun kuyruklar oluşuyor (Reuters)
TT
TT

Küba'da kriz: En önemli sektörlerden biri "neredeyse yok oldu"

Şeker sektörünü de vuran yakıt kıtlığı nedeniyle Küba'da uzun kuyruklar oluşuyor (Reuters)
Şeker sektörünü de vuran yakıt kıtlığı nedeniyle Küba'da uzun kuyruklar oluşuyor (Reuters)

Küba'daki ekonomik kriz, ülke ticaretinde önemli yere sahip şeker sektörünü çökmenin eşiğine getirdi.

Birleşik Krallık'ın kamu yayıncısı BBC'nin haberinde, yüksek enflasyon, temel ürünlerde kıtlık ve onlarca yıldır süren ABD ambargosu nedeniyle "özellikle şeker ticaretinde durumun iç karartıcı hale geldiği" belirtildi. 

Resmi rakamlara göre geçen yıl Küba'nın ham şeker üretimi 350 bin ton oldu. Bu, ülke tarihindeki en düşük seviye. 2019'daysa söz konusu rakam 1,3 milyon tondu. 

Başkent Havana'daki düşünce kuruluşu Küba Ekonomisi Çalışmaları Merkezi'nden Juan Triana, "Bu bir felaket. Artık Küba'da şeker endüstrisi diye bir şey neredeyse kalmadı" dedi. 

"Küba'nın 19. yüzyılın ortalarında ürettiği miktarda şeker üretiyoruz" diyen Triana, söz konusu gerilemenin ülke ekonomisini ayakta tutan rom ihracatını da vurduğuna dikkat çekti. Bu içki büyük oranda şeker kamışının damıtılmasıyla elde ediliyor.

BBC'nin analizinde, şeker sektöründeki sorunlarda eski ABD Başkanı Donald Trump'ın Havana hükümetine yaptırımları ağırlaştırarak izlediği "maksimum baskı" politikasının önemli rol oynadığı belirtildi. ABD Başkanı Joe Biden'ın da seçim vaatlerine rağmen bu politikada ciddi bir değişikliğe gitmediği aktarıldı. 

Diğer yandan Havana hükümetinin şeker endüstrisine gerekli önemi göstermediğine de işaret edildi. Yönetimin ağırlıklı olarak turizmi desteklediği, bu nedenle devlet yardımlarının sadece yüzde 3'ünün şeker sektörüne yapıldığı belirtildi. 

Şeker kamışı işçilerinden Miguel Guzman, "Yeterli sayıda kamyon yok ve yakıt sıkıntısı nedeniyle bazen günlerce iş yapamıyoruz" dedi.

Devlete ait şeker şirketi Azcuba'nın iletişim direktörü Dionis Pérez de ülkedeki fabrikaların çoğunun kapandığını söyledi.

Havana yönetimi, 1 Mart itibarıyla benzin fiyatına 5 kat zam yapmıştı. Son dönemde gıda, ilaç ve yakıt kıtlığının yanı sıra elektrik kesintileriyle boğuşan ülkede martta hükümet karşıtı protestolar düzenlenmişti. 

ABD'nin Küba'ya yönelik ambargoları ilk kez 1960'da başlatıldı ve ilerleyen yıllarda kapsamı daha da genişletildi. 

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun (BMGK) 2 Kasım 2023'teki oturumunda, ambargonun kaldırılmasını talep eden karar tasarısı, 1 çekimser ve 2 "hayır" oyuna karşı 187 oyla kabul edilmişti. ABD ve İsrail "hayır" oyu verirken Ukrayna çekimser oy kullanmıştı.

Öte yandan ABD'nin Küba'ya yönelik ambargosunu kaldırmasına dair karar tasarısı 2012'den bu yana her yıl BMGK'da kabul ediliyor. Fakat bağlayıcılığı bulunmayan BMGK kararı sadece tavsiye niteliği taşıyor ve uluslararası toplumun tutumunu gösteriyor.

Independent Türkçe, BBC, Reuters

DÜNYA

19 Mayıs Türkiye genelinde düzenlenen törenler ile kutlanıyor

Fotoğraf: gsb.gov
Fotoğraf: gsb.gov
TT
TT

19 Mayıs Türkiye genelinde düzenlenen törenler ile kutlanıyor

Fotoğraf: gsb.gov
Fotoğraf: gsb.gov

Ülke genelinde düzenlenen törenlerle 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı kutlandı.

Etkinlikler kapsamında öğrenciler ve vatandaşlar, bazı şehir caddelerinde Türk bayrakları ile yürüyüş düzenledi.

İl ve ilçe meydanlarında düzenlenen törenlerde, Atatürk Anıtı'na çelenk bırakıldı.

Etkinlikleri kapsamında Anıtkabir'de tören düzenlendi. Törene Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak ve öğrenciler katıldı.

Tören sonrası etkinlikler, gün içinde devam edecek.

Gençlik ve Spor Bakanı Anıtkabir'i ziyaret etti.

Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Osman Aşkın Bak, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı dolayısıyla temsilci gençler ve sporcularla beraber Anıtkabir'i ziyaret etti.

Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Osman Aşkın Bak, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı etkinlikleri kapsamında beraberindeki heyetle Anıtkabir'e ziyarette bulundu.

Bakan Dr. Osman Aşkın Bak ve beraberindeki heyet, Türk bayrakları taşıyan gençlerle Aslanlı Yol'dan yürüyerek Atatürk'ün mozolesine geldi.

Mozoleye çelenk koyan Bakan Bak, saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı'nın okunmasının ardından Misak-ı Milli Kulesi'nde Anıtkabir Özel Defteri'ni imzaladı.

Bakan Bak, Anıtkabir Özel Defteri'ne şunları yazdı:

"Aziz Atatürk, Türk gençliğine armağan ettiğiniz 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı vesilesiyle gençlerimizle beraber manevi huzurunuzdayız. Milli Mücadele'nin meşalesini yakmanızın üzerinden tam 105 yıl geçti. Tarihin akışını değiştiren o meşale, bugün Türk milletinin ve gençliğinin ruhunda aynı heyecan, umut ve inançla yanıyor. Gençlerimiz, kendilerine emanet edilen canımızdan aziz bu vatanı aydınlık yarınlara taşımak için tüm gücüyle çalışırken, biz de onları, her gün gelişen, güçlü imkanlarla destekliyoruz. Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci yüzyılında da aşkla yılmadan çalışarak ülkemizi ve bayrağımızı her alanda yüceltmeye devam edeceğiz. Eğitimde, bilimde, sanatta, sporda dünyaya iz bırakan, yol açan, öncülük eden gençlerimizle omuz omuza vererek emanetinize sadakat ve vefa ile sahip çıkacağız. Dün olduğu gibi bugün de Türkiye'nin en büyük gücü, gençliği, gençliğin en büyük gücü ve ilham kaynağı ise köklerinden gelen inanç ve kararlılıktır. 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı vesilesiyle zatıalinizi ve milletin istiklali, istikbali yolunda canla başla mücadele etmiş tüm kahramanlarımızı saygı, rahmet ve minnetle anıyorum. Ruhunuz şad olsun."

Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Osman Aşkın Bak, daha sonra gençlerle sohbet ederek hatıra fotoğrafı çektirdi.