Çin'de 300 milyon kişi emekliye ayrılacak: Ekonomi buna hazır mı?

Yaklaşık 1,4 milyar kişinin yaşadığı Çin'de nüfusun yüzde 10'u 65 yaş ve üstü kişilerden oluşuyor (Reuters)
Yaklaşık 1,4 milyar kişinin yaşadığı Çin'de nüfusun yüzde 10'u 65 yaş ve üstü kişilerden oluşuyor (Reuters)
TT

Çin'de 300 milyon kişi emekliye ayrılacak: Ekonomi buna hazır mı?

Yaklaşık 1,4 milyar kişinin yaşadığı Çin'de nüfusun yüzde 10'u 65 yaş ve üstü kişilerden oluşuyor (Reuters)
Yaklaşık 1,4 milyar kişinin yaşadığı Çin'de nüfusun yüzde 10'u 65 yaş ve üstü kişilerden oluşuyor (Reuters)

Çin'in yaşlanan ve gelecek yıllarda emekli olacak nüfusu, ülkenin ekonomisine ciddi yük bindirilebilir. 

Birleşik Krallık'ın kamu yayıncısı BBC'nin analizinde, 50 ila 60 yaşlarında olan yaklaşık 300 milyon kişinin gelecek 10 yıl içinde işgücünden ayrılacağına dikkat çekildi. Bu neredeyse ABD'nin nüfusuna yakın bir rakam.

Pekin'in yaşadığı ekonomik sorunlar ve emeklilik fonlarına ayrılan paranın azalması, yaşlanan nüfusun bakımıyla ilgili sorunlar doğuruyor.

Çin Bilimler Akademisi'nin 2019'daki verilerine göre emeklilik fonundaki paralar 2035'te bitebilir. Ancak uzmanlara göre pandeminin yarattığı ekonomik tahribat, fonun çok daha erken tükenmesine yol açabilir.

Birleşmiş Milletler Çalışma Örgütüne göre ülkedeki aylık ortalama emekli maaşı 170 yuan (yaklaşık 765 TL) civarında.

Çin'de yaşlanan ebeveynlerin bakımını devletten ziyade geleneksel olarak bu kişilerin çocukları üstleniyor. Ancak Pekin yönetiminin 1980-2015'te yürüttüğü "tek çocuk" politikasının yanı sıra gençlerin kırsal kesimdeki ailelerinin yanından şehirlere göç etmesi, bunu zorlaştırdı.

Pekin, yaşlılara hizmet verilebilmesi için özel sektörden daha fazla bakımevi inşa etmesini istiyor. 

Ancak Zhejiang eyaletinin başkenti Hangzhou'da yer alan Sunshine Bakımevi'nin direktörü, son yıllarda sürekli zarar ettiklerini belirtiyor. 1300 kişinin kaldığı bakım evinde 20 genç, gönüllü olarak çalışıyor. 

Bakımevlerinde yaşlılara hizmet verecek çalışanların sayısının da ülke genelinde düşmesi öngörülüyor. BBC'nin aktardığına göre 2020'de bir emekli başına 5 bakıcı düşerken, bu sayı 2050'de 1,6'ya gerileyecek.

72 yaşındaki çiftçi Huanchun Cao, "Doğru düzgün emeklilik maaşımız yok" diyerek, sağlıkları el verdikçe çalışmak durumunda olduklarını belirtti.

Pekin yönetimi, yaşlanan nüfusla ilgili sorunların çözümü için emeklilik yaşını yükseltmeyi de planlıyor. 

Ülkede halen emeklilik yaşı sınırı erkeklerde 60, kadınlardaysa fabrika işçilerinde 50, beyaz yaka çalışanlarda 55 olarak uygulanıyor. Bu yaş sınırları, Komünist Parti'nin Çin Halk Cumhuriyeti'ni 1949'da kurmasından bu yana hiç değiştirilmedi. 

Pekin yönetiminden 2022'de yapılan açıklamada, 2025 itibarıyla emeklilik yaşının kademeli olarak yükseltileceği bildirilmişti.

Independent Türkçe, BBC, AA



Güney Amerika ülkesi, petrol gelirini halkla paylaşacak: "Siz de ortaksınız"

Surinam devletine ait Staatsoile şirketi, Wanica bölgesinde bir petrol rafinerisini de işletiyor (AFP)
Surinam devletine ait Staatsoile şirketi, Wanica bölgesinde bir petrol rafinerisini de işletiyor (AFP)
TT

Güney Amerika ülkesi, petrol gelirini halkla paylaşacak: "Siz de ortaksınız"

Surinam devletine ait Staatsoile şirketi, Wanica bölgesinde bir petrol rafinerisini de işletiyor (AFP)
Surinam devletine ait Staatsoile şirketi, Wanica bölgesinde bir petrol rafinerisini de işletiyor (AFP)

Güney Amerika ülkesi Surinam, petrol ve doğalgaz gelirlerini halkla paylaşacak.

Surinam Devlet Başkanı Chan Santokhi, pazartesi günkü açıklamasında, "her Surinamlının petrol ve doğalgaz gelirlerinden faydalanmasını istediklerini" belirtti. 

Ülkenin Hollanda sömürgeliğinden kurtuluşunun kutlandığı 25 Kasım'daki Bağımsızlık Günü konuşmasında Santokhi, şöyle devam etti: 

Herkes bu fırsattan yararlanacak ve hiç kimse dışarıda bırakılmayacak. Sizler petrol gelirlerinin ortak sahibisiniz.

Yeni program kapsamında, 18 yaş ve üstü her Surinam yurttaşı adına devlet tarafından yıllık yüzde 7 faiz oranına sahip bir birikim hesabı açılacak ve bu hesaplara 750'şer dolar yatırılacak.

Dünya Bankası rakamlarına göre, yaklaşık 600 bin nüfusa sahip Güney Amerika ülkesinde yıllık gayrisafi yurtiçi hasıla 3,4 milyar dolar. Ayrıca her 5 kişiden biri yoksulluk içinde yaşıyor. 

Ancak uzmanlar, petrol ve doğalgaz yatırımlarıyla ülkenin 10 ila 20 yıl içinde 10 milyar dolara yakın gelir elde edeceğini öngörüyor. 

Geçen ay Fransa merkezli çokuluslu petrol şirketi TotalEnergies ve Amerikan hidrokarbon firması APA Corp, Surinam açıklarında günde 220 bin varil üretim kapasitesine sahip bir petrol sahası için 10,5 milyar dolarlık yatırım yapılacağını açıklamıştı. Proje kapsamında üretimin 2028'de başlaması hedefleniyor. 

Surinam'ın komşusu Guyana da bu ay başında petrol gelirlerini halkla paylaşma kararı almıştı. Guyana Devlet Başkanı Irfaan Ali, bu adımla özellikle hayata yeni atılan gençlere kolaylık sağlamak istediklerini belirtmişti.

Venezuela, Surinam ve Brezilya'ya komşu Güney Amerika ülkesi, 2015'te büyük bir petrol rezervinin keşfiyle gelirlerini artırma fırsatı yakalamıştı. 2019'dan beri petrol çıkarma çalışmalarını hızlandırmış ve ekonomisini üç kat büyütmüştü.

Independent Türkçe, Guardian, Jakarta Post, Reuters