Eski Başbakan Truss, Kraliçe II. Elizabeth'in ölümü sonrasında yaşananları anlattı

Bu buluşma, Kraliçe'nin 8 Eylül 2022'de İskoçya'daki konutunda hayatını kaybetmeden önce kamuya açık son fotoğrafının çekilmesini sağlamıştı (Reuters)
Bu buluşma, Kraliçe'nin 8 Eylül 2022'de İskoçya'daki konutunda hayatını kaybetmeden önce kamuya açık son fotoğrafının çekilmesini sağlamıştı (Reuters)
TT

Eski Başbakan Truss, Kraliçe II. Elizabeth'in ölümü sonrasında yaşananları anlattı

Bu buluşma, Kraliçe'nin 8 Eylül 2022'de İskoçya'daki konutunda hayatını kaybetmeden önce kamuya açık son fotoğrafının çekilmesini sağlamıştı (Reuters)
Bu buluşma, Kraliçe'nin 8 Eylül 2022'de İskoçya'daki konutunda hayatını kaybetmeden önce kamuya açık son fotoğrafının çekilmesini sağlamıştı (Reuters)

Liz Truss, Birleşik Krallık (BK) Başbakanı olarak yemin ettikten sadece iki gün sonra Kraliçe'nin hayatını kaybettiğini öğrendiğinde "Neden ben, neden şimdi?" diye düşündüğünü açıkladı.

Batı'yı Kurtarmak İçin On Yıl (Ten Years to Save the West) adlı yeni kitabında Truss, 2022'de Kraliçe II. Elizabeth'in ölüm haberini aldığında "şok geçirdiğini" itiraf etti.

Truss, hükümdarın hayatını kaybetmesinden sadece iki gün önce İskoçya'daki Balmoral'da gerçekleşen tarihi buluşmalarından bahsederken 96 yaşındaki Kraliçe'nin son kez halkın karşısına çıktığından bu yana "daha zayıflamış gibi göründüğünü" söyledi.

Ancak Daily Mail'de yayımlanan alıntıya göre Truss, "Sonun bu kadar çabuk geleceğine dair hiçbir his yoktu" diye yazmıştı.

Truss'ın anı kitabında, Kraliçe'nin yeni bakanların resmi yemin törenine daha önce planlandığı gibi video bağlantısıyla katılamayacağı haberi 10 Numara'ya (BK Başbakanlık Konutu ve Ofisi -çn.) ulaştığında "apar topar harekete geçildiğini" ayrıntılı olarak anlatıldı.

Truss, "Londra'nın güneyindeki Greenwich'teki evimden siyah yas elbisem getirildi" diye yazdı.

Buckingham Sarayı'yla telaşlı bir şekilde telefon görüşmeleri yapıldı. Düşüncesi bile korkunç olan şey gerçekleşirse ne diyeceğimi düşünmeye başladım. Perşembe günü Kraliçe'nin Balmoral'da huzur içinde öldüğüne dair resmi haberi aldık. Başbakan olarak geçirdiğim sadece ikinci tam günümde bu haberi almak bana tamamen gerçek dışı geldi. Şok içinde kendimi 'Neden ben, neden şimdi?' diye düşünürken buldum.

Truss, Kraliçe Elizabeth'le yaptığı ikinci ve son görüşmenin ayrıntılarını da kitapta paylaşıyor. Bu buluşma, Kraliçe'nin 8 Eylül 2022'de İskoçya'daki konutunda hayatını kaybetmeden önce kamuya açık son fotoğrafının çekilmesini sağlamıştı.

Kraliçe bastonuyla birlikte oturma odasındaki şöminenin önünde samimi bir şekilde gülümseyerek Truss'ı karşılarken fotoğraflanmıştı.

Truss şöyle yazdı:

6 Eylül 2022 Salı günü, beni misafir odasında ayakta karşıladı. Beni böyle karşılamak için özel bir çaba sarf ettiğini söylediler ancak görüşmemiz boyunca hiçbir rahatsızlık belirtisi göstermedi. Bu onunla yaptığım sadece ikinci birebir görüşmemdi. Hükümetteki farklı bir görevden alınmamın ardından yaptığımız bir önceki görüşmemizde, siyasette kadın olmanın zor olduğuna dikkat çekmişti.  Yaklaşık 20 dakika boyunca siyaset hakkında konuştuk; her zamanki gibi zeki ve şakacı tavrıyla olan biten her şeyden tamamen haberdar olduğu açıktı. Sonun bu kadar çabuk geleceğine dair hiçbir his yoktu.

Felaket derecedeki mini bütçesinin ekonomik kaosa yol açmasının ardından Downing Sokağı 10 Numara'daki görevi sadece 49 gün süren Truss, Kraliçe'nin kendisine "hızını ayarlamasını" söylediğini de açıkladı.

Eski BK Başbakanı, "Belki de onu dinlemeliydim" dedi.

Ancak Güney Batı Norfolk Milletvekili Truss, anı kitabında yaklaşımını savunarak, "Avrupa Birliği'nde kalma yanlısı" Hazine, İngiltere Merkez Bankası ve Bütçe Sorumluluk Ofisi'nin "planlarımızın önündeki engeller" olduğunu öne sürdü.

Independent Türkçe



Bonobolar, karşılarındaki insanın bir şeyi bilmediğini fark edebiliyor

25 yaşındaki Nyota, çalışmadaki üç bonobodan biriydi (Ape Initiative)
25 yaşındaki Nyota, çalışmadaki üç bonobodan biriydi (Ape Initiative)
TT

Bonobolar, karşılarındaki insanın bir şeyi bilmediğini fark edebiliyor

25 yaşındaki Nyota, çalışmadaki üç bonobodan biriydi (Ape Initiative)
25 yaşındaki Nyota, çalışmadaki üç bonobodan biriydi (Ape Initiative)

Bonoboların, kendi bildikleri bir şeyi karşılarındaki kişi bilmediğinde bunu fark ettiği bulundu. 

İnsanların, başkalarının ne düşündüğünü anlama becerisi sosyal yaşantıda kritik öneme sahip. Zihin teorisi denen bu özellik, farklı inanç ve bakış açılarına sahip kişileri fark ederek buna uygun davranmayı sağlıyor.

Diğer primatların da benzer bir beceriye sahip olup olmadığı uzun zamandır tartışılıyor. Daha önceki çalışmalarda bir yılan gören şempanzelerin, hayvanı fark etmeyen grup üyelerine haber verdiği saptanmıştı.

Ancak doğada bu beceriye işaret eden gözlemler yapılsa da bilim insanları, bugüne kadar kesin kanıtlara ulaşılamadığını söylüyor.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar bu soru işaretini gidermek adına üç bonoboyla bir deney yürüttü ve bulgularını hakemli dergi PNAS'te dün (3 Şubat) yayımladı.

Araştırma ekibinden Luke Townrow, sırayla bonoboların karşısına geçti ve aralarına bir masa üzerinde ters çevrilmiş üç bardak kondu. 

Başka bir araştırmacı bardaklardan birinin altına üzüm gibi ödüller sakladı. Ancak Townrow, ödülü nereye koyduğunu bazı testlerde görürken, bazılarında görüşü kapatıldı. Bonobolarsa yiyeceğin hangi bardağın altına yerleştirildiğini bütün testlerde gördü.

Townrow ödülün nereye saklandığını bilse de bilmese de "Hmmm... üzüm nerede?" diyerek bardaklara kısaca göz gezdirip 10 saniye bekledi. Eğer nerede olduğunu biliyorsa bu sürenin sonunda üzümü çıkarıp karşısındaki bonoboya verdi. Bu sayede hayvanın bildiklerini paylaşması amaçlandı.

Bilim insanları, Townrow'un görüşü engellenmediğinde bonoboların oturup beklediğini gözlemledi. Ancak araştırmacıyla bardaklar arasına bariyer konduğu durumlarda bonobolar ödülün saklandığı yeri işaret etti. 

Townrow, "Çılgınca dikkatimi çekmeye çalıştıkları ve durmadan bardağı işaret ettikleri oldu çünkü gerçekten harekete geçmemi istiyorlardı ancak kontrollü bir ortam olduğu için 10 saniye beklemek zorundalardı" diyor.

Makalenin yazarlarından Christopher Krupenye, bulgular hakkında şöyle diyor:

Bu, birinin kendilerinden farklı bir bakış açısına sahip olduğunu fark edince gerçekten harekete geçebileceklerini gösteriyor.

Yeni araştırmadaki hayvanlar, insanların olduğu ortamlarda yetiştirildiğinden, bulgular bütün bonobolar için geçerli olmayabilir.

Yine de uzmanlar, üç bonoboda bu becerinin tespit edilmesinin, biyolojilerinde ve büyük olasılıkla insanlarla paylaştıkları ortak atalarda da böyle bir potansiyel olduğuna işaret ettiğini söylüyor.

Çalışmada yer almayan bilim insanları bulguların "kıymetli" olduğunu ancak daha fazla hayvanla deneyler yapılması gerektiğini ifade ediyor.

Yeni çalışma ve şempanzelerin, tehlikeli yılanları grup üyelerine haber vermesi gibi bulgular, zihin teorisinin insanlara has bir özellik olmadığı düşüncesine katkı sunuyor.

Independent Türkçe, New Scientist, NPR, PNAS