Kaynaklar, Sudan ordusu ile HDK arasında dolaylı görüşmeler yapıldığını ortaya çıkardı

ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello savaşı durdurmak için görüşmeler yapıyor.

ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello (Şarku'l Avsat)
ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello (Şarku'l Avsat)
TT

Kaynaklar, Sudan ordusu ile HDK arasında dolaylı görüşmeler yapıldığını ortaya çıkardı

ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello (Şarku'l Avsat)
ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello (Şarku'l Avsat)

ABD'li üst düzey bir yetkili, aralarında Sivil Demokratik Güçler Koordinasyonu'nun (Tekaddum) önde gelen liderlerinin de bulunduğu bir grup Sudanlıya, ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında dolaylı müzakerelerin yürütüldüğünü bildirdi. Şarku'l Avsat'a konuşan kaynaklara göre, müzakerelerin yeniden başlaması için görüşmeler devam ediyor. Kaynaklar ayrıca, ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello'nun her iki taraftan üst düzey yetkililerle yaptığı temaslara ve Afrika'daki komşu ülkelerin cumhurbaşkanları ve liderlerinin müzakere yoluyla barışçıl bir çözüme ulaşma çabalarına atıfta bulundu.

Aynı kaynaklar, Sudan Egemenlik Konseyi liderlerinin müzakerelere dönmeyi reddederek diyalog süreci hakkında olumlu konuşmaya yönelik tutumlarındaki ani değişikliğin ABD Özel Temsilcisi ile yapılan görüşmelerin bir sonucu olduğuna inanıyor.

grtyju
Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) (arşiv)

ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello, dün (Çarşamba) Kahire'den Washington'a gitti ve Kurban Bayramı’nın hemen ardından bölgeye dönecek.

Sudan dosyasını elinde tutan ABD çevrelerine yakın kaynaklar ise Tom Perriello'nun bölge ülkelerine (Etiyopya, Kenya, Uganda ve Mısır) yaptığı ziyaret sırasında savaşın iki tarafı olan Sudan ordusu ve HDK liderleriyle doğrudan temaslarda bulunduğunu doğruladı.

Kaynaklar, “Washington, Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve HDK Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu’yu (Hamideti) mümkün olan en kısa sürede barışçıl müzakere yoluna dönmeye ikna etmek için tüm bölgesel güçler ve bölgedeki ortaklarıyla iletişim halinde” dedi.

Adlarının açıklanmaması kaydıyla konuşan yetkililer, “ABD yönetimi kapalı kapılar ardında doğrudan temaslarda bulunarak iki tarafın Cidde Platformu’nda müzakere masasına oturup anlaşmayı imzalamadan önce neredeyse tamamlanmış bir anlaşmaya varmaları için çalışıyor” ifadesini kullandı.

cdfvgbrh
ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello Kampala'da Sudanlı aktivistlerle bir toplantı sırasında (X)

Aynı kaynaklara göre, çatışmanın iki tarafıyla yapılan bu görüşmeler ‘iyi ve ileri’ sonuçlar verdi. Kaynaklar, Sudan ordusu komutanlarının kapalı görüşmelerdeki tutumunun ‘kamuoyunda söylediklerinin aksine, ABD'nin son hamleleriyle ilgili olarak daha olumlu göründüğüne’ dikkat çektiler.

Öte yandan, üst düzey bir HDK komutanı, HDK'nin üst düzey komutanlarıyla devam eden temasların varlığını doğruladı, ancak herhangi bir sonuca ulaşıldığı bilgisini reddetti. HDK komutanı Şarku’l Avsat'a, “Suudi Arabistan ve ABD'deki arabuluculara HDK'nin Cidde Platformu’ndaki müzakerelere her an dönmeye hazır olduğunu bildirdik. Yönetimimiz bölgesel ve uluslararası topluluklarla sürekli iletişim halinde ve onların tezlerini dinliyor. Barışa ulaşmak için müzakere sürecini kolaylaştıracak fikir ve önerileri paylaşıyoruz” şeklinde konuştu.

zaxscdfv
Omdurman'da Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki savaşta imha edilen bir tank (Reuters)

Müzakere heyetinin bir üyesi olan komutan, “HDK barış görüşmelerine dönmek için herhangi bir koşul öne sürmüyor. Ancak diğer taraf savaşı sona erdirme arzusuna sahip değil, çünkü karar mercii değil. İslamcılar ordu içinde karar mekanizmasını tamamen kontrol ediyor ve iktidara geri dönmek amacıyla savaşı durdurmak için bir anlaşmaya varmak üzere Cidde Platformu'nda müzakere masasına gitmemeleri için liderlerine baskı yapıyor” ifadelerini kullandı.

‘İslamcıların Cidde Platformu'nda varılan her şeyi ve Bahreyn'in başkentindeki Manama Anlaşması’nı engellemek için çalıştıklarını’ açıklayan HDK komutanı, “Top şimdi Suudi Arabistan ve ABD'deki arabulucuların yanı sıra Afrika Birliği (AfB) ve Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi'nin (IGAD) sahasında. Sudan ordusuna Cidde Platformu’na geri dönmesi için baskı yapma görevi onlarda” dedi.

Güney Darfur hükümeti

Öte yandan HDK, X platformunda, şu anda çatışmanın iki tarafı arasında çatışmaların yaşandığı el-Faşir kentinden sonra bölgenin ikinci büyük yerleşimi olan Güney Darfur eyaletinde sivil bir hükümetin kurulduğunu duyurdu.

HDK'ye göre bu eyaletteki otorite, kontrolü altındaki Hartum, El Cezire ve diğer bazı Darfur şehirlerindeki sivil yönetimlere benzer şekilde ‘yerel halktan oluşturuldu’.

HDK tarafından yapılan açıklamada, bunun ‘federal yönetim çerçevesinde gerçekleştiği, böylece bölge vatandaşlarının yaşamı kolaylaştırmak ve halka kamu hizmetleri sağlamak açısından kendi işlerini yönetmek için yönetime katıldıkları ve HDK'nin misyonunun güvenlik ve istikrarı tesis etmek olduğu’ belirtildi.



Gazze hastaneleri kapanma tehdidiyle karşı karşıya

Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırısında hayatını kaybeden yakınlarının cenazeleri başında yas tutan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırısında hayatını kaybeden yakınlarının cenazeleri başında yas tutan Filistinliler (Reuters)
TT

Gazze hastaneleri kapanma tehdidiyle karşı karşıya

Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırısında hayatını kaybeden yakınlarının cenazeleri başında yas tutan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırısında hayatını kaybeden yakınlarının cenazeleri başında yas tutan Filistinliler (Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü, bu sabah İsrail'in Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerine düzenlediği saldırılar ve ağır topçu bombardımanında aralarında çocukların da bulunduğu 19 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Bu arada Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı dün (Cuma) yaptığı açıklamada, yakıt yetersizliği nedeniyle 48 saat içinde tüm hastanelerin çalışmayı durduracağı ya da hizmetlerini azaltacağı uyarısında bulundu. Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre İsrail, bir yıldan uzun bir süredir savaş yürüttüğü Gazze Şeridi'ne yakıt girmesine izin vermiyor.

Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal AFP'ye yaptığı açıklamada, “İsrail'in gece yarısından sonra sabaha kadar Gazze Şeridi'ne düzenlediği bir dizi şiddetli hava saldırısında 19 vatandaş şehit oldu ve 40'tan fazla kişi de yaralandı” dedi.

Daha önce Filistin televizyonu, Gazze şehrinin doğusundaki ez-Zeytun mahallesinde bir evi hedef alan İsrail bombardımanında altı kişinin öldüğünü ve birkaç kişinin de yaralandığını bildirmişti.

Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı, İsrail'in dün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerine düzenlediği saldırılarda 38 kişinin öldüğünü açıkladı.

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) perşembe günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, eski Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Dayf hakkında, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerine eşi benzeri görülmemiş bir saldırı başlatmasından bu yana Gazze Şeridi'ndeki çatışmalarda insanlığa karşı suç ve savaş suçu işledikleri şüphesiyle yakalama kararı çıkarmasının ardından uluslararası tepkiler devam ediyor.

Gazze Şeridi'ndeki Sahra Hastaneleri Genel Müdürü Dr. Mervan el-Hams, “İşgalcilerin yakıt girişini engellemesi nedeniyle Gazze Şeridi'ndeki tüm hastanelerin 48 saat içinde çalışmayı durduracağı ya da hizmetlerini azaltacağı konusunda acil bir uyarıda bulunuyoruz” dedi.

Sivil Savunma Müdürlüğü, İsrail'in biri Gazze Şehri'nin doğusunda diğeri de şehrin güneyinde bulunan iki evi hedef alan saldırısında ölen on iki kişinin cesedine ulaşıldığını ve onlarca kişinin de yaralandığını duyurdu.

İsrail ordusu dün yaptığı açıklamada, 7 Ekim 2023'teki saldırıya karışan beş Hamas mensubunu öldürdüğünü bildirdi.

Filistinli tıbbi kaynaklara göre saldırıda onlarca kişi öldü ve yaralandı.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), sekizi yoğun bakımda olmak üzere 80 hastanın ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde kısmen faaliyet gösteren iki hastaneden biri olan Kemal Advan Hastanesi'ndeki personelin durumuyla ilgili ‘ciddi endişelerini’ dile getirdi.

WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus'a göre, hastane perşembe günü bir insansız hava aracı (İHA) saldırısının hedefi oldu. Söz konusu saldırı, bir elektrik jeneratörünün ve bir su deposunun tahrip olmasına yol açtı.

Kemal Advan Hastanesi Müdürü Hüsam Ebu Safiye AFP'ye yaptığı açıklamada, kurumunun dün yine İsrail hava saldırılarının hedefi olduğunu, bir doktor ve hastaların yaralandığını söyledi.

İsrail ordusu, Hamas savaşçılarının yeniden toparlanmasını önlemek amacıyla 6 Ekim'de Gazze Şeridi'nin kuzeyinde büyük bir kara operasyonu başlattı.

‘Masum çocuklar’

Bilal isimli Filistinli, kurbanların götürüldüğü el-Ehli Arap Hastanesi'nin salonlarından birinde şunları söyledi: “Tüm ailem öldürüldü. Aileden geriye bir tek ben kaldım. Adaletsizliği durdurun.”

AFP'ye konuşan bir başka adam ise hastane yatağında hareketsiz yatan bir çocuğun yanında otururken, “Orada masum çocuklar vardı (...) Onların suçu neydi?” diye sordu.

Birleşmiş Milletler’in (BM) güvenilir bulduğu Hamas yönetimindeki Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda şimdiye kadar çoğu sivil kadın ve çocuk olmak üzere en az 44 bin 56 kişi hayatını kaybetti.

AFP'nin İsrail'in resmi verilerinden aktardığına göre, Hamas'ın İsrail yerleşimlerine yönelik saldırısında çoğu sivil bin 206 kişi öldü.

Saldırı sırasında 251 kişi esir alınarak Gazze Şeridi'ne götürüldü. Bunlardan 97'si Gazze Şeridi'nde kaldı ve İsrail ordusu kalan esirlerden 34'ünün öldüğünü tahmin ediyor.

‘Tehlikeli bir emsal’

Savaşın başlamasından bir yıldan fazla bir süre sonra, UCM'nin perşembe günü aldığı karar İsrail'i çileden çıkardı.

Netanyahu perşembe akşamı yaptığı açıklamada, “Hiçbir bariz İsrail karşıtı karar bizi, özellikle de beni, ülkemizi savunmaya devam etmekten alıkoyamaz. Baskılara boyun eğmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

Gallant kararı, ‘terörizmi teşvik eden tehlikeli bir emsal’ olarak değerlendirdi.

ABD Başkanı Joe Biden, ‘utanç verici’ olarak nitelendirdiği kararı kınadı. Macaristan Başbakanı Viktor Orban ise dün yaptığı açıklamada, Netanyahu'yu karara ‘meydan okuyarak’ Macaristan'ı ziyaret etmeye davet edeceğini söyledi.

Netanyahu, Orban'ın tutumunu memnuniyetle karşılayarak, bunun ‘ahlaki netliği’ yansıttığını söyledi.

Macaristan da dahil olmak üzere UCM'ye üye 124 ülke teorik olarak üç yetkiliyi kendi topraklarına girmeleri halinde gözaltına almakla yükümlü.

İngiliz hükümeti dün Netanyahu'nun yakalama kararı kapsamında gözaltına alınabileceğini ima etti.

İrlanda Başbakanı Simon Harris, ülkesini ziyaret etmesi halinde Netanyahu'yu gözaltına alacağını söyledi.

Harris, RTE devlet televizyonunda UCM üyesi olan İrlanda'nın Netanyahu'yu ülkeyi ziyaret etmesi halinde gözaltına alıp almayacağı sorusuna “Evet, kesinlikle” yanıtını verdi.

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni dün yaptığı açıklamada, G7 dışişleri bakanlarının pazartesi ve salı günleri Roma yakınlarında bir araya geldiklerinde mahkemenin yakalama kararlarını görüşeceklerini duyurdu.

İran kararı, ‘Siyonist varlık için siyasi bir ölüm’ olarak değerlendirirken, Çin mahkemeyi ‘objektif ve adil bir duruş’ sergilemeye çağırdı.

Hamas mahkemenin kararını memnuniyetle karşılayarak, bunu ‘tarihi ve önemli’ bir adım olarak nitelendirdi.