Kaynaklar, Sudan ordusu ile HDK arasında dolaylı görüşmeler yapıldığını ortaya çıkardı

ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello savaşı durdurmak için görüşmeler yapıyor.

ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello (Şarku'l Avsat)
ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello (Şarku'l Avsat)
TT

Kaynaklar, Sudan ordusu ile HDK arasında dolaylı görüşmeler yapıldığını ortaya çıkardı

ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello (Şarku'l Avsat)
ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello (Şarku'l Avsat)

ABD'li üst düzey bir yetkili, aralarında Sivil Demokratik Güçler Koordinasyonu'nun (Tekaddum) önde gelen liderlerinin de bulunduğu bir grup Sudanlıya, ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında dolaylı müzakerelerin yürütüldüğünü bildirdi. Şarku'l Avsat'a konuşan kaynaklara göre, müzakerelerin yeniden başlaması için görüşmeler devam ediyor. Kaynaklar ayrıca, ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello'nun her iki taraftan üst düzey yetkililerle yaptığı temaslara ve Afrika'daki komşu ülkelerin cumhurbaşkanları ve liderlerinin müzakere yoluyla barışçıl bir çözüme ulaşma çabalarına atıfta bulundu.

Aynı kaynaklar, Sudan Egemenlik Konseyi liderlerinin müzakerelere dönmeyi reddederek diyalog süreci hakkında olumlu konuşmaya yönelik tutumlarındaki ani değişikliğin ABD Özel Temsilcisi ile yapılan görüşmelerin bir sonucu olduğuna inanıyor.

grtyju
Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) (arşiv)

ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello, dün (Çarşamba) Kahire'den Washington'a gitti ve Kurban Bayramı’nın hemen ardından bölgeye dönecek.

Sudan dosyasını elinde tutan ABD çevrelerine yakın kaynaklar ise Tom Perriello'nun bölge ülkelerine (Etiyopya, Kenya, Uganda ve Mısır) yaptığı ziyaret sırasında savaşın iki tarafı olan Sudan ordusu ve HDK liderleriyle doğrudan temaslarda bulunduğunu doğruladı.

Kaynaklar, “Washington, Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve HDK Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu’yu (Hamideti) mümkün olan en kısa sürede barışçıl müzakere yoluna dönmeye ikna etmek için tüm bölgesel güçler ve bölgedeki ortaklarıyla iletişim halinde” dedi.

Adlarının açıklanmaması kaydıyla konuşan yetkililer, “ABD yönetimi kapalı kapılar ardında doğrudan temaslarda bulunarak iki tarafın Cidde Platformu’nda müzakere masasına oturup anlaşmayı imzalamadan önce neredeyse tamamlanmış bir anlaşmaya varmaları için çalışıyor” ifadesini kullandı.

cdfvgbrh
ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello Kampala'da Sudanlı aktivistlerle bir toplantı sırasında (X)

Aynı kaynaklara göre, çatışmanın iki tarafıyla yapılan bu görüşmeler ‘iyi ve ileri’ sonuçlar verdi. Kaynaklar, Sudan ordusu komutanlarının kapalı görüşmelerdeki tutumunun ‘kamuoyunda söylediklerinin aksine, ABD'nin son hamleleriyle ilgili olarak daha olumlu göründüğüne’ dikkat çektiler.

Öte yandan, üst düzey bir HDK komutanı, HDK'nin üst düzey komutanlarıyla devam eden temasların varlığını doğruladı, ancak herhangi bir sonuca ulaşıldığı bilgisini reddetti. HDK komutanı Şarku’l Avsat'a, “Suudi Arabistan ve ABD'deki arabuluculara HDK'nin Cidde Platformu’ndaki müzakerelere her an dönmeye hazır olduğunu bildirdik. Yönetimimiz bölgesel ve uluslararası topluluklarla sürekli iletişim halinde ve onların tezlerini dinliyor. Barışa ulaşmak için müzakere sürecini kolaylaştıracak fikir ve önerileri paylaşıyoruz” şeklinde konuştu.

zaxscdfv
Omdurman'da Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki savaşta imha edilen bir tank (Reuters)

Müzakere heyetinin bir üyesi olan komutan, “HDK barış görüşmelerine dönmek için herhangi bir koşul öne sürmüyor. Ancak diğer taraf savaşı sona erdirme arzusuna sahip değil, çünkü karar mercii değil. İslamcılar ordu içinde karar mekanizmasını tamamen kontrol ediyor ve iktidara geri dönmek amacıyla savaşı durdurmak için bir anlaşmaya varmak üzere Cidde Platformu'nda müzakere masasına gitmemeleri için liderlerine baskı yapıyor” ifadelerini kullandı.

‘İslamcıların Cidde Platformu'nda varılan her şeyi ve Bahreyn'in başkentindeki Manama Anlaşması’nı engellemek için çalıştıklarını’ açıklayan HDK komutanı, “Top şimdi Suudi Arabistan ve ABD'deki arabulucuların yanı sıra Afrika Birliği (AfB) ve Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi'nin (IGAD) sahasında. Sudan ordusuna Cidde Platformu’na geri dönmesi için baskı yapma görevi onlarda” dedi.

Güney Darfur hükümeti

Öte yandan HDK, X platformunda, şu anda çatışmanın iki tarafı arasında çatışmaların yaşandığı el-Faşir kentinden sonra bölgenin ikinci büyük yerleşimi olan Güney Darfur eyaletinde sivil bir hükümetin kurulduğunu duyurdu.

HDK'ye göre bu eyaletteki otorite, kontrolü altındaki Hartum, El Cezire ve diğer bazı Darfur şehirlerindeki sivil yönetimlere benzer şekilde ‘yerel halktan oluşturuldu’.

HDK tarafından yapılan açıklamada, bunun ‘federal yönetim çerçevesinde gerçekleştiği, böylece bölge vatandaşlarının yaşamı kolaylaştırmak ve halka kamu hizmetleri sağlamak açısından kendi işlerini yönetmek için yönetime katıldıkları ve HDK'nin misyonunun güvenlik ve istikrarı tesis etmek olduğu’ belirtildi.



Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas’a yakın kaynak: Doha'da gerçekçi yaklaşımlar tartışılıyor ve anlaşma Washington'un elinde

Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)
Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)
TT

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas’a yakın kaynak: Doha'da gerçekçi yaklaşımlar tartışılıyor ve anlaşma Washington'un elinde

Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)
Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)

Müzakereler hakkında bilgi sahibi bir Hamas kaynağı dün Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Ateşkes müzakerelerinde şu anda önerilen gerçekçi yaklaşımlar var, ancak anlaşma esas olarak İsrail'e baskı yapma araçlarına sahip olan ABD'nin tutumuna bağlı” dedi.

Kaynak, “İsrail tarafından sunulan ve Morag Koridoru’yla ilgili önceki haritalardan geri adım atılmasını içeren yeni haritaların olumlu bir adım olduğunu ve bir anlaşmaya varmak için siyasi ortamın hazırlanmasına katkıda bulunabileceğini düşünüyorum. Ancak halen birçok ayrıntı ve koşulun öne sürüldüğü hassas bir müzakere aşamasında olduğumuza inanıyorum” ifadelerini kullandı.

Görsel kaldırıldı.
İsrail'in el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırıda hasar gören bir binanın enkazı arasında hayatta kalanları arayan Filistinliler (AFP)

Kaynak sözlerini şöyle sürdürdü: “Hamas saldırganlığı sona erdirmek ve soykırımı durdurmakla ilgileniyor. Bu aşamada on kişiyle başlayabilecek bir takas anlaşmasında bir dizi esirin serbest bırakılmasını içeren kapsamlı bir anlaşmaya doğru giden net bir vizyona sahip ve bu anlaşmanın başarılı olması için çok çalışıyor… Herhangi bir gerçek ilerleme İsrail'in Gazze Şeridi'nden net bir şekilde çekilmesine dayanmalıdır ve bu atlanamayacak bir ön koşuldur. Gerçekçi yaklaşımlar var ve bir anlaşmaya yakın olabiliriz, ancak bu esas olarak İsrail işgaline baskı yapma araçlarına sahip olan ABD'nin tutumuna bağlı.”

Doha bir haftadan uzun bir süredir, üçüncü bir ateşkes anlaşmasına (ilki Aralık 2023, ikincisi Ocak 2025) varmak üzere Mısır, Katar ve ABD'nin arabuluculuğunda Hamas ve İsrail arasında dolaylı görüşmelere sahne oluyor.

Kahire el-İhbariyye televizyon kanalının salı günü bildirdiğine göre, insani yardımların Gazze Şeridi'ne girişi, hastaların çıkışı ve mahsur kalanların geri dönüşüyle ilgili ayrıntıları görüşmek üzere Kahire'de yapılan Mısır-Katar-İsrail görüşmelerinde ilerleme kaydedildi. Kanal, Mısır İstihbarat Başkanı Hasan Mahmud Reşad'ın Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve Filistin ve İsrail taraflarından heyetlerle anlaşmanın önündeki ‘engellerin aşılması’ için görüşmeler yaptığını bildirdi.

İsrail daha önce kuvvetlerinin Refah kenti yakınlarındaki Mısır sınırı boyunca uzanan üç kilometre genişliğindeki tampon bölge ve Refah'ı Gazze Şeridi'nin ikinci büyük kenti olan Han Yunus'tan ayıran Morag Koridoru da dâhil olmak üzere nispeten geniş bir alanda kalmasında ısrar etmişti.

Filistin ve İsrail basınında yer alan haberlere göre Hamas, İsrail güçlerinin Mart ayındaki son ateşkesin çökmesinden önce konuşlandıkları mevzilere geri çekilmesini talep ediyor. Bu mevziler, İsrail’in son dönemde kontrol ettiği yeni bölgeleri ve ‘insani yardım şehri’ olarak bilinen, Gazze Şeridi’nin yaklaşık 365 kilometrekarelik toplam alanının yüzde 40’ını kapsayan izole edilmiş bölgeyi kapsamıyor. Söz konusu bölgenin yaklaşık 600 bin Gazzeliyi barındırması öngörülüyor, ayrıca ileride daha fazla kişiyi yerinden etmeye uygun şekilde planlanmış. Bu şehir, Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki coğrafi bağlantıyı da ortadan kaldırıyor.