NASA'nın Mars aracı InSight'ın verilerini inceleyen bilim insanları, Kızıl Gezegen'in yüzeyine neredeyse her gün meteor çarptığını buldu.
2018'de fırlatılan InSight, Mars'ın yüzeyinde geçirdiği 4 yılda gezegen hakkında önemli bilgiler toplamıştı. Görevi 2022'de sonlandırılan iniş aracı, bilim insanlarının gezegenin tektonik hareketleri hakkında daha kapsamlı fikir edinmesini sağlıyor.
InSight sadece depremlerin yarattığı değil, Mars'a çarpan meteorların yol açtığı sarsıntıları da kaydediyordu. Bu araçtan önce gezegene ne kadar meteor çarptığı, yüzeyde oluşan kraterleri takip eden uydu gözlemleriyle yapılıyordu.
Dünya atmosferine her yıl yaklaşık 17 bin meteor girse de bunların çoğu yere değmeden parçalandığı için fark edilmiyor. Öte yandan Dünya'dan 100 kat daha ince bir atmosferi olan Mars'a çarpan göktaşları, gezegenin yüzeyine ulaşarak kraterler yaratıyor. Ayrıca Asteroit Kuşağı'na daha yakın olan Kızıl Gezegen'e daha fazla göktaşı çarpması da beklenen bir şey.
Bilim insanları Mars'a meteor çarptığında atmosferde bir akustik sinyal meydana geldiğini bulmuştu. Nature Astronomy adlı hakemli dergide dün yayımlanan bir çalışmada bu sinyal yardımıyla, meteorların oluşturduğu kraterlerin çapı ve InSight'a uzaklıkları hesaplandı.
InSight'ın meteor çarpmasına dair ölçümlerini ve yüzeydeki krater sayısını inceleyen araştırmacılar, aracın yakınlarına bir yılda kaç tane göktaşı düştüğünü saptadı. Bu veriden yola çıkarak bütün gezegene ne kadar meteor düştüğüne dair bir tahmin yürüttüler.
Bilim insanları Mars'a her yıl, en az 8 metre büyüklükte bir krater oluşturan 280 ila 360 meteor çarpıtğını tespit etti. Yani gezegen, neredeyse her gün bu boyutta bir çarpışmaya maruz kalıyor. 30 metreden daha büyük kraterler de yaklaşık ayda bir meydana geliyor.
Çalışmanın ortak başyazarı Géraldine Zenhäusern "Bu oran, yalnızca yörüngeden alınan görüntülerle tahmin edilen sayıdan yaklaşık 5 kat daha yüksek" diyor.
Yörünge görüntüleriyle uyumlu olan bulgularımız, sismolojinin çarpma oranlarını ölçmede mükemmel bir araç olduğunu gösteriyor.
Bulgular, yapılması planlanan Mars görevleri açısından büyük önem arz ediyor. NASA, 2030'larda gezegene astronot göndermeyi planlarken, Elon Musk'ın şirketi SpaceX burada koloni kurma niyetinde.
Makalenin ortak yazarı Domenico Giardini "Bu, Mars yüzeyine meteorların ne sıklıkla çarptığını sismolojik verilerden yola çıkarak belirleyen, türünün ilk örneği niteliğinde bir çalışma" diyerek ekliyor:
Bu tür veriler, Mars'a yapılacak gelecekteki görevlerin planlanmasını da etkileyecek.
Independent Türkçe, Science Alert, Science Daily, Times of India, Nature Astronomy
Fosil ve fosilin bilgisayarlı tomografiyle yeniden oluşturulmuş hali (Fabiany Herrera)