عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Amerikan firmaları Gazze'ye göz dikti: "Çok tehlikeli planlar"

"Onlar işin insani boyutu için değil, kâr için oradalar"

ABD'nin Gazze Şeridi'ndaki yüzer limanı, kötü hava koşullarına karşı dayanıksız kalmıştı (Reuters)
ABD'nin Gazze Şeridi'ndaki yüzer limanı, kötü hava koşullarına karşı dayanıksız kalmıştı (Reuters)
TT
TT

Amerikan firmaları Gazze'ye göz dikti: "Çok tehlikeli planlar"

ABD'nin Gazze Şeridi'ndaki yüzer limanı, kötü hava koşullarına karşı dayanıksız kalmıştı (Reuters)
ABD'nin Gazze Şeridi'ndaki yüzer limanı, kötü hava koşullarına karşı dayanıksız kalmıştı (Reuters)

ABD'nin Gazze'deki yüzer liman planı başarısız olsa da Amerikan firması Fogbow, kendi projesinde devam etmeyi planlıyor. 

Pentagon'dan perşembe günü yapılan açıklamada, iki kez olumsuz hava koşulları nedeniyle devre dışı kalan yüzer limanın tekrar kurulmayacağı duyurulmuştu. 

ABD Başkanı Joe Biden da aynı günkü açıklamasında, mayıs ortasında faaliyete geçen 230 milyon dolarlık liman projesinin "hayal kırıklığı yarattığını" itiraf etmişti.

Amerikan firması Fogbow ise Gazze Şeridi'ne yardım ulaştırılması için inşa edeceği geçici liman projesinde kararlı. 

Şirket yöneticilerinden Mick Mulroy, Fransa'nın kamu yayıncısı France 24'e açıklamasında, Mavi Kumsal (Blue Beach) adlı proje için ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID), Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Gıda Programı ve Amerikan ordusuyla ortak çalıştıklarını söyledi.

Firma, satın aldığı yardımları Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ndeki (GKRY) Larnaka limanından Gazze'ye taşımayı planlıyor. GKRY'nin Amalthea projesi kapsamında taşınacak yardımların, Fogbow'un inşa edeceği yüzer limana, buradan da Gazze Şeridi kıyısındaki depolara sevk edilmesi öngörülüyor.

Ancak hak örgütleri ve sivil toplum kuruluşları bunun gerçekçi bir plan olmadığını savunuyor. Kimliği paylaşılmayan bir BM yetkilisi şunları söyledi:

Buna gülüp geçtik çünkü hiç mantıklı gelmiyordu. Siyasi gerçeklikten çok uzaktı. Dürüst olmak gerekirse, kulağa çılgınca bir plan gibi geliyordu. Başından beri şüpheli bir şeyler vardı.

BM çalışanları, Fogbow'un kendileriyle iletişime geçtiğinde "varlıklı kişilerden" ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden mali destek aldıklarını, ayrıca İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) de plana sıcak baktığını öne sürdüğünü aktardı.

ABD'nin başarısız olan yüzer liman projesinde de rol alan Fogbow'un Gazze'deki planının başında, daha önce Ortadoğu'daki bazı Amerikan güçlerine komutanlık eden Sam Mandy ve eski CIA görevlisi Mulroy var. 

Mulroy, Donald Trump yönetiminde Ortadoğu'dan Sorumlu Savunma Bakanı Yardımcısı olarak da görev yapmıştı. 

Fogbow şirketinin üç yöneticisi var. Steven Fox, ABD Dışişleri Bakanlığı'nda İsrail ve Filistin ilişkileri de dahil farklı alanlarda görevler yaptıktan sonra kendi piyasa istihbaratı firması Veracity Worldwide'ı kurdu. 

Bir süre Veracity'de Fox'la birlikte çalışan Robb Fipp, daha sonra girişim sermayesi alanına girdi. 

Fogbow'un üçüncü ortak kurucusu Brook Jerue ise Veracity'nin genel müdürlüğünü yapan eski bir ABD Donanması pilotu.

Haberde paylaşılan bilgilere göre firmanın Gazze'deki yüzer liman projesinin finansmanı İsviçre ve ABD merkezli Denizcilik İnsani Yardım Vakfı (MHAF) tarafından karşılanacak. Eski ABD diplomatı Cameron Hume'un başında olduğu vakfın şimdiye dek "50 milyon dolardan fazla fon topladığı" savunuldu.

Veracity firmasına danışmanlık yapan kişiler arasında, Birleşik Krallık'ın (BK) dış istihbarat teşkilatı MI6'in eski direktörü Richard Dearlove da yer alıyor. Dearlove, ABD ve BK öncülüğündeki koalisyonun Irak'ı işgal ettiği dönem de dahil 1999-2004'te MI6'in başındaydı.

Diğer yandan şirketin istihbarat ve ordu bağlantıları nedeniyle Gazze'deki faaliyetlerinin yüzer liman inşasıyla sınırlı kalmayacağından endişeleniliyor. 

BM'nin Filistin'e yardımları koordine eden eski yetkililerinden Jamie McGoldrick, bu yıl Fogbow'dan yetkililerle üç kez görüştüğünü, firmanın finansman kaynakları ve Gazze'deki hedefleri hakkında "şeffaf davranmadığını" söyledi.  

McGoldrick, yüzer limanın yardım taşımanın ötesinde savaş sonrası Gazze'nin inşasında kullanılmasının hedeflendiğini, Amerikan firmalarının bunu bölge piyasasına girme amacıyla kullanabileceğini söyledi. 

Yemen dahil birçok ülkede çalıştığını belirten McGoldrick, özel firmaların faaliyetlerine ilişkin şu ifadeleri kullandı: 

Onlar işin insani boyutu için değil, kâr için oradalar. Bu konuda her zaman şüpheci olmalısınız.

Gazze'nin yeniden inşasının Irak işgali sonrası döneme dönüşebileceğine işaret eden McGoldrick şöyle devam etti: 

Bence bu çok tehlikeli çünkü Gazze'de barışın sağlanmasını istiyorsanız orada yerleşik bir ortam yaratmak zorundasınız. Gazze, Gazzelilere ait olmalı.

Independent Türkçe, France 24, Times of Israel

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Laricani’den İran'da iç bölünmelerin derinleştiği uyarısı

Laricani'nin resmi internet sitesinden dün beşeri bilimler uzmanlarıyla yaptığı toplantıya ait bir fotoğraf
Laricani'nin resmi internet sitesinden dün beşeri bilimler uzmanlarıyla yaptığı toplantıya ait bir fotoğraf
TT
TT

Laricani’den İran'da iç bölünmelerin derinleştiği uyarısı

Laricani'nin resmi internet sitesinden dün beşeri bilimler uzmanlarıyla yaptığı toplantıya ait bir fotoğraf
Laricani'nin resmi internet sitesinden dün beşeri bilimler uzmanlarıyla yaptığı toplantıya ait bir fotoğraf

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Laricani, dün İranlı yetkililer arasındaki iç ayrışmaların derinleştiği konusunda uyarıda bulunarak, bazı siyasi liderlerin "mevcut durumun hassasiyetini ve ciddiyetini henüz kavrayamadıklarını ve kendi aralarında haksız yere rahatça tartıştıklarını" söyledi.

Laricani'nin uyarıları, İran siyaset sahnesinde hem muhafazakâr hem de reformist kanatlardan önde gelen isimler arasında eleştiri ve suçlamaların arttığı bir zamanda geldi.

Dini Lider Ali Hamaney'in kamuoyuna çıkma sıklığı İsrail ile son savaştan bu yana en düşük seviyeye gerilerken, bölgesel politikanın geleceği, nükleer sorun ve özellikle yaptırımların yeniden uygulanmasının ardından Moskova ve Pekin ile ittifaklar konusundaki iç tartışmalar tırmanıyor.

ARAP DÜNYASI Ortadoğu

Mısır-İsrail gaz anlaşması ve anlaşmayı tehdit eden yeni engeller

Delta'da yeni Mısır gaz sahalarının keşfi (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)
Delta'da yeni Mısır gaz sahalarının keşfi (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)
TT
TT

Mısır-İsrail gaz anlaşması ve anlaşmayı tehdit eden yeni engeller

Delta'da yeni Mısır gaz sahalarının keşfi (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)
Delta'da yeni Mısır gaz sahalarının keşfi (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)

İsrail'in Mısır'a gaz ihraç etme anlaşması, ABD'nin anlaşmayı onaylaması için baskı yapmasına rağmen, İsrail Enerji Bakanı Eli Cohen'in anlaşmanın uygulanması için hazırlık aşamasında onay vermeyi reddetmesi nedeniyle yürürlüğe girmesini tehdit eden yeni engellerle karşı karşıya.

Yedioth Ahronoth dahil olmak üzere İbranice yayın yapan gazeteler, yetkililerin ‘İsrail'in Mısır'a doğal gaz ihraç etmek için önemli bir anlaşmayı onaylamayı reddetmesi üzerine ABD Enerji Bakanı Chris Wright'ın önümüzdeki hafta İsrail'e yapacağı ziyareti iptal ettiğini’ söylediğini aktardı.

İsrail Enerji Bakanı'nın ofisi tarafından yapılan açıklamada, “İç fiyatlandırma ve ulusal çıkarlarla ilgili çözülmemiş sorunlar var. İsrail, iç pazar için adil bir fiyat sağlanana ve İsrail'in enerji ihtiyaçları tam olarak karşılanana kadar anlaşmayı uygulamaya koymayacak” ifadeleri yer aldı.

Geçtiğimiz ağustos ayında, İsrail'in Leviathan doğal gaz sahasının ortaklarından biri olan NewMed, Mısır ile olan gaz tedarik anlaşmasının 2040 yılına kadar uzatılmasına yönelik bir değişiklik yaptığını ve anlaşmanın değerinin 35 milyar dolara ulaştığını duyurdu.

İsrail Enerji Bakanlığı, ‘ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin, anlaşmayı onaylamaları için Cohen ve Başbakan Binyamin Netanyahu'ya önemli baskı uyguladığını’ bildirdi.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar, ‘İsrail ile yapılan gaz anlaşmasının, anlaşmayı siyasi kazanç elde etmek için kullanmaya çalışan Netanyahu hükümeti tarafından konulan engeller nedeniyle tehdit altında olduğu’ konusunda hemfikir. Uzmanlar, ‘Mısır'ın güvenilir alternatifleri olduğunu ve İsrail'in manevralarına yanıt vermeden anlaşmanın şartlarını uygulamaya hazır olduğunu’ belirttiler.

Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı, İsrail'den gelen gaz sevkiyatının durmasından endişe ederek kendi gaz ihtiyacını güvence altına aldı. (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı, İsrail'den gelen gaz sevkiyatının durmasından endişe ederek kendi gaz ihtiyacını güvence altına aldı. (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Enerji Çalışmaları Programı Başkanı Ahmed Kandil, ‘Netanyahu'nun Mısır ile gaz anlaşmasını askıya alma tutumuna ilişkin ABD-İsrail anlaşmazlığının arttığını ve bu anlaşmazlığın ABD'nin gaz meselesini siyasileştirmeyi reddetmesinden kaynaklandığını’ belirtti.

Israel Hayom gazetesi, gaz sahasını işleten Amerikan enerji devi Chevron'un da İsrail'e anlaşmayı onaylaması için baskı uyguladığını bildirdi.

Kandil, “ABD şirketlerinin Mısır ve Ürdün'de birçok başka faaliyeti var; Netanyahu'nun siyasi müdahalesi, bu şirketlerin genişleme hedeflerini baltalıyor ve onu kararından vazgeçirmeye yönelik girişimlere yol açıyor. Her halükârda Mısır, keşifleri çeşitlendirerek ve bölgedeki diğer tedarikçilerle, özellikle Katar, Cezayir ve Kıbrıs ile İsrail'in arzının kesilmesini telafi edecek anlaşmalar yaparak tüm senaryolarla başa çıkmaya hazır” ifadelerini kullandı.

Söz konusu anlaşmanın duyurulmasıyla birlikte Mısır ile İsrail arasında tartışmalar alevlendi. Daha önce Netanyahu’nun ‘Mısır ile yapılan gaz anlaşmasının uzatılmayacağını’ açıklaması üzerine, Mısır Enformasyon Servisi Başkanı Ziya Raşvan o dönemde ‘anlaşmanın iptalinin sonuçları olacağı’ uyarısında bulunmuştu.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, 2017 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun oturum aralarında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmede (Reuters)Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, 2017 yılında Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun oturum aralarında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmede (Reuters)

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve İsrail meseleleri konusunda uzman akademisyen Dr. Ahmed Fuad Enver, “İsrail, Mısır ile ekonomik ilişkilerini siyasi kazanç elde etmek için kullanıyor. Ancak Mısır'ın ekonomik kazançlardan çok ulusal güvenliği önceliklendiren kararlı tutumu nedeniyle bu, sahada gerçekleşmeyecek” şeklinde konuştu.

Enver'e göre İsrail, Gazze Şeridi'nin geleceğine ilişkin vizyonunu tam olarak gerçekleştirebilecek tavizler elde etmek için Mısır ile ilişkilerini riske atıyor. Enver, “Bu, halkın desteğini almayan Netanyahu hükümetinin işine yaramayacaktır” dedi.

Enver'e göre İsrail, Mısır’a gaz ihraç etme taahhütlerinden kaçmaya çalışıyor; kimi zaman petrol kuyularını hedef alan Hizbullah tehditlerini, kimi zaman da bakım çalışmalarını gerekçe gösteriyor. Ancak bu yükümlülüklerden tamamen sıyrılması zor, özellikle de Mısır’da gaz kıtlığı krizlerinin aşılması ve yaz mevsiminin, elektrik kesintilerine (yük azaltımına) başvurulmadan tamamlanmasıyla birlikte, Kahire’nin müzakere alanı artık daha genişledi.

Geçtiğimiz haziran ayında, İsrail’in Akdeniz’de bulunan gaz sahalarındaki üretim, İran’a yönelik İsrail saldırılarının başlamasıyla artan bölgesel gerilimlere bağlı güvenlik nedenleriyle durdu. Bu durum, İsrail’den Mısır’a yapılan gaz sevkiyatının tamamen kesilmesine yol açtı; ancak akış yaklaşık iki hafta sonra yeniden başladı.

​​​​​​​Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı, İsrail'den gelen gaz sevkiyatının durmasından endişe ederek kendi gaz ihtiyacını güvence altına aldı. (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)​​​​​​​​​​​​Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı, İsrail'den gelen gaz sevkiyatının durmasından endişe ederek kendi gaz ihtiyacını güvence altına aldı. (Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı)

 

Mısır Petrol ve Maden Kaynakları Bakanlığı'nın resmî açıklamasına göre Kahire, Avrupa'nın Rusya ile yaşanan krizin ardından acil gaz ihtiyacını göz önünde bulundurarak, uzun vadeli enerji istikrarını sağlamak ve bölgesel rolünü ve ekonomik bağımsızlığını güçlendirmek amacıyla Batı Çölü, Süveyş Körfezi, Akdeniz ve Nil Deltası'nda 480 yeni kuyu açmak için 5,7 milyar dolarlık yatırım yapıyor.

Kahire Üniversitesi’nde madencilik ve petrol alanında profesör olan Husam Arafat, ‘İsrail gazının ihracatına ilişkin revize edilmiş anlaşmanın hâlâ risk altında olduğunu, çünkü sadece ön imza aşamasında bulunduğunu ve henüz yürürlüğe girmediğini, dolayısıyla taraflar için bağlayıcı olmadığını’ belirtti. Arafat’a göre İsrail Başbakanı bu durumu, anlaşmadan kaçınmak ve Gazze’nin geleceği konusunda Mısır’a siyasi baskı yapmak için kullanıyor. Ancak sonunda kaybeden taraf İsrail olacak; çünkü ihracat yolları sınırlı ve iç tüketimde fazlalık bulunuyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan Arafat şu ifadeleri kullandı: “İsrail'in Mısır'a gaz ihraç etmekte isteksiz olmasının nedeni ekonomik değil, siyasi faktörlerdir. Çünkü İsrail, Mısır'ın gelişmiş altyapısı sayesinde İsrail gazının Avrupa'ya ihracatına katkıda bulunan ihracattan büyük fayda sağlamaktadır.”

Arafat’a göre İsrail, Mısır’ın sıvılaştırma tesislerinden Avrupa’ya gazı birim başına 14 dolar fiyatla ihraç ettiğini, oysa kendisinden bu gazı 8 dolara satın aldığını düşünüyor. Ancak İsrail, sıvılaştırma tesislerinin kurulması ve işletilmesi maliyetlerini göz ardı ediyor. Bu durum, Mısır’ın elindeki güçlü bir koz niteliğinde. Öte yandan İsrail hükümeti, ‘fiyatı artırmak ya da siyasi kazanımlar elde etmek için pazarlık yapabileceğini’ düşünüyor.

Kandil'in görüşüne göre, anlaşmaya yönelik mevcut tehdit, Kahire'yi İsrail ile ekonomik iş birliği vizyonunu yeniden gözden geçirmeye itiyor; çünkü Netanyahu hükümeti, Mısır devletine karşı yasal bir yükümlülüğü olduğunu dikkate almadan anlaşmayı sattı.

DÜNYA

Rapor: Pentagon, Ukrayna'ya Tomahawk füzesi verilmesini onayladı, nihai kararı Trump'a bıraktı

Tomahawk füzelerinin menzili yaklaşık bin 600 kilometre (Reuters)
Tomahawk füzelerinin menzili yaklaşık bin 600 kilometre (Reuters)
TT
TT

Rapor: Pentagon, Ukrayna'ya Tomahawk füzesi verilmesini onayladı, nihai kararı Trump'a bıraktı

Tomahawk füzelerinin menzili yaklaşık bin 600 kilometre (Reuters)
Tomahawk füzelerinin menzili yaklaşık bin 600 kilometre (Reuters)

Konuya yakın üç ABD'li ve Avrupalı ​​yetkiliye göre, ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), ABD stoklarını olumsuz etkilemeyeceğini değerlendirdikten sonra Ukrayna'ya uzun menzilli Tomahawk füzeleri tedarik etmesi için Beyaz Saray'a yeşil ışık yaktı ve nihai siyasi kararı Başkan Donald Trump'a bıraktı.

Trump, bu ayın başlarında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Beyaz Saray'da bir çalışma yemeğinde, Ukrayna'ya füze sağlamamayı tercih ettiğini, çünkü "ülkemizi korumak için ihtiyaç duyduğumuz şeyleri vermek istemediğimizi" belirtti.

Genelkurmay Başkanları, Trump'ın füzelerin Rusya'nın derinliklerindeki petrol ve enerji tesislerini daha etkili bir şekilde hedef alması için baskı yapan Zelenskiy ile görüşmesinden önce, bu ayın başlarında Beyaz Saray'a değerlendirmeleri hakkında bilgi verdi. Tomahawk füzelerinin menzili yaklaşık bin 600 kilometredir.

Daha az bahane

CNN'e göre iki Avrupalı ​​yetkili, bu değerlendirmenin ABD'nin Avrupalı ​​müttefiklerinin güvenini artırdığını ve ABD'nin artık Kiev'e füze tedarik etmemek için daha az bahanesi olduğuna inandıklarını söyledi. Trump, Zelenskiy ile görüşmesinden sadece birkaç gün önce, ABD'nin Ukrayna'ya sağlayabileceği "bol miktarda Tomahawk füzesi" olduğunu söylemişti.

ABD yapımı Tomahawk füzesi (Arşiv - Reuters)ABD yapımı Tomahawk füzesi (Arşiv - Reuters)

Bu nedenle, Trump'ın günler sonra Beyaz Saray'da Zelenskiy ile birlikteki çalışma yemeğinde yaptığı açılış konuşmasında, ABD'nin Tomahawk füzelerine "ihtiyacı olduğunu" söyleyerek tavrını sert bir şekilde değiştirmesi, Amerikalı ve Avrupalı ​​yetkilileri şaşırttı. Trump daha sonra kapalı kapılar ardında Zelenskiy'ye, ABD'nin en azından şimdilik bu füzeleri sağlamayacağını söyledi.

Şarku’l Avsat’ın CNN'den aktardığına göre Trump'ın füzeleri göndermeme kararı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesinden bir gün sonra geldi. Putin, Trump'a Moskova ve St. Petersburg gibi büyük Rus şehirlerini vurabilecek Tomahawk füzelerinin savaş alanında önemli bir etkisi olmayacağını, ancak ABD-Rusya ilişkilerine zarar vereceğini söylemişti.

Beyaz Saray ve Pentagon, CNN'in yorum taleplerine yanıt vermedi.

CNN kaynakları, "Trump füzeleri tamamen masadan kaldırmadı" dedi ve Trump'ın emir vermesi halinde yönetimin füzeleri hızla Ukrayna'ya tedarik etmeyi planladığını belirtti. Trump, son haftalarda Putin'in barış görüşmelerini ciddi olarak değerlendirme konusundaki isteksizliğinden giderek daha fazla rahatsız oldu; öyle ki, geçen hafta Rus petrol şirketlerine yönelik yeni ABD yaptırımlarını onayladı ve Ukrayna'daki savaşı görüşmek üzere Budapeşte'de Putin ile planlanan toplantıyı şimdilik iptal etti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AP)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AP)

Eğitim İhtiyacı

Yetkililere göre, Pentagon stoklarla ilgili bir endişe duymasa da ABD savunma yetkilileri Ukrayna'ya füzeler konusunda nasıl eğitim verileceğini ve konuşlandırılacağını hâlâ araştırıyor. Kaynaklar, Ukrayna'nın füzeleri etkili bir şekilde kullanabilmesi için birkaç operasyonel sorunun çözülmesi gerektiğini ifade etti.

Akıllardaki sorulardan biri de ABD tedarik ederse Ukrayna'nın füzeleri nasıl fırlatacağı. Tomahawk füzeleri genellikle su üstü gemilerinden veya denizaltılardan fırlatılır, ancak Ukrayna donanması ciddi şekilde yetersiz donanıma sahip olduğundan, muhtemelen karadan fırlatması gerekecek. ABD Deniz Piyadeleri ve Kara Kuvvetleri, Ukrayna'ya sağlanabilecek kara tabanlı fırlatma platformları geliştirdi.

Ancak ABD fırlatma platformlarını sağlamaya isteksiz olsa bile, Avrupalı ​​yetkililer Ukrayna'nın bir alternatif bulabileceği görüşünde. Bir yetkili, Ukraynalı mühendislerin daha önce İngiltere tarafından tedarik edilen ve başlangıçta modern NATO uçakları için tasarlanan ve Ukrayna'nın eski Sovyet dönemi savaş uçağı filosuna entegre edilmesi gereken Storm Shadow füzelerini kullanmak için bir çözüm geliştirdiklerini ifade etti.