Husiler Yunan tankeri Sounion'u havaya uçurduklarını duyurdu
Yemen'deki Husiler dün (Perşembe) yaptıkları açıklamada, Kızıldeniz'de saldırdıkları Sounion adlı petrol tankerine bubi tuzağı kurduklarını ve ardından patlatarak gemide birkaç yangına neden olduklarını duyurdu.
21 Ağustos'ta Yunan bandıralı gemi Husiler tarafından saldırıya uğramış, İngiltere Deniz Ticareti Operasyonları Otoritesi’ne (UKMTO) göre bu saldırı gemide yangına ve makine gücünün kaybına yol açmıştı. Bu durum bölgedeki Avrupa Birliği (AB) misyonunu 25 kişilik mürettebatı tahliye etmeye sevk etti.
Husiler dün akşam, maskeli ve silahlı bir adamın gemiye bubi tuzaklı düzenek kurduğunu gösteren bir video yayınladı. Videoda düzenek kısa süre içinde patlatılıyor ve gemiden siyah dumanların yükselmesiyle birlikte birkaç yangın çıkıyordu.
Kızıldeniz'de Sounion adlı petrol tankerinin güvertesinde bir Husi savaşçısı (videodan alınan ekran görüntüsü)
Husi lideri Abdulmelik el-Husi dün yaptığı haftalık konuşmada, güçlerinin bu hafta gemiye ‘baskın düzenleyerek, kargosunu imha ettiğini, geminin kendisini hedef alıp patlatarak cesur bir operasyon’ gerçekleştirdiğini söyledi.
Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre el-Husi, ‘tankerin ambargoyu ihlal ettiğini ve İsrail düşmanı için kargo taşıdığını’ belirtti.
Yunan Liman İdaresi'ne göre Yunan denizcilik şirketi Delta Tankers'e ait olan gemi Irak'tan yola çıkmış ve Atina yakınlarındaki bir limana gitmekteydi.
Kızıldeniz'de Husiler tarafından saldırıya uğrayan petrol tankeri Sounion (videodan alınan ekran görüntüsü)
Videoda ayrıca, geminin gövdesindeki hasarın yanı sıra, kaptan köşkünün içine dağılmış eşyalar da görülüyor.
Söz konusu gelişme, İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) misyonunun Husilerin 150 bin ton petrol taşıyan Sounion tankerini ‘insani ve çevresel kaygılar nedeniyle’ kurtarmayı kabul ettiklerini açıklamasının ardından geldi.
Husi Sözcüsü Muhammed Abdusselam çarşamba günü geç saatlerde X platformunda şunları yazdı: “Başta Avrupalılar olmak üzere çeşitli uluslararası taraflar bizimle iletişime geçtikten sonra, yanan petrol gemisi Sounion'u çekme yetkisi aldılar.”
Kızıldeniz'de Husiler tarafından saldırıya uğrayan petrol tankeri Sounion (videodan alınan ekran görüntüsü)
AB’nin Kızıldeniz'deki Aspides misyonu dün ‘Sounion'da 23 Ağustos'tan bu yana yangın olduğunu’ bildirdi. Misyon tarafından yapılan açıklamada, “Geminin ana güvertesinin çeşitli yerlerinde yangınlar tespit edildi. Petrol sızıntısı yok, gemi halen demirli ve sürüklenmiyor” denildi.
Misyonun X hesabında ise ‘feci bir çevresel krizden kaçınmak için Avrupalı yetkililer ve komşu ülkelerle koordinasyon halinde her türlü eylemi kolaylaştırmaya’ hazırlanıldığı ifade edildi.
Kasım ayından bu yana Husiler, İsrail ordusu ile Hamas arasında 7 Ekim'den bu yana devam eden savaşın çerçevesinde, Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilere destek olarak, Kızıldeniz ve Umman Denizi'nde ticari gemileri hedef alıyor.
Husi saldırıları, küresel ticaretin yüzde 12'sinin geçtiği stratejik bölgedeki nakliye trafiğini etkiledi.
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.
Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.
DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)
Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.
Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”
Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)
Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.
Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.
El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.
Tedarik zincirleri
Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)
Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.
Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.
“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.
