Dünya'ya doğru ilerleyen asteroit "muhteşem bir ateş topuna" dönüştü

Filipinler'deki küçük asteroit (AP)
Filipinler'deki küçük asteroit (AP)
TT

Dünya'ya doğru ilerleyen asteroit "muhteşem bir ateş topuna" dönüştü

Filipinler'deki küçük asteroit (AP)
Filipinler'deki küçük asteroit (AP)

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Dünya'ya doğru ilerleyen küçük bir asteroitin, Filipinler'in üzerinde "muhteşem bir ateş topuna" dönüşerek yanıp kül olduğunu bildirdi.

Boyutu yalnızca bir metre kadar olan uzay kayası, gözlerden kaçmış ve Arizona'nın Catalina Sky Survey'inden araştırma teknolojileri uzmanı Jacqueline Fazekas tarafından ancak çarşamba sabahı tespit edilmişti.

2024 RW1 diye isimlendirilen asteroitin atmosferde yanıp yeryüzündeki insanlara bir tehdit oluşturmayacağı öngörülüyordu.

NASA'nın Gezegensel Savunma Koordinasyon Ofisi de dahil olmak üzere bir dizi ajans ve amatör uzay gözlemcisi, zararsız asteroitin Filipinler'in üzerinde yerel saatle gece yarısı sularında (Türkiye saatiyle çarşamba 07.40) yanarak parçalandığını doğruladı.

Dikkat!
Yaklaşık bir metre boyutunda bir asteroit Filipinler'in üzerinde, Luzon Adası yakınlarında bugün, 4 Eylül 17:08 UTC'de Dünya'nın atmosferine çarpacak.
Nesne zararsız ama bölge sakinleri muhteşem bir ateş topu görebilir!

Dünya'nın yakınındaki asteroit ve ilgili ateş topuna dair daha fazla fiziksel özellik öğrenmeyi beklerken 2024 WR1'in birkaç fotoğraf ve videosu... 

Bu kadar küçük asteroitler Dünya'ya sık sık çarpıyor ama çarpışma yaşanmadan önce nadiren fark ediliyor.

ESA "Yakınlardaki tropik fırtına Yagi/Enteng ateş topu gözlemlerini zorlaştıracak" diye bildirmişti.

Ama açık hava sayesinde Luzon Adası ve Filipinler'in yakınındakiler yanan uzay kayasını görebildi ve birçoğu bu muhteşem olayın fotoğraf ve videolarını sosyal medyada paylaştı.

ESA, X'te (Twitter) "Bu, insanların çarpışmadan önce saptadığı yalnızca 9. asteroit" diye paylaştı. Gezegensel savunma sistemleri, son zamanlarda Dünya'nın yakınında gezegene karşı potansiyel risk teşkil eden asteroitleri tespit ve takip etmeye öncelik veriyor.

☄️💥Woah! Newly discovered 1-1.5m asteroid 2024 RW1 (spotted by near-Earth asteroid hunters in the US) burns up above the Philippines just hours after it was first seen.

This asteroid wasn’t a risk. But if it was, a duck-and-cover warning was possible. pic.twitter.com/Fht4yqRsBP

— Dr Robin George Andrews 🌋☄️ (@SquigglyVolcano) September 4, 2024

Vay canına! Yeni keşfedilen (ABD'deki Dünya'ya yakın asteroitleri takip edenler tarafından saptanan) 1-1,5 metrelik asteroit 2024 RW1, ilk kez görüldükten yalnızca saatler sonra Fillipinler'in üzerinde yanıp yok oluyor.
Bu asteroit bir risk teşkil etmiyordu. Ama etseydi eğilip siper almaya yönelik bir uyarı vermek mümkündü.

NASA da dahil olmak üzere uzay ajansları, hayati tehlike yaratan türden asteroitlerle mücadele etmek için yöntemler deniyor.

NASA'nın 2022'deki Dart misyonu, saniyede 6,6 kilometre hızla giden bir roketi, futbol stadyumu boyutundaki asteroit Dimorphous'a çarptırarak rotaları Dünya'ya dönük olan bu tür uzay kayalarının yönünü değiştirmenin gelecekte uygulanabilirliğini test etmişti.

Çin de 2030'a kadar bir asteroiti rotadan çıkarma görevi gerçekleştirmeyi planlıyor.

Dünya'ya doğru ilerleyen büyük uzay kayaları, gezegen için büyük risk teşkil ediyor ama gözden kaçan küçük kayalar bile cana ve mülke ciddi zararlar verebilir.

xcsdvfbg
2024 RW1 isimli asteroitin Catalina Sky Survey tarafından ilk kez keşfedildiği andan görüntüler (Catalina Sky Survey) 

10 yılı aşkın bir süre önce saniyede 18 kilometre hızla ilerleyen 20 metrelik bir meteor, Rusya'nın Çelyabinsk şehrinin üzerinde infilak etmiş, 30 atom bombasından daha fazla enerji ortaya çıkararak devasa bir patlamaya yol açmıştı.

Meteorun havada patlamasıyla kırık camlar yüzünden 1500 kişi yaralanmış ve binalar zarar görmüştü.

Dünyanın her yerinden bilim insanları, 1 kilometreden büyük asteroitleri kayda geçirmek için çalışsa da zaman zaman birinin gözden kaçma ihtimali var.

NASA, Dünya'nın yakınında bu tür uzay kayalarını aramak için NEO Surveyor isimli yeni bir kızılötesi teleskoptan faydalanmayı planlıyor.
Independent Türkçe



Zayıflamak için Akdeniz diyetinden daha etkili bir beslenme biçimi bulundu

Tayland'ın kuzeyinden gelen fasulyeler, vegan yiyecekler yapmak için kullanılan diğer malzemelerle birlikte sergileniyor (AFP)
Tayland'ın kuzeyinden gelen fasulyeler, vegan yiyecekler yapmak için kullanılan diğer malzemelerle birlikte sergileniyor (AFP)
TT

Zayıflamak için Akdeniz diyetinden daha etkili bir beslenme biçimi bulundu

Tayland'ın kuzeyinden gelen fasulyeler, vegan yiyecekler yapmak için kullanılan diğer malzemelerle birlikte sergileniyor (AFP)
Tayland'ın kuzeyinden gelen fasulyeler, vegan yiyecekler yapmak için kullanılan diğer malzemelerle birlikte sergileniyor (AFP)

Yeni bir çalışmaya göre vegan beslenmeye geçmek, iltihaplanmayı azaltarak zayıflamaya katkı sağlayabilir.

Bilim insanları bitkisel beslenmeyle, "Akdeniz diyeti" adı verilen ve orta düzeyde balık, kümes hayvanları, süt ürünleri ve yumurta içeren bir beslenmeyi karşılaştırarak bunları tüketmeyi tamamen bırakmanın vücudun asit üretiminde net bir azalmaya yol açtığını tespit etti.

Hakemli dergi Frontiers in Nutrition'da yayımlanan 4 aylık çalışmadaki araştırmacılar, az yağlı vegan diyete geçmenin vücudun genel asit seviyesini düşürebileceğini saptadı. Bu değişiklik kilo kaybıyla ilişkilendiriliyor. 

Araştırmanın yazarlarından Hana Kahleova, "Et, yumurta ve süt ürünleri gibi asit üreten gıdalar tüketmek, diyet asit yükünü ya da tüketilen asit miktarını artırarak kilo alımıyla bağlantılı iltihaplanmaya neden olabilir" diyor.

Dr. Kahleova "Ancak hayvansal ürünleri yeşil yapraklı sebzeler, kırmızı orman meyveleri ve baklagiller gibi bitkisel gıdalarla değiştirmek kilo kaybını desteklemeye ve sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomu oluşturmaya katkı sağlayabilir" diye açıklıyor.

Çalışmada aşırı kilolu 62 yetişkin 16 hafta boyunca Akdeniz diyeti veya düşük yağlı vegan diyet yapmak üzere rasgele bir şekilde iki gruba ayrıldı. Daha sonra 4 haftalık arınma süresinin ardından her grup 16 hafta boyunca diğer diyeti uyguladı.

Araştırmacılar katılımcıların beslenme kayıtlarını yakından izleyerek yediğimiz gıdalardan vücutta oluşan net asit üretiminin ölçüsü olan asit yükünü hesapladı.

Örneğin bilim insanları et, balık, yumurta ve peynir gibi gıdaların vücudun daha fazla asit üretmesine neden olduğunu, bunun da kronik enflamasyonla bağlantılı bir değişiklik olduğunu ve vücut ağırlığının artmasına yol açabileceğini söylüyor.

Buna karşılık bitkisel beslenme biçimlerinin daha alkali olduğunu ve kilo kaybı, gelişmiş insülin duyarlılığı ve daha düşük kan basıncıyla ilişkili olduğunu söylüyorlar.

Araştırmacılar asit yükü vegan beslenme biçiminde önemli ölçüde azalırken, Akdeniz diyetinde kayda değer bir değişiklik yaşanmadığını tespit etti.

Bilim insanları bu azalmanın, önemli derecede kilo kaybıyla ilişkili olduğunu ve kalori alımındaki değişiklikler hesaba katıldıktan sonra bile devam ettiğini belirtiyor.

Çalışmaya katılanlar vegan beslenmede 5 kilograma kadar kilo kaybı yaşarken, Akdeniz diyetinde herhangi bir değişiklik olmadı.

Bilim insanları yeşil yapraklı sebzeler, brokoli, pancar, kuşkonmaz, sarımsak, havuç ve lahana gibi alkalileştirici gıdaların yanı sıra kırmızı orman meyveleri, elma, kiraz, kayısı veya kavun gibi meyvelerin daha fazla tüketilmesini öneriyor.

Mercimek, nohut, bezelye, fasulye veya soya gibi baklagillerin ve kinoa veya darı gibi tahılların da alkalize edici bir etki yaratabileceğini söylüyorlar.

Araştırmacılar şu sonuca varıyor: 

Vegan beslenmenin alkalileştirici etkisi, vegan beslenmenin kilo kaybını teşvik ettiği bağımsız bir mekanizma olabilir.

Independent Türkçe