Suriye başbakanlığına aday gösterilen Muhammed el-Beşir hakkında ne biliyoruz?

Ahmed el-Şara'ya yakın bir isim ve yeni görevinde hassas bakanlıklara odaklanacak

Esed'in devrilmesinden sonraki ilk Suriye Başbakanı (AFP)

İsmail Derviş

Beşşar Esad rejiminin ve Baas Partisi iktidarının devrildiğinin duyurulmasından sonra eski rejimin Başbakanı Muhammed Gazi el-Celali evinde çektiği bir video ile Suriyelilere mesaj göndererek; hâlâ evinde olduğunu, ülkeden ayrılmadığını ve ayrılmayacağını söyledi.

“Ben sizdenim, siz de bendensiniz. Ben evimdeyim ve bu ülkeye ait olduğum ve vatanım dışında hiçbir ülkeyi tanımadığım için onu terk etmedim” diye belirtti. Haberler, Celali'nin, yönetimin barışçıl bir şekilde devredilmesi ve devlet kurumlarının çökmesinin önlenmesi için kendisinden görevde kalmasını isteyen Askeri Operasyonlar Dairesi Komutanı Ahmed Şara ile temasa geçtiğine işaret ediyor.

Esed'in devrilmesinden sonraki ikinci günde Şara, İdlib'deki Heyet Tahrir el-Şam'a bağlı Kurtuluş Hükümeti'nin başkanı Mühendis Muhammed el-Beşir'i Şam'da geçici hükümet kurmakla görevlendirdi. Peki, Suriye'nin kuzeyindeki İdlib şehri dışında tanınmayan Muhammed Beşir hakkında ne biliyoruz?

Mühendislik, şeriat ve hukuk

Muhammed Beşir 1983 yılında, Suriye rejim güçlerinin 2014 yılında muhalif güçlerin eline geçmesinden bugüne kadar giremediği Cisr el-Şuğur’da doğdu. İlkokulu, ortaokulu ve liseyi İdlib'de okudu, ardından Halep Devlet Üniversitesi'nde yüksek öğrenimine başladı. 2007 yılında aynı üniversitenin Haberleşme Bölümü'nden Elektrik Mühendisliği diplomasını aldı.

Beşir, mühendislik okumasının yanı sıra şeriat ilimleri bölümünü de okudu ve İdlib Üniversitesi'nden şeriat ve hukuk diploması aldı. 2011 yılında Suriye devriminin patlak verdiği dönemde Suriye Gaz Şirketi'ne ait gaz fabrikasında hassas enstrümantasyon bölümünün başkanı olarak çalışıyordu. Anadili olan Arapçanın yanı sıra İngilizceyi de akıcı bir şekilde konuşabiliyor.

İdlib'e dönüş

Suriye devriminin patlak vermesinden sonra rejimden ayrıldı ve Heyet Tahrir el-Şam'a katılana kadar İdlib'de kaldı. Yavaş yavaş, Heyet Tahrir el-Şam’ın lideri Ahmed el-Şara’ya yakın kişilerden oldu ve İdlib'de çeşitli görevlerde bulundu. En önemlisi, Kurtuluş Hükümeti'nin beşinci ve altıncı dönemleri olan 2021-2023 arasında üstlendiği Kalkınma Bakanı olarak görev yaptı. 27 Aralık 2023'te İdlib'de idari ve siyasi görevleri yürüten Kurtuluş Hükümeti'nin başkanlığına getirildi ve Suriye rejimi devrilene kadar bu görevi sürdürdü.

Üçlü toplantı

9 Aralık'ta Ahmed Şara, eski Suriye başbakanı Muhammed Celali ve Kurtuluş Hükümeti Başkanı Muhammed Beşir'in de katıldığı bir toplantı yaptı ve ikincisini Suriye'deki geçiş hükümetini kurmakla görevlendirdi. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığına göre Suriye'de yeni yönetimin nasıl olacağı belirleninceye kadar, geçici hükümet yalnızca birkaç aylığına görev yapacak. Beşir'e yakın olanlara göre ise hükümetinin şu andaki önceliği, diğer bakanlıkları ihmal etmeden savunma, içişleri ve dışişleri gibi hassas bakanlıkların yönetilmesine odaklanmak olacak.

Yeni kabinede görev yapacakların isimleri henüz bilinmiyor ama Enformasyon Bakanlığı’na mühendis Muhammed Yakub el-Ömer'in getirileceği sızdırıldı. Bu arada Independent Arapça kaynakları, geçiş hükümetinde önceki Suriye hükümetinden herhangi bir bakanın olmayacağını teyit etti.