İklim değişikliği soğuk hava kaynaklı ölümleri artırıyor

Araştırmacılar, soğuk havaya bağlı ölümlerin sayısının son yıllarda iki kattan fazla arttığını söylüyor

ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)
ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)
TT

İklim değişikliği soğuk hava kaynaklı ölümleri artırıyor

ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)
ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)

Yeni bir araştırmaya göre, büyük kısmı mevsimin en soğuk havalarından bazılarına hazırlanan ABD'de soğuğa bağlı ölümlerin sayısı 1990'ların sonlarından bu yana artıyor.

Verilere göre soğuk havaya bağlı ölümler 1999'la 2022 arasında iki kattan fazla artarken, en büyük artış 31 kişinin öldüğü 2016'dan sonra gerçekleşti.

Araştırmanın lideri Michael Liu, perşembe günkü sosyal medya gönderisinde, "Küresel ısınma bağlamında haklı olarak sıcaklığa odaklanılıyor ve birçok çalışma sıcaklığa bağlı ölümlerde büyük artışlar olduğunu açığa çıkardı. Bununla birlikte, iklim değişikliğinin daha aşırı kış olaylarıyla da ilişkili olduğuna dair yeni kanıtlar ortaya çıkıyor" diye açıkladı.

Sözkonusu bulgular cuma günü JAMA Network adlı akademik dergide yayımlandı.

Yazarlar, soğuğun altta yatan ya da katkıda bulunan bir neden olarak kaydedildiği ölüm belgelerini analiz etmek için Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nden alınan verileri kullandı. 1999'la 2022 arasındaki 63 milyondan fazla ölümün 40 binden fazlasında altta yatan veya katkıda bulunan neden olarak soğuk yer alıyor.

Araştırmacılar, veri eksikliği nedeniyle ölümlerin eksik sayılmış olabileceğini belirtti.

Araştırmaya dahil edilen yıllar arasında soğuğa bağlı ölüm oranlarında yıllık yüzde 3,4'lük bir artış vardı. Soğuğa bağlı ölümlerde erkeklerin oranı kadınlara kıyasla daha fazla.

Liu, neredeyse tüm gruplarda önemli artışlar görülse de ölümlerin siyah, Amerikan Yerlisi ve Alaska Yerlisi yetişkinler ve 75 yaş üstü kişiler arasında en yüksek olduğunu belirtti. Yaşlı yetişkinlerin kronik rahatsızlıkların yaygınlığı ve vücut ısısını sabit tutma becerilerinin sınırlılığı nedeniyle daha savunmasız olduğunu belirten araştırmacılar, siyahlar, Amerikan Yerlileri ve Alaska Yerlileri için yapısal risk faktörlerinden bahsetti.

Araştırmacılara göre bu artış, halk sağlığı müdahalelerini ve savunmasız nüfuslar için ısınma merkezlerine erişimin iyileştirilmesini gerektiriyor.

Çevre Koruma Ajansı'na göre, son yıllarda ABD'de kış aylarındaki ölüm oranları kış dışı aylara kıyasla yüzde 8 ila 12 daha fazla. Ölüm oranları genellikle kırsal bölgelerde daha yüksek.

Liu, "Bu bulgular küresel ısınmanın aciliyetini ve sağlık üzerindeki etkilerini hafif göstermemeli, aksine toplumlarımızı ve savunmasız nüfusları bu kış mevsiminde soğuğa maruz kalmaktan korumayı da (örneğin ısınma merkezlerine erişim) unutmamamız gerektiğini hatırlatmalı" dedi.

Evsizlik ve madde bağımlılığı gibi diğer faktörlerin yanı sıra, iklim değişikliğinin tetiklediği ekstrem kış hava olaylarının daha sık görülmesi de bu artışta muhtemel bir katalizör olabilir.

bhn
Yetkililer bu hafta Maine'de 911'i arayarak uzuvlarının donduğunu söyleyen bir yürüyüşçüyü kurtardı. Soğuğa bağlı ilk ölümlerden bazıları Maryland'de bildirildi (New Hampshire Fish and Game)

İklim değişikliği nedeniyle kışlar ısınırken, aynı zamanda daha fazla aşırı soğuk görülüyor.

Bu bulgular, mevsimin soğukla bağlantılı ilk ölümlerinin yaşandığı bir dönemde ortaya çıktı. Perşembe günü Maine'de 28 yaşındaki bir adam 911'i arayarak uzuvlarının donduğunu söyledikten sonra kurtarıldı.

Yaklaşık son iki yılın en soğuk havası bu hafta sonu ABD'nin doğusuna ve kuzeydoğusuna yerleşirken New York'ta Mavi Kod verildi. Bu, akşam 4'le sabah 8 arasında sıcaklığın 0 derece ya da altına düşmesi halinde devreye sokuluyor.

Independent Türkçe



Nolan'ın yeni projesinin detayları nihayet belli oldu

Christopher Nolan'ın Oppenheimer'ında başrolde yer alan Cillian Murphy, En İyi Erkek Oyuncu dalında Akademi Ödülü'nün sahibi olmuştu (AP)
Christopher Nolan'ın Oppenheimer'ında başrolde yer alan Cillian Murphy, En İyi Erkek Oyuncu dalında Akademi Ödülü'nün sahibi olmuştu (AP)
TT

Nolan'ın yeni projesinin detayları nihayet belli oldu

Christopher Nolan'ın Oppenheimer'ında başrolde yer alan Cillian Murphy, En İyi Erkek Oyuncu dalında Akademi Ödülü'nün sahibi olmuştu (AP)
Christopher Nolan'ın Oppenheimer'ında başrolde yer alan Cillian Murphy, En İyi Erkek Oyuncu dalında Akademi Ödülü'nün sahibi olmuştu (AP)

Christopher Nolan'ın yıldızlarla dolu yeni projesinin ayrıntıları nihayet açıklandı.

Ünlü yapım ve dağıtım şirketi Universal'ın sosyal medya paylaşımı, sinemaseverlerin merak içindeki bekleyişine son noktayı koydu.

Stüdyonun yeni X (Twitter) gönderisine göre yönetmenin gelecek projesi, "Geliştirilmiş yeni bir IMAX teknolojisi kullanılarak dünya çapında çekilecek efsanevi bir aksiyon destanı" olacak.

Hayranları heyecanlandıran tweet şöyle devam ediyor:

Film, Homeros'un destanını ilk kez IMAX ekranlarına taşıyor ve 17 Temmuz 2026'da tüm sinemalarda gösterime girecek.

54 yaşındaki Nolan, Homeros'un Yunan kahramanı Odysseus'un Truva Savaşı'ndan sonra eve dönüş yolculuğunu anlatan şiirsel destanı Odysseia'yı beyazperdeye uyarlayacak. 

Yıldızlarla dolu oyuncu kadrosu

Akademi ödüllü yönetmen, bu destansı öyküye yakışır bir oyuncu kadrosu oluşturdu: Filmin başrollerinde Matt Damon, Tom Holland, Anne Hathaway, Zendaya, Lupita Nyong'o, Robert Pattinson ve Charlize Theron yer alıyor. 

Nolan'ın Oscar fatihi draması Oppenheimer'dan sonraki ilk filminin yapımına 2025'in ilk yarısında başlanması planlanıyor. 

Nolan, senaryoyu eşi Emma Thomas'la birlikte yazacak ve filmin yapımcılığını da üstlenecek.

Epik şiir, 1954'te gösterime giren ve başrollerini Kirk Douglas'la Anthony Quinn'in paylaştığı Ulysses de dahil olmak üzere birçok kez uyarlanmıştı.

Odysseia, Coen Kardeşler'in 2000'de gösterime giren meşhur komedisi Nerdesin Be Birader? (O Brother, Where Art Thou?) de dahil olmak üzere başka filmlere de ilham kaynağı olmuştu.

Truva Savaşı'nın öyküsü, Brad Pitt'in Aşil'i ve Sean Bean'in Odysseus'u canlandırdığı 2004 yapımı Truva'yla (Troy) beyazperdeye taşınmıştı.

Nolan bu yıla, kendisine En İyi Film ve En İyi Yönetmen ödüllerini kazandıran Oppenheimer sayesinde, onlarca yıllık kariyerindeki ilk Oscar'ını kazanarak başladı. 

Yönetmen, geçen hafta düzenlenen bir törenle Britanya Kralı III. Charles tarafından resmen şövalye ilan edilerek yılı bir başka onurla tamamladı.

Independent Türkçe, Variety, Hollywood Reporter, Deadline