Gazze'de ateşkes anlaşmasına dair neler biliniyor?

Gazze'de İsrail bombardımanlarıyla öldürülenlerin sayısı 47 bine yaklaştı (AFP)
Gazze'de İsrail bombardımanlarıyla öldürülenlerin sayısı 47 bine yaklaştı (AFP)
TT

Gazze'de ateşkes anlaşmasına dair neler biliniyor?

Gazze'de İsrail bombardımanlarıyla öldürülenlerin sayısı 47 bine yaklaştı (AFP)
Gazze'de İsrail bombardımanlarıyla öldürülenlerin sayısı 47 bine yaklaştı (AFP)

Gazze savaşında taraflar, ateşkes görüşmelerinin son aşamasına varıldığını bildiriyor. 

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, müzakerelerin son ayrıntılarının görüşülmesine devam edildiğini söyledi. Anlaşma taslağının Hamas ve İsrail'e gönderildiğini belirten Ensari, "Gazze'de ateşkes, anlaşmaya varıldıktan çok kısa bir süre sonra yürürlüğe girecek" dedi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da "Hamas teklifi kabul ederse, anlaşma tamamlanıp uygulanmaya hazır olacak" ifadelerini kullandı. 

New York Times (NYT), Doha'daki Hamas yetkililerinin, Gazze'deki örgüt liderleriyle iletişime geçerek anlaşmayı ileteceğini fakat bunun zaman alabileceğini yazıyor. Bu komutanlar arasında, İsrail'in saldırısıyla öldürülen eski Hamas lideri Yahya Sinvar'ın kardeşi Muhammed Sinvar da var. 

Ateşkes taslağıyla ilgili bir bilgi henüz paylaşılmadı. Kimliğinin açıklanmaması şartıyla NYT'ye konuşan bir diplomat, muhtemel ateşkesin üç aşamalı olacağını belirtiyor. Bu süreçte İsrail ordusunun kademeli şekilde Gazze'den çekilmesi, Hamas'ın da elindeki rehineleri serbest bırakması öngörülüyor. Bu rehineler, İsrail cezaevinde tutulan Filistinli mahkumlarla takas edilecek. 

İsrailli bir yetkili, ateşkesin yaklaşık 6 hafta sürecek ilk aşamasında Hamas'ın 33 rehineyi bırakacağını söylüyor. Kaynak, İsrail'in de bunun karşılığında yüzlerce Filistinli mahkumu serbest bırakmaya hazır olduğunu belirtiyor. Hamas'ın serbest bırakacağı rehinelerin çoğunun canlı olduğu düşünülüyor.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki saldırısıyla başlayan Gazze savaşında ateşkes görüşmeleri aylardır tıkanmıştı. NYT, Donald Trump'ın 20 Ocak'ta göreve gelmesinin, süreci tekrar hızlandıran unsurlardan biri olduğuna işaret ediyor. 

Kimliklerinin açıklanmaması kaydıyla Times of Israel'e konuşan iki Arap diplomat, Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi adayı Steve Witkoff'un, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yla görüşmesinin ardından süreçte büyük ilerleme kaydedildiğini belirtiyor. 

Diplomatlar, "Joe Biden'ın bir yıl boyunca yapamadığını Trump'ın tek seferde hallettiğini" söylüyor. 

Witkoff, 11 Ocak'ta gittiği İsrail'de Netanyahu'yla bir araya gelmişti. Diplomatlar, görüşmenin "gergin" geçtiğine işaret ediyor.

Diğer yandan BBC'nin aktardığına göre Gazze'de "insani bölge" ilan edilen noktalara mayıstan beri en az 97 kez saldırı düzenlendi. Sivillerin tehlikeden uzak tutulması için kurulan bu bölgelere saldırıların mayıstan beri yoğunlaştığı, bu ay ise en az 22 bombardıman gerçekleştirildiği bildiriliyor.

Independent Türkçe, New York Times, Times of Israel, BBC



Sisi'nin Rusya'daki gündeminin başında Gazze savaşı ve ikili iş birliğinin derinleştirilmesi var

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Sisi'nin Rusya'daki gündeminin başında Gazze savaşı ve ikili iş birliğinin derinleştirilmesi var

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi'nin Moskova ziyaretinde Mısır ve Rusya arasındaki ikili iş birliğinin derinleştirilmesinin yanı sıra Gazze savaşındaki son gelişmeler ele alınacak. Sisi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in davetiyle Zafer Günü'nün 80’inci yıldönümü kutlamalarına katılmak üzere dün Rusya'nın başkentine geldi.

Şarku’l Avsat’ın Mısır resmi haber ajansı MENA’dan aktardığına göre Sisi bu akşam Rus mevkidaşı ile bir araya gelecek. Zafer Günü'nün 80’inci yıldönümü münasebetiyle bugün Moskova'daki Kızıl Meydan'da askeri bir geçit töreni düzenlenecek ve ardından devlet başkanları Alexander Bahçesi'ndeki Meçhul Asker Anıtı'na gidecek... Sisi ve diğer devlet başkanları anıta çiçek bırakacak, ardından toplu fotoğraf çektirecek.

Mısır'ın Rusya Büyükelçisi Nezih en-Necari, Sisi'nin Zafer Günü'ne katılma davetinin Rus mevkidaşının kendisine duyduğu yakın ilişki ve sevgiyi yansıttığını söyledi. Mısır Nil televizyon kanalına verdiği demeçte en-Necari, Sisi'nin Moskova ziyaretinin ikili ilişkiler ile uluslararası ve bölgesel arenadaki durum, özellikle de Gazze Şeridi'ndeki durum, devam eden İsrail saldırganlığı ve kendi kaderini belirlemek ve kendi devletine sahip olma hakkını elde etmek isteyen Filistin halkı üzerindeki baskılar hakkında istişarelerde bulunmak için bir fırsat olacağını belirtti.

“Mısır her zaman Filistin davasının ilk savunma hattında yer almıştır” diyen en-Necari, Cumhurbaşkanı Sisi'nin bu konuda büyük çaba sarf ettiğini söyledi. Rusya'nın uluslararası arenada önemli bir role sahip olduğunu ve Filistin davasına yönelik tarihi bir rolü olduğunu kaydeden en-Necari, İsrail'in acımasız saldırganlığını durdurmak için neler yapılabileceği konusunda iki cumhurbaşkanı arasında koordinasyon ve istişare gerektiğini vurguladı.

15 Ocak'ta Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasına varıldığı ve İsrail ile Hamas arasında Mısır, Katar ve ABD'nin arabuluculuğunda üç aşamada uygulanmak üzere esir ve mahkûm değişimi yapılacağı açıklanmış ve anlaşma 19 Ocak'ta yürürlüğe girmişti. İlk aşama, anlaşmanın başlamasından 42 gün sonra ateşkesi istikrara kavuşturacak bir anlaşmaya varılamadan sona erdi.

Mısır, ateşkesin istikrara kavuşturulması, esir ve mahkûmların serbest bırakılması ve insani yardım malzemelerinin Gazze Şeridi'ne girişi de dâhil olmak üzere anlaşmanın üç aşamasının uygulanmasını sağlamak için çabalarını sürdürüyor.

fgthyju
Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)

Rusya'nın Kahire Büyükelçiliği, Sisi'nin Zafer Günü kutlamalarına katılmak üzere Moskova'ya gelişini memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı. Büyükelçilik dün yaptığı açıklamada, Rusya'nın ‘Cumhurbaşkanı Sisi'yi eski ve değerli bir dost olarak’ karşıladığını belirtti. Büyükelçilik, 9 Mayıs Zafer Günü yıldönümü kutlamalarının ve bugün yapılması planlanan zirve düzeyindeki görüşmelerin, iki halk arasındaki derin karşılıklı sempati ve iki lider arasındaki güçlü ve yakın ilişkilere dayanan Rus-Mısır ortaklığına yeni bir ivme kazandıracağına inandığını kaydetti.

Mısır'ın Rusya Büyükelçisi en-Necari, Rusya ve Mısır devlet başkanları arasındaki görüşmelerde Sudan, Libya ve Suriye'deki durumların ele alınacağını, Mısır'ın bölgenin istikrarında tarihi bir rolü olduğunu ve bölgesel ortamın mümkün olduğunca istikrarlı hale getirilmesiyle ve kardeş Arap halklarının barış ve istikrar içinde yaşamasıyla ilgilendiğini ifade etti.

Mısır Cumhurbaşkanlığı'na bağlı Devlet Enformasyon Servisi’ne göre, Mısır-Rusya ilişkileri Cumhurbaşkanı Sisi döneminde yeni ve güçlü bir ivme kazanmış ve istikrarsızlıkla karakterize edilen mevcut uluslararası koşullar ışığında daha belirgin hale gelmiştir. Ayrıca Mısır'ın Rusya ile ilişkileri, Mısır-Rusya yakınlaşmasında önemli bir rol oynayan uluslararası düzeydeki siyasi koşullarla bağlantılıdır.

sdfrgt
Mısır ile Rusya arasındaki ekonomik ilişkiler önemli büyüme kaydediyor. (Fotoğraf: Abdulfettah Ferec)

Mısır ve Rusya arasındaki mevcut projelerle ilgili olarak en-Necari, iki devlet başkanının bu projelerin gerekli hız ve doğrulukla tamamlanması için siyasi irade yoluyla büyük bir itici güç oluşturduğunu ve bunun aralarında bir istişare konusu olduğunu belirterek, “Moskova, Mısır'daki Rus sanayi bölgesine büyük önem veriyor” dedi.

En-Necari, Mısır'ın BRICS grubuna üyeliğinin ticaret ve yatırım alanındaki ekonomik rolünün bir teyidi olduğunu ve gelecekte Mısır'a çok şey kazandıracağını vurguladı. Öyle ki BRICS, Mısır devletine, küresel ekonomiye ve dolayısıyla üye ülkelerin ekonomilerine daha fazla istikrar getirmek için izlenebilecek politikalar konusunda istişarede bulunma ve ticaret, yatırım ve teknoloji alışverişi alanlarında iş birliğini geliştirme imkânı veriyor.

Mısır ve Rusya arasındaki ekonomik ilişkiler, iki ülke arasındaki ticari alışverişin yeni bir rekor seviyeye ulaşarak 2024 yılında 8 milyar dolara ulaşması nedeniyle önemli bir büyümeye tanıklık ediyor (Mısır bankalarında 1 ABD doları 50,6 cüneyh).