Hamas ve İsrail, ateşkes anlaşmasının önündeki ‘engelleri’ aştı… Anlaşmanın pazar günü yürürlüğe gireceği teyit edildi

Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail sınırı yakınlarında düzenlenen bir askerî geçit törenine katılan Hamas mensupları, 19 Temmuz 2023. (Reuters)
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail sınırı yakınlarında düzenlenen bir askerî geçit törenine katılan Hamas mensupları, 19 Temmuz 2023. (Reuters)
TT

Hamas ve İsrail, ateşkes anlaşmasının önündeki ‘engelleri’ aştı… Anlaşmanın pazar günü yürürlüğe gireceği teyit edildi

Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail sınırı yakınlarında düzenlenen bir askerî geçit törenine katılan Hamas mensupları, 19 Temmuz 2023. (Reuters)
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail sınırı yakınlarında düzenlenen bir askerî geçit törenine katılan Hamas mensupları, 19 Temmuz 2023. (Reuters)

İsrail'in Gazze Şeridi'nde ateşkes ve esirlerin serbest bırakılması için verdiği nihai onayın zamanlaması konusundaki belirsizliğin ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada, anlaşmanın pazar günü planlandığı gibi yürürlüğe girmesinin beklendiği bildirildi. Hamas tarafı da İsrail'in anlaşmanın şartlarını yerine getirmemesinden kaynaklanan ‘engellerin’ aşıldığını duyurdu.

Hamas tarafından yapılan açıklamada, tüm Filistinli gruplardan mahkûmların serbest bırakılmasını içeren bir takas anlaşması yapılmaya çalışıldığı ifade edildi.

Hamas, ilk aşamada serbest bırakılacak Filistinli mahkûmların listesinin takasın aşamalarına ve prosedürlerine göre Mahkûmlar Ofisi tarafından yayınlanacağını bildirdi.

zxsacdfrg
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'a düzenlediği hava saldırılarının ardından yükselen dumanlar (AFP)

İsrail Güvenlik Kabinesi’nin anlaşmayı nihai olarak ne zaman onaylayacağı belirsizdi.

Netanyahu'nun ofisi

Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada, “Esirler pazar günü yürürlüğe girmesi beklenen anlaşma çerçevesinde serbest bırakılacak” denildi.

Netanyahu'nun ofisinden daha önce yapılan açıklamada, son dakika engellerinin ‘15 aylık savaşı sona erdirecek ateşkesin İsrail tarafından onaylanmasını engellediği’ belirtilmişti.

Netanyahu bugün Güvenlik Kabinesi’ni toplayacağını ve ardından uzun süredir beklenen anlaşmayı onaylamak üzere Bakanlar Kurulu ile bir araya geleceğini duyurdu.

xscdfrgt
İsrailliler Tel Aviv'de Netanyahu karşıtı gösteri düzenledi ve esirlerin serbest bırakılmasını talep etti. (Arşiv - AP)

Anlaşma Gazze Şeridi'ndeki çatışmaları durduracak ve İsrail'in elindeki Filistinli mahkumların serbest bırakılması karşılığında Gazze Şeridi'ndeki onlarca esirin serbest bırakılmasını sağlayacak. Anlaşma aynı zamanda, yerinden edilmiş yüz binlerce Filistinlinin evlerine geri dönmesine olanak tanıyacak.

İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir dün, Gazze ateşkes anlaşmasını onaylaması halinde Netanyahu'nun koalisyon hükümetinden ayrılma tehdidinde bulundu.



Ülkesine karşı çıktı, İsrail'in yanında yer aldı... Potansiyel “Uluslararası Adalet” yargıcı hakkında ne biliyoruz?

Uluslararası Adalet Divanı Hâkimi Julia Sebutinde (Uluslararası Mahkeme web sitesi)
Uluslararası Adalet Divanı Hâkimi Julia Sebutinde (Uluslararası Mahkeme web sitesi)
TT

Ülkesine karşı çıktı, İsrail'in yanında yer aldı... Potansiyel “Uluslararası Adalet” yargıcı hakkında ne biliyoruz?

Uluslararası Adalet Divanı Hâkimi Julia Sebutinde (Uluslararası Mahkeme web sitesi)
Uluslararası Adalet Divanı Hâkimi Julia Sebutinde (Uluslararası Mahkeme web sitesi)

Lübnanlı yargıç Nevvaf Selam'ın geçtiğimiz günlerde Uluslararası Adalet Divanı (UAD) başkanlığından istifa etmesinin ardından, daha önce İsrail'in yanında yer alarak Gazze'deki “soykırım” suçlamalarını reddeden Ugandalı yargıç Julia Sebutinde adı mahkemenin başkanlığı için gündeme geldi.

Nevvaf Selam'ın Uluslararası Adalet Divanı başkanı olarak görev süresinin Şubat 2027'de sona ermesi beklenirken, Lübnan Başbakanlığı görevini üstlenmek üzere istifa etmesi sonrası Julia Sebutinde adı gündeme geldi.

Peki, Sebutinde kimdir ve onun hakkında ne biliyoruz?

Sebutinde, Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı'na yargıç olarak seçilen ilk Afrikalı kadındır.

1954 doğumlu ve ilk kez 2012'de Adalet Divanı üyeliğine seçildi, ardından 2021 yılında yeniden seçildi. Çeşitli adli ve hukuki görevlerde bulundu. Uganda'daki Makerere Üniversitesi'nden mezun oldu. Kampala'daki Hukuk Geliştirme Merkezi'nden diploma ve Edinburgh Üniversitesi'nden Hukuk alanında yüksek lisans derecesine sahiptir. Savaş suçlarıyla ilgili davalarda geniş bir deneyimi vardır.

Julia Sebutinde, Uganda'da 1978'den 1990'a kadar Adalet Bakanlığı'nda çalıştı. Edinburgh Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde Hukuk alanında yüksek lisans eğitimi aldı ve 1991'de mezun oldu.

2009 yılında Edinburgh Üniversitesi'nden hukuk alanında fahri doktora unvanını aldı.

Julia Sebutinde, John Bagunywa Sebutinde ile evli ve iki kız çocuğu vardır.

Ülkesine karşı kararı destekledi

Julia Sebutinde, 2022 yılında Uluslararası Adalet Divanı'nın ülkesi aleyhine verdiği, Uganda'nın Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne 1998 ile 2003 yılları arasında iki ülke arasında yaşanan ihtilaf nedeniyle 325 milyon dolar tazminat ödemesi gerektiği yönündeki kararını onadı.  

Filistinlilere yönelik soykırımın önlenmesi kararına karşı çıktı.

Sebutinde, İsrail temsilcisi ile birlikte, Güney Afrika'nın İsrail'i “soykırım” yapmakla suçlayarak açtığı davada, mahkemenin Filistinlilere yönelik soykırımı önleme ve sivillere daha fazla yardım etme kararına karşı çıkan Uluslararası Adalet Divanı'nın 17 hâkimi arasında yer aldı.

O dönemde, mahkemenin yargı yetkisinin Soykırım Sözleşmesi ile sınırlı olduğunu ve uluslararası insancıl hukukun ihlal edildiği iddialarını kapsamadığını söyleyerek, kararını gerekçelendirdi. Bunun ardından Uganda'nın Birleşmiş Milletler temsilcisi Adonia Ayebare hemen açıklama yaptı. Vatandaşı Yargıç Julia Sebutinde'nin Uluslararası Adalet Divanı'ndaki kararının, ülkesinin Filistin'deki duruma ilişkin tutumunu temsil etmediğini belirterek, Uganda'nın Filistin halkının içinde bulunduğu acı durumun son bulması için verdiği destek, Birleşmiş Milletler'de kullandığı oylarla ortaya konmuştur" ifadelerini kullandı.

“Hassas zamanlama”

Şarku’l Avsat’ın Israel Today'den aktardığına göre, Yargıç Sebutinde'nin UAD başkanlığına gelişinin zamanlaması, özellikle Güney Afrika'nın temmuz ayında açtığı davada İsrail'in savunmasını sunacak olması nedeniyle “hassas”. UAD kurallarına göre, her üç yılda bir Komisyon üyelerinin oylarıyla seçilen Başkan, kurumun idari işlerini denetler ve komitelerine başkanlık eder. Yargıçlar bir davada eşit olarak bölündüğünde, başkan oy kullanma hakkına sahiptir.