Trump'ı eleştiren sızdırılmış Alman diplomatik belgesi Berlin'i utandırdı

Almanya'nın ABD Büyükelçisi Andreas Michaelis (Arşiv)
Almanya'nın ABD Büyükelçisi Andreas Michaelis (Arşiv)
TT

Trump'ı eleştiren sızdırılmış Alman diplomatik belgesi Berlin'i utandırdı

Almanya'nın ABD Büyükelçisi Andreas Michaelis (Arşiv)
Almanya'nın ABD Büyükelçisi Andreas Michaelis (Arşiv)

Almanya'nın Washington Büyükelçisi'nin Donald Trump'ı sert bir dille eleştirdiği diplomatik belgenin medyaya sızdırılması, seçilmiş başkanın yemin töreni arifesinde tartışmalara neden oldu.

Donald Trump'ın yemin töreninde ülkesini temsil edecek olan Almanya'nın ABD Büyükelçisi, dün Bild gazetesi tarafından yayınlanan gizli bir belgede, seçilmiş başkanın ‘intikam planlarından’ duyduğu endişeyi dile getirdi ve programının Amerika'daki demokrasiyi baltalayabileceğine inandığını belirtti. Gazeteye göre Andreas Michaelis'in sözleri, salı günü Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock'a gönderilen ve yeni ABD Başkanı’nın ülkesinin ‘anayasal düzenini yeniden çizmeye’ yönelik ‘maksimum yıkım stratejisini’ kınadığı bir diplomatik telgrafta yer aldı. Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre Almanya Dışişleri Bakanlığı, ‘iç belgeler, analizler ya da elçilik raporları’ hakkında ‘prensip olarak’ yorum yapmayı reddetti.

Alışılagelmiş diplomatik normlardan farklı olarak Michaelis, gizli belgede, Trump'ın ‘intikam arzusuyla’ hareket eden bir adam olduğunu ve Kongre ve federal eyaletler pahasına ‘aşırı yetkileri başkanın elinde merkezileştirme’ eğiliminde olabileceğini savundu. Yirmi yılı aşkın bir süre önce eski Alman Dışişleri Bakanı Joschka Fischer'in sözcülüğünü yapmış olan Alman Büyükelçi, ABD'nin temel demokratik ilkelerinin, iktidarın bu şekilde kullanılmasıyla ‘büyük ölçüde baltalanabileceğini’ düşünüyor.

Diplomatik belgenin sızdırılması Berlin için elverişsiz bir zamana denk geldi. Zira 65 yaşındaki büyükelçi bugün yeni ABD Başkanı’nın yemin töreninde Alman hükümetini temsil edecek. Büyükelçi analizinde, Trump'ın kilit pozisyonlara müttefiklerini atamaya çalışması nedeniyle yabancılara yönelik ‘toplu sınır dışı’ tehditleri ve adli soruşturmaların gözetimine ilişkin endişelerini de dile getirdi. Ayrıca Trump ve müttefiki Elon Musk'ın ifade özgürlüğüne kısıtlamalar getirmek ve azınlıkların haklarını sınırlamak istemesinden de endişe duyuyor.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock belgeyi doğruladı, ancak belgenin ‘gizli’ olarak sınıflandırıldığını ve öyle kalması gerektiğini savundu. Konuyla ilgili olarak devlet televizyonuna verdiği demeçte Baerbock, “Elbette büyükelçilikler rapor yazarlar, bu onların işidir, özellikle de hükümet değişikliklerinde nerede durduğumuzu bilmemiz için… Ve tabii ki Washington'daki büyükelçiliğimiz de bunu yapıyor” ifadelerini kullandı.

Baerbock sözlerini şöyle sürdürdü: “Seçilmiş ABD başkanı, özellikle gelecekte Beyaz Saray'da alınacak kararlarla ilgili olarak ne yapmak istediğini zaten açıkladı. Buna hazırlıklı olmalıyız. ABD en önemli müttefiklerimizden biri. Almanya ve Avrupa'nın çıkarları doğrultusunda yeni ABD yönetimiyle yakın iş birliğini sürdürmek zorundayız.”

Almanya Şansölyesi Olaf Scholz'un Sosyal Demokrat Partisi'nin (SPD) eş başkanı Lars Klingbeil, cumartesi günü Bild’e verdiği röportajda, ‘her ABD hükümetiyle iyi çalışmak gerektiğini, ancak alınan ilk sinyallerin cesaret verici olmadığını’ söyledi. Klingbeil, “Donald Trump'a elimizi uzatıyoruz. Ancak açık olalım, eğer reddederse, güçlü olmak ve çıkarlarımızı savunmak zorundayız” dedi.

Alman Kölnische Rundschau gazetesi ‘Berlin, ABD'deki iktidar değişikliği öncesinde kendini aptal yerine koyuyor’ diye yazdı. Almanya'nın eski Washington Büyükelçisi ve Münih Güvenlik Konferansı'nın eski direktörü Wolfgang Ischinger'e göre “Söz konusu sızıntı mevcut durumda ne yazık ki zehirli. Çünkü yeni ABD yönetimini çileden çıkaracak.”

Kamuoyu yoklamalarında şansölye olmak için favori gösterilen Almanya'nın muhafazakâr muhalefet lideri Friedrich Merz de ‘bir Alman büyükelçiliğinin ABD'nin seçilmiş başkanı hakkında her türlü eleştiri ve saçmalıkla dolu bir yorumunun yayınlanmasından’ duyduğu hoşnutsuzluğu dile getirdi.

Merz bir seçim mitinginde yaptığı konuşmada, “ABD Başkanı ve hükümetinin Almanya'nın onları parmakla göstermesine ihtiyacı yok” dedi.



Trump'ın göreve başlamasından önce onlarca diplomat ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan istifa etti

ABD'nin yeni başkanı Donald Trump (Reuters)
ABD'nin yeni başkanı Donald Trump (Reuters)
TT

Trump'ın göreve başlamasından önce onlarca diplomat ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan istifa etti

ABD'nin yeni başkanı Donald Trump (Reuters)
ABD'nin yeni başkanı Donald Trump (Reuters)

Onlarca üst düzey diplomat, seçilmiş Başkan Donald Trump'ın yardımcılarından aldıkları talimat üzerine bugün ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan istifa etti. Konuyla ilgili bilgi sahibi üç ABD'li yetkili Washington Post'a yaptıkları açıklamada, aralarında Siyasi İşler Müsteşar Vekili John Bass ve Enerji Kaynaklarından Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Geoffrey Pyatt'ın da bulunduğu deneyimli isimlerin ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan ayrılacağını söyledi.

Her yeni gelen yönetimin ayrıcalığı olan istifa talebi, Başkan Biden'ın dört yıllık yönetiminin ardından Dışişleri Bakanlığı'nın yaklaşımını hızla değiştirme arzusuna işaret ediyor. Trump'ın temel öncelikleri arasında müttefiklere ve düşmanlara kapsamlı gümrük vergileri uygulamak, Ukrayna'daki savaşı sona erdirmek, İsrail ile Hamas arasında sürekli ateşkesi sağlamak ve milyonlarca belgesiz göçmeni sınır dışı etmek yer alıyor.

Trump'ın geçiş ekibinden bir yetkili, “Başkan Trump'ın ulusumuzun ve ABD'nin çalışan kadın ve erkeklerinin durumuna ilişkin vizyonunu paylaşan yetkilileri seçmemiz yerinde olacaktır. Düzeltmemiz gereken pek çok başarısızlık var ve bunun için aynı hedeflere odaklanmış kararlı bir ekip gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Trump'ın ekibi geçtiğimiz cuma günü, bakanlıkta sekreter yardımcısı ve diğer üst düzey pozisyonlarda görev yapan birçok yetkiliye pazartesi gününden sonra kendilerine ihtiyaç duyulmayacağını açıkça belirtti.

Bazı yeni başkanlar, seçtikleri atamalar Senato onayı alana kadar üst düzey görevlerde daha geniş bir diplomat havuzunu tutmayı tercih ediyor. Ancak Trump bunun yerine, bu hafta liderlik pozisyonları boşaldıkça çeşitli departmanların başına geçmek üzere 20'den fazla ‘kıdemli büro yetkilisinin’ seçilmesine izin verdi.

Konuyla ilgili bilgi sahibi yetkililer, bu yetkililerden bazılarının Trump'ın ilk döneminde Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal Güvenlik Konseyi'nde kilit görevlerde bulunduğunu söyledi.

Üst düzey yetkililerin ofise atandığını ilk duyuran Fox News oldu. Bass ve diğer kilit yetkililerin ayrılışı daha önce bildirilmemişti.

Trump, sadakatsiz ve gündemini baltaladığını düşündüğü federal bürokratlardan oluşan ve ‘derin devlet’ olarak adlandırdığı yapıyı ortadan kaldırmayı hedefleyen bir kampanya yürütmüştü. Dışişleri Bakanı olarak seçtiği Senatör Marco Rubio, Dışişleri Bakanlığı'nın Trump'ın ‘Önce Amerika’ gündemine öncelik vermesi gerektiğini söyledi ve bakanlığı ‘yeniden önemli’ hale getirme sözü verdi.

Rubio geçen hafta yaptığı açıklamada, “Son 20 yılda birden fazla yönetim altında gerçekleşen şey, Dışişleri Bakanlığı'nın etkisinin azalmasıdır. Kararlar alınırken bu masada olmalıyız. ABD Dışişleri Bakanlığı yaratıcı fikirlerin ve etkili uygulamanın kaynağı olmalı” ifadelerini kullandı.

İstifası istenen üst düzey bir yetkili, boşluğu doldurmaya yardımcı olmak için daha uzun süre görev yapmaya hazır olduğunu söyledi, ancak bunun Trump'ın kararı olduğunu vurguladı. Yetkili, “Hepimiz yeni ekibe başarılar dilemeliyiz” dedi.

İstifası istenen ikinci bir diplomat ise Trump'ın ekibinin konuyu profesyonelce ele aldığını ve talebin kişisel olmadığını açıkladığını söyledi. Diplomat, “Daha önce çalıştıkları ve tanıdıkları kişileri yerlerine getirmek istiyorlar” dedi.

Yeni yetkililer arasında Dışişleri Bakanlığı'nın İstihbarat ve Araştırma Bürosu olarak adlandırılan istihbarat kolunun başında bulunan Lisa Kenna da bulunuyor. Kenna, dönemin Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun özel sekreteri olarak görev yapıyordu. Kenna'nın bu görevi yeniden üstlenmesi ve aynı zamanda siyasi işlerden sorumlu müsteşar olarak görev yapması bekleniyor. Bu görev, Asya'dan Latin Amerika'ya, Afrika'dan Avrupa'ya bölgesel büroları denetleyen Dışişleri Bakanlığı'ndaki en zorlu görevlerden biri.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Trump'ın yardımcıları geçtiğimiz hafta, bakanlığın iş gücünü ve iç koordinasyonunu denetleyen üç üst düzey diplomattan (Dereck Hogan, Marcia Bernicat ve Alaine Teplitz) istifa etmelerini istedi.