Rus istihbaratı CIA'i taklit ediyor ve Amerikalıları iş birliğine çağırıyor

Moskova'daki Amerikan Büyükelçiliği girişinde Amerikan ve Rus bayrakları (Arşiv - AFP)
Moskova'daki Amerikan Büyükelçiliği girişinde Amerikan ve Rus bayrakları (Arşiv - AFP)
TT

Rus istihbaratı CIA'i taklit ediyor ve Amerikalıları iş birliğine çağırıyor

Moskova'daki Amerikan Büyükelçiliği girişinde Amerikan ve Rus bayrakları (Arşiv - AFP)
Moskova'daki Amerikan Büyükelçiliği girişinde Amerikan ve Rus bayrakları (Arşiv - AFP)

Rusya'nın dış istihbarat servisi dün, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) Rusları devşirme çabalarına karşılık olarak dünya barışıyla ilgilenen “gerçek Amerikan vatandaşlarını” güvenli iletişim yoluyla haberleşmeye çağıran İngilizce bir video yayınladı.

CIA, Ukrayna'daki savaşın Rusya'da ajan toplamak için nadir bir fırsat sunduğunu belirtiyor. Teşkilat 2023 yılında Rus yetkilileri hedef alan bir video yayınlayarak, onları yalancı ikiyüzlülerle dolu olduğunu söylediği bir sistemde doğruyu söylemeye çağırdı.

KGB'yi devralan ana kurum olan FSB ise CIA'in yayınladığı videolarla Rusları saflarına katma yönündeki “beceriksiz” girişimleriyle alay etti.

zaxsdfergt
CIA logosu (Reuters)

Rusya Dış İstihbarat Teşkilatı'nın (FSB) internet sitesinde yayınladığı ve Telegram uygulamasında da yer alan video, Sovyet-Amerikan'ın İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi Almanya'sını yenmek için yürüttüğü ortak çabalara gönderme yapıyor ve ardından Ukrayna savaşının tehlikelerine dikkat çekiyor.

Videoda şu ifadelere yer verildi: "CIA'nın gösterdiği yıkıcı çabaların boşuna olduğuna, Rus ve Amerikan halklarının Nazizm'e karşı ortak mücadele tarihinin şanlı sayfalarını unutmadığına inanıyoruz... Video mesajımızda sadece geçmişi hatırlatmakla kalmıyor, geleceğe yönelik seçenekler de sunuyoruz."

Kısmen CIA tarafından yayınlanan videoları taklit eden videoda, İkinci Dünya Savaşı sırasında bir çiftliğin ve Sovyet ve Amerikan askerlerinin kucaklaşmasının duygusal görüntüleri ile ABD ve diğer Batılı ülkelerin Kiev'i askeri ve mali yardımla desteklediği Ukrayna'daki savaşın sert görüntüleri yer alıyor.

fergthyju
Sahne adıyla Shaman olarak bilinen Yaroslav Dronov'un, organizatörlerin Moskova'daki video yayın platformu YouTube'daki Rus kullanıcı kanallarının yasadışı olarak engellenmesi olarak tanımladığı durumu protesto etmek amacıyla düzenlenen konseri öncesinde, ABD Büyükelçiliği'nin cephesinde Rus devlet bayrağı açıldı (Reuters)

 Video, ilgilenen ABD vatandaşlarının anonim iletişime olanak sağlayan Tor ağı üzerinden Rus dış istihbaratıyla iletişim kurmak için kullanabilecekleri bir adresle sona eriyor.

Videonun yayınlanması, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeye yönelik yeni çabalarına ilişkin spekülasyonlarla aynı zamanda gerçekleşti. Şarku’l Avsat’ın Rusya TASS ajansından aktardığına göre dün önde gelen bir Rus milletvekili, Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında görüşme için hazırlıkların “ileri bir aşamada” olduğunu belirtti.

xscdfvgt
CIA'in Virginia'daki ana binası (Arşiv- Reuters)

FSB ve öncülleri, Sovyetlerin nükleer sırları elde etmesine yardımcı olan Julius Rosenberg ve binlerce ABD sırrını aktaran Robert Hanssen ve Aldrich Ames gibi ABD tarihinin en zarar verici ajanlarından bazılarını devşirmiştir.



Afgan yetkililer kadınlara yönelik bir radyo istasyonunun yayınını askıya aldı

28 Kasım 2021'de çekilen bu fotoğraf, Kabil'deki Begüm Radyosunda canlı derse katılan öğretmen ve öğrencileri gösteriyor, (Getty)
28 Kasım 2021'de çekilen bu fotoğraf, Kabil'deki Begüm Radyosunda canlı derse katılan öğretmen ve öğrencileri gösteriyor, (Getty)
TT

Afgan yetkililer kadınlara yönelik bir radyo istasyonunun yayınını askıya aldı

28 Kasım 2021'de çekilen bu fotoğraf, Kabil'deki Begüm Radyosunda canlı derse katılan öğretmen ve öğrencileri gösteriyor, (Getty)
28 Kasım 2021'de çekilen bu fotoğraf, Kabil'deki Begüm Radyosunda canlı derse katılan öğretmen ve öğrencileri gösteriyor, (Getty)

Afganistan Bilgi ve Kültür Bakanlığı, salı günü yapılan resmî açıklamada kadın radyo istasyonunun yayınını askıya aldığını duyurdu. Bakanlık yayının durdurulmasının, yabancı bir televizyon kanalına "izinsiz içerik ve program sağlanması"na atıfta bulunarak, "yayın politikalarının ihlali ve (lisansın uygunsuz kullanımı)" nedeniyle olduğunu belirtti.

Taliban'ın Enformasyon ve Kültür Bakanlığı salı günü yaptığı açıklamada, Afganistan'daki kadın radyo istasyonunu kapattığını duyurdu. Bu, yetkililerin yabancı medya ile çalıştığı iddiasıyla bir medya kuruluşunu ikinci kez kapatışı oldu.

Bakanlık açıklamasında, “Radyo Begüm yayın politikasını ihlal etti ve lisansını uygunsuz bir şekilde kullandı. “Bu karar, yabancı bir TV kanalına izinsiz içerik ve program sağlamak da dahil olmak üzere çeşitli ihlallerin ardından geldi” ifadelerini kullandı. Bakanlık, istasyonun geleceğini belirlemek için gerekli tüm belgelerin gözden geçirileceğini belirtti.

Radyo Begüm, Mart 2021'de, Taliban'ın iktidarı ele geçirmesinden beş ay önce, ABD ve NATO güçlerinin kaotik şekilde geri çekildiği bir dönemde, Dünya Kadınlar Günü'nde yayın hayatına başlamıştı.

Kanalın içeriği tamamen Afgan kadınlar tarafından üretilmektedir. Kardeş uydu kanalı Begum TV, Fransa'dan yayın yapmakta ve 7. sınıftan 12. sınıfa kadar Afgan müfredatını kapsayan eğitim programları yayınlamaktadır.

swdergty
Bir Afgan, Bank of Afganistan'ın Kabil'deki ofisinin bulunduğu binanın önünde yürüyor, 5 Şubat 2025 (AFP)

Aralarında Sınır Tanımayan Gazeteciler'in de bulunduğu insan hakları grupları salı günkü askıya alma kararını kınadı ve kararın iptal edilmesini talep etti.

Taliban iktidarı ele geçirdiğinden bu yana kadınları eğitimden, pek çok istihdam alanından ve kamusal alandan dışladı. Taliban'ın medya üzerindeki kontrolünü sıkılaştırmasıyla birlikte gazeteciler, özellikle de kadınlar işlerini kaybetti.

wdefrtg5y6
Belh ilçesinde İslami bir okula giden Afgan kızları (4 Şubat 2025), (AFP)

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü'nün 2024 Basın Özgürlüğü Endeksi'nde Afganistan 180 ülke arasında 178. sırada yer aldı. Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığı rapora göre, bir önceki yıl 152. sırada yer alıyordu.

Enformasyon Bakanlığı, Radyo Begüm'ün hangi yabancı TV kanalıyla çalıştığının iddia edildiğini açıklamadı.

Taliban, geçtiğimiz mayıs ayında Afganistan'daki gazetecileri ve uzmanları Afganistan Uluslararası Televizyonu ile iş birliği yapmamaları konusunda uyarmıştı. Bu, Taliban'ın ilk kez belirli bir medya kuruluşuyla iş birliği yapılmaması konusunda uyarıda bulunmasıydı.

Kadınların eğitimini teşvik etmeyi amaçlayan ve kadınlar tarafından işletilen Kabil merkezli Radyo Begüm, Taliban'ın Enformasyon ve Kültür Bakanlığı'ndan görevlilerin, istasyonun Afgan başkentindeki merkezinde yaptıkları arama sırasında personeli kelepçelediğini belirtti.

Radyo tarafından salı günü yapılan açıklamada, “Görevliler, istasyonda çalışan kadın gazeteciler de dahil olmak üzere (Radyo Begüm) personeline ait bilgisayarlara, sabit disklere, dosyalara ve telefonlara el koydu. Herhangi bir üst düzey yönetici pozisyonunda bulunmayan iki erkek çalışanı da gözaltına aldı” denildi.

zxscdfvrgt
Burka giyen Afgan kadınlar Cüzcan vilayetinin Akça bölgesindeki bir pazarda sadaka istemek için yol boyunca oturuyor, 3 Şubat (AFP)

Bakanlık daha sonra, “yabancı bir TV kanalına izinsiz içerik ve program sağlanması” da dahil olmak üzere “yayın politikasının ihlali ve kanalın lisansının uygunsuz kullanımı” iddialarını gerekçe göstererek kanalın yayınının durdurulduğunu doğruladı.

Bakanlık söz konusu yabancı TV kanalının kimliğini açıklamadı, ancak kanalın geleceğine “zamanı geldiğinde” karar vereceğini belirtti.

Üç yıldan uzun bir süre önce iktidarı ele geçirmesinden bu yana Taliban (dünyanın çoğu tarafından tanınmayan militan bir İslamcı grup) Afganistan'daki medya ortamı üzerindeki kontrolünü sıkılaştırdı.

Başlangıçta kendilerini 1990'lardaki önceki yönetim dönemlerinin daha ılımlı bir versiyonu olarak sunmalarına, hatta kadınların üniversite seviyesine kadar eğitimlerine devam etmelerine izin verme sözü vermelerine rağmen, hızla geri adım attılar.
O zamandan bu yana kız çocuklarına ortaokulları kapattı, kadınların üniversiteye gitmesini yasakladı, STK'lar ve BM dahil birçok sektörde çalışmalarını engelledi, yanlarında bir erkek veli olmadan seyahat etmelerini kısıtladı, parklar ve spor salonları gibi halka açık yerlere girmelerini engelledi.

Taliban aynı zamanda katı bir dizi "iyiliği emredip kötülükten men etme" kanunları uyarınca şarkı söylemek, kitabı yüksek sesle okumak da dahil olmak üzere halka açık yerlerde kadınların sesini yasaklayarak, Radyo Begüm'ün kadın dinleyicilerine ulaşmasını zorlaştırdı.

Begüm'ün 2021 yılında yayın hayatına başlayan radyo istasyonu, ülke dışındaki bir TV kanalına içerik sağlamakla suçlanıyor. Afgan medyasının karşı karşıya olduğu zorluklara rağmen, ülkede çok sayıda kadın radyosu faaliyet göstermeye devam ediyor.

Begüm Radyo istasyonunun yayınının askıya alınması, medya savunma gruplarının Taliban'ın iktidara gelmesinden beri Afganistan'da medya özgürlüğüne yönelik kısıtlamaların artmasından bahsettiği bir dönemde gerçekleşti.