Yoğunlaşan uluslararası baskı, Gazze'nin işgaliyle yarışıyor

Suudi Arabistan, daha fazla ülke tarafından Filistin Devleti'nin tanınması kararı alınmasını memnuniyetle karşıladı

Dün İsrail'in saldırısı sonucu beş kişinin öldüğü Gazze şehrindeki Şifa Hastanesi önündeki gazeteciler çadırı önünde yas tutan Filistinliler (AFP)
Dün İsrail'in saldırısı sonucu beş kişinin öldüğü Gazze şehrindeki Şifa Hastanesi önündeki gazeteciler çadırı önünde yas tutan Filistinliler (AFP)
TT

Yoğunlaşan uluslararası baskı, Gazze'nin işgaliyle yarışıyor

Dün İsrail'in saldırısı sonucu beş kişinin öldüğü Gazze şehrindeki Şifa Hastanesi önündeki gazeteciler çadırı önünde yas tutan Filistinliler (AFP)
Dün İsrail'in saldırısı sonucu beş kişinin öldüğü Gazze şehrindeki Şifa Hastanesi önündeki gazeteciler çadırı önünde yas tutan Filistinliler (AFP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, güvenlik yetkililerinin ve ordu komutanlarının itirazlarına rağmen Gazze Şeridi’nin işgalini hızlandırmaya, aşırı sağcıları memnun etmeye ve hükümetinin ömrünü uzatmaya çalışıyor. İçeride büyük bir hoşnutsuzluk varken, uluslararası kamuoyu onun Gazze'deki kanlı uygulamalarını artan bir şekilde kınıyor ve Filistin devletini tanımaya kararlı ülkelerin sayısı giderek artıyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Gazze'nin işgalinin daha önce eşi ve benzeri görülmemiş bir felaket olacağı uyarısında bulunarak, bölgede istikrarı sağlamak için Birleşmiş Milletler’in (BM) yetkilendirdiği uluslararası bir ittifak kurulmaya çağırdı. İtalya Savunma Bakanı Guido Crosetto da İsrail hükümetinin ‘aklını ve insanlığını yitirdiğini’ söyledi. Crosetto, İsrail'e yaptırım uygulanması olasılığına açık olduklarını belirtti.

Avustralya, eylül ayına kadar Filistin devletini tanıyacağını açıklarken Yeni Zelanda da eylül ayına kadar benzer bir adım atmayı değerlendireceğini duyurdu. Suudi Arabistan bu gelişmeleri memnuniyetle karşılayarak, “İki devletli çözümün uygulanması ve 1967 sınırları içinde başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını destekleyen uluslararası konsensüsü takdirle karşılıyoruz” açıklamasında bulundu.

Öte yandan ateşkes görüşmelerinin durma noktasına gelmesi üzerine Hamas, müzakereleri yeniden canlandırmak için Mısırlı istihbarat yetkilileriyle, özellikle de Filistin dosyasıyla ilgilenen yetkililerle görüşmek üzere Kahire'ye bir heyet gönderdi.



Çin ve Husiler arasında gizli bir anlaşma, Kızıldeniz'deki otomobil gemilerini koruyor

Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları uluslararası nakliye için büyük maliyetlere yol açtı. (AFP)
Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları uluslararası nakliye için büyük maliyetlere yol açtı. (AFP)
TT

Çin ve Husiler arasında gizli bir anlaşma, Kızıldeniz'deki otomobil gemilerini koruyor

Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları uluslararası nakliye için büyük maliyetlere yol açtı. (AFP)
Husilerin Kızıldeniz'deki saldırıları uluslararası nakliye için büyük maliyetlere yol açtı. (AFP)

İnci Mecdi

Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı üzerinden geçiş, Afrika'yı dolaşmaya kıyasla Asya ve Avrupa arasında her gidiş-dönüş yolculukta 14 ila 18 gün tasarruf sağlıyor; bu da yakıt maliyetlerini, mürettebat ücretlerini ve gemilerin yıpranmasını araç başına birkaç yüz dolara kadar azaltıyor.

Denizcilik konusunda uzmanlaşmış bir İngiliz araştırma şirketi tarafından yapılan analiz, Çinli otomobil şirketlerinin, Yemen'deki Husi milislerinin Kızıldeniz'den geçen uluslararası nakliye gemilerini hedef almaya başlamasından yaklaşık iki yıl sonra, halen Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı üzerinden Avrupa'ya sevkiyatlarını sürdürdüğünü ortaya koydu.

Otomobil üreticileri, Asya'dan Afrika çevresindeki daha uzun ve daha pahalı yolu kullanarak sevkiyatlarını göndermeye devam ederken, Birleşik Krallık Denizcilik Bilgi Servisi'nin yaptığı yeni bir analiz, geçen ay Çin limanlarından hareket eden en az 14 otomobil taşıma gemisinin Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı üzerinden Avrupa'ya geçtiğini ortaya koydu. Bu sayı, geçtiğimiz haziran ayında kaydedilen rakamlarla benzerlik gösteriyor.

Bu seferler, Husi milislerinin geçen ayın başında iki başka yük gemisini batırmasının ardından da devam ediyor. İran destekli Yemenli silahlı örgüt, saldırılarının İsrail'in Gazze Şeridi'nde sürdürdüğü savaş altında yaşayan Filistinlilerle dayanışma amacıyla gerçekleştirildiğini söylüyor.

Gölge ittifak

Şarku’l Avsat’ın New York Times'tan (NYT) aktardığı habere göre, çoğu nakliye analisti, Çin hükümetinin İran veya Husilerle Çin'den gelen otomobil nakliye gemilerine saldırmamak için bir anlaşmaya vardığını varsayıyor. Deniz taşımacılığı verileri şirketi Veson Nautical’ın değerlendirme ve analiz bölümünün direktörü Dan Nash, “Çin, İran destekli Husilerle başa çıkmanın bir yolunu bulmuş gibi görünüyor… Onlara gemilerinin hedef alınmayacağı bildirildi” ifadelerini kullandı.

Çin, İran'ın ham petrol ihracatının neredeyse tamamını satın alıyor. 2023 yılında Pekin, İran'ın sıvılaştırılmış petrol ve doğal gaz ihracatının yaklaşık yüzde 90'ını satın aldı ve bu, İran hükümetinin yıllık bütçesinin yaklaşık yarısına denk geliyor. Çinli yetkililer, İran petrol ihracatının boykotunun Batı tarafından organize edildiğini, ancak Birleşmiş Milletler (BM) tarafından onaylanmadığını, bu nedenle Çinli petrol şirketleri için bağlayıcı olmadığını vurguluyor.

Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı üzerinden geçiş, Afrika'yı dolaşmaya kıyasla Asya ve Avrupa arasında her gidiş-dönüş yolculukta 14 ila 18 gün tasarruf sağlıyor; bu da yakıt maliyetlerini, mürettebat ücretlerini ve gemilerin yıpranmasını araç başına birkaç yüz dolara kadar azaltıyor. Lloyd's List'in kıdemli analisti Rob Willmington'a göre, Afrika'yı dolaşmak ‘geminin yakıt faturasına önemli maliyetler ekliyor, yolculuktan kaynaklanan kirliliği artırıyor ve nihayetinde yeni araç alıcıları için fiyatları yükseltiyor.’

Bu tasarruflar, Çinli otomobil şirketlerinin Avrupa'da, Kızıldeniz rotasını kullanmayan Avrupalı ve Japon nakliye şirketlerine bağımlı olan Japonya, Kore ve Avrupa merkezl, rakipleriyle rekabet etmesine yardımcı oluyor.

Willmington'a göre, Çinlilere ait gemilerin yanı sıra, Güney Koreli bir şirkete veya Abu Dabi ve Türkiye'deki şirketlerin ortak girişimine ait birkaç otomobil taşıma gemisi, Çin'deki otomobil nakliye limanlarında durduktan sonra, geçtiğimiz haziran ve temmuz aylarında Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı'ndan geçti.