Çin'de ChatGPT gözaltısı

Hong, 5 ila 10 yıl hapis cezasıyla karşı karşıya

 OpenAI'ın geliştirdiği ChatGPT ilk kez Kasım 2022'de piyasaya sürüldü (Reuters)
OpenAI'ın geliştirdiği ChatGPT ilk kez Kasım 2022'de piyasaya sürüldü (Reuters)
TT

Çin'de ChatGPT gözaltısı

 OpenAI'ın geliştirdiği ChatGPT ilk kez Kasım 2022'de piyasaya sürüldü (Reuters)
OpenAI'ın geliştirdiği ChatGPT ilk kez Kasım 2022'de piyasaya sürüldü (Reuters)

Çinli yetkililer, ChatGPT'yi kullanarak uydurma kaza haberleri üreten ve paylaşan bir kişiyi gözaltına aldı.

"Hong" soyadıyla anılan zanlının, yapay zeka aracını kullanarak, yerel bir bölgede tren kazası olduğunu ve 9 kişinin hayatını kaybettiğini ileri süren bir makale yazdığı öne sürüldü.

Söz konusu makalenin, Çinli teknoloji devi Baidu'nun blog uygulaması Baijahao'da 20'den fazla hesap tarafından paylaşıldığı ve yetkililer tarafından fark edilene dek 15 binden fazla görüntülendiği ifade edildi.

Gansu eyalet polisi, Hong'u "yanlış bilgiler yaymak için yapay zeka teknolojisini kullandığı" gerekçesiyle gözaltına aldıklarını bildirdi.

Polis teşkilatının açıklamasında zanlının "sahte bilgiler üretmek için modern teknolojik yöntemlerden yararlandığı ve bunu sosyal medyada yaymaya devam ettiği" ifadeleri yer aldı.

Hong'un aynı sahte haberin farklı versiyonlarını üretmek için son birkaç yılda ülkede viral olan içerikleri ChatGPT'ye aktardığı söyleniyor. Bunun ardından zanlının, elde ettiği metinleri Baijiahao'daki hesaplarına yüklediği aktarılıyor.

Hong'u, kamu düzenini bozmak ve internette yanlış haber yaymak gibi suçlamalar yöneltiliyor. Çin'de bu suçlar, en fazla 5 yıl hapis cezasıyla karşılanıyor. Ancak ciddi suçlar için bu ceza 10 yıla kadar çıkabiliyor.

Çin, şubat ayında ülkedeki teknoloji şirketlerine ChatGPT yasağı getirmiş, böylece ABD'li yapay zeka firması OpenAI'ın geliştirdiği sohbet botunu yasaklayan ilk ülke olmuştu.

O dönemde devlet medyasında yer alan haberlerde, ChatGPT'nin, Çin'in egemenliğe zarar verebilecek yanlış bilgiler yaydığı iddia edilmişti.

Çinli teknoloji şirketleri, o zamandan beri platformları aracılığıyla ChatGPT hizmeti veya bağlantılı hizmetler sunamıyor.

Ancak VPN gibi yöntemlerle Çinli yurttaşların ChatGPT'ye erişim sağlaması da halen mümkün.

 

Independent Türkçe, VICE, South China Morning Post



Bilim insanlarından küresel ısınma uyarısı: Uyku apnesi vakaları iki katına çıkacak

 (Pexels)
(Pexels)
TT

Bilim insanlarından küresel ısınma uyarısı: Uyku apnesi vakaları iki katına çıkacak

 (Pexels)
(Pexels)

Stuti Mishra Asya İklim Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, iklim krizinin yol açtığı daha sıcak geceler, yüzyılın sonuna gelindiğinde uyku apnesini çok daha yaygın ve tehlikeli hale getirebilir.

Araştırmacılar artan sıcaklıkların, dünya çapında yaklaşık 1 milyar kişiyi etkileyen ve kalp hastalığı, demans ve erken ölümle bağlantılı bir uyku bozukluğu olan obstrüktif uyku apnesini (OUA) kötüleştirebileceğini söylüyor.

Flinders Üniversitesi araştırmacılarının yürüttüğü ve hakemli dergi Nature Communications'ta yayımlanan çalışma, iklim değişikliğinin OUA'nın şiddetini ve sağlık üzerindeki etkisini nasıl artırabileceğini modelleyen ilk araştırma.

Flinders Üniversitesi FHMRI Uyku Sağlığı'ndan çalışmanın başyazarı Dr. Bastien Lechat, "Bu çalışma, ortam sıcaklıklarının OUA'nın şiddetini etkileyip etkilemediğini araştırarak iklim gibi çevresel faktörlerin sağlığı nasıl etkileyebileceğini anlamamıza katkı sağlıyor" diyor.

Araştırmacılar uyku sırasında solunum düzensizliklerini izleyen bir yatak altı sensörü aracılığıyla, 29 ülkeden en az 116 bin kişiden elde edilen 58 milyondan fazla gece uykusu verisini kaydetti.

Birkaç yılda toplanan veriler, küresel iklim modellerinden elde edilen saatlik iklim verileriyle eşleştirilerek farklı ısınma senaryoları altında OUA şiddetindeki değişikliklerinin simülasyonu oluşturuldu.

Dr. Lechat, "Genel olarak ortam sıcaklığıyla OUA şiddeti arasındaki ilişkinin büyüklüğü bizi şaşırttı" diyor.

Yüksek sıcaklıklar, kişinin belirli bir gece OUA yaşama olasılığının yüzde 45 artmasıyla ilişkiliydi.

Görsel kaldırıldı.Grafik, çeşitli uluslararası kuruluşlar tarafından ölçülen, endüstri çağından itibaren küresel ortalama sıcaklık artışını gösteriyor (WMO)


Çalışma, OUA şiddetindeki sıcaklıkla ilişkili artışın, Avustralya veya ABD'ye kıyasla Avrupa ülkelerinde bilhassa belirgin olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar bunun, klimaya erişimdeki farklılıklardan kaynaklanabileceğini öne sürüyor.

Araştırmacılar engelliliğe ayarlanmış yaşam yılı (disability-adjusted life years / DALY) kullanarak iklimin şiddetlendirdiği uyku apnesinin sağlık ve ekonomi üzerindeki yükünü tahmin etti. Sadece 2023'te, sıcaklık artışının araştırmadaki 29 ülkede yaklaşık 800 bin sağlıklı yaşam yılının kaybıyla bağlantılı olduğunu saptadılar.

Dr. Lechat, "Bu rakam, bipolar bozukluk, Parkinson hastalığı veya kronik böbrek hastalıkları gibi diğer tıbbi durumlardakine yakın" ifadelerini kullanıyor.

Toplam ekonomik kayıp yaklaşık 98 milyar dolar olarak tahmin edilirken bunun 68 milyar doları sağlığın bozulmasından, 30 milyar dolarıysa işyerindeki verimlilik düşüşünden kaynaklanıyor.

Kıdemli araştırmacı Profesör Danny Eckert, veriler çoğunlukla soğutma ve sağlık hizmetlerine erişimi daha iyi olan yüksek gelirli bölgelerdeki bireylerden elde edildiğinden, örneklemin düşük gelirli ülkelerde OUA'nın gerçek dünyadaki yükünü yeterince yansıtmayabileceğini söylüyor.

Profesör Eckert "Bu, tahminlerimizi yanıltarak sağlık ve ekonomi üzerindeki gerçek maliyetin düşük tahmin edilmesine yol açmış olabilir" diyor.

Sadece Avustralya'da, OUA dahil uykuyla ilgili sağlık sorunlarının maliyeti daha önce yılda 66 milyar Avustralya doları (yaklaşık 1 trilyon 700 milyar TL) olarak tahmin edilmişti.

Ekip halihazırda soğutmaya erişimin veya davranışsal değişikliklerin, ısınan hava koşullarında uyku apnesinin şiddetini nasıl azaltabileceği gibi olası müdahaleleri araştırmayı planlıyor.

Profesör Eckert, "İleride, ortam sıcaklığının uyku apnesinin şiddetine etkisini azaltacak stratejiler araştıran ve altta yatan fizyolojik mekanizmaları inceleyen müdahale çalışmaları tasarlamak istiyoruz" diye belirtiyor.

Çalışma, daha güçlü küresel iklim eylemleri olmadan uyku apnesinin yükünün muhtemelen keskin bir şekilde artacağı ve bunun da halk sağlığı sorunlarını şiddetlendirerek ekonomileri zorlayacağı uyarısında bulunuyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/climate-change