Yapay zeka sağlık teknolojilerinin geleceğini nasıl şekillendiriyor?

Yapay zeka tıbbi cihaz ve aletlerde kullanılıyor

Yapay zeka sağlık teknolojilerinin geleceğini nasıl şekillendiriyor?
TT

Yapay zeka sağlık teknolojilerinin geleceğini nasıl şekillendiriyor?

Yapay zeka sağlık teknolojilerinin geleceğini nasıl şekillendiriyor?

Yapay zeka alanında son aylarda yaşanan gelişmeler, hastalıkları daha yakından ve etkin bir şekilde izlemek ve tedavi etmek için sağlık teknolojisindeki gelişmelere kapı araladı.

2020 yılında yapılan bir araştırma, yapay zekanın sağlık teknolojilerine entegre edilmesinin 2026 yılına kadar Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sağlık hizmetlerinin maliyetini 150 milyar dolar azaltacağını gösterdiğinden, bu tür bir yenilik tüketiciler için birçok sağlık maliyetinden tasarruf sağlayabilir.

Akıllı tıbbi cihazlar

O zamandan beri yapılan yeniliklerden de bu anlaşılıyor; Geçen Ekim ayında yayınlanan verilere göre, yalnızca 2022'de ABD Gıda ve İlaç İdaresi, karmaşıklık düzeyi temel algoritmalar tasarlamaktan makine öğrenimi araçlarına kadar değişen, yapay zeka destekli yaklaşık 100 tıbbi cihaz için lisans verdi.

Pew Araştırma Merkezi tarafından yürütülen bir anket, çoğu Amerikalı'nın sağlık hizmeti sağlayıcıları yapay zekaya güvenirse daha rahat hissedeceğini ortaya koydu, ancak araştırmacılar hala reaktif bakımdan proaktif bakıma geçmeye odaklanıyorlar.

İşte yapay zekanın sağlık teknolojileri alanındaki etkisini gösteren 9 örnek:

-Kanseri takip etmek için yapay zeka destekli bir araç: Britanya'daki Ulusal Sağlık Hizmetleri Kurumu’na bağlı Royal Marsden NHS Foundation Trust, Londra'daki Kanser Araştırmaları Enstitüsü ve Imperial College London'dan araştırmacılar, CT görüntülerinde yüksek doğrulukla kanserli büyümeyi izleyebilen bir araç geliştirdiler.

-Araştırmacılar, aracın doktorların hızlı kararlar almasına ve hastalarına hastalıkları için en iyi tedaviyi vermelerine yardımcı olabileceğini söylüyor. Araç hala ilk aşamalarında, ancak onu geliştiren ekip, faydalarının açık ve umut verici olduğunu onaylıyor.

-Moderna ve IBM Ortaklığı: Bu ayın başlarında Moderna ve IBM, mRNA tabanlı teknolojiyi araştırmak ve geliştirmek için kuantum bilgi işlem ve üretken yapay zekayı kullanmak üzere bir ortaklık duyurdu. Son gelişmeler, araştırmacıların belirli alanları hedeflemek için yeni aşılar oluşturmasına izin verebilir.

-Kalp yetmezliği için yapay zeka destekli cihaz: Geçtiğimiz Aralık ayında ABD Gıda ve İlaç İdaresi, Mayo Clinic tarafından geliştirilen ve kalp yetmezliğini düşük ejeksiyon fraksiyonu ile takip edebilen bir araca onay verdi. Bu gelişme, kalp yetmezliğinin izlenmesi ve tedavisinin hızlandırılması için kalp yetmezliği alanında önemli bir ilerleme.

-Yapay zeka Parkinson hastalığını takip ediyor: Ağustos 2022'de yayınlanan bir araştırma, Parkinson hastalığını takip edebilen ve uyku sırasında solunumu ölçerek gelişimini takip edebilen bir yapay zeka modelinin detaylarını ortaya çıkardı. Model, izledikten sonra hastalığın şiddeti hakkında kabaca bir tahmin yapılmasını sağlayabilir.

Değerlendirme ve eğitim

-Makine Öğrenimi Kullanarak Doğum Riski Tahminleri: Mayo Clinic grubundan araştırmacılar, doğum sırasında hamile kadınların değişen kalıplarını gözlemleyerek vajinal doğumun olumlu bir sonucu olup olmayacağını belirlemek için makine öğrenimini kullanmanın mümkün olduğunu keşfettiler. AI modeli, bu verileri kullanarak, doğumun, doğum sonu kanama ve yenidoğan ölümü gibi, olumsuz sonuçlarının olasılığını tahmin edebilir.

-Apple'dan yapay zeka destekli sağlık koçluğu hizmeti: Bloomberg, Apple'ın akıllı saati ile topladığı verilere dayanarak önerilerde bulunmak ve özelleştirilmiş sağlık sistemleri tasarlamak için teknolojiyi kullanacak yapay zeka destekli bir sağlık koçluğu hizmeti başlatmayı planladığını açıkladı. Bu araç sağlıklı beslenmeyi, uykuyu ve egzersizi destekliyor.

-Yapay zeka ile desteklenen ilk klinik dokümantasyon uygulaması: Microsoft'un bir yan kuruluşu olan Nuance Communications, bakım sağlığı alanında bir klinik dokümantasyon aracında Chat GBT4 ile konuşan yapay zekayı entegre ederek türünün ilk örneği olan bir uygulamayı geçtiğimiz Mart ayında duyurdu.

-Google'dan yapay zeka destekli sağlık teknolojisi: Google şu anda tıp dünyası için özel olarak tasarlanmış geniş bir dil modeli geliştiriyor. Teknoloji devi, son etkinliğinde semptomları değerlendiren bir sohbet robotundan meme kanserini tespit etmek için yapay zeka tarafından desteklenen ultrason cihazlarına kadar uzanan araçları tanıttı.

-Yapay Zeka Destekli Hemşireler ve Asistanlar: Danimarkalı girişim Teton, hemşirelere hastaları izlemek ve ofis işlerine yardımcı olmak için yapay zeka destekli bir asistan sağlıyor. Yardımcı, güncel kalarak ve diğer hemşirelerle iletişim kurarak ön saflardaki personelin yükünü hafifleten başka bir hemşire görevi görüyor.

 * Şarku’l Avsat okurları için Tribune Media’dan tercüme edilmiştir



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news