Havadan, sudan ve kumdan insan DNA'sı toplandı: "Büyük bir sorun"

DNA izleri, sahiplerinin cinsiyetini ve soylarını belirlemek için yeterliydi ve bu da etikle ilgili kaygıları gündeme getirdi

İnsanlar kumsalda yürürken veya yüzerken bile geride tespit edilebilecek nitelikte DNA'lar bırakıyor (Pixabay)
İnsanlar kumsalda yürürken veya yüzerken bile geride tespit edilebilecek nitelikte DNA'lar bırakıyor (Pixabay)
TT

Havadan, sudan ve kumdan insan DNA'sı toplandı: "Büyük bir sorun"

İnsanlar kumsalda yürürken veya yüzerken bile geride tespit edilebilecek nitelikte DNA'lar bırakıyor (Pixabay)
İnsanlar kumsalda yürürken veya yüzerken bile geride tespit edilebilecek nitelikte DNA'lar bırakıyor (Pixabay)

Araştırmacılar, sahilde bırakılan ayak izlerinden, okyanus suyundan ve bir odanın havasından insan DNA'sı toplamayı başardı.

Bulgular, DNA yakalama teknolojisinin gelişmesinin, insanların mahremiyetine dair soru işaretleri yaratabileceğini gösteriyor.

Keşfin arkasında ABD'deki Florida Üniversitesi'nden araştırmacılar var. Araştırma ekibi aslında nesli tükenmekte olan deniz kaplumbağalarını incelemek için kumdaki DNA'yı incelemeyi amaçlıyordu.

Hakemli bilimsel dergi Nature Ecology & Evolution'da yayımlanan araştırma makalesine göre, numuneler önemli miktarda insan geni de içeriyordu.

İnceleme, elde edilen DNA'nın son derece yüksek kalitede olduğunu gösterdi. Öyle ki araştırmacılar bu DNA'da hastalıklarla ilişkili mutasyonları tanımlayabildi ve yakınlarda yaşayan kişilerin atalarını bile belirleyebildi.

Bazı durumlarda DNA izleri, sahiplerinin cinsiyetini belirlemek için de yeterliydi ve bu da etikle ilgili kaygıları gündeme getirdi.

Florida Üniversitesi'nde yaban hayatı hastalıkları genom bilimi profesörü olan David Duffy, "Bütün bu çok kişisel, soy ve sağlıkla ilgili veriler çevrede mevcut ve şu anda havada asılı duruyor" diye konuştu.

Çalışmada kullanılan DNA örnekleri hava, toprak, tortu, su, permafrost, kar ve buz çekirdeklerinden elde edilmişti. Buradan elde edilen DNA'ları inceleme teknikleri ise genellikle nesli tükenmekte olan hayvanların gözetilmesi için kullanılıyor.

Araştırmacılar ayrıca, çevreden toplanan mikrobiyom verilerindeki insana ait genetik bilgiyi filtrelemek için yaygın kullanılan bilgisayar sistemlerinin de sorunu ortadan kaldırmadığını saptadı.

Kaliforniya Üniversitesi'nden mikrobiyom araştırmacısı Rob Knight da konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:

Bunu tüm alan için büyük bir etik sorunu olarak görüyorum.

 

Independent Türkçe, Science.org, CNN International



WeTransfer'in yeni kuralları kullanıcıları kızdırdı

(Hans Lucas/AFP)
(Hans Lucas/AFP)
TT

WeTransfer'in yeni kuralları kullanıcıları kızdırdı

(Hans Lucas/AFP)
(Hans Lucas/AFP)

WeTransfer'in hüküm ve koşullarında yapılan değişiklik küresel çapta büyük öfkeye yol açtı.

Tartışmalı güncellemeleri geri çeken şirket, büyük tepkilerin "kafa karışıklığından" kaynaklandığını öne sürdü.

WeTransfer kullanıcıların yüklediği dosyaları internetten başkalarına göndermesine ve o kişilerin daha sonra dosyaları tekrar indirebilmesine olanak tanıyor.

Şartlarında yakın zamanda yapılan ve 8 Ağustos'ta yürürlüğe girmesi planlanan değişiklik, yüklenen dosyaların "makine öğrenimi modellerinin performansını artırmakta" kullanılabilmesini sağlayacak. Bu, WeTransfer'e dosyaları farklı şekillerde kullanma hakkı tanıyan ve şirketin hizmeti güçlendirmek için gerekli gördüğü kapsamlı kuralların bir parçasıydı.

Ancak bu değişiklikler, özellikle de özel dosyaların yapay zeka araçlarını eğitmek için kullanılabileceğine işaret edenler, sert tepkilere ve kullanıcıların alternatif platformlara yönelmesi çağrılarına neden oldu.

Şimdiyse WeTransfer, BBC'ye "WeTransfer üzerinden paylaşılan içeriği işlemek için makine öğrenimi ya da herhangi bir yapay zeka biçimi kullanmadığını ve herhangi bir üçüncü tarafa içerik ya da veri satmadığını" açıkladı.

Sözkonusu maddenin, "içerik denetimini iyileştirmek" ve zararlı içeriğin yayılmasını sınırlamak için olası yapay zeka kullanımına izin vermek adına eklendiği belirtildi.

Ancak site, "dilin anlaşılmasını kolaylaştırmak" için şartları değiştireceğini söyledi. BBC'ye "Bu bölüm müşterilerimizin kafasını karıştırmış olabilir" dendi.

WeTransfer artık kuralları değiştirdi, böylece site hâlâ yüklenen içeriği kullanma lisansına sahip olacak ancak yapay zekaya yapılan atıfı kaldıracak. Güncellenen değişiklikte artık "İçeriğinizi, Gizlilik ve Çerez Politikamıza uygun olarak Hizmeti işletmek, geliştirmek ve iyileştirmek amacıyla kullanmamız için bize telifsiz bir lisans veriyorsunuz" ifadesi yer alıyor.

Şirket, The Independent'ın yorum talebine dönüş yapmadı.

Sözkonusu değişiklikler 8 Ağustos'ta yürürlüğe girecek.

Independent Türkçe