Suudi astronotları taşıyan Falcon 9 roketinin özellikleri nelerdir?

Falcon 9 roketi (AP)
TT

Suudi astronotları taşıyan Falcon 9 roketinin özellikleri nelerdir?

Falcon 9 roketi (AP)

Uzay görevlerinde karşılaşılan en büyük sorunlar arasında, astronotları göndermek için kullanılan roketlerin kontrol edilmesinin garanti edilememesi yer alıyor.

Bunlar görevin ardından tekrar Dünya’ya dönüyor, ancak bir şekilde insanlar veya çevre için bir tehdit oluşturuyor. Ayrıca roketler, uzay uçuşunun maliyetini artıran tek bir görev için kullanılıyor.

Ancak Suudi astronotlar Reyyane Bernavi ve Ali el-Karni’yi ‘tarihi yolculukla’ Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) taşıyan Falcon 9 roketi bir dizi avantajıyla diğerlerinden oldukça farklı.

Dünya geçen yıl dünya, Çin uzay istasyonunu inşa etmek için iki birim gönderilen, Çin’in Long March 5 B roketinin kontrolden çıkması küresel endişe yarattı.

Ancak geçtiğimiz günlerde, Suudi astronotların SpaceX’in Falcon 9 roketi ve Dragon uzay aracıyla fırlatılması başarıyla gerçekleşti.

Ürdün merkezli Batı Asya / Birleşmiş Milletler Uzay Bilimi ve Teknolojisi Eğitimi Bölgesel Merkezi Başkan Yardımcısı Alaa en-Nahri’ye göre, Falcon 9 roketi, görevini yerine getirdikten sonra restore etmeye yardımcı olacak şekilde tasarlandı. Bu da onu ilk çevre dostu uzay roketi yapıyor.

Şarku’l Avsat’a konuşan Nahri, “Üretici şirket uzay uçuşlarının maliyetlerini düşürmeyi amaçladığından, bu füzeyi üretmenin tek amacı çevresel hedefler değildi” diye ekledi.

SpaceX, Falcon 9’un varlığını ilk kez 2005 yılında duyurdu ve ilk başarılı görevi Aralık 2015’te gerçekleşti.

23 katlı bir bina uzunluğunda olduğu tahmin edilen roket, ilk başarılı testini 8 yıl önce Florida’daki ABD Hava Kuvvetleri’ne bağlı Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Üssü’nde yaptı.

SpaceX bu görevin başarısından bu yana, Uluslararası Uzay İstasyonu’na gerekli olan bazı ekipman ve yiyecekleri taşıyan uçuşlar gerçekleştirdi.

2020 yılında Falcon 9 roketini kullanarak astronotları taşıyan ilk görev ile yeni bir tarih yazdı.

Şarku’l Avsat’a konuşan, Alman Havacılık ve Uzay Merkezi’nden (DLR) Marco Sagliano, “Falcon 9 ile astronot gönderme görevi, yalnızca kullanılan roketin doğası nedeniyle değil, aynı zamanda ABD’yi tekrar Uluslararası Uzay İstasyonu’na astronot gönderme görevlerine döndürdüğü için en öne çıkan görevdi” dedi.

ABD’nin Uluslararası Uzay İstasyonu’na en son astronot gönderdiği tarih, henüz Falcon 9’u kullanmadan önce, uzay mekiği Atlantis’in son uçuşunu yaptığı 2011’deydi.

O tarihten bu yana ABD, uzay görevleri için Rusya’ya güvendi ve Rus ‘Soyuz’ kapsülüyle yapılan yolculuğun maliyeti 85 milyon doları buldu.

Suudi astronotların gönderme görevi, Falcon 9 roketlerin uzay görevlerini gerçekleştirmedeki etkinliğini bir kez daha teyit etti.



Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
TT

Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)

Çekya’daki yetkililer dün yaptıkları açıklamada, siber güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli yapay zeka (AI) startup'ı DeepSeek'in herhangi bir ürününün devlet yönetiminde kullanılmasını yasakladıklarını duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Çekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin Ulusal Siber Güvenlik Kurumu'ndan, şirketin Çinli resmi makamlarla iş birliği yapmak zorunda olması nedeniyle kullanıcı verilerine yetkisiz erişim tehdidine işaret eden bir uyarı aldıktan sonra bu kararı aldığını söyledi. Bu hamle, ocak ayında chatbot'a erişimi yasaklayan İtalya ve Avustralya da dahil olmak üzere diğer ülkeler tarafından kullanıcıların verilerini korumak için atılan benzer adımları takip ediyor.

Çek hükümeti 2018 yılında, güvenlik tehdidi oluşturdukları uyarısının ardından Çinli telekom şirketleri Huawei ve ZTE tarafından üretilen donanım ve yazılımları kullanmayı bıraktı.

DeepSeek 2023 yılında Çin'in Hangzhou kentinde kuruldu ve aynı yıl ilk büyük ölçekli yapay zeka dil modelini piyasaya sürdü.