Güneş'ten 10 bin kat daha büyük yıldızlar keşfedildi

Uzayın derinlikleri (Shutterstock)
Uzayın derinlikleri (Shutterstock)
TT

Güneş'ten 10 bin kat daha büyük yıldızlar keşfedildi

Uzayın derinlikleri (Shutterstock)
Uzayın derinlikleri (Shutterstock)

Bilim insanları uzayın derinliklerine bakarak evrenin yaratılışının ilk günlerini incelediler ve ilginç bir şey buldular.

Şarku’l Avsat’ın Astronomy and Astrophysics dergisinden aktardığı habere göre James Webb Uzay Teleskobu’nu kullanan araştırmacılar, evrende oluşan ilk yıldızlardan bazılarının devasa boyutlarda, güneşin yaklaşık 10 bin katı büyüklüğünde olduğunu gösteren bir keşif yaptı. İsviçre Cenevre Üniversitesi'nden Astrofizikçi Prof. Dr. Corine Charbonnell, Journal of Astronomy and Astrophysics dergisinde yayımlanan makalesinde, "James Webb Uzay Teleskobu tarafından toplanan veriler sayesinde, bu olağandışı yıldızların varlığına dair ilk kanıtları bulduğumuza inanıyoruz" ifadelerini kullandı.

Bu keşiflerin, sayıları 100 bin ile bir milyon arasında değişen ve "küresel kümeler" olarak bilinen, hepsi benzer özelliklerle karakterize edilen devasa gruplar olduğunu belirtti. Bilim insanları bu yıldızların hepsinin aynı zamanda oluştuğuna ve araştırmacıların fosil olarak tanımladıkları eski evrenin kalıntıları olduğuna inanıyor. Bu yıldızların çekirdekleri bugün yıldızlarda gördüğümüzden çok daha sıcaktır ve bilim insanları bunun yüksek sıcaklıklarda artan hidrojen yanmasından kaynaklanabileceğini öne sürmekte.

Daha küçük yıldızların büyük yıldızlarla çarpıştığı ve onların enerjisini çektiği düşünülmekte. Ancak, bu küresel grupların çoğu artık ömürlerinin sonuna yaklaşıyor.



Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
TT

Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bir uydu takipçisi, Venüs'e iniş yapabilecek dayanıklılıkta tasarlanan yarım tonluk Sovyet uzay sondasının iki hafta içinde Dünya'ya geri döneceği ve meteor gibi "sert düşebileceği" uyarısında bulundu.

1972'de fırlatılan uzay aracı hiçbir zaman Dünya'nın yörüngesini geçemedi ve kalıntıları 50 yılı aşkın süredir gezegenin etrafında dönüyor.

Sonda, 10 Mayıs civarında alevler içinde Dünya'ya geri düşmeye başlayacak.

Hollandalı uydu takipçisi Marco Langbroek blog yazısında, "Bundan yaklaşık 2 hafta sonra, alışılmadık bir kontrolsüz yeniden giriş gerçekleşecek: Başarısız bir Sovyet Venera görevinden 53 yıllık iniş kapsülü Dünya yörüngesinde sıkışıp kaldı" dedi.

Uzay sondasının yeniden giriş sırasında yanma ihtimali az da olsa var ancak Venüs'e inişe dayanmak üzere inşa edildiği için bu pek olası görünmüyor.

Delft Teknoloji Üniversitesi'nde uzay durumsal farkındalığı dersi veren Dr. Langbroek, "Bu, Venüs atmosferinden geçerken hayatta kalmak üzere tasarlanmış bir iniş aracı olduğundan, Dünya atmosferine yeniden girişte ve çarpışmada sağlam kalması mümkün" dedi.

Uzay aracı paraşütle donatılmış olsa da bu paraşüt çalışır durumda olmayabilir.

Dr. Langbroek, Popular Science'a "Eğer yeniden girişten sağ çıkarsa, sertçe düşecektir" diye konuştu.

Dr. Langbroek, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 500 kg'ın biraz altında ağırlığa sahip sondanın atmosfere yeniden girebileceğini ve saatte yaklaşık 250 km hızla Dünya'ya çarpabileceğini, bunun da meteor çarpmasına benzer riskler oluşturduğunu söyledi.

Casus uydu, meteor ve asteroitleri izleyen öğretim görevlisi, "Söz konusu riskler özellikle yüksek olmasa da sıfır da değil" dedi.

Düşen sondanın ne zaman ve nereye çarpabileceği belirsizliğini koruyor.

Dr. Langbroek, "51,7 derecelik yörünge eğimiyle, yeniden giriş 52 Kuzey ve 52 Güney enlemleri arasında herhangi bir yerde gerçekleşebilir" dedi.

Bu, Birleşik Krallık kadar kuzeyden Yeni Zelanda kadar güneye herhangi bir yer olabilir.

Gök cismi takipçisi, "Mevcut modellememize göre yeniden giriş, aşağı yukarı 10 Mayıs civarında gerçekleşecek" dedi.

Geçen birkaç ay boyunca, model sürekli 9-10 Mayıs 2025'ten civarında yeniden girişe işaret ediyor.

İzleyiciler daha fazla veri toplamak ve ne zaman ve nereye çarpabileceğini belirlemek için uzay sondasını gözlemlemeyi sürdürüyor.

Dr. Langbroek, "Yeniden giriş tarihindeki belirsizlik, gerçek yeniden girişe yaklaştıkça azalacak ancak o gün bile belirsiz oranı hâlâ yüksek olacak" dedi.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space