Hubble, denizanası galaksisinin "kozmik dokunaçlarını" yakaladı

JW39, Dünya’dan yaklaşık 900 milyon ışık yılı uzakta

Denizanası galaksisi, Hubble Uzay Teleskobu'ndaki Geniş Alan Kamerası 3'le yakalandı (NASA)
Denizanası galaksisi, Hubble Uzay Teleskobu'ndaki Geniş Alan Kamerası 3'le yakalandı (NASA)
TT

Hubble, denizanası galaksisinin "kozmik dokunaçlarını" yakaladı

Denizanası galaksisi, Hubble Uzay Teleskobu'ndaki Geniş Alan Kamerası 3'le yakalandı (NASA)
Denizanası galaksisi, Hubble Uzay Teleskobu'ndaki Geniş Alan Kamerası 3'le yakalandı (NASA)

Emektar uzay teleskobu Hubble, JW39 adlı denizanası galaksisini görüntüledi. NASA'nın geçen hafta yayımladığı fotoğraf, galaksinin "kozmik dokunaçlarının" çarpıcı ayrıntılarını gözler önüne serdi.

JW39, Dünya'dan yaklaşık 900 milyon ışık yılı uzakta, Berenices'in Saçı Takımyıldızı'nda yer alıyor. JW39, dokunaca benzeyen uzantılarıyla biliniyor. Galaksinin merkezinde, tıpkı Samanyolu Galaksisi gibi süper kütleli bir kara delik mevcut.

NASA uzmanları, JW39'un "gaddarca düşman" bir galaksi kümesine sürüklendiğini bildirdi. Galaksi kümelerinin üyeleri, genellikle çevrelerindeki daha büyük galaksilerin kütleçekim kuvvetiyle bozulup şekilden şekle girebiliyor. Kümedeki galaksilerin arasındaki alan da aşırı sıcak plazmayla doluyor. Bu plazma küme içi ortam olarak da biliniyor.

Plazma içinde hareket eden galaksiler, güçlü bir akıntıya karşı yüzen yüzücülere benzetiliyor. Bu plazma yeterince güçlüyse, galaksilerin kütleçekimini kırıp onları gaz ve tozdan arındırıyor. Böylece dokunaç benzeri yapılar meydana geliyor. Bu kozmik bileşenler olmazsa galaksilerde yeni yıldızlar doğmuyor. 

ESA ve NASA'nın yönetimindeki Hubble Uzay Teleskobu, 33 yılını yeni galaksileri keşfetmek ve yıldızların, gezegenlerin ve diğer gök cisimlerinin çarpıcı anlarını kaydetmekle geçirdi.

NASA'ya göre teleskop şimdiye kadar yaklaşık 50 bin gök cismi üzerinde 1,5 milyon kez gözlem yaptı.

1990'da uzay mekiği Discovery aracılığıyla fırlatılan teleskop, adını Astronom Edwin Hubble'dan alıyor.

Independent Türkçe, Space.com, Fox News



IBM'in yeni fiber optik teknolojisi, "ışık hızını yapay zeka çağına" taşıyor

Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
TT

IBM'in yeni fiber optik teknolojisi, "ışık hızını yapay zeka çağına" taşıyor

Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)

IBM, çiplerin ışık hızıyla iletişim kurmasını sağlayan yeni teknolojisiyle yapay zeka eğitiminde muazzam seviyede hız ve enerji tasarrufu yapılacağını öngörüyor.

Yapay zeka modelleri geliştikçe ihtiyaç duydukları işlemci gücü seviyesi de artıyor. Bunun sonucunda veri merkezleri gittikçe daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuyor.

Bunun yanı sıra çoğu gelişmiş bilgisayar çipi, hâlâ bakır tellerle taşınan elektrik sinyallerini kullanarak iletişim kuruyor.

Tıpkı internet gibi uzun mesafeler arasındaki iletişimdeyse genellikle fiber optik kablolardan yararlanılıyor.

Veri merkezleri dış dünyayla iletişimde ışık sinyalleriyle iletişim kuran fiber optik kullansa da veri bilgisayara ulaştığında bakır kablolara geri dönülüyor. 

Bakır kabloların istenen hızda iletişim kuramadığı için çoğu veri işlemcisi boşta bekleyerek bir sonraki veri paketinin gelmesini bekliyor.

Bu da özellikle üretken yapay zeka araçlarının eğitimi gibi kapsamlı işlerde yavaşlamaya ve enerji kaybına yol açıyor. 

ABD merkezli bilişim devi IBM, fiber optik teknolojisini çipler arası iletişimde kullanarak sorunun üstesinden gelmeyi amaçlıyor. Şirket 9 Aralık Pazartesi günü yaptığı açıklamada yeni teknolojisini tanıttı.

IBM ekibinden araştırmacılar bir çipin kenarına, mevcut yöntemlerden 6 kat daha fazla optik fiber eklemesini sağlayacak bir modül geliştirdi. 

Milimetre başına 51 optik fiber kabloyu birbirine bağlayan modül, Polimer Optik Dalga Kılavuzu (PWG) denen bir yapı kullanıyor. PWG aynı zamanda iletilen ışık sinyallerinin birbirine karışmasını da engelliyor. 

Araştırma ekibinden Mukesh Khare "Hepimizin bildiği gibi en iyi iletişim teknolojisi fiber optik ve bu nedenle fiber optik her yerde uzun mesafeli iletişimde kullanılıyor" diyerek ekliyor:

Bu yeni teknoloji, fiber optiğin gücünü çipe taşıyor.

Şirket yeni fiber optik kullanan çiplerin, sadece elektrik sinyalleriyle iletişim kuran muadillerine kıyasla 80 kat daha yüksek bant genişliğine sahip olacağını öne sürüyor.

"Işık hızını üretken yapay zeka çağına" taşıdığını ifade eden IBM, böylece geniş dil modellerinin üç ay yerine üç haftada eğitilebileceğini öngörüyor. 

Bilişim devi ayrıca bir yapay zeka modelinin eğitiminden tasarruf edilecek enerjinin ABD'de 5 bin haneye bir yıl boyunca elektrik sağlayabileceğini iddia ediyor. 

IBM Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Araştırma Direktörü Dario Gil "Bu çığır açıcı adım sayesinde yarının çipleri, fiber optik kabloların veri merkezlerinin içine ve dışına veri taşımasına benzer şekilde iletişim kuracak ve geleceğin yapay zeka iş yüklerini kaldırabilecek daha hızlı, daha sürdürülebilir iletişim çağını başlatacak" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, New Atlas, New Scientist, IBM