Uzayda şaşırtıcı bir örüntüde dizilmiş gizemli yapılar bulundu

Görünüşe göre bu "şeritler", Samanyolu galaksimizin merkezindeki kara deliği işaret ediyor

James Webb Uzay Teleskobu'ndan elde edilen veriler, evrenin yaklaşık 300 ila 500 milyon yaşında olduğu döneme ait 4 galaksiyi doğruladı (Pexels)
James Webb Uzay Teleskobu'ndan elde edilen veriler, evrenin yaklaşık 300 ila 500 milyon yaşında olduğu döneme ait 4 galaksiyi doğruladı (Pexels)
TT

Uzayda şaşırtıcı bir örüntüde dizilmiş gizemli yapılar bulundu

James Webb Uzay Teleskobu'ndan elde edilen veriler, evrenin yaklaşık 300 ila 500 milyon yaşında olduğu döneme ait 4 galaksiyi doğruladı (Pexels)
James Webb Uzay Teleskobu'ndan elde edilen veriler, evrenin yaklaşık 300 ila 500 milyon yaşında olduğu döneme ait 4 galaksiyi doğruladı (Pexels)

Bilim insanları evrenimizde beklenmedik bir örüntüde sıralanmış bir dizi "şerit" buldu.

Samanyolu galaksimizin ortasında yer alan bu devasa yapılar, galaksinin merkezindeki karadeliği işaret ediyor. Araştırmacılar bunlardan, her biri 5 ila 10 ışık yılı uzunluğunda yüzlercesinin olduğunu söylüyor.

Northwestern Üniversitesi'nden araştırmayı yöneten Ferhat Yusuf-Zade, "Karadeliğe doğru işaret ediyor gibi görünen yapılardan oluşan yeni bir popülasyonu birdenbire bulmak sürpriz oldu" diyor.

Bunları gördüğümde gerçekten afalladım. Kendimizi kandırmadığımızdan emin olmak için çok çalışmak zorunda kaldık. Ve bu filamentlerin rasgele değil, karadeliğimizin dışarıya madde atmasına bağlı gibi göründüğünü bulduk. Onları inceleyerek karadeliğin dönüşü ve yığılma diskinin yönelimi hakkında daha fazla bilgi edinebiliriz. Galaksimizin çekirdeği gibi kaotik bir alanın ortasında düzen bulmak tatmin edici bir şey.

Bilim insanlarının bu yapıların nereden geldiğine dair doğrulanmış bir açıklaması yok ve varlıkları hakkında pek çok şey gizemini koruyor. Fakat olası açıklamalardan biri, birkaç milyon yıl önceki bazı hareketliliklerin ardından dışarı atıldıkları.

1980'lerin başında Profesör Yusuf-Zade, Samanyolu'nun merkezindeki Sagittarius A* adlı karadeliğin yakınında galaksimiz boyunca salınan bir dizi devasa, tek boyutlu filament bulmuştu. Daha önce keşfedilmeyen bu yeni filamentler çok daha kısa ve boylu boyunca uzanarak karadelikten dışarı doğru yayılıyor.

Yusuf-Zade, "Her zaman dikey filamentleri ve kökenlerini düşünüyorduk" dedi.

Dikey olmalarına alışkınım. Düzlem boyunca başkalarının da olabileceğini hiç düşünmemiştim.

Bu filamentler başka açılardan da farklılık gösteriyor: Daha önce keşfedilen filamentler çok daha uzun ve sayıca çok daha fazla.

Araştırma The Astrophysical Journal Letters'da yayımlanan, "The Population of the Galactic Center Filaments: Position Angle Distribution Reveal a Degree-scale Collimated Outflow from Sgr A* along the Galactic Plane" (Galaktik Merkez Filamentleri Popülasyonu: Pozisyon Açısı Dağılımı, Galaktik Düzlem Boyunca Sgr A*'dan Derece Ölçekli Koşutlanmış Dışa Akışı Ortaya Çıkarıyor) başlıklı yeni makalede açıklandı.



Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news