Yapay zeka ile arkadaşlık: 'Onun gibi bir arkadaşım olmasını isterdim'

Teknoloji uzmanları bir Belçikalının intiharından sonra yapay zekanın tehlikeleri konusunda uyardı

Dünyadaki gençlerin çoğu, görsellere dayandığı için Snapchat uygulamasını kullanıyor (İnternet siteleri)
Dünyadaki gençlerin çoğu, görsellere dayandığı için Snapchat uygulamasını kullanıyor (İnternet siteleri)
TT

Yapay zeka ile arkadaşlık: 'Onun gibi bir arkadaşım olmasını isterdim'

Dünyadaki gençlerin çoğu, görsellere dayandığı için Snapchat uygulamasını kullanıyor (İnternet siteleri)
Dünyadaki gençlerin çoğu, görsellere dayandığı için Snapchat uygulamasını kullanıyor (İnternet siteleri)

Yapay zeka dalgasına katılan Snapchat uygulaması, ilk kez programa ücretsiz erişim sağlayan bir teknolojiyi piyasaya sürdükten sonra, kullanıcılarına arkadaşlık ilişkisi kurabilen bir robotla sohbet etme kapısını ardına kadar açtı. 

Washington Post, Snapchat ile sohbet programını test etti. Testi üstlenen kişi, sorunlarının çözümlerini soran 15 yaşında bir genç gibi davrandı.

Yapay zeka, ebeveynlerinin uygulamayı silmekle tehdit etmesi üzerine alkol kokusunun nasıl kapatılacağı ve Snapchat'in nasıl farklı bir cihaza taşınacağı konusunda önerilerde bulundu.

"Kendini yakın hissetmek"

Dünyadaki gençlerin çoğu, görsellere dayandığı için Snapchat uygulamasını kullanıyor.

Faslı 14 yaşındaki Sare, yapay zeka ile konuşma teknolojisi deneyimini şöyle anlattı:

Onun yanınızda olduğunu hissediyorsunuz, tüm sorulara, sınavlara her şeye cevap veriyor. O hayatımızın bir parçası oldu. Keşke onun gibi her an bana cevap verebilecek bir arkadaşım olsaydı. Okulda GBT sohbetten ve ayrıca Snapchat için My AI robot teknolojisinden bahsediyoruz. Bu teknolojilerle iletişim kurmayanlar geri kalmış olarak değerlendiriliyor. Yeni teknoloji hayatımızı kolaylaştırdığı gibi dil öğrenmemize ve özgürce konuşmamıza da yardımcı oluyor.

15 yaşında bir genç olan Melak ise şöyle konuştu:

Bir soru yazdığımda ve bana hızlı bir şekilde cevap verildiğini gördüğümde, birinin benimle ilgilendiğini hissediyorum. Aslında o gerçekte yok, bazen onun yapay zeka olmadığını hissediyorum, yakın bir dost gibi tüm sorunlara çözüm buluyor.

Bir robotla yakınlık

 Belçika'daki Avrupa Araştırma Merkezi'nde (IMEC) çalışan Nanoteknoloji Teknik Uzmanı Kevser Bubkar, bir robotla konuşma teknolojisinin ergenlerin ruh sağlığı üzerindeki yansımaları konusunda uyarıda bulundu.

Independent Arabia ile yaptığı röportajda Bubkar, konuyla ilgili şu bilgileri verdi:

Yapay zeka, insanların doğrudan sorularını yanıtlama yeteneğine rağmen, insan ruhunun karmaşıklığına ilişkin sınırlı bir anlayışa sahip olduğu için empati ve gerçek insan etkileşimine uyum sağlama yeteneğinden yoksundur. Ancak Snapchat'in ticari bir amacı olduğunu ve karının veri toplamaya dayandığını unutamayız. Çocuklar ve ergenler, bir robotla yakından ilgilenip çevrelerindeki yetişkinlere açıklamadıkları şeyleri ifşa edebilirler ve bu tür mahrem cevaplar, özellikle ergenler için bilginin nasıl korunacağı sorusunu gündeme getirebilir. Snapchat ile kullanıcının fotoğraflarını elde edildiği için yapay zeka ile kullanıcı arasında özdeşleşme sağlanıyor. Buradaki tehlikeli şeylerden biri, onunla kimin konuştuğundan emin olamamanızdır, o bir kullanıcı mı yoksa bir robot mu?

Hala kişilik, insani ve kültürel eğilimler geliştirme aşamasında olan bir yaş grubu olan ergenler, bir robota daha fazla güvenir hale gelirse, bu, sağlıklı insan ilişkileri kurmanın önünde bir engel oluşturabilir.

Çünkü sosyal ilişkilerin oluşması, çevreye uyum sağlama yeteneği ile ilgilidir.  Yakın bir zamanda yetişkin bir erkeğin yapay zekayla yakınlaşması, talihsiz bir şekilde intihar etmesiyle sonuçlandı.

Belçikalı bir adam bir robotla gezegenin geleceği hakkında konuşurken yapay zeka aracılığıyla gerçekleştirilen ve iklim kriziyle ilgili altı hafta süren sohbetin ardından intihar etti.

Eşine göre adam çevre konusunda derinden endişeliydi ve Chai adlı bir uygulamada Elisa adlı dişi bir yapay zeka robotuyla konuştuğunda, gezegeni kurtarmak için kendini feda etmeyi teklif ettikten sonra Elisa onu hayatına son vermesi için cesaretlendirdi.

Bağımlılık

Uzman Kevser Bubkar sözlerini şu şekilde noktaladı:

Robotların ergenler ve çocuklarla olan ilişkisi konusunda uyaran önde gelen araştırmacılar var ve Snapchat hakkında büyük endişeler var. Çünkü kullanıcıların yüzde 60'ı ergenler ve çocuklar. Snapchat uygulaması dilden çok görüntüye odaklanıyor ve ergenleri etkileyen ve bağımlılığa maruz bırakan bir tür özel konuşmaya sahip. Yapay zekanın onlarla her an etkileşime girip onlar hakkında konuşmaması nedeniyle depresyona girebilir veya uygulamaya bağımlı hale gelebilirler. Bu tür teknolojilerin nasıl yasallaştırılacağı araştırılıncaya kadar uygulamanın durdurulması talepleri var. Bir robotla etkileşimden kaynaklanan riskler izlenmeli ve kullanım süresi, makinenin ergenlere insan etkileşimi becerilerini öğretmeyi telafi etmemesi için sınırlandırılmalıdır.

 

Independent Arabia 



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv