Bilim insanları, uzun uzay görevlerinin astronotların beynine zarar verdiğini söylüyor.
Artık uzmanlar uzayda uzun süre geçirecek kişilerin, beynin yolculuk sırasında yaşadığı değişikliklerin ardından toparlanmasına imkan tanımak için üç yıl ara vermesini öneriyor.
Bunlar, Dünya'nın yerçekiminden ayrılmaya beynin nasıl tepki verdiğini inceleyen yeni bir çalışmanın bulguları. Mars'a düzenlenecek ilk görevler de dahil, uzaydaki uzun yolculukların çağı olması beklenen yeni bir dönemin öncesinde bu çalışma yapıldı.
Araştırmacılar 30 astronotun uzaya gitmeden önce ve gittikten sonra çekilen beyin taramalarını inceledi. Bilim insanları, 6 aydan uzun süren yolculukların beynin ventriküllerini önemli ölçüde genişlettiğini ve iyileşmelerinin üç yıla kadar sürebileceğini tespit etti.
Ventriküller, beyni koruyup beslemenin yanı sıra atıkları da uzaklaştıran bir sıvıyla dolu olan beyin odacıklarıdır. Genellikle bu sıvı vücudun etrafına işlevsel şekilde dağılır fakat uzayda yerçekiminin olmaması, sıvının yukarı doğru itilerek beynin kafatasında daha yükseğe çıkmasına yol açabilir.
Florida Üniversitesi'nde uygulamalı fizyoloji ve kinezyoloji alanlarında öğretim görevlisi olan, çalışmanın yazarlarından Rachael Seidler, "Biri uzayda ne kadar çok zaman geçirirse, ventriküllerinin o kadar büyüdüğünü gördük" diyor.
Birçok astronot uzaya birden fazla kez seyahat ediyor ve çalışmamız ventriküllerin tamamen iyileşmesi için uçuşlar arasında yaklaşık üç yıl olması gerektiğini gösteriyor.
Çalışmada yer alan 30 astronottan 8'i iki haftalığına uzaya gitti, 18'i 6 aylık görevlere çıktı ve 4'ü de bir yıl boyunca seyahat etti. İki haftanın ardından beyinde belirgin bir değişiklik yaşanmazken, görünüşe göre 6 ay sonra da değişiklikler durdu.
Bu durum, SpaceX'inki gibi turizm projeleri aracılığıyla sunulan türden kısa yolculuklara katılanlar için faydalı.
Mars seyahati gibi uzun yolculuklara çıkacak astronotlar için de faydalı olabilecek bir şey bu. Araştırmacılar, bir yıldan uzun süre seyahat edenleri henüz incelemedi fakat 6 ila 12 ayda bir değişiklik yaşanmaması, bu uzun yolculuklar açısından da iyi haber olabilir.
Profesör Seidler, "Eninde sonunda bazı kişilerin uzayda daha uzun süre kalacağını düşününce, beyindeki değişikliklerin katlanarak artmadığını görmek bizi mutlu etti" diyor.
Independent Türkçe
