Hubble, Samanyolu'nun "yalnız komşusunu" görüntüledi

ESO 174-1, düzensiz galaksiler arasında yer alıyor

Düzensiz galaksi ESO 174-1, IRAS 13301-5305 ve LEDA 47728 olarak da biliniyor (NASA)
Düzensiz galaksi ESO 174-1, IRAS 13301-5305 ve LEDA 47728 olarak da biliniyor (NASA)
TT

Hubble, Samanyolu'nun "yalnız komşusunu" görüntüledi

Düzensiz galaksi ESO 174-1, IRAS 13301-5305 ve LEDA 47728 olarak da biliniyor (NASA)
Düzensiz galaksi ESO 174-1, IRAS 13301-5305 ve LEDA 47728 olarak da biliniyor (NASA)

Hubble Uzay Teleskobu, Samanyolu Galaksisi'ne en yakın gök cisimlerinden birini görüntüledi. Astronomi odaklı haber sitesi Space.com'un "yalnız komşu" diye nitelediği ESO 174-1'in fotoğrafı, NASA tarafından 30 Haziran'da yayımlandı.

Parlak yıldız bulutuyla karanlık gaz ve tozdan oluşan galaksi, 11 milyon ışık yılı uzakta yer alıyor. 

NASA fotoğrafın, Samanyolu Galaksisi'nin komşularını daha iyi anlamayı amaçlayan gözlem programının bir parçası olduğunu bildirdi.

Space.com ise görselin, Samanyolu'yla ESO 174-1'in şekilleri arasındaki farkları ortaya koyduğunu yazdı. Samanyolu'nun merkezinde yıldızlar yoğunlaşıyor. BU şişkin bölge,  çubuk şekline sahip. Çubuğun uçlarından sarmal kollar uzanıyor. Bu yüzden Samanyolu, çubuklu sarmal galaksiler arasında yer alıyor.

Görselde uzayda tek başınaymış gibi duran ESO 174-1 ise bir düzensiz galaksi. Düzensiz galaksiler sınıfı, hem şekil hemde boyut açısından geniş bir yelpazeye sahip. Bunlar kütleleri, Güneş'in kütlesinin yaklaşık 100 milyon katına eşit cüce düzensiz galaksilerden Güneş'in kütlesinin yaklaşık 10 milyar katına sahip daha büyük galaksilere kadar uzanıyor. Bu galaksilerin şekilleri kürdana veya halkaya benzeyebiliyor.

Bilinen galaksilerin yaklaşık yüzde 20'si düzensiz galaksi olarak tanımlanıyor.

NASA, düzensiz galaksilerin tuhaf şekillerinin iki galaksi arasındaki etkileşimin sonucunda ortaya çıkabileceğini bildiriyor. İki galaksinin çarpışması sonucunda da düzensiz galaksiler oluşabileceği düşünülüyor. 

ESA ve NASA'nın yönetimindeki Hubble Uzay Teleskobu, 33 yılını yeni galaksileri keşfetmek ve yıldızların, gezegenlerin ve diğer gök cisimlerinin çarpıcı anlarını kaydetmekle geçirdi.

NASA'ya göre teleskop şimdiye kadar yaklaşık 50 bin gök cismi üzerinde 1,5 milyon kez gözlem yaptı.

1990'da uzay mekiği Discovery aracılığıyla fırlatılan teleskop, adını Astronom Edwin Hubble'dan alıyor.

 

Independent Türkçe, Space.com, Sci.News



Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
TT

Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)

Rebecca Whittaker 

Britanyalı bilim insanları, hükümetin 50 milyon sterlinlik (yaklaşık 2,5 milyar TL) bir fonla desteklediği program kapsamında küresel ısınmayla mücadelede güneş ışığını engelleme tekniklerini deneyebilir.

Birkaç hafta içinde onaylanacak jeomühendislik projesinde bilim insanları, ışığı yansıtan parçacık bulutlarını atmosfere fırlatmak veya deniz suyu spreyleri kullanarak bulutları daha parlak hale getirmek gibi teknikleri inceleyebilir.

Başka bir yöntemse, ısıyı hapseden bir battaniye görevi gören doğal sirüs bulutlarını inceltmeyi içeriyor.

Projenin başarılı olması halinde Dünya yüzeyine daha az güneş ışığı ulaşacak ve böylece yeryüzü geçici olarak soğuyacak.

Bu, gezegeni soğutmanın nispeten ucuz bir yolu olarak düşünülse de yöntemi eleştirenler, hava örüntülerinde felaketlere yol açabileceği ve hatta yağmurları, gıda üretiminde hayati önem taşıyan bölgelerden başka yerlere kaydırabileceği uyarısında bulunuyor.

Diğer bilim insanlarıysa jeomühendisliğin, iklim değişikliğinin temel nedeni olan fosil yakıtların kullanımını durdurma çabalarını azaltabileceğini söylüyor.

Proje, ARIA diye bilinen İleri Araştırma ve Buluş Ajansı tarafından finanse ediliyor.

Birleşik Krallık hükümeti tartışmalı deneye 50 milyon sterlin ayırdı ancak gelecek 4 yıl boyunca kullanmak üzere, vergi mükelleflerinin parasından verilen toplam miktar 800 milyon sterlin (yaklaşık 41 milyar TL).

Jeomühendislik projesini yöneten ARIA Program Direktörü Profesör Mark Symes "Karbonsuzlaşma hayati önem taşıyor ancak mevcut gidişatımız, sıcaklık kaynaklı çok sayıda iklim devrilme noktasını tetikleme riski taşıyor" diyor.

Bu program, iklim felaketini önlemek için gereken zaman diliminde Dünya'yı güvenli ve sorumlu bir şekilde nasıl soğutabileceğimiz (veya soğutup soğutmamamız gerektiği) konusunda kritik ve cevapsız soruları araştıracak.

ARIA'nın geçen yıl yayımladığı bir belgede Symes bu tür devrilme noktalarına örnek vermişti. Bunlar arasında Arktik kış deniz buzlarının erimesi, Amazon yağmur ormanlarının yok olması ve bunun sonucunda ekosistem kaybı, karadaki büyük buz örtülerinin çökmesi ve bunun küresel deniz seviyesinin kayda değer derecede yükselmesine yol açması yer alıyordu.

Symes, çözümün fosil yakıtların yakılmasının durdurulması ve sera gazlarındaki fazlalıkların ortadan kaldırılması olduğunu ancak bunun, devrilme noktalarının başlangıcını önleyecek kadar hızlı gerçekleşmeyebileceğini söylüyor.

Bunun yerine bu projenin "karbonsuzlaşma için zaman kazanmamıza" katkı sağlayacağını umuyor.

Profesör Symes, projede zehirli maddeler kullanılmayacağını, açık hava deneyleri öncesinde çevresel etki değerlendirmesi yayımlanacağını ve bölgedeki topluluklara danışılacağını ifade ediyor.

Projelerin detaylarının gelecek haftalarda yayımlanması bekleniyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news