Sıvı haldeki suya ev sahipliği yapan, Dünya benzeri çok daha fazla gezegen olabileceğini öne süren yeni bir analizde, bunun Güneş Sistemi dışında uzayda yaşam bulma ihtimalini artırdığı belirtiliyor.
Lyon'daki Goldschmidt Jeokimya Konferansı'nda sunulan ve yakın zamanda Nature Communications adlı bilimsel dergide yayımlanan araştırmada, bir gezegenin yüzeyinde su bulunması için koşullar uygun olmasa bile yine de yüzeyinin altında sıvı su olabileceği bulundu.
Rutgers Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Lujendra Ojha şöyle diyor:
Çalışmamız, bu suyun pek de hesaba katmadığımız yerlerde bulunabileceğini gösteriyor. Bu da teoride yaşamın gelişebileceği ortamları bulma şansını önemli ölçüde artırıyor.
Bir gezegenin yüzeyi donmuş olsa bile, suyun yeraltında sıvılaşmasını sağlayacak kadar ısı üretilebilmesinin başlıca iki yolu var.
Bir örneğe atıfta bulunan araştırmacılar, birkaç milyar yıl önce Dünya yüzeyindeki sıvı suyun tamamen donsa da gezegenin her yerindeki suyun tamamen katı olmadığı bir zamana işaret etti.
Dünya tarihinin bu döneminde gezegenin derinliklerindeki radyoaktiviteden kaynaklanan ısı, suyu bazı yerlerde sıvı tutacak kadar ısıtabiliyordu.
Dr. Ojha, "Bunun bugün bile dondurucu soğuğa rağmen radyoaktiviteden kaynaklanan ısıyla beslenen, yeraltında büyük sıvı su göllerinin bulunduğu Antarktika ve Arktik Kanada gibi yerlerde gerçekleştiğini görüyoruz" diye açıklıyor.
Bunun halihazırda Mars'ın güney kutbunda bile gerçekleşiyor olabileceğini işaret eden bazı kanıtlar var.
Bilim insanları daha önce Güneş Sistemi'nde bile Satürn'ün Europa'sı gibi bazı uyduların, yüzeyleri tamamen donmuş olsa da yeraltında önemli miktarda sıvı su barındırdığını keşfetmişti.
Bunun nedeni bu uyduların iç kısımlarının, yörüngelerinde döndükleri büyük gezegenlerin yerçekimsel etkileriyle sürekli çalkalanmasıdır.
Dr. Ojha, "Bu, Jüpiter ve Satürn'ün uydularını Güneş sistemimizde yaşam bulmada başlıca adaylar haline getirirken, gelecekte bu cisimleri keşfetmek için birçok görev planlandı" diyor.
Yeni analizde araştırmacılar, Güneş'ten çok daha soğuk küçük yıldızlar olan M-tipi cüce adı verilen en yaygın yıldız türünün etrafındaki gezegenleri inceledi.
Samanyolu Galaksisi'ndeki yıldızların yaklaşık yüzde 70'i M-tipi cüce yıldızlar ve bugüne kadar bulunanlar arasında Dünya'ya en çok benzeyen ötegezegenler bu yıldızların yörüngesinde dönüyor.
Bilim insanları M-tipi cüce yıldızların yörüngesindeki bu tür gezegenlerde sıvı halde su üretmenin ve suyun varlığını sürdürmenin uygulanabilirliğini, yalnızca gezegenin ürettiği ısıyı göz önünde bulundurarak modelledi.
Dr. Ojha şöyle açıklıyor:
Radyoaktivitenin sıvı su üretme potansiyeli düşünüldüğünde bu ötegezegenlerin büyük bir kısmının, sıvı suyun varlığını sürdürecek kadar yeterli ısı barındırmasının düşündüğümüzden çok daha muhtemel olduğunu bulduk.
Bu tahminlerden önce, her 100 yıldıza karşılık bir kayalık gezegenin etrafında sıvı su bulunduğu düşünülüyordu.
Ancak yeni model bu oranın, doğru koşullar altında yıldız başına bir gezegene kadar çıkabileceğine işaret ediyor.
Dr. Ojha sözlerini, "Yani sıvı su bulma ihtimalimiz düşündüğümüzden 100 kat daha fazla. Samanyolu Galaksisi'nde yaklaşık 100 milyar yıldız var. Bu, evrenin başka bir yerindeki yaşamın kökeni açısından gerçekten yüksek olasılıklara işaret ediyor" diye sonlandırdı.
İnsanlar, 13 Kasım 2025'te Dunedin'deki Blackhead Sahili'nin suları üzerinde ufukta parıldayan, Güney Işıkları diye de bilinen Aurora Australis'in fotoğraflarını çekiyor (AFP)
