Yüzlerce uzmandan açık mektup: "Yapay zeka bizi yok etmeyecek"

5 Temmuz'da İsviçre'de düzenlenen yapay zeka zirvesinde insansı robot Ameca da vardı (AP)
5 Temmuz'da İsviçre'de düzenlenen yapay zeka zirvesinde insansı robot Ameca da vardı (AP)
TT

Yüzlerce uzmandan açık mektup: "Yapay zeka bizi yok etmeyecek"

5 Temmuz'da İsviçre'de düzenlenen yapay zeka zirvesinde insansı robot Ameca da vardı (AP)
5 Temmuz'da İsviçre'de düzenlenen yapay zeka zirvesinde insansı robot Ameca da vardı (AP)

Yeni bir açık mektupta yüzlerce uzman, yapay zekanın "insanlık için varoluşsal bir tehdit" teşkil etmediğini savundu.

Bu, yapay zekanın geleceğine yönelik ilgi ve korku artarken mühendisler ve diğer akademisyenlerin yalnızca son girişimi.

Bu yeni mektup, martta insanlığın yapay zeka deneyleri nedeniyle tehlikede olduğunu söyleyen binden fazla uzmandan biri olan Elon Musk'ın da aralarında bulunduğu teknoloji uzmanlarının yakın zamandaki girişiminin ardından geldi. Bu girişim, şirketleri çalışmalarını duraklatmaya ve tehlikeleri göz önünde bulundurmaya çağırırken hükümetlerden, şirketlerin bunu yapmaması halinde müdahale etmelerini istemişti.

Yeni mektup bu çağrıya karşı çıkıyor. Mektupta yapay zekanın "geliştirilmesi ve kullanımıyla ilgili kritik kararları doğru alırsak, iyilik için dönüştürücü bir güç olacağı" belirtiliyor.

Mektup, Birleşik Krallık (BK) merkezli Britanya Bilgisayar Topluluğu Yetkili Bilişim Teknolojileri Enstitüsü (BCS, Chartered Institute for IT) tarafından hazırlandı. Kuruluş, mektubun "yapay zeka kıyametine" karşı çıkmak için yayımlandığını belirtti.

Mektupta, ülkenin "sağlam bir davranış kuralları, uluslararası işbirliği ve tam kaynaklara sahip bir düzenlemeyle destekleyerek, yapay zeka rollerinde profesyonel ve teknik standartların belirlenmesine öncülük edebileceği" belirtiliyor. Bu şekilde hem BK'nin bir yapay zeka merkezi olarak tanıtılmasına katkı sunulacağı hem de yapay zekanın iyilik için kullanılmasının sağlanacağı yine mektupta söyleniyor.

İmzacılar arasında, özellikle yapay zeka alanında değil ama düşünce kuruluşları ve kamu kurumlarında çalışanlar da dahil toplumun çeşitli kesimlerinden kişiler yer alıyor. Ama imzacılar, akademi ve iş dünyası bağlamında yapay zeka üzerine çalışmış bir dizi mühendisi ve başkalarını da içeriyor.

BCS, önceki aylarda Elon Musk tarafından imzalanan mektupta yer alan çağrıların kötü niyetli kişilerin ekmeğine yağ sürebileceğini belirtti.

BCS Yetkili Bilişim Teknolojileri Enstitüsü'nün CEO'su Rashik Parmar, "Açıklamamızı imzalayan teknoloji uzmanları ve liderler, yapay zekanın Terminatör gibi değil, eğitim, iş, sağlık ve eğlence alanlarında güvenilir bir yardımcı pilot olarak büyüyeceğine inanıyor" dedi.

Bunu başarmanın bir yolu, yapay zekanın uluslararası sınırlar arasında tanınan standartları karşılayan lisanslı ve etik değerlere saygılı profesyoneller tarafından oluşturulması ve yönetilmesidir. Halkın, uzmanların yalnızca yapay zekayı nasıl yaratacaklarını ve kullanacaklarını değil, onu nasıl sorumlu bir şekilde kullanacaklarını da bildiklerine dair güvene ihtiyacı var. Evet, yapay zeka dönüş bileti olmayan bir yolculuk fakat bu mektup teknoloji camiasının bu yolculuğun kötü robot efendiler kabusu senaryosuyla biteceğine inanmadığını gösteriyor.

Independent Türkçe



NASA, "tuhaf yörüngeli" bir ötegezegen keşfetti

TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TT

NASA, "tuhaf yörüngeli" bir ötegezegen keşfetti

TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)

Bilim insanları, beklenmedik hareketler sergileyen bir ötegezegenin, gezegen sistemlerine dair bilinenlere meydan okuduğunu söylüyor. 

Dünya'dan yaklaşık 455 ışık yılı uzaktaki bir yıldızın etrafında dönen TOI-1408 b adlı bir sıcak Jüpiter geçen yıl keşfedilmişti. 

Sıcak Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki Jüpiter'e benzese de yıldızına çok yakın yörüngelerle dönen gaz devlerini ifade ediyor.

NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu'nun (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) saptadığı gezegen, Jüpiter'in iki katı genişliğe ve kütleye sahipti. 

Gezegenin, TOI-1408 adlı yıldızına çok yakın dönmesi bilim insanlarını hayrete düşürmüştü. Ancak bu yıl yapılan başka bir keşif, şaşkınlıklarını daha da artırdı.

Lund Üniversitesi'nden araştırmacılar yine TESS'in yardımıyla, sistemde yıldıza daha yakın ve daha küçük başka bir gezegen tespit etti. 

Bulgularını The Astrophysical Journal Letters adlı hakemli dergide aktaran ekip, TOI-1408 c adlı küçük gezegenin aynı zamanda tuhaf bir yörüngeye de sahip olduğunu gözlemledi. 

Dünya'nın iki katı genişliğe ve 8 katı kütleye sahip ötegezegenin, gaz ve kaya karışımından oluştuğu tahmin ediliyor. Ötegezegen, Güneş Sistemi dışındaki gezegen anlamına geliyor. 

Araştırmacılar, TOI-1408 c'nin yıldızı etrafında dönme hızının beklenmedik şekilde değiştiğini gördü. 

Makalenin başyazarı Dr. Judith Korth, 5 Eylül Perşembe günü yaptığı açıklamada "Küçük gezegen çok sıradışı bir yörünge davranışı sergiliyor ve yıldızının önünden geçtiği zamanla ilgili ciddi farklılıklar sergiliyor; bu da genellikle görmediğimiz bir şey" diyerek ekliyor:

Küçük gezegenin varlığı, gezegen sistemlerinin oluşumu ve istikrarı hakkındaki mevcut teorilere meydan okuyor.

Bilim insanları alışılmadık bu yörünge hareketinden ve yıldızlarına yakınlıklarından dolayı sistemdeki iki gezegenin yörünge hareketlerini inceledi. 

Analizlerin ardından büyük gezegenin yıldız etrafında attığı her tura karşılık, küçük yoldaşının iki tur attığı sonucuna varıldı. 

Araştırmacılar, yıldızın etrafında "ritmik bir dans" içinde döndüğünü söyledikleri gezegenlerin bu sayede yakın yörüngelerde varlıklarını sürdürebildiğini buldu. 

Dr. Korth, Space.com'a yaptığı açıklamada "Hem TOI-1408 b hem de TOI-1408 c, Güneş Sistemi'ndeki gezegenlere kıyasla yıldızlarına inanılmaz derecede yakın. Jüpiter'in neredeyse her 4 günde bir (Merkür'ün periyodunun 20'de biri) Güneş'e çok yakın bir yörüngede döndüğünü düşünün" diyerek ekliyor:

Bu zaten yıldıza çok yakın bir yörünge ve yıldıza daha da yakın başka bir gezegen tespit ettik. Bu gezegen, büyük komşusuyla güçlü bir etkileşime girerek yörüngelerinin daha önce hiç görmediğimiz şekillerde sallanmasına neden oluyor.

Araştırmacılar ayrıca sistemde henüz keşfedilmemiş üçüncü bir gezegen de olabileceğini düşünüyor. Gözlemlenen tuhaf yörünge hareketlerinin bir açıklaması da bu gökcismi olabilir. 

Ekip, keşfettikleri nadir sistemin, gezegen sistemine dair çalışmalara katkı sunacağını umuyor. 

Dr. Korth "Elde ettiğimiz sonuçlar, gezegenlerin nasıl oluştuğu ve özellikle dev gezegenlerin bulunduğu sistemlerde birbirlerine çok yakın olduklarında nasıl davrandıkları hakkında daha fazla bilgi edinilmesine fayda sağlayabilir" diyor. 

Independent Türkçe, Space.com, Debrief, Lund Üniversitesi, The Astrophysical Journal Letters