160 yıllık bilmece: Bilim insanları Endonezya'dan geçen görünmez çizginin sırrını çözdü

Gizemli çizgi, canlıları birbirinden belirgin biçimde ayrıyor

Britanyalı kaşif, bu çizgiyi Güneydoğu Asya ve Avustralya arasındaki 25 binden fazla adadan oluşan Malay Takımadaları'nı gezerken fark etmişti (Wikimedia Commons)
Britanyalı kaşif, bu çizgiyi Güneydoğu Asya ve Avustralya arasındaki 25 binden fazla adadan oluşan Malay Takımadaları'nı gezerken fark etmişti (Wikimedia Commons)
TT

160 yıllık bilmece: Bilim insanları Endonezya'dan geçen görünmez çizginin sırrını çözdü

Britanyalı kaşif, bu çizgiyi Güneydoğu Asya ve Avustralya arasındaki 25 binden fazla adadan oluşan Malay Takımadaları'nı gezerken fark etmişti (Wikimedia Commons)
Britanyalı kaşif, bu çizgiyi Güneydoğu Asya ve Avustralya arasındaki 25 binden fazla adadan oluşan Malay Takımadaları'nı gezerken fark etmişti (Wikimedia Commons)

Bilim insanları 160 yıl sonra Wallace Çizgisi diye bilinen gizemli ayrımın sırrını çözdü.

Britanyalı doğa bilimci Alfred Russel Wallace'ın keşfettiği, 1863'te haritalandırılan görünmez bir çizgi, canlı türlerini birbirinden belirgin biçimde ayrıyor.

Wallace'ın bulguları doğrultusunda, Hint Okyanusundan kuzeye doğru uzandığı görülen bu hat, Güney Yarımküre'de Lombok Boğazı ve Makassar Boğazı'ndan geçerek doğuya yöneliyor.

Böylece Borneo ve Avustralya'yı birbirinden ayırıyor. Hattın Asya tarafında kalan bölgeye Oryantal, Avustralya tarafında kalan bölgeye de Avustralyen hayvan coğrafyası adı veriliyor.

Hattın Asya yakasındaki canlılar sadece Asya kökenli. Avustralya tarafında ise hem Asya hem de Avustralya kökenli canlılar var.

Bilim insanları yüz yılı aşkın süredir Asyalı türlerin diğer tarafa hareket etmesine olanak veren ama Avustralyalı türlerin hareketini engelleyen faktörü araştırıyor.

Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden Dr Alex Skeels ve meslektaşları yeni araştırmada işte bu soruna bir cevap buldu: Levha tektoniği.

Skeels'in aktarımına göre yaklaşık 35 milyon yıl önce, Avustralya çok daha güneydeydi ve Antarktika'ya bağlıydı.

Bir noktada Avustralya Antarktika'dan ayrıldı ve milyonlarca yıl boyunca kuzeye sürüklenerek Asya'ya çarptı. Bu çarpışma, bugün Endonezya diye bilinen volkanik adaları doğurdu.

Avustralya'nın Antarktika'dan bu şekilde ayrılması, o zamanlar Dünya ikliminin çarpıcı biçimde soğumasına yol açan yeni, çok daha soğuk bir deniz geçidini meydana çıkardı.

Güneydoğu Asya'da yeni oluşan Malay Takımadaları'nın iklimi çok daha sıcak ve nemli kalırken, Avustralya çok daha soğuk ve kuruydu.

Skeels, bunun sonucunda Asya'daki canlıların Malay Takımadaları'nda yaşamaya iyi adapte olduklarını ve bu adaları Avustralya'ya doğru ilerlemek için "basamak" olarak kullandıklarını söyledi.

Bilim insanı, "Avustralya türleri için durum böyle değildi" diye ekledi:

Zamanla daha serin ve giderek daha kuru bir iklimde evrimleşmişlerdi ve bu nedenle, Asya'dan göç eden canlılara kıyasla tropik adalarda kendilerine yer edinmede daha az başarılıydılar.

Bunun sonucunda zaman içinde Avustralya'da sadece oraya özgü türler ortaya çıkmaya başladı.

"Borneo'ya giderseniz herhangi bir keseli görmezsiniz ama komşu ada Sulawesi'ye giderseniz görürsünüz" diyen Skeels, Asya'ya özgü bazı türlerin de aslında Avustralya'ya geçmediğini hatırlattı:

Avustralya'da ayılar, kaplanlar veya gergedanlar gibi Asya'ya özgü memeliler de yoktur.

 

Independent Türkçe, IFL Science, Livescience



Apple'dan "kavisli ve çoğu camdan oluşan" iPhone hamlesi

TT

Apple'dan "kavisli ve çoğu camdan oluşan" iPhone hamlesi

Apple'ın "çoğunlukla camdan" ve kavisli yeni bir iPhone üzerinde çalıştığı bildirildi.

Bloomberg'e göre bu, şirketin gelecek yıllarda piyasaya süreceği akıllı gözlükler ve ev robotunu da içeren bir dizi yeni üründen sadece biri.

Apple'ın 2027'de tamamen yeni bir iPhone görünümü planladığına dair söylentilerin arttığı bir dönemde bu haber çıktı. The Information'ın daha önceki bir haberine göre o yıl iPhone'un, ekranın her taraftan uçtan uca uzandığı ilk versiyonu gelebilir.

Apple'ın önceki iPhone'larda bu hayalini gerçekleştirmesini engelleyen çentiklerden ve ekran deliklerinden kurtulmak istediği uzun zamandır söyleniyordu. Ancak ön kamera gibi sorunlar nedeniyle bunun zor olduğu görüldü.

Önceki haberlerde Apple'ın kamerayı ve diğer önemli bileşenleri ekranın altına yerleştirerek bunu çözmeyi planladığı öne sürülmüştü.

Bloomberg'ün haberinde telefonun "kavisli" olmasıyla neyin kastedildiği net değil. iPhone tasarımının yıllardır parçası olan düz kenarlar olmaksızın camın ekranın etrafına doğru uzanacağı anlamına gelebilir.

Aynı habere göre Apple ilk katlanabilir telefonunu da 2027'de piyasaya sürebilir. Şirketin katlanarak daha küçük hale gelebilecek bir cihaz üretmenin yolları üzerinde çalıştığı uzun zamandır söyleniyordu ancak teknolojinin mevcut durumundan dolayı sıkıntı yaşadığı bildiriliyor.

Haberde ayrıca Apple'ın o yıl Meta'nın ürünleriyle yarışacak akıllı gözlüklerin yanı sıra AirPods ve kameralı Apple Watch'lar gibi diğer akıllı giyilebilir ürünleri de piyasaya sürebileceği iddia ediliyor.

O yıl ayrıca Apple'ın uzun süredir söylentisi dolaşan, kişiliğe sahip olacağı ve ev asistanı görevi göreceği söylenen ev robotunun satışa sunulmasına da tanık olabilir. Fiziksel robotlar üzerinde kamuya açık bir şekilde çalışan Apple, etkileyici şekillerde hareket edebilen deneysel bir robotik lambayı kısa süre önce tanıtmıştı.

Independent Türkçe