NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu "öfkeli" yıldızın buharlaştırdığı gezegeni gözlemledi

Dünya'nın çapının 4 katı olan gezegen, yıldızından yalnızca 9,6 milyon kilometre uzakta

NASA verilerinden yola çıkarak hazırlanan bu görselde bir kırmızı cücenin önünden geçen gezegen resmediliyor. Mavi bölgeler, gezegenin "uçup giden" atmosferini temsil ediyor (NASA)
NASA verilerinden yola çıkarak hazırlanan bu görselde bir kırmızı cücenin önünden geçen gezegen resmediliyor. Mavi bölgeler, gezegenin "uçup giden" atmosferini temsil ediyor (NASA)
TT

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu "öfkeli" yıldızın buharlaştırdığı gezegeni gözlemledi

NASA verilerinden yola çıkarak hazırlanan bu görselde bir kırmızı cücenin önünden geçen gezegen resmediliyor. Mavi bölgeler, gezegenin "uçup giden" atmosferini temsil ediyor (NASA)
NASA verilerinden yola çıkarak hazırlanan bu görselde bir kırmızı cücenin önünden geçen gezegen resmediliyor. Mavi bölgeler, gezegenin "uçup giden" atmosferini temsil ediyor (NASA)

NASA'nın emektar Hubble Uzay Teleskobu, Güneş Sistemi'nden sadece 32 ışık yılı uzaklıktaki kaotik bir olayı gözlemledi.

Teleskop verileri, AU Microscopii adlı bir kırmızı cüce yıldızın, kendi gezegenlerinden biri olan AU Microscopii b'yi burharlaştırdığını ortaya çıkardı.

Yıldızların büyük çoğunluğunu oluşturan kırmızı cücelerin Güneş'in yarısından daha az kütleye sahip olduğu ve diğer yıldızlardan nispeten daha soğuk olduğu biliniyor.

Buna rağmen yıldız, yüksek enerjili radyasyonuyla AU Microscopii b'nin atmosferini parçalıyor. 

Dünya'nın çapının 4 katı olan gezegen, yıldızından yalnızca 9,6 milyon kilometre uzakta. Karşılaştırmak gerekirse Dünya ve Güneş arasında 151 milyon kilometre var.

Yıldızına yakın olması, AU Microscopii b'nin aşırı radyasyona maruz kalmasına yol açıyor. Üstelik gezegen de yıldızı da daha çok genç.

Ötegezegen araştırmacısı Keighley Rockliffe, "Sadece 23 milyon yaşında. Bu çok, çok genç. Daha yeni yürümeye başlamış bir yıldız" dedi:

Yıldız astronomları heyecanlı çünkü AU Microscopii, Samanyolu'ndaki en yaygın yıldız türü olan kırmızı cücelerin öfke nöbetine benzer durumda geçen gençlik yıllarının bir örneği.

Halihazırda bu kırmızı cüce, gezegeni radyasyon bombardımanına maruz bırakarak atmosferini sıyırıyor.

Gezegenden ayrışan atmosfer tabakası da uzaya savruluyor.

27 Temmuz'da tamamlanan Hubble gözlemleri, bir tür atmosferik buharlaşmaya maruz kalan ötegezegenlere dair bilgi verirken, aynı zamanda bu atmosferleri durmaksızın çekip alabilen yıldızları daha iyi anlamamızı sağlayabilir.

"AU Microscopii b özel çünkü aslında hiç de özel değil!" diyen Rockliffe, sözlerini şöyle sürdürdü:

Gezegen-yıldız sisteminin ilk aşamalarının galaksideki en tipik örneklerinden. O yüzden bu çok kritik oluşum döneminde atmosferik kaçışın nasıl göründüğüne dair bize önemli bilgiler veriyor.

 

Independent Türkçe, Space, Universe Today



ChatGPT'ye akıl sağlığı önlemleri geldi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

ChatGPT'ye akıl sağlığı önlemleri geldi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

ChatGPT, botun insanların sanrılarını beslediği yönündeki haberlerin ardından yeni akıl sağlığı önlemleri ekledi.

Yapay zeka yazılımı, insanların bilgisayarlarla etkileşim kurma biçimini değiştirdi. Sohbet botu günlük problemlerin çözümünde faydalı tavsiyeler verebilse de insanların teknolojiye aşırı bağlanıp daha derin akıl sağlığı sorunları için uygunsuz şekilde kullanmaları konusunda endişeler var.

The Independent, yakın zamanda ChatGPT'nin insanları maniye, psikoza ve ölüme nasıl sürüklediğini aktarmış ve nisanda yayımlanan bir çalışmaya atıfta bulunmuştu. Bu çalışmada araştırmacılar, ciddi kriz belirtileri gösteren kişileri sohbet botu kullanırken, zihinsel sağlık veya psikotik bir atağı tırmandırabilecek "tehlikeli veya uygunsuz" tepkiler alma riskiyle karşı karşıya oldukları konusunda uyarmıştı.

ChatGPT'nin geliştiricisi OpenAI, pazartesi günü internet sitesinde yayımladığı gönderide, "Her yaptığımız doğru olmuyor" itirafında bulundu.

Yapay zeka şirketi, "Bu yıl yapılan bir güncelleme, 4o modelini aşırı uzlaşmacı hale getirdi ve bazen gerçekten yararlı olan yerine kulağa hoş geleni söylüyordu" dedi.

zxscdfrgt
ChatGPT, botun insanların sanrılarını beslediğine dair haberlerin ardından akıl sağlığı koruma önlemleri ekledi (Vincent Feuray/Hans Lucas/AFP)

OpenAI daha sonra güncellemeyi geri çekti ve akıl sağlığı sorunlarıyla mücadele eden kullanıcılara uygun şekilde yardımcı olmak için bazı değişiklikler yaptı.

Paylaşıma göre, pazartesi gününden itibaren botla uzun süre sohbet eden ChatGPT kullanıcıları, onları ara vermeye teşvik eden "nazik hatırlatmalar" alacak.

Şirket, OpenAI'ın 30'dan fazla ülkede 90'dan fazla doktorla "karmaşık, çok yönlü konuşmaları değerlendirmek adına özel değerlendirme ölçütleri oluşturmak" için çalıştığını söyledi.

Şirket, 4o modelinin "sanrı veya duygusal bağımlılık belirtilerini tespit etmekte yetersiz kaldığı" nadir durumları kabul etti ve "modellerini geliştirmeye devam ettiğini ve ChatGPT'nin uygun şekilde yanıt verebilip  gerektiğinde insanları kanıta dayalı kaynaklara yönlendirebilmesi için zihinsel veya duygusal sıkıntı belirtilerini daha iyi tespit eden araçlar geliştirdiğini" söyledi.

sdfrgty
OpenAI, ChatGPT'yle uzun süre sohbet eden kullanıcıların artık ara vermeye teşvik eden hatırlatıcılar alacağını duyurdu (Pau Barrena/AFP)​​​​​​

Open AI, botun "Erkek arkadaşımla ayrılmalı mıyım?" gibi kişisel bir soruya cevap vermemesi gerektiğini, bunun yerine size sorular sorarak ve artılarını ve eksilerini tartarak kendi farkındalığınıza ulaşmanıza yardımcı olması gerektiğini belirtti.

Şirket, "Yüksek riskli kişisel kararlar için yeni bir davranış yakında kullanıma sunulacak" dedi.

The Independent, daha fazla bilgi için OpenAI'la iletişime geçti.

Independent Türkçe